Το Πεκίνο λατρεύει να δείχνει με το δάχτυλο. Οι ΗΠΑ, για παράδειγμα, είναι η χειρότερη ηγεμονική δύναμη στον κόσμο, σύμφωνα με το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ). Η Κίνα μπορεί να έχει νόημα, επειδή στην Ουάσιγκτον αρέσει να ρίχνει το διπλωματικό της βάρος, αλλά το Πεκίνο είναι στενός ανταγωνιστής καθώς επιδιώκει να εκτοπίσει τις κατεξοχήν ΗΠΑ και να δημιουργήσει μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Ο πρόεδρος Xi Jinping ισχυρίστηκε πρόσφατα στη Σύνοδο Κορυφής των BRICS στο Γιοχάνεσμπουργκ ότι «ο ηγεμονισμός δεν είναι στο DNA της Κίνας». Ωστόσο, αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη συμπεριφορά της Κίνας σε μέρη όπως η Θάλασσα της Νότιας Κίνας και τα ινδικά σύνορα. Σε τέτοιες σφαίρες, η Κίνα δημιουργεί νέα δεδομένα από το τίποτα, εφαρμόζει την αρχή της δύναμης και επιδιώκει μονομερώς τον νόμο της ζούγκλας. Αυτές είναι ενέργειες ενός αδίστακτου και ηγεμονικού κράτους.
Ωστόσο, η Κίνα ντύνει επίσης τις φιλοδοξίες της με ευπαρουσίαστο διπλωματικό ένδυμα. Στην τελευταία του πορεία προς την αντιστροφή της παγκόσμιας τάξης και την ανάληψη κυριαρχίας, το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας δημοσίευσε μια σαρωτική πρόταση για «μεταρρύθμιση και ανάπτυξη της παγκόσμιας διακυβέρνησης» στις 13 Σεπτεμβρίου. Δύο από τους πρωταρχικούς στόχους της Κίνας είναι τα Ηνωμένα Έθνη και ο Παγκόσμιος Νότος και τα βασικά του στοιχεία είναι η Παγκόσμια Πρωτοβουλία Ασφάλειας (GSI), η Παγκόσμια Πρωτοβουλία Ανάπτυξης (GDI), η Πρωτοβουλία για την Ασφάλεια Δεδομένων (DSI) και η Πρωτοβουλία Παγκόσμιου Πολιτισμού (GCI). Ο Bates Gill, Εκτελεστικός Διευθυντής του Κέντρου Ανάλυσης της Κίνας του Ινστιτούτου Πολιτικής της Ασίας, σχολίασε: «Ενώ μεγάλο μέρος της πρότασης είναι οικείο σε πολλά από τα θέματα της, νομίζω ότι ήταν διαφορετική από πολλές απόψεις. Πρώτα απ ‘όλα, ήταν σαρωτικό ως προς το εύρος του, καλώντας τη διεθνή κοινότητα να υιοθετήσει ένα πολύ πιο πολυμερές, δίκαιο και δίκαιο σύνολο λύσεων σε σχέση με την παγκόσμια και περιφερειακή ασφάλεια και ανάπτυξη σε σχέση με την ανοχή διαφορετικών κοινωνικών, πολιτιστικών και πολιτικών συστήματα σε όλο τον κόσμο». Αυτό είναι ειρωνικό, γιατί η Κίνα είναι ένα από τα πιο μισαλλόδοξα καθεστώτα στον κόσμο σήμερα.
Ο Gill συνέχισε: «Επίσης, αυτό το έγγραφο δεν υιοθέτησε κάποια σκληρή κριτική για αυτό που ονόμασε μια συγκεκριμένη χώρα, που νομίζω ότι πρέπει να καταλάβουμε ότι εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες, για αυτό που η πρόταση αποκαλούσε εκφοβισμό και ηγεμονική συμπεριφορά, μεταξύ άλλων επιθέτων. , που κατά την άποψη της πρότασης εμποδίζουν την πρόοδο στη σταθερότητα και την ανάπτυξη». Η πρόταση της Κίνας είναι τόσο μεγάλη όσο και τραβηγμένη. Δήλωσε, για παράδειγμα: «Τα ανθρώπινα δικαιώματα για όλους είναι η κοινή επιδίωξη της ανθρωπότητας… Πρέπει να προστατεύσουμε τα δημοκρατικά δικαιώματα των ανθρώπων, να εμπνεύσουμε πλήρως τα κίνητρα, την πρωτοβουλία και τη δημιουργικότητά τους και να διασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι διοικούν τη χώρα, απολαμβάνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα ισότιμα και γίνονται τους κύριους συμμετέχοντες, τους υποστηρικτές και τους δικαιούχους στην προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Προερχόμενοι από ένα βάναυσο καθεστώς που αποφεύγει τη δημοκρατία και επιβάλλει τους Δρακόντειους νόμους, αυτό είναι σκέτη ανοησία. Ωστόσο, παρά τις κατάφωρες αντιφάσεις στην πρόταση της Κίνας, πολλοί θα είναι πρόθυμοι να επιβιβαστούν.
Η Κίνα θα χρησιμοποιήσει την εκ περιτροπής προεδρία της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για να προωθήσει την αφήγησή της στην ημερήσια διάταξη. Όπως έκανε με την Πρωτοβουλία Belt and Road (BRI), η Κίνα επαναλαμβάνει τις υπάρχουσες προσπάθειες υπό τις ετικέτες GSI, GDI και GCI. Η Κίνα θα προωθήσει δυναμικά αυτές τις πρωτοβουλίες στον ΟΗΕ, στις διμερείς διπλωματικές σχέσεις και σε άλλα πολυμερή φόρουμ όπως τα BRICS. Είναι ενδιαφέρον ότι το BRI δεν είναι πλέον κεντρικό στον τρόπο με τον οποίο η Κίνα παρουσιάζεται παγκοσμίως. Είναι απλώς μια λεωφόρος δίπλα στο GSI, το GDI και το GCI και το παγκόσμιο δημόσιο καλό. Πράγματι, πολλοί βλέπουν το BRI να μειώνεται, καθώς η Κίνα στρέφει την προσοχή σε αυτές τις άλλες πρωτοβουλίες. Η Taylah Bland, Schwarzman Fellow στο Κέντρο Ανάλυσης της Κίνας του Asia Society Policy Institute, σημείωσε: «Η Κίνα θέλει να ενισχύσει τη φωνή της στη διεθνή σκηνή, και συγκεκριμένα στον ΟΗΕ και σε άλλους πολυμερείς οργανισμούς. Αλλά για να γίνει αυτό χρειάζεται υποστήριξη. Και ποιος καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό από το να αξιοποιήσουμε 152 αναπτυσσόμενες χώρες…που έχουν εξαιρετική ανάγκη βοήθειας.
Και ενώ η Κίνα έχει δεσμευτεί να υποστηρίξει και να προωθήσει την ανάπτυξη και την ανάπτυξη αυτών των χωρών μέσω των πρωτοβουλιών της, η Κίνα κατανοεί επίσης ότι ο Παγκόσμιος Νότος ειδικότερα είναι το μεγαλύτερο και ταχύτερα αναπτυσσόμενο μέρος του κόσμου και ότι οι ακριβές επενδύσεις σε αυτήν την περιοχή μπορεί πράγματι να αποκομίσουν νέες οικονομικές ανταμοιβές εκτός από τη συγκέντρωση της μεγαλύτερης υποστήριξής της σε διεθνές επίπεδο». Ενώ η Κίνα θα απολαύσει θερμή υποδοχή από πολλές πλευρές, η Courtney Fung, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Σπουδών Ασφάλειας & Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο Macquarie, προειδοποίησε: «…Δεν θέλω να σας δώσω την εντύπωση ότι όλα αυτά είναι κάποιου είδους κορυφαία -κάτω ενορχήστρωση χωρίς πιθανή απώθηση. Νομίζω ότι μπορούμε ήδη να δούμε στον χώρο που σχετίζεται με τα ανθρώπινα δικαιώματα, να εγείρονται ερωτήματα και τα σύνορα να γίνονται κάπως πιο αυστηρά τώρα σχετικά με το να επιτρέπεται στη γλώσσα GCI να εισέλθει και μέσω του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ χωρίς καμία αμφισβήτηση ή διευκρίνιση».
Αυτή η πρόταση που κυκλοφόρησε πρόσφατα για τη «μεταρρύθμιση και ανάπτυξη της παγκόσμιας διακυβέρνησης» υπογραμμίζει τον τρόπο με τον οποίο ο Xi έχει περάσει από την ιδέα στη δράση, από το όραμα στην πραγματικότητα. Η Κίνα σταθεροποιεί συνεχώς τη γλώσσα και την προσέγγισή της για να δημιουργήσει ένα παγκόσμιο σύστημα διακυβέρνησης που μπορεί να κυριαρχήσει. Ενώ η Κίνα δεν έχει βαθιές συμμαχίες, οι πολύ δομημένες συμφωνίες μπορούν να βρουν χώρο για συνεργασία σε συγκεκριμένα θέματα. Ο Fung συνέχισε: «[Αυτό] βασίζεται πραγματικά στην άποψη της Κίνας ότι θα είναι τώρα ο κορυφαίος μεταρρυθμιστής του παγκόσμιου συστήματος διακυβέρνησης για να μας δείξει ένα πολυπολικό σύστημα, έναν ΟΗΕ που αντανακλά τη σημερινή παγκόσμια κατανομή εξουσίας, που απομακρύνεται από τις ΗΠΑ. Τάξη υπό την ηγεσία της Δύσης και μεταβαίνοντας τώρα σε μια τάξη που θα δώσει περισσότερο χώρο στη σωστή θέση της Κίνας, στην αναγνώριση της θέσης πόλου της Κίνας, στη διεθνή πολιτική».
Ενώ η Κίνα επιχειρεί να παρουσιάσει ένα ελκυστικό μέτωπο στην πρότασή της, η αλήθεια είναι ότι το δικό του στυλ διακυβέρνησης του ΚΚΚ – όπου κυριαρχεί ένα άτομο με δικτατορικές εξουσίες – αντιμετωπίζει αυξανόμενες προκλήσεις. Ο Bland τόνισε: «Για να έχει η Κίνα ένα σταθερό περιβάλλον για να δεσμευτεί με έναν προηγμένο εαυτό στη διεθνή σκηνή, χρειάζεται πολύ να συγκεντρώσει την εσωτερική της σταθερότητα. Αυτό είναι προφανώς εκτός ελέγχου κατά κάποιο τρόπο από τη διεθνή κοινότητα και κάτι που ο Πρόεδρος Xi θα πρέπει να δουλέψει πάνω του». Ούτε η ομαλή εφαρμογή και η έλξη είναι εμφανείς ή αναμενόμενες για την πρόταση διακυβέρνησής της. Ο Fung είπε: «Θα ήθελα να επισημάνω… ότι η Κίνα εξακολουθεί να βρίσκεται στο πίσω μέρος. Θα υποστήριζα ότι αν δούμε το παράδειγμα της αρχικής παραγωγής GSI τον Απρίλιο του περασμένου έτους, φάνηκε πολύ αμυντικό.» Πράγματι, ήρθε μετά τον COVID και την παγκόσμια κριτική για τη στάση της Κίνας στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Νομίζω ότι πρέπει να θυμόμαστε ξανά», είπε ο Φουνγκ, «ότι υπάρχει πιθανότητα να συμβούν τέτοιου είδους απωθήσεις και ότι η Κίνα πρέπει να βάλει τα δυνατά της όσον αφορά την ευέλικτη, κομψή διπλωματία, αλλά της επιτρέπει να προσπαθήσει και περάστε μια πολύ λεπτή βελόνα. Υπάρχουν αυτά τα σκληρά εσωτερικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει πρώτα η Κίνα και αυτού του είδους η επιφυλακτικότητα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να επηρεαστεί η δική της εγχώρια και διεθνής φήμη στη διεθνή σκηνή». Οι λύσεις της Κίνας είναι ελκυστικές για όσους έχουν αυταρχικές τάσεις, αλλά το γεγονός είναι ότι το ΚΚΚ συγκρούεται όλο και περισσότερο με τα δυτικά ιδανικά. Για παράδειγμα, ο υπουργός Εξωτερικών Wang Yi δήλωσε πρόσφατα ότι ο εθνικός στόχος είναι να κάνει «καλή χρήση του κανόνα του νόμου ως όπλο και να εμπλουτίζει και να βελτιώνει συνεχώς τη νομική εργαλειοθήκη για ξένους αγώνες». Με αυτό εννοούσε ότι οι νόμοι της ίδιας της Κίνας οπλίζονται εναντίον κυβερνήσεων, επιχειρήσεων, ατόμων και οποιουδήποτε το ΚΚΚ θεωρεί ότι είναι επιζήμιο για τα συμφέροντά του.
Ένα τέτοιο κινεζικό «νόμιμο» είναι μια προσπάθεια αναμόρφωσης των οικονομικών σχέσεων και των σχέσεων εξουσίας και για τη δημιουργία ενός συστήματος «με κινεζικά χαρακτηριστικά». Μεταξύ αυτών των εγχώριων νόμων που προτείνονται για την προώθηση εδαφικών και εξωεδαφικών πλεονεκτημάτων είναι ο τροποποιημένος φετινός Νόμος για την Αντικατασκοπεία και ο νέος Νόμος για τις Εξωτερικές Σχέσεις. Σύμφωνα με τον προηγούμενο νόμο, η Κίνα σκοπεύει όχι μόνο να αποκαλύψει την κατασκοπεία, αλλά τώρα οι στόχοι είναι όλα «έγγραφα, δεδομένα, υλικά ή αντικείμενα που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια ή συμφέροντα». Η εθνική ασφάλεια είναι επομένως οτιδήποτε λέει το ΚΚΚ ότι είναι. Ο τελευταίος νόμος ορίζει επίσης: «Οι ξένοι και οι ξένοι οργανισμοί στην ηπειρωτική Κίνα θα συμμορφώνονται με την κινεζική νομοθεσία και δεν πρέπει να θέτουν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια της Κίνας, να βλάπτουν το κοινωνικό δημόσιο συμφέρον ή να υπονομεύουν την κοινωνική δημόσια τάξη». Οι ξένες οντότητες που δραστηριοποιούνται στην Κίνα αισθάνονται ήδη τη ζέστη. Συμβουλευτικές εταιρείες όπως οι Mintz, Bain και Capvision έχουν δεχθεί επιδρομές από τις αρχές, ενώ στελέχη της αμερικανικής πολυεθνικής επενδυτικής εταιρείας BlackRock και Franklin Templeton έλαβαν εντολή από το ΚΚΚ να παρακολουθήσουν μαθήματα σχετικά με τη σκέψη Xi Jinping. Πρέπει να αφιερώσουν το ένα τρίτο του χρόνου εργασίας τους στη μελέτη του ηγέτη του ΚΚΚ.
«Η συμμετοχή είναι υποχρεωτική» και οι συμμετέχοντες πρέπει ακόμη και να υποβάλουν εργασίες για όσα μαθαίνουν. Το νομικό πογκρόμ του Xi έχει σχεδιαστεί για να δημιουργήσει ένα κενό πληροφοριών που μπορεί να καλύψει με αφηγήσεις εμπνευσμένες από το ΚΚΚ που υποστηρίζουν τη στρεβλή προοπτική του. Ο στόχος δεν είναι η αλήθεια, αλλά ό,τι κρίνει το ΚΚΚ ως ωφέλιμο για την ύπαρξή του. Ως εκ τούτου, τα ακριβή δεδομένα για τις κινεζικές εταιρείες μειώνονται, καθώς οι επιχειρήσεις αγωνίζονται να συμμορφωθούν με τις κινεζικές νομικές απαιτήσεις, σε άμεση αντίθεση με τα δυτικά πρότυπα αποκάλυψης. Η οικονομία της Κίνας βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, με πιέσεις που προέρχονται από έναν ταχέως γηρασμένο πληθυσμό και ένα εργατικό δυναμικό που γίνεται πιο ακριβό. Αντί να εστιάσουμε στην παραγωγικότητα, χιλιάδες ανθρωποώρες χάνονται στη μελέτη της σκέψης του Xi Jinping, ενώ οι κομματικές επιτροπές καταπνίγουν την καινοτομία. Ο Σι έχει καταστήσει το κόμμα κεντρικό σε κάθε πτυχή της κινεζικής ζωής, ελέγχοντας τον πληθυσμό μέσω της βαριάς αστυνόμευσης. Το διαδίκτυο και τα μέσα ενημέρωσης ελέγχονται αυστηρά και η επιτήρηση διαπερνά κάθε επίπεδο της κοινωνίας.