Σε μεγάλο μέρος του αναπτυσσόμενου κόσμου, η Κίνα βρίσκεται σε άβολη θέση ως ο εισπράκτορας χρέους στον κόσμο εν μέσω αυξανόμενου πληθωρισμού και αποδυνάμωσης της παγκόσμιας οικονομίας.
Την τελευταία δεκαετία, το Πεκίνο ήταν ο δανειστής της επιλογής πολλών εθνών. Διέθεσε κεφάλαια για τις κυβερνήσεις για την κατασκευή τρένων, υδροηλεκτρικών φραγμάτων, αεροδρομίων και υπερεθνικών οδών. Ωστόσο, καθώς ο πληθωρισμός ανέβηκε και οι οικονομίες αποδυναμώθηκαν, η Κίνα βρέθηκε σε μια επισφαλή κατάσταση.
Ο Keith Bradsher, γράφοντας στο The Sydney Morning Herald (SMH), είπε ότι η Κίνα έχει σημαντική επιρροή στα χρηματοοικονομικά μέλλοντα πολλών εθνών και οφείλει τεράστια χρηματικά ποσά που μπορεί να μην αποπληρωθούν ποτέ πλήρως, αναγκάζοντας τους αξιωματούχους της να ενεργούν ως εισπράκτορες χρεών σε φτωχές χώρες.
Όταν το Σουρινάμ δεν μπορούσε να πληρώσει το χρέος του, μια κινεζική κρατική τράπεζα κατάσχεσε τα χρήματα από έναν από τους λογαριασμούς της χώρας της Νότιας Αμερικής. Όταν οι Κενυάτες και οι Αγκολανοί προσήλθαν στις κάλπες στις προεδρικές εκλογές τον Αύγουστο, τα κινεζικά δάνεια των χωρών και ο τρόπος αποπληρωμής τους ήταν ένα κομβικό πολιτικό ζήτημα, αναφέρει η έκθεση SMH.
Η οικονομική δυσπραγία στις φτωχές χώρες είναι απτή, δεδομένων των παρατεταμένων επιπτώσεων της πανδημίας, σε συνδυασμό με τις υψηλές τιμές των τροφίμων και της ενέργειας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Πολλοί δανείστηκαν πολλά από την Κίνα.
Στο Πακιστάν, το συνολικό δημόσιο χρέος έχει υπερδιπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, με τα δάνεια από την Κίνα να αυξάνονται ταχύτερα. Στην Κένυα, το δημόσιο χρέος είναι εννεαπλασιασμένο και στο Σουρινάμ δεκαπλασιάζεται, ανέφερε.
Η φύση των δανείων της Κίνας επιδεινώνει τις προκλήσεις. Η Κίνα χορηγεί πολύ περισσότερα δάνεια σε φτωχές χώρες με ρυθμιζόμενα επιτόκια από ό,τι οι δυτικές κυβερνήσεις ή οι πολυμερείς θεσμοί. Με τα παγκόσμια επιτόκια να αυξάνονται γρήγορα, οι πληρωμές του χρέους εκτινάσσονται στα ύψη όταν αυτά τα έθνη δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν.
Ο γραφειοκρατικός πόλεμος μεταξύ ισχυρών κυβερνητικών υπουργείων στο Πεκίνο έχει ήδη αποτρέψει οποιαδήποτε εύκολη λύση στο πρόβλημα του χρέους και απειλεί να το καθυστερήσει περαιτέρω. Ένας νέος πίνακας υπουργών θα αναλάβει τον Μάρτιο, πιθανότατα επανεκκινώντας τη διαδικασία για την αντιμετώπιση ζητημάτων χρέους, ανέφερε η SMH.
Συγκεκριμένα, η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ευνοήσει διαφορετικές προσεγγίσεις για τα προβλήματα χρέους. Στο παρελθόν, το Πεκίνο είχε την τάση να δανείζει περισσότερα χρήματα σε ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αργεντινής, του Ισημερινού και του Πακιστάν, ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να πληρώνουν για υπάρχοντα δάνεια. Η προσέγγιση της Κίνας βοηθά αυτές τις χώρες να αντέξουν οικονομικά τις εισαγωγές τροφίμων και καυσίμων, αλλά τις αφήνει με όλο και μεγαλύτερο χρέος.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες προτιμούν να απαιτούν από τις κρατικές υπηρεσίες και τις τράπεζες να συγχωρούν μέρος των δανείων τους. Αυτό έγινε κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους της Λατινικής Αμερικής στη δεκαετία του 1980, έτσι ώστε οι δανειολήπτες να έχουν την οικονομική δυνατότητα να αποπληρώσουν τους τόκους για το υπόλοιπο χρέος.
Αλλά αυτή η προσέγγιση απαιτεί από τις τράπεζες να αποδεχθούν αμέσως μεγάλες ζημίες, μια δύσκολη πώληση στην Κίνα δεδομένης της οικονομικής επιβράδυνσης και της στεγαστικής κρίσης. Ο Bradsher είπε ότι η αποδυνάμωση των τιμών των κατοικιών και οι καθυστερημένες συναλλαγές ακινήτων έχουν ήδη αφήσει τις κινεζικές τράπεζες με επισφαλή δάνεια σε προγραμματιστές και αγοραστές κατοικιών.
Αυτές οι συνθήκες σημαίνουν επίσης ότι οι κινεζικές τράπεζες είναι απρόθυμες να δανείσουν περισσότερα σε χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Πρωτοβουλίας Belt and Road, του πλαισίου πολιτικής της Κίνας για τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, τα τρία πέμπτα των αναπτυσσόμενων χωρών του κόσμου αντιμετωπίζουν τώρα σημαντικά προβλήματα στην αποπληρωμή δανείων ή έχουν ήδη μείνει πίσω στα χρέη τους. Περισσότερες από τις μισές φτωχές χώρες του κόσμου οφείλουν περισσότερα στην Κίνα παρά σε όλες τις δυτικές κυβερνήσεις μαζί.