Η Γαλλία εισέρχεται σε νέα πολιτική κρίση, μετά την κίνηση του πρωθυπουργό Φρανσουά Μπαϊρού, που φαίνεται να του γυρνάει μπούμερανγκ.
Η Γαλλία βρίσκεται ένα βήμα πριν από νέα πολιτική θύελλα, καθώς η κυβέρνηση μειοψηφίας του Φρανσουά Μπαϊρού φαίνεται σχεδόν καταδικασμένη να πέσει στην επικείμενη ψήφο εμπιστοσύνης του επόμενου μήνα, με φόντο τις έντονες αντιδράσεις για τον αντιδημοφιλή προϋπολογισμό λιτότητας και το σχέδιο μείωσης του χρέους.
«Θα παλέψω σαν σκύλος», δήλωσε ο κεντρώος πρωθυπουργός στο L’Express την Τρίτη (26/08), μετά την αιφνιδιαστική απόφασή του να καλέσει τη Βουλή σε ψήφο εμπιστοσύνης.
Στα 74 του χρόνια, ο Φρανσουά Μπαϊρού –στενός πολιτικός σύμμαχος του Εμανουέλ Μακρόν– οδεύει σε μια σχεδόν βέβαιη ήττα, καθώς η αντιπολίτευση, από την άκρα δεξιά έως την άκρα αριστερά, δηλώνει αποφασισμένη να τον απομακρύνει από το αξίωμα λιγότερο από εννέα μήνες μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας.
Ο Μπορίς Βαγιό, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Σοσιαλιστών, δήλωσε στο BFM TV: «Χρειάζεται να αλλάξουμε πολιτική και γι’ αυτό πρέπει να αλλάξουμε πρωθυπουργό».
Στο βάθος ΔΝΤ
Η Γαλλία κινδυνεύει να προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), προειδοποίησε χθες ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, Ερίκ Λομπάρ, καθώς η κυβέρνηση βρίσκεται στο χείλος της κατάρρευσης.
Ο Λομπάρ σχολίασε ότι το ενδεχόμενο να ζητηθεί παρέμβαση του ΔΝΤ «είναι ένας κίνδυνος που βρίσκεται μπροστά μας».
Σημειώνεται ότι η Γαλλία δεν έχει προσφύγει ποτέ στο ΔΝΤ, αλλά η κατάρρευση της κυβέρνησης θα τη φέρει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, καθώς το χρέος αναμένεται να φτάσει σε ιστορικό ρεκόρ, στα 3,3 τρισ. ευρώ (£2,85 τρισ.).
Ο Λομπάρ δήλωσε: «Είναι ένας κίνδυνος που θα θέλαμε να αποφύγουμε και που πρέπει να αποφύγουμε, αλλά δεν μπορώ να σας πω ότι αυτός ο κίνδυνος δεν υπάρχει».
Κοινωνική οργή και οικονομικές αναταράξεις
Το ρίσκο του Μπαϊρού – το οποίο συνεπάγεται ότι ο Μακρόν συγκαλεί ειδική συνεδρίαση του κοινοβουλίου στις 8 Σεπτεμβρίου για την ψήφο εμπιστοσύνης – έχει προκαλέσει φόβους για νέα πολιτική κρίση μέσα σε διάστημα μικρότερο από έναν χρόνο, μετά την πτώση της προηγούμενης κυβέρνησης του Μισέλ Μπαρνιέ, που είχε ανατραπεί λόγω διαφωνιών για τον προϋπολογισμό ύστερα από μόλις τρεις μήνες.
Το χρηματιστήριο του Παρισιού κατέρρευσε, οι μετοχές των γαλλικών τραπεζών βυθίστηκαν και το κόστος δανεισμού της χώρας αυξήθηκε την Τρίτη, εν μέσω ανησυχιών των επενδυτών.
Μάλιστα, έχει δημιουργηθεί κίνημα διαμαρτυρίας ενάντια στις προτεινόμενες περικοπές του Μπαϊρού, που έχει συγκεντρώσει ισχυρή υποστήριξη στα κοινωνικά δίκτυα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, την ώρα που τα συνδικάτα προετοιμάζουν πιθανές απεργίες και διαδηλώσεις και αναμένεται να ξεκινήσουν στις 10 Σεπτεμβρίου, ανεξάρτητα από το αν ο Μπαϊρού αναγκαστεί να παραιτηθεί.
Αδιέξοδο για τον Μακρόν και το μέλλον της κυβέρνησης
Ο Μπαϊρού παραβρέθηκε την Τρίτη σε συνάντηση του συνδικάτου CFDT, όπου κάλεσε τα γαλλικά πολιτικά κόμματα να σκεφτούν προσεκτικά πριν από την ψηφοφορία, σημειώνοντας πως έχουν 13 ημέρες για να «πουν αν είναι με το μέρος του χάους ή της υπευθυνότητας».
«Υπάρχει ή δεν υπάρχει εθνική ανάγκη να εξισορροπήσουμε τους λογαριασμούς, να ξεφύγουμε από την υπερβολική χρέωση, επιλέγοντας να μειώσουμε τα ελλείμματά μας και να παράγουμε περισσότερα; Αυτό είναι το κεντρικό ερώτημα» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σε αυτό που θεωρήθηκε ως ύστατη έκκληση προς την αριστερά, είπε ότι ήταν διατεθειμένος να απαιτήσει μια «ειδική προσπάθεια» από τα άτομα μεγάλης περιουσίας, μετά την ευρεία κριτική που δέχτηκαν οι προτάσεις του για τον προϋπολογισμό, επειδή έπλητταν τους φτωχούς και τους συνταξιούχους, ενώ είχαν μικρότερη επίπτωση στους πολύ πλούσιους.
Αν ο Μπαϊρού τελικά χάσει τη θέση του, ο Μακρόν θα βρεθεί στη δίνη μιας εσωτερικής κρίσης σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη διεθνή συγκυρία, την ώρα που επιχειρεί να αναλάβει ρόλο τόσο στο ουκρανικό ζήτημα όσο και στην αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους.
Σύμφωνα με το γαλλικό πολιτικό σύστημα, ο πρόεδρος –αρχηγός του κράτους με αρμοδιότητα στην εξωτερική πολιτική και την εθνική ασφάλεια– διορίζει άμεσα τον πρωθυπουργό, ο οποίος αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση των εσωτερικών υποθέσεων.
Ο Μακρόν θα μπορούσε να ορίσει γρήγορα νέο πρωθυπουργό, αλλά κι εκείνος θα κινδύνευε να βρεθεί αντιμέτωπος με μια νέα πρόταση δυσπιστίας για τον προϋπολογισμό.
Πηγή κοντά στη Μαρίν Λεπέν ανέφερε στο Reuters ότι δύσκολα θα γλίτωνε οποιοσδήποτε νέος πρωθυπουργός από μια τέτοια μοίρα. Το κόμμα της, μάλιστα, ζητά από τον Μακρόν να διαλύσει το κοινοβούλιο και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Ο ίδιος είχε δηλώσει το καλοκαίρι ότι δεν το επιθυμεί, ωστόσο ο υπουργός Δικαιοσύνης Ζεράλ Νταρμανέν άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο.
Από τις πρόωρες εκλογές του Ιουνίου, που δεν έδωσαν καθαρή πλειοψηφία, το κοινοβούλιο παραμένει τριχοτομημένο. Η αριστερή συμμαχία βγήκε πρώτη αλλά χωρίς αυτοδυναμία, το κεντρώο μπλοκ του Μακρόν υπέστη σοβαρές απώλειες αλλά διατηρεί παρουσία, ενώ η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση ενισχύθηκε αλλά εμποδίστηκε από την εξουσία χάρη σε τακτικές συμμαχίες κεντρώων και αριστερών. Η επικεφαλής των Πρασίνων, Μαρί Τοντελιέ, δήλωσε ότι ο Μακρόν πρέπει τώρα να στραφεί στην αριστερά για τον επόμενο πρωθυπουργό.
Ο υπουργός Εσωτερικών Μπρουνό Ρεταγιό, επικεφαλής των δεξιών Ρεπουμπλικανών που μέχρι τώρα στήριζαν τον Μπαϊρού, προειδοποίησε ότι θα ήταν ανεύθυνο και «ενάντια στα συμφέροντα της Γαλλίας» να καταψηφιστεί η κυβέρνηση.
Στο επίκεντρο της κρίσης βρίσκεται το εξαιρετικά αντιδημοφιλές και ασαφές σχέδιο του Μπαϊρού για περικοπές ύψους 44 δισ. ευρώ, με στόχο τη μείωση του δημόσιου χρέους. Το πακέτο περιλαμβάνει την κατάργηση δύο αργιών, το πάγωμα κοινωνικών δαπανών και φορολογικών κλιμακίων, ενώ το ιατρικό προσωπικό κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για βαθιές περικοπές στο δημόσιο σύστημα υγείας.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι πολίτες, ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης, θεωρούν τον προϋπολογισμό άδικο, αφήνοντας στο απυρόβλητο τους πιο εύπορους. Το φετινό καλοκαίρι, ο Μπαϊρού κατέγραψε το χαμηλότερο ποσοστό δημοφιλίας που έχει ποτέ πρωθυπουργός στη Γαλλία από την αρχή της Πέμπτης Δημοκρατίας το 1958, με μια μέτρηση να δείχνει ότι το 80% των πολιτών δεν τον εμπιστεύεται.
Η πολιτικοοικονομική κρίση στη Γαλλία και οι ευρωπαϊκές προεκτάσεις της
Η Γαλλία εισέρχεται πλέον σε μια περίοδο πολιτικής κρίσης και αστάθειας με μεγάλες οικονομικές προεκτάσεις που απαιτούν άμεση δημοσιονομική προσαρμογή. Τις εξελίξεις αυτές αναλύει σε συνέντευξή του στα Μακεδονικά Νέα ο Παναγιώτης Κωνσταντίνου.
Ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος ∆ιεθνών Ευρωπαϊκών και Οικονοµικών Σπουδών στο Οικονομικό Πανεπιστήµιο Αθηνών, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο βαθύτερης οικονομικής κρίσης που μπορεί να φτάσει ακόμη και στο επίπεδο της ελληνικής κατά τη δεκαετία του 2010, πλην όμως υπογραμμίζει, ότι τα πράγματα ίσως και να μη χρειαστεί να φτάσουν ως εκεί, δεδομένου ότι μιλάμε πάντα για μια από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επίσης ο γνωστός ακαδημαϊκός αναφέρεται και σε ενδεχόμενες επιπτώσεις που μπορεί να έχει για την ελληνική οικονομία μία βαθύτερη κρίση στην χώρα του Εμμανουέλ Μακρόν.
Συνέντευξη στον Θωμά Καλέση
-Κύριε Κωνσταντίνου πώς σχολιάζετε όσα συμβαίνουν στη Γαλλία το τελευταίο διάστημα; Υπάρχει περίπτωση να δούμε αυτή την τεράστια δύναμη να προστρέχει σε βοήθεια από μηχανισμούς οικονομικής στήριξης όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο;
Η αλήθεια είναι ότι δεν θα ήταν κάτι που θα μου προκαλούσε έκπληξη, καθώς δεν πρόκειται για κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί. Μια μεγάλη χώρα δηλαδή να χρειαστεί ενδεχομένως να προσφύγει στη βοήθεια που μπορει να προσφέρει το ΔΝΤ. Έχει συμβεί στο παρελθόν και με τη Μεγάλη Βρετανία.
Εκείνο που είναι ήδη γνωστό είναι οτι οι Γάλλοι έχουν προϋπολογισμό μπροστά τους και πρέπει να ψηφιστεί. Εάν δεν ψηφιστεί θα σταματήσουν πάρα πολλά πράγματα κι εκεί είναι το ουσιαστικό πρόβλημα.
-Ήδη όπως αναφέρεται στα ρεπορτάζ, το χρέος της Γαλλίας ξεπερνά το 110% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού της χώρας πηγαίνει στην αποπληρωμή των τόκων, ενώ ταυτόχρονα περιορίζεται ο χώρος για επενδύσεις, ανάπτυξη και κοινωνικές παροχές…
Όπως ακριβώς είχε συμβεί και με εμάς. Όταν όμως ο πρωθυπουργός το 2009 αποφάσισε να πει την αλήθεια, κανείς δεν ήθελε να ακούσει και ακολούθησαν τα γνωστά αποτελέσματα.
Τώρα το πρόβλημα είναι στη Γαλλία και αν δεν το λύσει άμεσα θα το βρίσκει συνέχεια μπροστά της.
-Αυτή η αστάθεια σε συνδυασμό με την πιθανότητα να υπάρξει προσφυγή στις κάλπες, υπάρχει το ενδεχόμενο να ευνοήσει κόμματα που… παραμονεύουν στην Γαλλία;
Εκείνους που θα ευνοήσει σίγουρα είναι τους μη συστημικούς χώρους, οι οποίοι έχουν μια τάση διαχρονικά να προτείνουν οικονομικές λύσεις που είναι ανέφικτες. Δηλαδή πηγαίνουν την ιστορία με παραμύθι. Και δυστυχώς, δεν νομίζω ότι μπορεί να πάει πολύ μακριά αυτό το πράγμα.
Όταν έχεις πρόβλημα με το χρέος και με τα δημοσιονομικά, οι λύσεις είναι επίπονες, αλλά είναι και γνωστές. Πρέπει να μειωθούν οι δημόσιες δαπάνες και να αυξηθεί η φορολογία. Και φυσικά μειώνονται οι επενδύσεις, η ανάπτυξη και μειώνονται οι κοινωνικές παροχές.
Φυσικά και υπάρχουν θεωρίες οι οποίες διατείνονται πως αν σοβαρευτεί το κράτος και αρχίσει να συμμαζεύεται θα αυξηθεί και η ιδιωτική επένδυση. Και αυτό είναι το σημαντικό. Δηλαδή σε μια τέτοια κατάσταση δεν μπορεί το κράτος να επενδύει συστηματικά. Θα κάνει δηλαδή κάποια έργα υποδομής, τα οποία όμως κάποια στιγμή τελειώνουν και χρειάζονται μια ανανέωση.
Στον Δυτικό κόσμο το κράτος δεν κάνει τον επιχειρηματία. Οπότε, εάν διορθωθεί με κάποιο τρόπο η δημοσιονομική κατάσταση της Γαλλίας, μπορεί και να δούμε αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων.
-Από τη στιγμή που η γαλλική οικονομία είναι μια από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η κρίση που περνά σε ολόκληρο το φάσμα της Ένωσης;
Κοιτάξτε, ενώ θεωρητικά υπάρχουν τα εργαλεία διάσωσης, δεν ξέρω, είναι πολύ μεγάλη χώρα για να πούμε ότι θα έχει bail-out από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν το θεωρώ τελείως απίθανο, αλλά τώρα είναι πολύ μεγάλα τα μεγέθη.
Οπότε θα μπούμε πάλι στη λογική που βρισκόταν και η Ελλάδα την περίοδο 2009-10 κι έπειτα. Ότι για να προκληθεί δηλαδή όλο αυτό, σημαίνει ότι κάτι πρέπει να διορθώσω. Δηλαδή τη λύση που πρότεινε ο πρωθυπουργός της Γαλλίας με κάποιας μορφής δημοσιονομική προσαρμογή θα πρέπει να γίνει συνείδηση.
Τα δάνεια δεν θα δίνονται πλέον χωρίς καμία συνθήκη, χωρίς κανένα περιορισμό. Εμένα εκείνο που θα με φόβιζε περισσότερο, επειδή η Γαλλία είναι από τους μεγάλους συνδρομητές, συμβάλλει δηλαδή πάρα πολύ στον προϋπολογισμό όλοκληρης της ΕΕ, εάν αρχίσει να καταρρέι δεν ξέρω τι θα γίνει με τις ροές προς την Ένωση η οποία βέβαια μετά θα αρχίσει να μοιράζει τα χρήματα, όπου θεωρήσει αυτή ότι πρέπει να μοιραστούν.
-Αν δεν υπάρξει άμεσα οικονομική εξυγίανση η οποία μεταφράζεται συνήθως σε μέτρα, μπορούν να προκύψουν κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή;
Είναι πολύ πιθανό να συμβεί, καθώς υπάρχει η διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος, το οποίο η Γαλλία πρέπει να είναι στο όριο εάν δεν έχει χτυπήσει ήδη το καμπανάκι του κινδύνου.
-Ένα πρώτο καμπανάκι το οποίο έχουν στείλει ήδη οι αγορές και τα χρηματιστήρια…
Κοιτάξτε, κακά τα ψέμματα το μεγαλύτερο κομμάτι του χρέους είναι αναχρηματοδοτούμενο. Δηλαδή χρωστάς; Ξαναδανείζεσαι προκειμένου να πληρώσεις ένα κομμάτι των παλαιών οφειλών. Και είναι απόλυτα λογικό, διότι συνεχίζεις να μετακυλείς το χρέος.
Σκεφτείτε ότι παίρνω ένα στεγαστικό δάνειο. Δεν το πληρώνω αμέσως. Το μετακυλίω για επόμενες περιόδους. Κάπως έτσι λειτουργεί κι ένα κράτος. Δανείζεται δηλαδή ένα ποσό προκειμένου να προχωρήσει σε κάτι και δεν αποπληρώνει ποτέ ολόκληρο το ποσό.
Θα έχουμε πρόβλημα εάν η Γαλλία αντιμετωπίσει αυτό που αντιμετώπισε η Ελλάδα στα χρόνια της κρίσης. Με λίγα λόγια θα τους είναι πολύ δύσκολο να δανειστούν από τις αγορές κι αυτό συμβεί το επιτόκιο θα είναι πολύ μεγάλο. Δεν φαντάζομαι ότι θα φτάσει σε αυτά τα επίπεδα, αλλά το επιτόκιο θα είναι υψηλό κι αυτό σημαίνει μεγαλύτερο βάρος στους μελλοντικούς προϋπολογισμούς ώστε να πληρωθούν οι τόκοι. Είναι σπατάλη πόρων αυτή, είναι χαμένα χρήματα.
Δηλαδή εάν μπορείς να δανειστείς με ένα επιτόκιο 3% και αναγκάζεσαι να πληρώσεις -επειδή κάτι συμβαίνει- 7%, αυτή η διαφορά είναι χαμένα χρήματα και πόροι που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κάπου άλλου.
-Η ελληνική οικονομία μπορεί να επηρεαστεί από αυτή την κρίση και την αστάθεια που υπάρχει πολιτικοοικονομικά στη Γαλλία;
Η απάντηση είναι ναι, αλλά δεν μπορώ να σας πω ακριβώς το πόσο. Κοιτάξτε, οι ελληνικές τράπεζες δανείζονται με ένα επιτόκιο το οποίο είναι παραπάνω από αυτό που δανείζει το ελληνικό δημόσιο.
Εάν το γαλλικό επιτόκιο, το οποίο δανείζει το γαλλικό δημόσιο που αποτελεί μια μεγάλη οικονομία αυξηθεί, νομίζω ότι όλα τα επιτόκια θα αρχίσουν σταδιακά να πηγαίνουν προς τα πάνω.
Θα έχουμε δηλαδή spillover, διάχυση αυτού του αποτελέσματος και στα δικά μας τα ομόλογα και κατ’ επέκταση και στο τραπεζικό σύστημα. Αυτό δεν νομίζω ότι μπορεί να επηρεάσει τραγικά το ελληνικό δημόσιο, γιατί το μεγαλύτερο κομμάτι των δανείων είναι με σταθερά επιτόκια τουλάχιστον μέχρι το 2032, όμως στις νέες εκδόσεις που θα γίνουν, τα επιτόκια θα είναι υψηλά. Με λίγα λόγια οι τράπεζες θα δανείζονται ακριβότερα και αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό των χορηγήσεων που θα μπορούν να κάνουν ή επιδείνωση των όρων χορηγήσεων που μπορούν να κάνουν οι εμπορικές τράπεζες προς τους ενδιαφερόμενους πολίτες της χώρας.
makedonikanea.gr