Τα λεφτά που δίνει το ελληνικό δημόσιο από τον κρατικό προϋπολογισμό για τα κοινωνικά επιδόματα δεν… πιάνουν τόπο όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της Eurostat και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η κυβέρνηση μιλάει τώρα ανοικτά για την ανάγκη “εξορθολογισμού” της επιδοματικής πολιτικής.
Ο βασικός (και μετρήσιμος) στόχος των επιδομάτων είναι να μειώνουν τη φτώχεια, τον κίνδυνο φτώχειας αλλά και τους κοινωνικούς αποκλεισμούς σε μια χώρα. Αυτό στην Ελλάδα, επιτυγχάνεται σε ποσοστό μόλις 18,2% με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat, ποσοστό που είναι το δεύτερο χαμηλότερο στην Ευρώπη μπροστά μόνο από το 15,6% της Ρουμανίας.
Η απόσταση με τις βόρειες χώρες της Ευρώπης είναι χαώδης. Γερμανία, Γαλλία, Νορβηγία, Φινλανδία, Βέλγιο, Δανία και Ιρλανδία, εμφανίζουν συντελεστές αποδοτικότητας της επιδοματικής τους πολιτικής η οποία κυμαίνεται από τα 41,7% και φτάνει μέχρι το 57,75%.
Ο δείκτης αποτελεσματικότητας δεν μετράει το πόσα χρήματα δίνονται αλλά αν αυτά που δίνονται επιτελούν τον σκοπό τους. Στην Ελλάδα δεν τον επιτελούν στον βαθμό που θα έπρεπε και γι’ αυτό ετοιμάζεται ένα πακέτο παρεμβάσεων από τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών, Εργασίας και Οικογένειας.
Αυτό που διαπιστώνεται ότι είναι ότι εκατοντάδες εκατομμύρια από τα χρήματα που προορίζονται για να μειωθούν οι κοινωνικές ανισότητες, τελικώς καταλήγουν σε… λάθος τσέπες.
Η εκτεταμένη φοροδιαφυγή, η εμμονή στη φορολογική δήλωση ως βασικό κριτήριο χορήγησης της πλειοψηφίας των κοινωνικών επιδομάτων, ο ελλιπής έλεγχος για το αν κάποιος καταλήγει να εισπράττει πολλαπλά επιδόματα και να “ζει” από αυτά χωρίς να έχει ανάγκη να εργαστεί, είναι παράγοντες που λαμβάνονται πλέον σοβαρά υπόψη στο πλαίσιο του ανασχεδιασμού.
Ούτως ή άλλως προωθείται αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού του επιδόματος τέκνων, του επιδόματος στέγασης αλλά και του επιδόματος ανεργίας, ενώ μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα μπει στην τελική ευθεία και η υλοποίηση του προγράμματος για την πίστωση των κοινωνικών επιδομάτων σε κάρτα (θα καταβάλλεται το 50% του ποσού σε κάρτα που θα διανεμηθεί στους δικαιούχους των κοινωνικών επιδομάτων και το υπόλοιπο 50% θα κατατίθεται στον τραπεζικό λογαριασμό).
Το ζητούμενο πάντως, και με δεδομένα τα αρνητικά ευρήματα όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα της επιδοματικής πολιτικής, είναι πώς θα “αποκλειστούν” όσοι εμφανίζουν πλασματικά εισοδήματα.
Ήδη από φέτος, αναμένεται να υπάρξει σημαντική μείωση στον αριθμό των δικαιούχων με την ενεργοποίηση του νέου συστήματος φορολόγησης των αυτοαπασχολούμενων. Το ζητούμενο είναι να αντιμετωπιστεί και το φαινόμενο της πολλαπλής επιδότησης.