Για άλλη μια φορά, ο κόσμος μαρτυρά τις πολεμικές τακτικές που εφαρμόζει η Κίνα για να εκφοβίσει τους μικρότερους γείτονές της και να ενισχύσει τις παράνομες θαλάσσιες διεκδικήσεις της στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Η τελευταία έκρηξη περιλαμβάνει σκάφη της κινεζικής ακτοφυλακής που χρησιμοποιούν κανόνια νερού για να διακόψουν μια αποστολή ανεφοδιασμού των Φιλιππίνων στα στρατεύματά τους που σταθμεύουν στο προσγειωμένο πολεμικό πλοίο Sierra Madre στο Second Thomas Shoal. Αυτή η θρασύτατη πράξη βίας και παρενόχλησης ακολουθεί ένα μοτίβο κλιμάκωσης της επιθετικότητας από το Πεκίνο για να προβάλει βίαια την κυριαρχία του στη στρατηγική πλωτή οδό. Παρά την ορόσημο απόφαση της διεθνούς διαιτησίας του 2016 που ακύρωσε τις σαρωτικές αξιώσεις της Κίνας για το μεγαλύτερο μέρος της Θάλασσας της Νότιας Κίνας, η Κίνα αγνόησε κατάφωρα την απόφαση του δικαστηρίου στην επεκτατική της επιδίωξη.
Το περιστατικό είδε κινεζικά σκάφη που φέρονται να εμβολίζουν φιλιππινέζικες βάρκες, με κανόνια νερού να εκτοξεύονται αδιάκριτα εναντίον ενός συμβατικού πλοίου ανεφοδιασμού με ξύλινο κύτος που ανήκε στον στρατό των Φιλιππίνων. Τέσσερα μέλη του πληρώματος των Φιλιππίνων τραυματίστηκαν όταν τα ρεύματα νερού υψηλής πίεσης έσπασαν τα παράθυρα της γέφυρας. Ευτυχώς, οι τραυματισμοί ήταν σχετικά μικροί, αλλά αυτή η απερίσκεπτη κινεζική συμπεριφορά θα μπορούσε εύκολα να οδηγήσει σε πολύ σοβαρότερες συνέπειες – την πιθανή σπίθα για μια ένοπλη διακρατική σύγκρουση που θα μπορούσε να κατακλύσει γρήγορα την περιοχή. Όπως προειδοποίησε ο Πρόεδρος των Φιλιππίνων Ferdinand Marcos Jr. ενόψει μιας συνόδου κορυφής με τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία, είναι ακριβώς τέτοιοι λανθασμένοι υπολογισμοί και ακούσιες κλιμακώσεις που προκύπτουν από το θαλάσσιο όριο του Πεκίνου που κινδυνεύουν να πυροδοτήσουν μια περιφερειακή πυρκαγιά. Ένας σοβαρός τραυματισμός ή απώλεια ζωής από αυτούς τους μη ασφαλείς ελιγμούς θα μπορούσε να είχε αναγκάσει τις Φιλιππίνες να υπερασπιστούν δυναμικά το προσωπικό τους και να ανταποκριθούν με το είδος τους, προκαλώντας πιθανώς μια σπείρα δράσης-αντίδρασης.
Και αυτό δεν ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό. Μόλις τον περασμένο μήνα, οι Φιλιππίνες κατηγόρησαν τις κινεζικές δυνάμεις ότι χρησιμοποίησαν κανόνια νερού σε δύο από τα πλοία ανεφοδιασμού της εντός των δικών τους χωρικών υδάτων, σε αυτό που περιέγραψε ως κραυγαλέα «παρακώλυση των νόμιμων επιχειρήσεων των Φιλιππίνων». Αυτές οι τακτικές είναι ξεκάθαρα προσχεδιασμένες και σχεδιασμένες για να δοκιμάζουν συνεχώς τα όρια μέσω βαθμιαίας εκφοβισμού. Η Κίνα εφαρμόζει αυτόν τον εξαναγκασμό της γκρίζας ζώνης όχι μόνο εναντίον των Φιλιππίνων, αλλά ολοένα και περισσότερο εναντίον άλλων εθνών της περιοχής επίσης. Κηρύσσοντας την απόρριψη της διαιτητικής απόφασης του 2016 ως «άκυρη», το Πεκίνο επιδιώκει να επιβάλει μονομερώς τους ισχυρισμούς του και να αποτρέψει κάθε αντίθεση δημιουργώντας συνεχώς απρόκλητα σενάρια επιβολής που υποστηρίζονται από απειλές κλιμάκωσης.
Το Πεντάγωνο έχει σημάνει επανειλημμένα συναγερμό σχετικά με μια δραματική αύξηση των μη ασφαλών εναέριων αναχαιτίσεων αμερικανικών αεροσκαφών από τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό πάνω από τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, με κίνδυνο συγκρούσεων στον αέρα. Ακόμη και η Αυστραλία έχει υποβληθεί στις επικίνδυνες πρακτικές της Κίνας, με ένα περιστατικό το 2022 όπου ένα μαχητικό αεροσκάφος διέλυσε επικίνδυνα φωτοβολίδες που περιείχαν μεταλλικό άχυρο στους κινητήρες ενός αυστραλιανού θαλάσσιου περιπολικού αεροπλάνου. Το κόστος τέτοιων προκλήσεων έχει αποκαλυφθεί ως γεωπολιτική ανατροπή και ζημιά στη φήμη του Πεκίνου. Όχι μόνο ενθάρρυνε την περιφερειακή αντιπολίτευση και δυσπιστία, αλλά τείνει τους δεσμούς με εταίρους όπως οι Φιλιππίνες που είχαν επιδιώξει μια πιο ισορροπημένη, διπλωματική προσέγγιση στις εδαφικές διαφορές.
Όπως συλλογίστηκε ο ίδιος ο Πρόεδρος Μάρκος, το «επίπεδο όχλησης» από την Κίνα έχει γίνει «υπερβολικό» – ίσως παραίτηση ότι η ρεαλιστική στάση της Μανίλα και οι προσπάθειες να διατηρήσει τους οικονομικούς δεσμούς με το Πεκίνο μπορεί να ήταν μια άσκηση μάταιης. Το Πεκίνο φαίνεται να έχει υπολογίσει ότι ο συνεχιζόμενος εκφοβισμός του θα διαβρώσει σταδιακά την κυριαρχία των Φιλιππίνων και θα επιλύσει ούτως ή άλλως. Η σκληρυντική στάση εμφανίστηκε ξεκάθαρα κατά τη διάρκεια της τριμερούς συνόδου κορυφής υπό τις ΗΠΑ αυτήν την εβδομάδα στην Ουάσιγκτον, με στόχο την αντιμετώπιση των επιθετικών ενεργειών της Κίνας στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Ο Πρόεδρος Marcos δήλωσε την κατηγορηματική υποστήριξη του έθνους του για τη διαιτητική απόφαση, ενώ ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Kishida επανέλαβε «σοβαρές ανησυχίες» σχετικά με τις επιχειρήσεις της θαλάσσιας πολιτοφυλακής του Πεκίνου και τη στρατιωτικοποίηση των τεχνητών νησιών.
Σε μια ασυνήθιστα ωμή κοινή δήλωση, οι τρεις ηγέτες κατήγγειλαν την «επικίνδυνη και επιθετική συμπεριφορά» της Κίνας που «υπονομεύει τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες και το σεβασμό του διεθνούς δικαίου». Περιέγραψαν σχέδια για κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, αυξημένη αμυντική συνεργασία και ευαισθητοποίηση στον θαλάσσιο τομέα στον Ινδο-Ειρηνικό για την αντιμετώπιση της αποσταθεροποιητικής συμπεριφοράς του Πεκίνου. Η σκληρή γλώσσα σηματοδοτεί μια επαναβαθμονόμηση από τους συμμάχους των ΗΠΑ που δεν είναι πλέον πρόθυμοι να κάνουν τα στραβά μάτια στη διευρυνόμενη θαλάσσια εξέγερση της Κίνας. Ακόμη πιο εκπληκτικό, οι συντηρητικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι το Κογκρέσο μπορεί να είναι έτοιμο να εγκρίνει 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε νέα στρατιωτική βοήθεια για τις Φιλιππίνες για να αποτρέψει την Κίνα.
Ενώ η διπλωματία πρέπει να είναι ο κύριος δρόμος για την επίλυση αυτών των διαφορών, η τεράστια κλίμακα της επιθετικότητας του Πεκίνου στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας μπορεί να απαιτήσει μια ασύμμετρη κλιμάκωση από τις ΗΠΑ και τους εταίρους για να αυξήσουν το κόστος και να αναγκάσουν μια αλλαγή στον λογισμό κινδύνου της Κίνας. Το δίλημμα είναι ότι το Πεκίνο έχει αποδειχθεί πεισματικά αδιαπέραστο από το διεθνές δίκαιο, την παγκόσμια γνώμη ή τις αιτιολογημένες διαπραγματεύσεις όταν πρόκειται για τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Θεωρεί την κυριαρχία σε αυτόν τον κρίσιμο θαλάσσιο αυτοκινητόδρομο και την εξασφάλιση των παρακείμενων πόρων του ως υπαρξιακή επιταγή που δικαιολογεί κάθε μέσο.
Αυτό που είναι σαφές είναι ότι η συνεχιζόμενη αδράνεια και οι κοινοτοπίες το μόνο που θα κάνουν είναι να ενθαρρυνθεί η καταναγκαστική συμπεριφορά της Κίνας. Ο κόσμος παρακολουθεί την αργή μπουλντόζα μιας θαλάσσιας τάξης που βασίζεται σε κανόνες μέσω των στρατηγικών της γκρίζας ζώνης του Πεκίνου. Σε κάποιο σημείο, η διεθνής κοινότητα πρέπει να αποφασίσει εάν η διασφάλιση βασικών αρχών όπως η ελευθερία ναυσιπλοΐας και ο σεβασμός των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών αξίζει να ληφθούν συγκεκριμένα αποτρεπτικά μέτρα. Η επιθετικότητα της Κίνας έχει ήδη πυροδοτήσει επικίνδυνη στρατιωτικοποίηση και έχει κάνει πιο πιθανή τη σύγκρουση μέσω της άρνησής της να επιδιώξει οποιαδήποτε διαπραγματευτική ράμπα στην περιοχή.
Ενώ η Θάλασσα της Νότιας Κίνας υπήρξε το κύριο θέατρο για τη θαλάσσια εξέγερση του Πεκίνου, υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι η επιθετικότητά της δίνει μεταστάσεις και στα στρατηγικά ύδατα του Ινδικού Ωκεανού. Ακριβώς όπως έκανε η Κίνα μέσω της αρπαγής των νησιών της στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, τώρα κάνει υπολογισμένες κινήσεις για τον έλεγχο των βασικών θαλάσσιων σημείων πνιγμού και για τη δημιουργία ενισχυμένης ναυτικής παρουσίας σε ζωτικής σημασίας θαλάσσιες γραμμές επικοινωνίας στον Ινδικό Ωκεανό. Από τις εντυπωσιακές συμφωνίες στρατιωτικής επιμελητείας με περιφερειακά έθνη μέχρι την επιδίωξη συμφέρουσες συμφωνίες πρόσβασης σε λιμάνια, το Πεκίνο συναρμολογεί με οξυδέρκεια την υποδομή για την προβολή δύναμης σε μια περιοχή που εκτείνεται από το στενό της Μαλάκας μέχρι το Κέρας της Αφρικής. Το επιθετικό ναυτικό της αποτύπωμα και οι προσπάθειες να αποσπάσει μικρά έθνη έχουν πυροδοτήσει φόβους για μια στρατηγική θαλάσσιας περικύκλωσης «String of Pearls» με στόχο την εξασφάλιση των θαλάσσιων εμπορικών οδών και των αποστολών ενέργειας της Κίνας. Φαινομενικά παίρνοντας μια σελίδα από το βιβλίο του στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, το Πεκίνο έχει ήδη αρχίσει να αναπαράγει τις τακτικές του ναυτικού φαινομένου και εκφοβισμού των ναυτικών μικρότερων εθνών στον Ινδικό Ωκεανό, σπέρνοντας τους σπόρους για μελλοντικές κλιμακώσεις και επεισόδια.