Μια νέα, απρόσμενη, δήλωση που έκανε ο πρόεδρος της Τουρκίας Ερντογάν, από την Άγκυρα, λίγες ώρες μετά την επιστροφή του από την επίσκεψη στην Αθήνα δείχνει το μέλλον των κινήσεών του στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Όπως μεταδίδουν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία Associated Press και Reuters, ο Ερντογάν μεταξύ πολλών άλλων είπε για πρώτη φορά και ότι η Τουρκία εξετάζει το ενδεχόμενο να επιτρέψει στην Ελλάδα να επωφεληθεί από τον πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής που σχεδιάζει να κατασκευάσει κοντά στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας.
Έως εδώ καλά, αν και δεν διευκρίνισε αν του το ζήτησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την τελευταία τους συνάντηση ή αποτελεί δική του σκέψη…
Όμως, το υπόλοιπο σκέλος της… σκέψης του είναι αυτό που προκαλεί απορίες. Ο Ερντογάν φέρεται να είπε ότι πιστεύει ότι είναι δυνατή μία δίκαιη κατανομή των φυσικών πόρων στην ανατολική Μεσόγειο «εφόσον οικοδομήσουμε τα θεμέλια που θα το διασφαλίσουν, επεξεργαστούμε έναν οδικό χάρτη και δεν επιτρέψουμε προκλήσεις», επισημαίνεται στις ανταποκρίσεις. Και φυσικά δεν είπε αν σε αυτή την αρχή της δικαιοσύνης συμπεριλαμβάνεται και αίτημα συνεκμετάλλευσης των πιθανών ενεργειακών πόρων στο Αιγαίο.
To Associated Press σε ανταπόκριση από την Άγκυρα με τίτλο As ties warm, Turkey’s president says Greece may be able to benefit from a Turkish power plant, που αναμεταδίδει και το ABC News, αναφέρει ότι η Τουρκία εξετάζει το ενδεχόμενο να επιτρέψει στην Ελλάδα να επωφεληθεί από έναν πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής που σχεδιάζει να κατασκευάσει κοντά στις ακτές της στη Μαύρη Θάλασσα, δήλωσε την Παρασκευή ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν.
Ο Ερντογάν έκανε τα σχόλια αυτά κατά την επιστροφή του από την επίσκεψή του στην Αθήνα την Πέμπτη, όπου οι μακροχρόνιοι περιφερειακοί αντίπαλοι Ελλάδα και Τουρκία έκαναν σημαντικά βήματα προς την αποκατάσταση των προβληματικών τους σχέσεων.
«Προσπαθούμε να αναπτύξουμε και να επεκτείνουμε τη συνεργασία με την Ελλάδα όχι μόνο στον τομέα της ενέργειας αλλά και σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της πυρηνικής ενέργειας», δήλωσε ο Ερντογάν σε ομάδα δημοσιογράφων κατά την πτήση της επιστροφής του. «Για παράδειγμα, μπορούμε να δώσουμε στην Ελλάδα την ευκαιρία (να επωφεληθεί) από την ενέργεια από τον πυρηνικό μας σταθμό που θα κατασκευαστεί στη Σινώπη». Τα σχόλιά του Τούρκου Προέδρου μετέδωσαν το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu και άλλα μέσα ενημέρωσης την Παρασκευή.
Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Ερντογάν την Πέμπτη, η Ελλάδα και η Τουρκία υπέγραψαν περισσότερες από δώδεκα συμφωνίες συνεργασίας για το εμπόριο, την ενέργεια και την εκπαίδευση και ανακοίνωσαν έναν οδικό χάρτη για μελλοντικές διαβουλεύσεις υψηλού επιπέδου, με στόχο την αποφυγή κρίσεων.
Ο Ερντογάν ταξίδεψε στην Ελλάδα, υποσχόμενος να ακολουθήσει μια προσέγγιση “win-win”, που θα μπορούσε να θέσει τα θεμέλια για ευρύτερη συνεργασία. «Πιστεύω ότι η επίσκεψή μου, η οποία πραγματοποιήθηκε σε πολύ θετική ατμόσφαιρα, θα ανοίξει μια νέα σελίδα στις σχέσεις Τουρκίας-Ελλάδας», δήλωσε ο Ερντογάν.
Επισημαίνεται ότι οι μακροχρόνιες διαφορές έχουν οδηγήσει την Αθήνα και την Άγκυρα στα πρόθυρα του πολέμου τρεις φορές τα τελευταία 50 χρόνια. Η τελευταία ανάφλεξη σημειώθηκε το 2020, όταν πλοία του ελληνικού και του τουρκικού πολεμικού ναυτικού αντιπαρατέθηκαν στην ανατολική Μεσόγειο λόγω διαφωνίας για τα θαλάσσια σύνορα και τα δικαιώματα έρευνας για ενεργειακούς πόρους.
Ο Ερντογάν φέρεται να είπε ότι πιστεύει ότι είναι δυνατή μία δίκαιη κατανομή των φυσικών πόρων στην ανατολική Μεσόγειο «εφόσον οικοδομήσουμε τα θεμέλια που θα το διασφαλίσουν, επεξεργαστούμε έναν οδικό χάρτη και δεν επιτρέψουμε προκλήσεις», επισημαίνεται στην ανταπόκριση.
Η ανταπόκριση του Reuters
Το Reuters σε ανταπόκριση από την Άγκυρα με τίτλο Erdogan says Turkey, Greece could cooperate on nuclear energy αναφέρει ότι η Τουρκία επιθυμεί να αναπτύξει συνεργασία με την Ελλάδα στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, σύμφωνα με δηλώσεις του Τούρκου Πρόεδρου Ερντογάν την Παρασκευή, μετά από συναντήσεις στην Αθήνα, και ότι ο Ερντογάν πρόσθεσε ότι ελπίζει η επίσκεψή του να συμβάλει στη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των συμμάχων στο ΝΑΤΟ, αλλά και ιστορικών αντιπάλων.
Η Τουρκία και η Ελλάδα συμφώνησαν κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης-ορόσημο του Ερντογάν την Πέμπτη να καταρτίσουν έναν οδικό χάρτη, που έχει σχεδιαστεί για να εγκαινιάσει μια νέα εποχή στενότερων σχέσεων.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους κατά την πτήση της επιστροφής του από την Ελλάδα, όπου συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και αρκετούς υπουργούς, ο Πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε ότι οι συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν σε “πολύ θετική” ατμόσφαιρα. «Προσπαθούμε να επεκτείνουμε, να αναπτύξουμε αυτή τη συνεργασία όχι μόνο στην ενέργεια, αλλά σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της πυρηνικής ενέργειας. Για παράδειγμα, μπορούμε να δώσουμε μια ευκαιρία στην Ελλάδα από τον πυρηνικό σταθμό που θα κατασκευάσουμε στη Σινώπη», είπε ο Ερντογάν, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες, σύμφωνα με το γραφείο του. Είπε επίσης ότι ο κ. Μητσοτάκης άρχισε να βλέπει θετικά την ιδέα.
Σημειώνεται ότι η Άγκυρα και η Αθήνα βρίσκονται εδώ και καιρό σε αντιπαράθεση για θέματα όπως η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας τους, οι ενεργειακοί πόροι στην ανατολική Μεσόγειο, οι πτήσεις πάνω από το Αιγαίο και το εθνικά διχοτομημένο νησί της Κύπρου. Οι δύο χώρες έφτασαν στα πρόθυρα του πολέμου τη δεκαετία του 1990 και τα τελευταία χρόνια έχουν επανειλημμένα διαφωνήσει για τέτοια ζητήματα.
Ερωτηθείς σχετικά με την επίλυση των εκκρεμών θαλασσίων διαφορών με την Ελλάδα, ο Ερντογάν δήλωσε ότι η στάση της Τουρκίας για την προστασία των δικαιωμάτων της στην περιοχή δεν έχει αλλάξει, αλλά ότι είναι δυνατή η δίκαιη κατανομή των ενεργειακών πόρων.
«Μια συνολική και δίκαιη κατανομή στην ανατολική Μεσόγειο είναι εφικτή. Εφόσον οικοδομήσουμε τη βάση για να συμβεί αυτό, διαμορφώσουμε σωστούς οδικούς χάρτες και δεν επιτρέψουμε προκλήσεις» είπε, προσθέτοντας ότι μια περιφερειακή διάσκεψη των παράκτιων κρατών που προτείνει η Άγκυρα θα ήταν ένα “σωστό βήμα” για τη διαμόρφωση αυτής της βάσης.
Με πληροφορίες από Reuters και Associated Press