Αν ένα μέρος στα Χανιά εξάπτει την φαντασία και προκαλεί ρίγη ανατριχίλας, χωρίς κανένα ίχνος υπερβολής, αυτό σίγουρα είναι το Φραγκοκάστελο. Το επιβλητικό κάστρο στο νότιο τμήμα του νομού ακολουθείται από μύθους και θρύλους που κεντρίζουν την περιέργεια, ενώ με την μυστηριακή του ατμόσφαιρα και το απόκοσμο περιβάλλον του ο επισκέπτης νιώθε ότι οι θρύλοι ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια του.
Σε απόσταση 75 χλμ. από τα Χανιά και 15 χλμ. από τη Χώρα Σφακίων, το Φραγκοκάστελο είναι ένα επιβλητικό βενετσιάνικο φρούριο στη νότια ακτή του νομού Χανίων, στα σύνορα σχεδόν με το νομό Ρεθύμνου, που κάθε χρόνο τέλη Μαΐου πρωταγωνιστεί στις ιστορίες και τις αφηγήσεις των ντόπιων, και κυρίως των παλαιότερων. Και αυτό γιατί συνδέεται άμεσα με το μύθο των Δροσουλίτων.
Φραγκοκάστελο: Ο μύθος των Δροσουλιτών
Επί Τουρκοκρατίας, λοιπόν, ο Χατζή Μιχάλης Νταλιάνης με μια ομάδα πολεμιστών, συνολικά 600 άντρες, αντιστάθηκαν στους πολιορκητές υπερασπιζόμενοι το κάστρο για περισσότερο από μία εβδομάδα, πολεμώντας ενάντια 8.000 Τούρκων. Στο τέλος, ωστόσο, 335 από αυτούς έχασαν την ζωή τους, ανάμεσα στους οποίους και ο Νταλιάνης.
Σύμφωνα με την παράδοση, τα άψυχα σώματα των πολεμιστών έμειναν άταφα, τα οποία σκεπάστηκαν από την άμμο που έφερε δυνατός αέρας που φύσηξε στην περιοχή από την κοντινή παραλία Ορθή Άμμος.
Έτσι, κάθε χρόνο στα τέλη της άνοιξης οι συγκεκριμένοι πολεμιστές «ξυπνούν» και περιφέρονται ο ένας πίσω από τον άλλο για περίπου 10 λεπτά κατά την ανατολή του ήλιου. Οι σκιές που περπατάνε προς το κάστρο και χάνονται στη θάλασσα είναι ορατές μόνο με άπνοια και αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα τις πρωινές ώρες.
Αν και πολλοί ισχυρίζονται ότι έχουν δει τις σκιές των πολεμιστών, υπάρχει και μια λογική ερμηνεία γι αυτό καθώς πρόκειται για αντικατοπτρισμό που οφείλεται στη διάθλαση των ηλιακών ακτίνων στο νέφος της πρωινής δροσιάς, απ’ όπου πήραν και το όνομά τους «Δροσουλίτες».
Πέρα από τον μύθο, το Φραγκοκάστελο στέκει αγέρωχο στο πέρασμα του χρόνου, θυμίζοντας την ένδοξη ιστορία της Κρήτης. Σήμερα, ο επισκέπτης μπορεί να συνδυάσει την επίσκεψή του σε αυτό με δροσιστικά μακροβούτια στην ομώνυμη αμμώδη παραλία με τα ρηχά νερά ή στην Ορθή Άμμο, λίγο μετά από αυτό.