Αίσθηση και ανησυχία έχει προκαλέσει τα τελευταία 24ωρα η απόφαση του Ουκρανικού στρατού να εισβάλει στη Ρωσία στη Σούτζα στην περιφέρεια του Κούρσκ. Η παράτολμη κίνηση, που σε πρώτη φάση ήταν επιτυχημένη καθώς οι ουκρανικές δυνάμεις κατάφεραν να περάσουν τα σύνορα και να κινηθούν εντός της ρωσικής επικράτειας, έχει σημάνει διεθνή συναγερμό.
Είναι η πρώτη φορά που η Ουκρανία αποφάσισε να αντεπιτεθεί εντός της Ρωσίας. Η Μόσχα χαρακτήρισε πρόκληση την κίνηση, ενώ οι ΗΠΑ εμφανίζονται αιφνιδιασμένες ζητώντας εξηγήσεις από το Κίεβο για τους «στόχους» της επιχείρησης.
Η Ρωσία αναγκάστηκε να καλέσει εφεδρείες για να απωθήσει τις ουκρανικές δυνάμεις. Σύμφωνα με τις πληροφορίες η επιδρομή, που ξεκίνησε στις 6 Αυγούστου, ανακόπηκε αλλά οι μάχες στην περιοχή του Κούρσκ συνεχίζονται. Ρώσοι αξιωματούχοι ανέφεραν πως επίθεση πραγματοποιήθηκε με άρματα μάχης, πεζικό και κάλυψη από πυροβολικό και drones.
Η περιοχή κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν χαρακτήρισε την επίθεση ως «μείζονα πρόκληση» που θα έχει απάντηση. Σύμφωνα με τους αναλυτές του Ινστιτούτου για τη Μελέτη του Πολέμου, που παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στα μέτωπα από την έναρξη της σύγκρουσης, οι ουκρανικές δυνάμεις εκτιμάται πως προωθήθηκαν έως και 10 χιλιόμετρα εντός του Κουρσκ.
Φόβοι για κλιμάκωση από τη Μόσχα
Την ίδια στιγμή, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο Λευκός Οίκος εμφανίζεται να «πιάστηκε εξαπίνης». Όπως ανέφερε πηγή της αμερικανικής κυβέρνησης οι ΗΠΑ δεν είχε γνώση για τα σχέδια του Κιέβου και θα ζητήσουν άμεσα περισσότερες λεπτομέρειες για την επιχείρηση και τους στόχους της.
Η εισβολή εντός Ρωσίας προκαλεί ανησυχία στη Δύση πως θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλιμάκωση του πολέμου και ισχυρή απάντηση από τη Μόσχα, η οποία εξάλλου έχει προειδοποιήσει πως δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει οποιοδήποτε όπλο, ακόμη και τακτικά πυρηνικά, εάν κρίνει πως υπάρχει υπαρξιακή απειλή.
«Από αυτή τη στιγμή, η Ειδική Στρατιωτική Επιχείρηση θα πρέπει να αποκτήσει έναν άλλον χαρακτήρα», ανέφερε ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας Ντμίτρι Μεντβέντεφ και τόνισε ότι ως απάντηση οι ρωσικές δυνάμεις θα πρέπει να καταλάβουν και άλλες περιοχές, σε μεγαλύτερο βάθος, «όπως την Οδησσό, το Χάρκοβο, το Ντνίπρο, το Μικολάγιεβ, το Κίεβο και ακόμη παραπέρα».
«Θα σταματήσουμε μόνο όταν το θεωρήσουμε αποδεκτό και επικερδές για εμάς. Η τρέχουσα στρατιωτική εκστρατεία θα τελειώσει επίσης με τη νίκη άνευ όρων της Ρωσίας», συμπλήρωσε.
Πλήγμα στο γόητρο αλλά και στον εφοδιασμό
Ο ανώτατος στρατηγός της Ρωσίας, αρχηγός γενικού επιτελείου, Βαλέρι Γκερασίμοφ, ανέφερε στον Πούτιν την Τετάρτη – σε συνάντηση που μεταδόθηκε ζωντανά από τα κρατικά μέσα – ότι η ουκρανική επίθεση έχει σταματήσει πλέον στη συνοριακή περιοχή.
Ωστόσο, ανεπίσημα, πολλοί φιλορώσοι στρατιωτικοί αναφέρουν πως οι μάχες συνεχίζονται και την Πέμπτη και άμαχοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. «Η Σούτζα χάθηκε και ήταν ένας σημαντικός κόμβος επιμελητείας και εφοδιασμού» έγραψε ο Γιούρι Ποντόλιακα, δημοφιλής φιλορώσος στρατιωτικός blogger, ο οποίος έχει γεννηθεί στην Ουκρανία. Ισχυρίστηκε επίσης πως οι ουκρανικές δυνάμεις προωθούνται προς τον βορρά και το Lgov.
«Γενικά, η κατάσταση είναι δύσκολη και συνεχίζει να επιδεινώνεται, παρά το γεγονός ότι ο ρυθμός της ουκρανικής επίθεσης έχει πέσει αισθητά», πρόσθεσε. Άλλοι Ρώσοι στρατιωτικοί blogger επέκριναν την στρατιωτική ηγεσία πως αιφνιδιάστηκε και δεν είχε αναπτύξει μια συνοριακή ασφάλεια στην περιοχή του Κούρσκ. Γεγονός, όπως τονίζουν, που αποδεικνύεται από το πόσο εύκολα πέρασαν τα σύνορα οι Ουκρανοί.
«Είναι η πρώτη εισβολή στη Ρωσία σε αυτή την κλίμακα με ουκρανικές δυνάμεις, αντί για πληρεξούσιους ή παραστρατιωτικές ομάδες που τάσσονται κατά του ρωσικού καθεστώτος», υπογράμμισε ο Μάθιου Σάβιλ, διευθυντής στρατιωτικών επιστημών στο think tank RUSI. Όπως τόνισε το στοιχείο του αιφνιδιασμού ήταν διαφορετικό αυτή τη φορά σε σύγκριση με προηγούμενες συνοριακές επιθέσεις, εκθέτοντας «αδύναμα σημεία» κατά μήκος των συνόρων της Ρωσίας και μάλιστα σε μια περιοχή που χρησιμοποιείται για τη διοχέτευση στρατευμάτων για επιθέσεις στο Χάρκοβο.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, χωρίς να αναφερθεί στις επιχειρήσεις στο Κούρσκ, δήλωσε: «Είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να καταστρέφουμε τον εχθρό μας… Και όσο περισσότερη πίεση ασκείται στη Ρωσία, τόσο πιο κοντά θα είναι η ειρήνη». «Όλοι τώρα μπορούν να δουν ότι ο ουκρανικός στρατός ξέρει πώς να εκπλήσσει. Και ξέρει πώς να επιτυγχάνει αποτελέσματα», σημείωσε ο Ζελένσκι και πρόσθεσε: «Αυτό αποδεικνύεται από το πεδίο της μάχης, όπου οι στρατιώτες μας όχι μόνο άντεξαν τη συντριπτική δύναμη των κατακτητών, αλλά και την καταστρέφουν με τον τρόπο που είναι απαραίτητος για την προστασία της Ουκρανίας το κράτος και την ανεξαρτησία μας».
Ο Ουκρανός βουλευτής Ολεξέι Γκοντσαρένκο εμφανίστηκε ενθουσιασμένος από την επίθεση στο Κούρσκ, υποστηρίζοντας μάλιστα πως οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν θέσει υπό τον έλεγχό τους το κόμβο φυσικού αερίου στην περιοχή της Σούτζα. «Περιοχή Κουρσκ. Τρίτη ημέρα. Όλα είναι πάνε σύμφωνα με το σχέδιο. Για πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ένας ξένος στρατός διεξάγει μια συνδυασμένη επιχείρηση όπλων στο έδαφος της Ρωσίας και αναλαμβάνει τον έλεγχο των οικισμών», ανέφερε σε ανάρτησή του.
«Πιστεύουμε ότι η Ουκρανία διεξάγει έναν νόμιμο αμυντικό πόλεμο εναντίον μιας παράνομης επίθεσης», δήλωσε από την πλευρά του ο Πίτερ Στάνο, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Και στο πλαίσιο αυτού του νόμιμου δικαιώματος άμυνας, η Ουκρανία έχει το δικαίωμα να πλήξει τον εχθρό όπου κρίνει απαραίτητο: στο έδαφός της, αλλά και στο έδαφος του εχθρού», πρόσθεσε, δείχνοντας να μη συμμερίζεται τις ανησυχίες για το ενδεχόμενο κλιμάκωσης του πολέμου.
Ποιος ο στόχος του Κιέβου;
Σε κάθε περίπτωση η ουκρανική επίθεση στη Σούτζα έρχεται σε μια κρίσιμη καμπή της σύγκρουσης. Οι ρωσικές δυνάμεις, το τελευταίο διάστημα, είχαν σημειώσει εδαφικά κέρδη στο ανατολικό μέτωπο, την ώρα που το Κίεβο ανησυχεί για το μέλλον της υποστήριξης από τις ΗΠΑ και εν γένει τη Δύση. Ο φόβος της ουκρανικής ηγεσίας είναι πως σε περίπτωση νίκης του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου η βοήθεια θα μπορούσε όχι απλώς να περιοριστεί αλλά ακόμη και να διακοπεί.
Εξάλλου ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων έχει δηλώσει πως εάν κερδίσει τις εκλογές θα μπορέσει να σταματήσει άμεσα τον πόλεμο και οι πληροφορίες αναφέρουν πως έχει ήδη ένα σχέδιο, το οποίο προβλέπει μια ανακωχή με τις δύο πλευρές να διατηρούν τα εδάφη που θα έχουν υπό τον έλεγχό τους τη στιγμή της κατάπαυσης του πυρός. Αυτό σημαίνει πως το Κίεβο θα πιεστεί να αποδεχτεί την παράδοση των ουκρανικών εδαφών που έχει καταλάβει η Ρωσία, που αντιστοιχούν περίπου στο 18% της επικράτειάς της.
Στρατιωτικοί αναλυτές εκτιμούν πως εν αναμονή των αμερικανικών εκλογών, Ρωσία και Ουκρανία επιδιώκουν να αποκτήσουν ισχυρότερη διαπραγματευτική θέση μέσω επιτυχιών στα πεδία των μαχών. Ακόμη και υπό αυτό το πρίσμα όμως οι επιδιώξεις του Κιέβου με την επίθεση στη Σούτζα παραμένουν «νεφελώδεις».
«Είναι αδύνατο να υποστηρίξουμε σοβαρά πως το σχέδιο θα μπορούσε να είναι η κατάληψη του Κουρσκ ή κατάληψη έστω μεγάλων εκτάσεων επί ρωσικού εδάφους», τόνισε ο Μάθιου Σάβιλ, σύμφωνα με το Politico. Το πιθανότερο είναι η Ουκρανική επιδρομή να είναι μια προσπάθεια να αναγκάσει τον ρωσικό στρατό να εκτρέψει πόρους και δυνάμεις από το βασικό ανατολικό μέτωπο και ταυτόχρονα να δείξει στη Δύση πως μπορεί ακόμη να κερδίσει στο μέτωπο τις ρωσικές δυνάμεις.