Η διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων έχει ξεκινήσει από την περασμένη Πέμπτη, αλλά χωρίς να υπάρχει το ανάλογο ενδιαφέρον για τη συμπλήρωση της δήλωσης από τους υπόχρεους. Πιθανόν, ο μεγάλος όγκος των δηλώσεων θα υποβληθεί μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου, και δεν αποκλείεται να δοθεί και νέα παράταση, η οποία θα φτάσει στην καλύτερη περίπτωση στα μέσα Αυγούστου.
Φέτος, όμως, η διαδικασία έχει αλλάξει σημαντικά. Τόσο για εκατομμύρια μισθωτούς και συνταξιούχους όσο και για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Οι μεν πρώτοι, και συγκεκριμένα 1,3 εκατομμύρια, θα δουν προσυμπληρωμένες τις δηλώσεις τους. Εφόσον δεν έχουν να προσθέσουν κάτι σε αυτά που έχει συμπληρώσει η φορολογική διοίκηση και δεν προχωρήσουν στην υποβολή της, η ΑΑΔΕ θα τη θεωρήσει οριστική και θα εκδώσει το εκκαθαριστικό σημείωμα. Σε ό,τι αφορά τους επαγγελματίες, για πρώτη φορά θα φορολογηθούν με τεκμαρτό τρόπο. Ωστόσο οι 730.000 επαγγελματίες έχουν τη δυνατότητα να αμφισβητήσουν το ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα. Βέβαια, με την κίνηση τους αυτή, θα δώσουν αυτόματα εντολή στον ελεγκτικό μηχανισμό να ξεκινήσει τη διαδικασία του ελέγχου σε βάθος πενταετίας, ελέγχοντας όχι μόνο το εισόδημά τους, αλλά και τα περιουσιακά τους στοιχεία και τον τρόπο διαβίωσής τους.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η αποπληρωμή του φετινού φόρου πραγματοποιείται σε οκτώ ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την 26η Ιουλίου 2024 και καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επτά επόμενων μηνών. Αν η καταληκτική προθεσμία υποβολής της δήλωσης παρατείνεται σε ημερομηνία μεταγενέστερη της καταληκτικής ημερομηνίας καταβολής της πρώτης δόσης, οι δύο πρώτες δόσεις καταβάλλονται μέχρι την καταληκτική ημερομηνία της δεύτερης δόσης.
Όταν ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2023 καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι την καταληκτική ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης, παρέχεται στο συνολικό ποσό του φόρου και των συμβεβαιούμενων με αυτόν οφειλών έκπτωση 3%.
Οι αλλαγές στο έντυπο Ε1
– Κωδικοί 405-406. Συμπληρώνεται από τη φορολογική διοίκηση το ελάχιστο ποσό καθαρού εισοδήματος. Στην ανάπτυξη του σχετικού εσωτερικού υποπίνακα θα εμφανίζονται αναλυτικά οι υπολογισμοί της φορολογικής διοίκησης ως προς τον προσδιορισμό του ελάχιστου ποσού καθαρού εισοδήματος.
– Κωδικοί 407-408. Αναγράφονται τα καθαρά τεκμαρτά εισοδήματα από οικοδομικές επιχειρήσεις.
– Κωδικοί 443-444. Ερωτώνται οι επαγγελματίες εάν αμφισβητούν το ελάχιστο ποσό καθαρού εισοδήματος. Εφόσον το αμφισβητήσουν και συμπληρώσουν τους κωδικούς, οι φορολογούμενοι πρέπει, το αργότερο εντός προθεσμίας 60 ημερών από τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή της δήλωσης, να συμπληρώσουν ερωτηματολόγιο με την περιουσιακή κατάσταση και τις συνθήκες διαβίωσης του ιδίου, του/της συζύγου και των προστατευόμενων μελών, τα οποία θα αξιολογηθούν κατά τον φορολογικό έλεγχο. Το ερωτηματολόγιο θα συμπληρώνεται σε ειδική ψηφιακή εφαρμογή της ΑΑΔΕ, η οποία θα είναι διαθέσιμη στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου.
– Κωδικοί 045-046. Θα συμπληρωθεί από τους φορολογούμενους που εμπίπτουν στις διατάξεις και εξαιρούνται από το ελάχιστο ποσό καθαρού εισοδήματος.
– Κωδικοί 047-048. Αφορά τους φορολογούμενους που δικαιούνται μείωση του ελάχιστου ποσού. Στον υποπίνακα των κωδικών αυτών ο φορολογούμενος μπορεί να επιλέξει μία ή περισσότερες από τις κατωτέρω ενδείξεις:
α) “Έχετε την ιδιότητα του πολύτεκνου ως γονέας;”
β) “Είστε γονέας μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα;”
γ) “Είστε εκμεταλλευτής ταξί με ποσοστό ιδιοκτησίας έως 25%”
δ) “Επαγγελματική έδρα και κύρια κατοικία σε οικισμό με πληθυσμό μικρότερο των πεντακοσίων κατοίκων ή σε νησιά με πληθυσμό μικρότερο των τριών χιλιάδων εκατό κατοίκων”
– Κωδικοί 445-446. Προσυμπληρώνεται από τη φορολογική διοίκηση το απαλλασσόμενο από τον φόρο εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, στην περίπτωση προσδιορισμού ελάχιστου καθαρού εισοδήματος.
Οι αλλαγές στα εισοδήματα από ακίνητα
Σε φορολογικό κλοιό θα βρεθούν και φέτος οι φορολογούμενοι που έχουν ακίνητα στην κατοχή τους και αποκτούν εισοδήματα από βραχυχρόνια μίσθωση τύπου Airbnb. Φέτος για πρώτη φορά τα εισοδήματα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις θα είναι προσυμπληρωμένα στο έντυπο Ε2. Ο κωδικός θα είναι ανοιχτός και μπορούν οι ιδιοκτήτες να τον τροποποιήσουν. Τα εισοδήματα από ακίνητα που αποκτήθηκαν το 2023 μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης φορολογούνται ως εξής:
– 15% στα πρώτα 12.000 ευρώ του καθαρού εισοδήματος.
– 35% στα επόμενα 23.000 ευρώ, δηλαδή στο τμήμα του καθαρού εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ.
– 45% στο πάνω από τα 35.000 ευρώ τμήμα του καθαρού εισοδήματος.
Οι παγίδες και τα μυστικά του Ε2
1. Σύζυγοι. Στην περίπτωση εγγάμων και εφόσον η Σύζυγος / Μέρος Συμφώνου Συμβίωσης (ΜΣΣ) έχει εισοδήματα από ακίνητη περιουσία που ανήκουν στη δική της κυριότητα, έχει υποχρέωση υποβολής του εντύπου Ε2, είτε χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς της κωδικούς πρόσβασης είτε του υπόχρεου/συζύγου, με την επιλογή “Ε2 Συζύγου/ΜΣΣ”.
2. Είδος μίσθωσης. Η στήλη 17 (Είδος Μίσθωσης – Χρήση Ακινήτου) συμπληρώνεται υποχρεωτικά με το είδος της μίσθωσης και τη χρήση του μισθίου, όπως εκμίσθωση κατοικίας, γραφείου, δωρεάν παραχώρηση κατοικίας, κενό, ανείσπρακτα εισοδήματα από εκμίσθωση ακινήτων κ.λπ. Επίσης στη στήλη 19 συμπληρώνεται ο αριθμός της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας.
3. Βραχυχρόνια μίσθωση (ακίνητα τύπου Airbnb). Τα εισοδήματα από τη βραχυχρόνια εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση ακινήτων (κωδικοί 60 και 61 της στήλης 17) θα είναι προσυμπληρωμένα βάσει των στοιχείων που έχει στη διάθεσή της η ΑΑΔΕ από τις πλατφόρμες (Airbnb, Booking.com κ.λπ.), με δυνατότητα μεταβολής από τον φορολογούμενο.
4. Aνείσπρακτα ενοίκια. Δηλώνονται στη στήλη 16 του Ε2, αφού έχουν υποβληθεί τα δικαιολογητικά στην εφορία. Για να μη φορολογηθούν, θα πρέπει έως την προθεσμία υποβολής της φορολογικής δήλωσης να έχει εκδοθεί σε βάρος του μισθωτή διαταγή πληρωμής, ή διαταγή απόδοσης μισθίου, ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων, ή να έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων που συνοδεύεται από το αποδεικτικό επίδοσής της.
5. Ανήλικο τέκνο. Ακίνητο και εισόδημα από αυτό που έχει στην κατοχή του ένα ανήλικο εξαρτώμενο τέκνο θα καταχωρισθεί στο Ε2 του γονέα που ασκεί τη γονική μέριμνα.
6. Συνιδιοκτησία. Και οι δύο σύζυγοι έχουν την υποχρέωση να υποβάλουν χωριστό έντυπο Ε2 για τα ακίνητα που έχουν στην ιδιοκτησία τους, έστω και αν υπάρχει συνιδιοκτησία σε μερικά ή σε όλα τα ακίνητα.
7. Βοηθητικοί χώροι. Για βοηθητικούς χώρους (αποθήκη, θέση στάθμευσης) οι οποίοι ηλεκτροδοτούνται από τον κοινόχρηστο μετρητή κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος στον αριθμό παροχής συμπληρώνετε τον εννεαψήφιο αριθμό 999999999.
8. Κενό ακίνητο. Για ακίνητο που δηλώνεται ως κενό και έχει γίνει διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος αναγράφεται ο αριθμός παροχής. Στην περίπτωση που το ακίνητο είναι κενό για όλον τον χρόνο ή για συγκεκριμένο διάστημα συμπεριλαμβάνεται στο έντυπο με την ένδειξη “Κενό” και συμπληρώνεται και το χρονικό διάστημα για το οποίο ήταν κενό.
9. Λάθη. Εφόσον υποβληθεί οριστικά το έντυπο Ε2, τα ποσά των στηλών 13, 14, 15, 16 μεταφέρονται στους αντίστοιχους κωδικούς του Ε1 και θα πρέπει να ελεγχθεί η ορθότητα των ποσών που καταχωρίσθηκαν στο Ε2. Εάν διαπιστώσετε λάθος, θα πρέπει να διορθώσετε πρώτα το έντυπο Ε2 και στη συνέχεια να το οριστικοποιήσετε ξανά.
10. Μεταβιβάσεις ακινήτων. Ακίνητα που αποκτήθηκαν ή μεταβιβάστηκαν το 2023 ή είναι ημιτελή μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2023 δηλώνονται στον πίνακα ΙΙ των συμπληρωματικών στοιχείων ακίνητης περιουσίας του εντύπου Ε2.
Πώς θα αμφισβητήσουν οι επαγγελματίες το τεκμαρτό εισόδημα
Μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής, και αφού προηγουμένως συμπληρώσουν τους κωδικούς 443-444 της φορολογικής δήλωσης (έντυπο ε1), μπορούν οι επαγγελματίες να αμφισβητήσουν το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα με το οποίο θα φορολογηθούν φέτος.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, οι επαγγελματίες θα φορολογηθούν για πρώτη φορά με βάση το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα που τους αναλογεί, ανάλογα με τα χρόνια της δραστηριότητάς τους. Για όσους έχουν πάνω από έξι χρόνια λειτουργίας η εφορία θα υπολογίσει ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα ύψους 10.920 ευρώ. Ειδικότερα:
– Για τα τρία πρώτα χρόνια δραστηριοποίησης δεν θα υπάρχει τεκμαρτό εισόδημα.
– Τον τέταρτο χρόνο θα είναι μειωμένο κατά 67%.
– Τον πέμπτο χρόνο θα είναι μειωμένο κατά 33%.
– Στο έκτο χρόνο το τεκμαρτό εισόδημα θα φτάσει τα 10.920 ευρώ, ενώ έπειτα από τρεις τριετίες (πάνω από 12 χρόνια) θα ανέλθει στα 14.196 ευρώ. Σημειώνεται ότι η ελάχιστη αμοιβή και έως του ποσού των 14.196 ευρώ αφορά το 84% των επαγγελματιών οι οποίοι δεν έχουν εργαζόμενους.
Όσοι, λοιπόν, αποφασίσουν να αμφισβητήσουν το ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα πρέπει, μέσω της νέας εφαρμογής στην ψηφιακή πύλη myAADE, να υποβάλουν το σχετικό αίτημα. Στην περίπτωση που υποστηρίξουν ότι το φορολογητέο τους εισόδημα είναι μικρότερο, θα πρέπει να προχωρήσουν στην υποβολή αιτήματος διενέργειας ελέγχου. Στην περίπτωση αυτή, η διαδικασία γίνεται σε δύο βήματα:
1. Ο φορολογούμενος πρέπει να δηλώσει στην εμπρόθεσμη δήλωσή του ότι επιθυμεί να αμφισβητήσει το ελάχιστο εισόδημα, ζητώντας τη διενέργεια φορολογικού ελέγχου (κωδικοί 443-444 του Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος).
2. Εφόσον έχει ήδη συμπληρώσει τον σχετικό κωδικό στο Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, ο φορολογούμενος πρέπει, το αργότερο εντός προθεσμίας 60 ημερών από τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή της δήλωσης, να συμπληρώσει ερωτηματολόγιο με την περιουσιακή του κατάσταση και τις συνθήκες διαβίωσης του ιδίου, του/της συζύγου και των προστατευόμενων μελών, τα οποία θα αξιολογηθούν κατά τον φορολογικό έλεγχο. Το ερωτηματολόγιο θα συμπληρώνεται σε ειδική ψηφιακή εφαρμογή της ΑΑΔΕ, η οποία θα είναι διαθέσιμη στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου.
Εφόσον κατά την υποβολή της δήλωσης ο φορολογούμενος επιλέξει τη διενέργεια ελέγχου, ενημερώνεται με σχετικό μήνυμα για το δικαίωμα της φορολογικής διοίκησης:
α) Να προσδιορίσει το εισόδημά του με βάση κάθε διαθέσιμο στοιχείο ή με έμμεσες μεθόδους ελέγχου.
β) Να επεκτείνει τον έλεγχο σε προγενέστερα φορολογικά έτη ή και λοιπές φορολογίες ή άλλα φορολογικά αντικείμενα, ιδίως σε περίπτωση που οι παρεχόμενες πληροφορίες δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική οικονομική του κατάσταση. Όπως τονίζεται στην απόφαση του διοικητή, ο έλεγχος διενεργείται εντός 12 μηνών από την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου.
Παράλληλα, οι επαγγελματίες μπορούν να αμφισβητήσουν τον τεκμαρτό τρόπο για αντικειμενικούς λόγους. Αντικειμενικοί λόγοι είναι η στρατιωτική θητεία, φυσικές καταστροφές, λόγοι υγείας κ.λπ. Στις περιπτώσεις αυτές, το αίτημα υποβάλλεται απευθείας στη νέα ψηφιακή εφαρμογή, που θα είναι διαθέσιμη στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου. Ειδικότερα, το αίτημα μπορεί να υποβληθεί μετά την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και την έκδοση του εκκαθαριστικού (πράξη προσδιορισμού φόρου) και μέχρι την κοινοποίηση από τη φορολογική διοίκηση εντολής ελέγχου φορολογίας εισοδήματος ή μέχρι την παραγραφή του δικαιώματος της φορολογικής διοίκησης για έκδοση πράξης προσδιορισμού φόρου.