Η πτώση του μαχητικού αεροσκάφους τύπου F-16 Block 52+ χθες σε θαλάσσια περιοχή κοντά στην Ψαθούρα, νότια της Χαλκιδικής προκάλεσε την άμεση αντίδραση των αρμοδίων αρχών της Πολεμικής Αεροπορίας και του συνόλου των Ενόπλων Δυνάμεων για την έρευνα και την διάσωση του πιλότου, ο οποίος κατάφερε εγκαίρως να κάνει χρήση του εκτινασσόμενου καθίσματος τύπου ACES II της εταιρείας Collins Aerospace.
Είναι σαφές ότι ήταν καθοριστικά τα αντανακλαστικά και η εκπαίδευση του Έλληνα πιλότου, ώστε ο ίδιος να λάβει την σωστή απόφαση στην κατάλληλη χρονική στιγμή για να εγκαταλείψει το μαχητικό αεροσκάφος τύπου F-16 Block52+, όμως δεν πρέπει να παραλειφθεί το γεγονός ότι η εύρυθμη λειτουργία και αποτελεσματικότητα στην εκτίναξη του καθίσματος έπαιξαν μεγάλο ρόλο για να σωθεί.
Πώς λειτουργούν όμως τα εκτινασσόμενα καθίσματα ;
Ουσιαστικά, όταν προκύπτει μια σημαντική δυσλειτουργία ή ένα τεχνικό σφάλμα το οποίο αντιλαμβάνεται ο πιλότος του μαχητικού αεροσκάφους, τότε ξεκινάει η διαδικασία για την εκτίναξη του καθίσματος. Ο πιλότος τραβάει μια λαβή – μοχλό, το οποίο έχει ως; αποτέλεσμα την έκρηξη του υλικού που προκαλεί την εκτόξευση και κατ’ επέκταση την εκτίναξη του καθίσματος, με την παράλληλη αποκόλληση του θόλου του πιλοτηρίου (κόκπιτ).
Μόλις απελευθερωθεί και απομακρυνθεί το κάθισμα από το αεροσκάφος, τότε τίθενται σε ισχύ το σύστημα πρόωσής (κινητήρας) του σε συνδυασμό με έναν μηχανισμό ευστάθειας, ώστε ο πιλότος να μην περιστρέφεται στον αέρα, λόγω της υψηλής ταχύτητας και του αέρα, με αποτέλεσμα να μπορεί να να προσγειωθεί με ελεγχόμενη ταχύτητα και ασφάλεια στο έδαφος ή στη θάλασσα. Στην όλη διαδικασία, κρίσιμη σημασία έχει το σωστό timing για να αποφευχθεί τυχόν τραυματισμός του πιλότου, που μπορεί μάλιστα και να είναι μοιραίος.
Η τεχνολογία έχει προχωρήσει τα τελευταία χρόνια και έχουν πέσει τα ποσοστά τόσο των δυσλειτουργικών εκτινασσόμενων καθισμάτων όσο και των θανάτων παρά την επιτυχημένη εγκατάλειψη από τα αεροσκάφη για άλλους λόγους. Ωστόσο, οι τραυματισμοί είναι σχετικά πιθανοί, με πιλότους να αναφέρουν κυρίως ότι έχουν υποστεί προβλήματα στην σπονδυλική στήλη.