Ο Έβρος έχει υποτιμηθεί. Υπό το φως όσων ακολούθησαν, η επίθεση του Μαρτίου του 2020 ήταν η πρώτη προσπάθεια των αυταρχικών δυνάμεων του αναθεωρητισμού να δοκιμάσουν τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες. Είχε βέβαια προηγηθεί η Κριμαία το 2014. Αλλά η πρώτη ρωσική εισβολή δεν είχε εκδηλωθεί ευθέως κατά εδάφους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γι’ αυτό και έδωσε στις ευρωπαϊκές ηγεσίες άλλοθι για κατευνασμό. Η απόπειρα υβριδικής άλωσης των ελληνοτουρκικών συνόρων το 2020 δεν στρεφόταν (μόνο) κατά της Ελλάδας.
ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΝΤΣΙΝΗ
ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Όπως και η επανάληψη της ίδιας μεθόδου στα σύνορα της Λευκορωσίας με την Πολωνία δεν στρεφόταν (μόνο) κατά της Πολωνίας. Το 2020 οι ευρωπαϊκοί θεσμοί –ακολουθώντας και την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη– είχαν αναγνωρίσει ως κοινή την απειλή. Είχαν δει την προσπάθεια αποσταθεροποίησης της Ευρώπης και είχαν αντιδράσει αναλόγως. Σήμερα, κι ενώ ο αναθεωρητισμός έχει περάσει από τον υβριδικό στον συμβατικό, ωμό πόλεμο, η Ευρώπη αντιμετωπίζει την απειλή με συγκατάβαση. Έχοντας πληρώσει ακριβά την υποτίμηση του ρωσικού καθεστώτος, φαίνεται να υπνοβατεί πάλι προς την υποτίμηση του τουρκικού κινδύνου. Γιατί ταυτίζουμε Πούτιν και Ερντογάν;
Γιατί σιδερώνουμε τις μεγάλες διαφορές των δύο χωρών; Μπορεί τα καθεστώτα να μοιάζουν στις μεθόδους εξουσιασμού που χρησιμοποιούν στο εσωτερικό· μπορεί στο εξωτερικό να τα κινούν παράλληλοι μεγαλοϊδεατισμοί για περασμένα αυτοκρατορικά μεγαλεία· μπορεί να αντλούν τακτικές επεκτατισμού από την ίδια εργαλειοθήκη – από τη Λευκορωσία μέχρι τη Λιβύη και τη Συρία· αλλά, εντάξει. Η Τουρκία είναι χώρα στρατηγικά και οικονομικά εξαρτημένη από τη Δύση. Είναι μέλος του ΝΑΤΟ. Το ίδιο, όμως, έλεγε η Δύση στον εαυτό της και για τον Πούτιν: Είναι τέτοια η οικονομική του εξάρτηση από εμάς που δεν θα ρισκάρει να τη διαρρήξει.
H Τουρκία μετέχει στο ΝΑΤΟ μόνο για να εκμεταλλεύεται την ιδιότητα του μέλους σαν όπλο εναντίον του. Στις συμμαχικές αποφάσεις, εν μέσω πολέμου, όχι μόνο δεν μετέχει, αλλά τις υπονομεύει κιόλας. Από αυτή την άποψη, ο Μπαχτσελί, που είπε ότι πρέπει να συζητηθεί ακόμη και έξοδος από τη Συμμαχία, δεν είναι «ακραίος». Είναι απλώς ειλικρινής. Γιατί συγκρίνουμε τον Ερντογάν με τον Πούτιν; Διότι ήδη ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος και ο Τύπος της χώρας του αναπτύσσουν τη θεωρία ότι η Αμερική επεκτείνει τη στρατιωτική παρουσία της στην Ελλάδα για να στριμώξει την Τουρκία. Η θεωρία της «περικύκλωσης» σε οριεντάλ εκδοχή.
Αντιμέτωπη με τους πουτινισμούς του Ερντογάν, η Δύση διατρέχει δύο κινδύνους. Τον υπερβολικό φόβο, που θα μπορούσε να αποξενώσει εντελώς τη «σύμμαχο» Τουρκία, εξωθώντας τη σε σπασμωδικές ενέργειες. Και τον υπερβολικό εφησυχασμό –«έτσι θυμώνει πάντα, προτού ξεθυμώσει ο Ερντογάν»– που θα κινδύνευε να αφήσει τον δρόμο ανοιχτό για έναν «Έβρο 2» – ή κάτι χειρότερο. Ο πρώτος κίνδυνος είναι μόνο θεωρητικός.