Οι φιλορωσικές αρχές ήδη πανηγυρίζουν και κάνουν λόγο για συντριπτική νίκη στα δημοψηφίσματα, ενώ η Δύση θεωρεί ότι είναι θέμα ωρών η ανακοίνωση του Πούτιν για την προσάρτηση των τεσσάρων κατεχόμενων περιοχών της Ουκρανίας (Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα).
Την Τετάρτη, ο πρόεδρος της Ρωσίας επανέφερε στο προσκήνιο την πυρηνική απειλή. Ο Ρώσος πρόεδρος ανακοίνωσε μερική επιστράτευση και προειδοποίησε ότι η Μόσχα θα απαντήσει στον «πυρηνικό εκβιασμό» της Δύσης. Πρόκειται για την πρώτη τέτοια επιστράτευση της Ρωσίας μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και σήμανε τη μεγαλύτερη κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία μετά την εισβολή της Μόσχας τον Φεβρουάριο.
«Καμπανάκι» από πρώην αξιωματικό της CIA
Ένας πρώην αξιωματικός της CIA υποστήριξε την Τρίτη ότι οι πιθανότητες στροφής του Πούτιν στα πυρηνικά όπλα αυξάνονται. «Νομίζω ότι οι πιθανότητες αποκλιμάκωσης είναι σχεδόν μηδενικές», δήλωσε ο Ρόμπερτ Μπάερ στο CNN και προσέθεσε ότι ο Πούτιν «απλώς δεν μπορεί πλέον να υποχωρήσει και να θεωρείται ηττημένος. Δεν θα ήταν πια ο ηγέτης της Ρωσίας. Αν ηττηθεί, τότε μπορεί να χάσει όλη τη δύναμή του – μαζί και την ίδια την εξουσία του».
«Οι πιθανότητες να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα -τουλάχιστον τακτικά πυρηνικά όπλα- αυξάνονται μέρα με τη μέρα», τόνισε ο Μπάερ, αναφερόμενος στα μικρότερα πυρηνικά όπλα που προορίζονται για χρήση στο πεδίο της μάχης.
Χθες Τρίτη, ο πρώην πρόεδρος της χώρας Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ένας από τους στενούς συνεργάτες του Πούτιν, έθεσε επίσης ξανά το ενδεχόμενο ενός πυρηνικού πλήγματος στην Ουκρανία, λέγοντας ότι η Μόσχα «δεν μπλοφάρει».
Πανηγυρίζουν οι Ρώσοι
Τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ανακοινώνουν ότι το «ναι» στην προσάρτηση ξεπερνά το 97%. Το Κίεβο υπόσχεται ότι θα τιμωρήσει τους Ουκρανούς που συνεργάστηκαν στη διοργάνωσή τους, ενώ νωρίτερα ο Ρώσος πρόεδρος είχε στείλει μήνυμα στο εσωτερικό ότι τα κατεχόμενα εδάφη είναι προτεραιότητά του.
Έπειτα από διαδικασίες-εξπρές στη ρωσική βουλή, ο Πούτιν αναμένεται να ανακοινώσει την προσάρτηση των εδαφών την Παρασκευή (30/9). Οι Ρώσοι χορεύουν και κερνούν γλυκά στα εκλογικά τμήματα της κατεχόμενης Ουκρανίας και της Ρωσίας τις τελευταίες ώρες των δημοψηφισμάτων, που έχουν χαρακτηριστεί παράνομα από τη διεθνή κοινότητα.
Ουκρανική μέγγενη
Η Ουκρανία έχει ανακαταλάβει εκτάσεις της επικράτειας της μετά από μια αστραπιαία αντεπίθεση τις τελευταίες εβδομάδες, προκαλώντας αυξανόμενες απώλειες στα ρωσικά στρατεύματα. Το γεγονός φαίνεται να έχει επηρεάσει σημαντικά τον στρατηγικό σχεδιασμό του Πούτιν, ο οποίος μοιάζει να βιάζεται να προσαρτήσει άμεσα τις παραπάνω περιοχές, τόσο για… εσωτερική κατανάλωση (να παρουσιάσει μια σημαντική νίκη στον ανήσυχο ρωσικό λαό, του οποίου μέρος αντιδρά έντονα στη μερική επιστράτευση) όσο και να βοηθήσει επί της ουσία το μέτωπο.
Πώς; Η νέα πυρηνική απειλή του Πούτιν φέρεται να σχετίζεται αρκετά και με τα δημοψηφίσματα στην ανατολική Ουκρανία. Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που ο Πούτιν απειλεί με πυρηνικά, αλλά αυτήν τη φορά ο πρόεδρος της Ρωσίας είχε ακόμη έναν λόγο: τα διακόψει δια του φόβου την ουκρανική επέλαση προς τα κατεχόμενα.
Εύλογα, ωστόσο, γεννάται το ερώτημα πώς η χρήση πυρηνικών δεν θα αποτελούσε παρέκκλιση από το υπάρχον στρατιωτικό δόγμα της Ρωσίας. Η απάντηση είναι απλή: Την προηγούμενη Τρίτη, η Μόσχα ανακοίνωσε εσπευσμένα την οργάνωση από τις 23 έως τις 27 Σεπτεμβρίου δημοψηφισμάτων προσάρτησης σε τέσσερις περιοχές της Ουκρανίας, οι οποίες βρίσκονται έστω υπό μερική ρωσική κατοχή.
Αφού το ρωσικό στρατιωτικό δόγμα προβλέπει την προσφυγή στο πυρηνικό όπλο αν το ρωσικό έδαφος δεχθεί επίθεση, οι προς προσάρτησιν περιοχές θα αποτελούν στα μάτια του Κρεμλίνου ρωσικό έδαφος, ακόμη και αν κανείς στον κόσμο δεν θα έχει αναγνωρίσει τέτοια σύνορα.
Αντιδράσεις
Την ίδια στιγμή, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας προετοιμάζει τους πρώτους επιστρατευμένους για τα μέτωπα, αλλά χιλιάδες Ρώσοι εγκαταλείπουν τη χώρα προς οποιαδήποτε άλλη κατεύθυνση μπορούν.
Σύμφωνα με τον Guardian, oι επιβάτες λέγεται ότι κατευθύνονται κυρίως προς την Αρμενία, την Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν, οι οποίες επιτρέπουν στους Ρώσους την είσοδο χωρίς βίζα. Πληρώνουν από 20.000 έως 25.000 ευρώ για μια θέση σε ιδιωτικό αεροπλάνο, ενώ η τιμή ενοικίασης ενός οκταθέσιου τζετ κυμαίνεται από 80.000 έως 140.000 ευρώ, δηλαδή πολλές φορές ακριβότερα από το κανονικό ναύλο.
«Η κατάσταση είναι απολύτως τρελή αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Yevgeny Bikov ο διευθυντής μιας εταιρείας ιδιωτικών τζετ. «Θα λαμβάναμε 50 αιτήσεις την ημέρα- τώρα είναι περίπου 5.000».
Η απόφαση του Κρεμλίνου να εξαγγείλει μερική επιστράτευση οδήγησε τους άνδρες σε στρατεύσιμη ηλικία να εγκαταλείψουν τη χώρα βιαστικά, πυροδοτώντας ένα νέο, ενδεχομένως πρωτοφανές brain drain. Στα συνοριακά περάσματα της Ρωσίας έχουν σχηματιστεί μποτιλιαρίσματα χιλιομέτρων, ενώ τα περισσότερα εισιτήρια εμπορικών αεροπλάνων απλής μετάβασης έχουν εξαντληθεί για όλες τις προσεχείς ημερομηνίες.
Εφεδρείες
Παράλληλα, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν ότι οι ρωσικές εφεδρείες είναι σχεδόν αδύνατον να επιχειρήσουν άμεσα στα μέτωπα όπου οι Ρώσοι δέχονται μεγάλη πίεση από τους Ουκρανούς. Η συγκέντρωση, η προετοιμασία και η μεταφορά των εφέδρων εκεί, αναμένεται να πάρει αρκετό χρόνο στο Κρεμλίνο.
Κι ενόσω οι Ουκρανοί συνεχίζουν τις προσπάθειες για την ανακατάληψη των των τεσσάρων κατεχόμενων περιοχών, ο Μεντβέντεφ απείλησε λοιπόν ότι η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα για να τους σταματήσει. Για σοβαρές συνέπειες κάνει λόγο και το Κρεμλίνο.
Η πυρηνική απειλή δεν ήταν ποτέ άλλοτε πιο «ζωντανή» από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου μέχρι σήμερα. Κατά τη διάρκειά του, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Σοβιετική Ένωση μπήκαν σε μακρόχρονη κούρσα εξοπλισμών και συγκρότησης ισχυρότατων στρατιωτικών δυνάμεων με τον φόβο ξεσπάσματος πιθανής γενικευμένης σύρραξης. Κομβικό ρόλο είχαν ιδιαίτερα τα πυρηνικά όπλα και τα συστήματα μεταφοράς τους (υποβρύχια, στρατηγικά βομβαρδιστικά, βαλλιστικοί πύραυλοι κ.λπ.).
Και οι δύο πλευρές διέθεταν κολοσσιαία οπλοστάσια πυρηνικών όπλων προκειμένου να εξασφαλισθεί η βέβαιη ολοκληρωτική καταστροφή του αντιπάλου εάν αυτός επιχειρούσε πρώτος επίθεση με ατομικά ή συμβατικά όπλα. Το δόγμα αυτό είναι γνωστό σαν Αμοιβαία Εξασφαλισμένη Καταστροφή (Mutually Assured Destruction ή MAD).
Σε ετοιμότητα το πυρηνικό οπλοστάσιο
Θυμίζουμε ότι τον Μάρτιο ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν διέταξε τη στρατιωτική διοίκησή του να θέσει σε συναγερμό τις ρωσικές δυνάμεις αποτροπής -μια αναφορά στις μονάδες που περιλαμβάνουν τα πυρηνικά όπλα- επικαλούμενος τις επιθετικές δηλώσεις ηγετών κρατών μελών του ΝΑΤΟ και τις οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας.
«Διατάζω το υπουργείο Άμυνας και τον αρχηγό του γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων να θέσουν τις δυνάμεις αποτροπής του ρωσικού στρατού στο ειδικό καθεστώς του συναγερμού για μάχη», δήλωσε ο Πούτιν, κατά τη διάρκεια συνάντησης με την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων της χώρας του, η οποία μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση.
«Όπως μπορείτε να δείτε, οι δυτικές χώρες όχι μονάχα λαμβάνουν εχθρικά μέτρα εναντίον της χώρας μας σε οικονομικό επίπεδο -εννοώ τις παράνομες κυρώσεις που όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά- αλλά επίσης ανώτεροι αξιωματούχοι ηγετικών κρατών του ΝΑΤΟ επιτρέπουν στους εαυτούς τους να κάνουν επιθετικές δηλώσεις προς τη χώρα μας», είπε ο Πούτιν.
ΗΠΑ: «Παίρνουμε σοβαρά» την απειλή του Πούτιν
Οι Ηνωμένες Πολιτείες «παίρνουν σοβαρά» την απειλή του Βλαντίμιρ Πούτιν περί προσφυγής στο πυρηνικό όπλο στον πόλεμο στην Ουκρανία, δήλωσε προ ημερών εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, ανακοινώνοντας ότι «οι συνέπειες θα είναι σοβαρές», εάν το κάνει πράξη.
«Πρόκειται για μία ανεύθυνη ρητορική εκ μέρους μίας πυρηνικής δύναμης, όμως δεν είναι ανακόλουθη με τον τρόπο με τον οποίο εκφράζεται εδώ και επτά μήνες και το παίρνουμε αυτό στα σοβαρά», δήλωσε ο Τζον Κίρμπι, εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας σε συνέντευξή του στο δίκτυο ABC.
«Παρακολουθούμε όσο καλύτερα μπορούμε την στρατηγική τους διάταξη έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να αλλάξουμε την δική μας αν υπάρξει ανάγκη. Αυτήν την στιγμή τίποτε δεν υπαγορεύει ότι υπάρχει ανάγκη», συμπλήρωσε ο ίδιος.
Όταν ρωτήθηκε για την κινητοποίηση των 300.000 εφέδρων που ανακοίνωσε ο Πούτιν, ο Τζον Κίρμπι απάντησε: «Την περιμένουμε». «Αυτό δείχνει αδιαμφισβήτητα ότι δυσκολεύεται» στο στρατιωτικό πεδίο», προσέθεσε ο πρώην ναύαρχος. Ο Πούτιν «έχει προβλήματα με λιποταξίες, αναγκάζει τους τραυματίες να επιστρέφουν στη μάχη, επομένως υπάρχει σαφώς πρόβλημα στρατολόγησης», εξήγησε.