Ανοδικά κινούνται οι τιμές χονδρικής για τα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς στο α’ δεκαήμερο του Μαΐου, οι τιμές «σκαρφάλωσαν» κατά μέσο όρο κοντά στα 69€ ανά μεγαβατώρα, από 60€ τον Απρίλιο. Αξιοσημείωτη αύξηση αναμένεται να σημειωθεί και τον Ιούνιο, καθώς η κατάσταση στον διεθνή χώρο παραμένει έκρυθμη, κυρίως εξαιτίας των εμπόλεμων συγκρούσεων σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή, ενώ, συνεχίζεται το «ράλι» στις ρυθμιζόμενες χρεώσεις.
Ο Μηχανολόγος Μηχανικός του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Ενεργειακός Επιθεωρητής, Μιχάλης Χριστοδουλίδης, εκφράζει την άποψη πως από 1η Ιουνίου, το ενεργειακό κόστος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα είναι ακόμη μεγαλύτερο και ταυτόχρονα προβαίνει σε σημαντικές διευκρινίσεις αναφορικά με τον σχεδιασμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για κατάργηση του νυχτερινού τιμολογίου, σε συνέντευξη στο Newsbomb.gr.
Το βασικό ερώτημα και η «τριπλή» ανάγνωση
Αρχικά, σημειώνει πως «η μεσοσταθμική μείωση που είδαμε τον Μάιο, ήταν της τάξεως του 3%. Στη χονδρική αγορά του ρεύματος, η τιμή εκκαθάρισης του Απριλίου, από την οποία προκύπτει η λιανική του Μαΐου, είχε πτώση άνω του 10%. Αυτομάτως γεννάται το ερώτημα “γιατί τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο στις τιμές της λιανικής περνούσε ατόφιο όλο το ποσοστό της πτώσης της χονδρικής και δεν συνέβη αντίστοιχα τον Απρίλιο και τον Μάιο;”.
Οι λόγοι είναι τρεις: Ο πρώτος αφορά τη γεωπολιτική αστάθεια που επικρατεί στην ευρύτερη περιοχή (αντιστάθμιση κίνδυνου) λόγω της εμπόλεμης κατάστασης στη Μέση Ανατολή. Οι πάροχοι, υπό τον φόβο περαιτέρω κλιμάκωσης, είναι επιφυλακτικοί και δεν προσφέρουν μία τιμή σαν να διανύαμε ήρεμη περίοδο. Δηλαδή, γνωρίζουν τον κίνδυνο πως μπορούν να χάσουν κέρδη, αφού το κόστος ενέργειας μπορεί να “εκτοξευθεί” από τη μία στιγμή στην άλλη και να οδηγηθούν μοιραία στην αγορά ακριβού ρεύματος από τη χονδρική, ενώ ο καταναλωτής έχει “κλειδώσει” ένα συμβόλαιο έξι μηνών με τιμή 0.09€.
Παρατηρείται ότι η χονδρική αγορά του φυσικού αερίου, στον κόμβο της Ολλανδίας, δεν υποχωρεί κάτω από τα 27€ – 28€ ανά θερμική μεγαβατώρα. Για να υπάρξει κανονική μείωση στα τιμολόγια του ρεύματος και να φθάσουμε στα επίπεδα πριν από την κρίση (κοντά στα 10€ ανά θερμική μεγαβατώρα και μέση τιμή περίπου στα 0.07€ – 0.08€ με το «πράσινο» τιμολόγιο), πρέπει να “πέσει” κάτω από 15€ – 20€.
Ο δεύτερος σχετίζεται με μία μεγάλη οικονομική “τρύπα”, άνω των 400 εκατ. ευρώ το περασμένο έτος, λόγω των τεχνικών απωλειών του δικτύου (κανονικές και μη κανονικές, δηλαδή ρευματοκλοπές). Το 5% του ρεύματος που “καίγεται”, δεν αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο μετρητή / καταναλωτή προκειμένου να τιμολογηθεί.
Οι πάροχοι, λόγω του γεγονότος ότι έχουν καταβάλλει αυτά τα χρήματα στους παραγωγούς, προσπαθούν να “κλείσουν” την τρύπα, προσαυξάνοντας με έναν συντελεστή την τιμή χρέωσης της λιανικής. Άρα, την… πληρώνουν οι συνεπείς καταναλωτές. Το 2003, το ποσοστό ρευματοκλοπών ανερχόταν στο 0.3%. Το 2013, έφθασε στο 1.1% και το 2023 πήγε στο 5%.
Ο τρίτος έχει να κάνει με τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις, ήτοι το μη ανταγωνιστικό σκέλος του λογαριασμού, οι οποίες έχουν φθάσει το 40% του κόστους. Δεν είναι δυνατόν από τα 100€ που πληρώνει κάποιος, τα 60€ να είναι για την κατανάλωση της ενέργειας και τα υπόλοιπα 40€ (και παραπάνω, αρκετές φορές) να αφορούν ρυθμιζόμενες χρεώσεις. Μέσα σε οκτώ μήνες, τα πάγια χρήσης / σύνδεσης με τον ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ, τα δημοτικά τέλη και οι φόροι έχουν αυξηθεί».
Στη συνέχεια, επισημαίνει ότι «παράλληλα, ακούγεται πως υπάρχει κι άλλη μία “τρύπα”, ύψους 200 εκατ. ευρώ, στο ειδικό τέλος εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Αυτό αποτελεί ουσιαστικά έναν “κουμπαρά” με τα χρήματα των λογαριασμών για την πληρωμή των παραγωγών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Όμως, όταν υπάρχει υπερπαραγωγή αλλά το σύστημα δεν αντέχει να καταναλώσει όλη την “πράσινη” ενέργεια, ο ΔΕΔΔΗΕ αναγκάζεται και διακόπτει τη διαδικασία έγχυσης. Όμως, οι εταιρείες τονίζουν ότι έχουν δαπανήσει ήδη χρήματα, με αποτέλεσμα το ταμείο να… αδειάζει. Κάποια στιγμή, αυτή η υπηρεσία ζητά να αυξηθεί από 1η Ιουνίου το κόστος για τον καταναλωτή από τα 1,70€ στα 2,50€».
Η εκτίμηση για αυξημένα τιμολόγια και οι… κερδισμένοι
Κάνοντας μία εκτίμηση, τονίζει ότι «το καλοκαίρι, δεν θα δούμε μείωση στα τιμολόγια αλλά αύξηση. Όλα τα πράγματα συνηγορούν σε αυτό. Την καλοκαιρινή περίοδο, επειδή υπάρχει αυξημένη ζήτηση (κλιματισμός κ.ά.) πάντα η τιμή του ρεύματος είναι “τσιμπημένη”. Στην καλύτερη περίπτωση, βλέπω σταθεροποίηση του κόστους γύρω στα 10,5 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα ειδικά τιμολόγια και στη χειρότερη, να φθάσει έως τα 11,5 – 12 λεπτά του ευρώ.
Μοναδικοί ευνοημένοι είναι όσοι επέλεξαν το “μπλε” τιμολόγιο διάρκειας έξι μηνών (και όχι το ετήσιο), παρ’ ότι το πάγιο είναι 10€ μηνιαίως. Διότι, τουλάχιστον για τους επόμενους δύο μήνες, δεν θα δούμε κόστος 9 λεπτών του ευρώ ανά κιλοβατώρα (θα κινηθούν περίπου στα 9,5 λεπτά του ευρώ). Όσον αφορά το “πράσινο” τιμολόγιο, από 10,65 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα, τον Ιούνιο θα φθάσει περίπου στα 11,2 – 11,3 λεπτά του ευρώ».
Το «τρικ» για τις αναξιοποίητες μεγαβατώρες που παράγονται
Τέλος, ο Μηχανολόγος Μηχανικός του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Ενεργειακός Επιθεωρητής στέκεται στο πλάνο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο «συζητά –και μάλλον θα το εφαρμόσει– να καταργήσει το νυχτερινό τιμολόγιο που γνωρίζαμε έως τώρα για τον εξής λόγο.
Αποτελεί σωστή επιλογή, επειδή δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου κατανάλωση από τα νοικοκυριά το διάστημα 23:00 – 08:00. Ουσιαστικά, οι ιθύνοντες προσπαθούν να “ταυτοχρονίσουν” την παραγωγή ενέργειας με την κατανάλωση.
Το μεσημέρι, υπάρχει υπερπαραγωγή “πράσινης” ενέργειας από τα φωτοβολταϊκά αλλά δεν καταναλώνεται επειδή είναι τόση πολλή και δεν αντιστοιχεί στη ζήτηση. Σε αυτό το πλαίσιο, σκοπός είναι να συμβαδίζουν πλέον η μέγιστη παραγωγή με τη μέγιστη ζήτηση. Αν δεν συμβεί αυτό, θα μεγεθύνεται “μαύρη τρύπα” της αναξιοποίητης ενέργειας, η οποία καταλήγει στα αζήτητα αφού δεν κατέχουμε αποθηκευτικά συστήματα όπως άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Μιλάμε για χιλιάδες ανεκμετάλλευτες μεγαβατώρες.
Ακόμη, όταν υπάρχει υπερέγχυση ενέργειας στο δίκτυο, προκαλείται ηλεκτρική αστάθεια και ενέχει ο κίνδυνος βραχυκυκλώματος. Για να αποφευχθεί αυτό και να μη χάνουν χρήματα οι παραγωγοί από τις υποχρεωτικές περικοπές με εντολή του ΔΕΔΔΗΕ, ο κ. Σκυλακάκης σκέφθηκε –πολύ ορθά– να… αναγκάσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις να καταναλώνουν ενέργεια τις μεσημβρινές ώρες και όχι τις βραδινές. Αυτό το μέτρο θα λειτουργήσει σαν “γέφυρα”, έως ότου τοποθετηθούν οι “έξυπνοι” μετρητές. Πιστεύω πως το μέτρο θα εφαρμοσθεί πολύ σύντομα, δηλαδή από 1η Ιουνίου θα ενεργοποιηθεί μονάχα το μεσημβρινό ωράριο».