ΑΠΟΣΤΟΛΗ – FORT WORTH, TEXAS: ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΜΙΧΑΣ
Ασχέτως των επιμέρους απόψεων που μπορεί να έχει οποιοσδήποτε για το αμερικανικό μαχητικό πέμπτης γενιάς F-35 Lightning II, αυτό που δεν επιδέχεται αμφισβήτησης από οποιονδήποτε, είναι ότι η επίσκεψη στη γραμμή παραγωγής του μαχητικού στο Fort Worth στο Ντάλλας-Τέξας, είναι μια απολύτως συναρπαστική και μοναδική εμπειρία. Την ευκαιρία αυτή έδωσε στο DP η κατασκευάστρια εταιρία Lockheed Martin, κάνοντάς μας την τιμή να μας προσκαλέσει για να συμμετάσχουμε στο «media trip» που διοργάνωσε.
Οι εγκαταστάσεις είναι πραγματικά αχανείς. Εκεί κατασκευάζεται το μαχητικό σε όλα του τα στάδια, εκεί μπαίνουν οι τελευταίες «πινελιές», εκεί πραγματοποιούνται οι πτητικές δοκιμές. Μόνο ο κεντρικός διάδρομος στη γραμμή παραγωγής έχει μήκος ένα μίλι (περίπου 1700 μέτρα). Στις εγκαταστάσεις αυτές, στο παρελθόν ήταν το επίκεντρο της παραγωγής των -θρυλικών πλέον- μαχητικών F-16, προτού μετακινηθούν στο Γκρίνβιλ της Νότιας Καρολίνας όπου πέταξε το πρώτο F-16 από τη νέα γραμμή παραγωγής που κατασκευάστηκε για το Ομάν. Πλέον, έχει δώσει τη θέση του στον «νέο βασιλιά», την πέμπτη γενιά και τον βασικό εκπρόσωπό του στον δυτικό κόσμο, το F-35 Lightning II.
Η υποδοχή, η ξενάγηση και οι παρουσιάσεις με την παρουσία υψηλόβαθμων αξιωματούχων της εταιρίας, ήταν εξαιρετικά ικανοποιητικές και διαφωτιστικές. Προφανώς, η απόφαση διοργάνωσης επίσκεψης για ελληνικά μίντια, οφείλεται στο ότι η απόφαση για την πρώτη αγορά από ελληνικής πλευράς των F-35, φαίνεται πως βρίσκεται κυριολεκτικά επί θύραις, καθώς αναμένεται η απάντηση της ελληνικής LoR (Letter of Request / Επιστολή Υποβολής Αιτήματος) με τη μορφή της LOA (Letter of Offer and Acceptance / Επιστολή Προσφοράς προς Αποδοχή).
Ίσως και πριν τις εκλογές να έχουμε κάποια εξέλιξη, όπως άλλωστε φάνηκαν να μην αποκλείουν και τα ίδια τα στελέχη της Lockheed Martin. Μία Μοίρα μαχητικών αεροσκαφών του τύπου (20-24) με «δικαίωμα προαίρεσης» (option) για άλλα τόσα, μοιάζει νομοτελειακή.
Εάν η Lockheed Martin επεδίωκε με την επίσκεψη στο Fort Worth να δημιουργήσει εντυπώσεις… μάλλον το κατάφερε. Διότι, όσα είδαμε και ακούσαμε ήταν εξόχως εντυπωσιακά, σε μια εποχή που η υπέρ-πληροφόρηση διεθνώς για το μαχητικό έχει αρχίσει να κουράζει και να προκαλεί σύγχυση, αν και αναμενόμενη. Ακόμα κι αν φέρνει τελικά τα αντίθετα από τα επιθυμητά για την κατασκευάστρια εταιρία αποτελέσματα, πώς να αναχαιτιστεί το ενδιαφέρον για έναν πρόγραμμα με το μέγεθος, την ιστορία και τις ανατροπές του προγράμματος F-35;
Αν και δεν έγινε η παραμικρή νύξη, η εντυπωσιακή γραμμή παραγωγής έφερε στο μυαλό αρκετών εκ των συμμετεχόντων την ΕΑΒ και το μέλλον της, στο οποίο εμπλέκεται η Lockheed Martin, πλέον ως «προτιμητέος επενδυτής». Εάν οι εκλογές θα καθυστερήσουν τις διαδικασίες και πόσο, δεν είναι ακόμα σαφές. Αυτό που είναι όμως σαφέστατο, είναι ότι στις εγκαταστάσεις τις LM, θα μπορούσε οποιοσδήποτε να οργανώσει… πικνίκ, χωρίς να φέρει καν τραπεζομάντηλο, λόγω καθαριότητας και τάξης που επικρατεί. Εάν φυσικά λάβει σχετική έγκριση, καθώς τα μέτρα ασφαλείας είναι κυριολεκτικά δρακόντεια. Σαφές είναι ότι είναι απολύτως φυσιολογικό να δει κανείς και την ΕΑΒ, κάποια στιγμή, έστω σε παραπλήσια κατάσταση.
ΑΠΟΔΟΧΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΜΕ ΤΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Τεράστιο ενδιαφέρον έχει και η εντύπωση που αποκομίζει κανείς, ότι μετά από πολύ καιρό, η Lockheed Martin κατάφερε να ξεπεράσει και να «χωνέψει» σε επίπεδο λογικής και διαδικασιών, την οριστική απώλεια της Τουρκίας από το πρόγραμμα. Ενώ στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν οι εξηγήσεις που έδιναν ήταν μη ικανοποιητικές και ενίοτε διφορούμενες, με την τουρκική σημαία να συνεχίζει να κυματίζει μαζί με τις υπόλοιπες συμμαχικές, πλέον ανακοινώθηκε τόσο η οριστική απομάκρυνση της Τουρκίας, όσοι και η αντικατάσταση των εταιριών της από την εφοδιαστική αλυσίδα του F-35.
Η εντυπωσιακή εξέλιξη του προγράμματος μετά από σειρά ετών που επικρατούσε αβεβαιότητα και διατυπώνονταν διάφορα ερωτήματα δείχνει να έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Όλα δείχνουν ότι όσοι παρατηρούσαν πως το μαχητικό ανήκει στην κατηγορία «too big to fail», είχαν δίκιο. Η εξέλιξη αυτή δείχνει να έχει πλέον «αποφορτίσει» και τους εμπλεκόμενους πολιτικούς και στρατιωτικούς αξιωματούχους, με αποτέλεσμα να είναι πιο ανοιχτοί και σαφείς στις συζητήσεις που αφορούν το μέλλον του μαχητικού. Σε αντίθεση με το παρελθόν όπου συχνά όσα έλεγαν μπορούσαν να εκληφθούν από ευσεβείς πόθοι έως ευχολόγιο.
Παρόν στη συζήτηση με τους Έλληνες δημοσιογράφους ήταν και ο JR McDonald, αντιπρόεδρος της LM για το πρόγραμμα του F-35. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του βιογραφικού του συγκεκριμένου αξιωματούχου, ήταν η πολυετής υπηρεσία του στην αμερικανική Αεροπορία (USAF) ως πιλότος του μαχητικού F-15! Το DP δεν μπόρεσε να αντισταθεί στον πειρασμό να του ζητήσει να κάνει ένα σχόλιο για το συναίσθημα που δημιουργεί το να παίζει καθοριστικό ρόλο στο πρόγραμμα του F-35, έχοντας υπηρετήσει ως πιλότος του μεγάλου εσωτερικού αντιπάλου μαχητικού, του F-15 της Boeing. Η απάντηση ήταν λίγο πολύ αναμενόμενη. Υπηρέτησε τις συνθήκες που έφεραν τη μεγάλη αλλαγή και πλέον αξιοποιεί την εμπειρία του στη διαμόρφωση της νέας εποχής.
Το F-35 σε κάθε περίπτωση, δείχνει πως θα εξελιχθεί σε μια ακόμα μεγάλη εμπορική επιτυχία στον τομέα της αεροναυπηγικής. Ήδη, από τις χώρες-πελάτες, 12 έχουν ήδη κηρύξει Αρχική Επιχειρησιακή Ετοιμότητα (Initial Operation Capability – IOC) και άλλες εννιά (9) επιχειρούν ήδη με το μαχητικό
εντός της χώρας τους. Οι εκπαιδευμένοι πιλότοι πλησιάζουν πλέον τους 2000 (1930+), ενώ 13.700+ είναι οι εκπαιδευμένοι στην υποστήριξη του αεροσκάφους.
ΜΗΠΩΣ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ ΤΑ SSI ΠΙΟ ΠΟΛΥ ΑΠΟ ΟΣO ΤΑ ΘΕΛΕΙ Η LOCKHEED MARTIN;
Ήταν αναπόφευκτο η συζήτηση να περιστραφεί γύρω από την προοπτική απόκτησης του μαχητικού από την Πολεμική Αεροπορία. Ερωτήσεις έγιναν και για τα περίφημα προγράμματα Ασφαλείας Εφοδιασμού και Πληροφοριών (SSI – Security of Supply and Information). Οι αξιωματούχοι της εταιρίας, παρότι είπαν ότι αναμένουν τις τελικές αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης, με την οποία, διά της Πολεμικής Αεροπορίας, ομάδα της LM (συν)εργάζονται ακόμα και σήμερα, επεσήμαναν με έμφαση ότι η Ελλάδα χρειάζεται την εμπειρία της USAF και της LM, στο ζήτημα της «ενεργοποίησης» (activation) του αεροσκάφους σε μια αεροπορική δύναμη, καθώς η εμπειρία που αποκόμισε συνεργαζόμενη στο θέμα αυτό από 17 χώρες ήταν, όπως λένε, αρκούντως αποκαλυπτική για τις απαιτήσεις…
Η εταιρία δεν έκρυψε, ότι τα SSI, κάποια τουλάχιστον από αυτά, είναι απολύτως απαραίτητα για να εξελιχθεί το πρόγραμμα με επιτυχία. Η απόρριψη των SSI θα καθορίσει την έκβαση, εάν θα είναι θετική ή αρνητική όπως υπαινίχθηκαν χαρακτηριστικά. Σε αυτό να προστεθεί και ο τομέας της κυβερνοασφάλειας (cybersecurity). Το ελληνικό F-35 θα έρθει στην Ελλάδα σε πλήρη διαμόρφωση «Block 4» που έχει ήδη αρχίσει ήδη να παραδίδεται, συμπεριλαμβάνοντας σημαντικές αναβαθμίσεις τόσο στο hardware όσο και στο software, δηλαδή στο λογισμικό.
Όσο δε εξελίσσεται τεχνολογικά το συγκεκριμένο μαχητικό αεροσκάφος, τόσο θα αυξάνονται οι απαιτήσεις για την ασφαλή και βέλτιστη επιχειρησιακή αξιοποίηση. Η ανοιχτή του αρχιτεκτονική και η πορεία του προγράμματος μέχρι σήμερα, αποδεικνύει ότι όπως το Block 4 δεν έχει σχέση με το αρχικό αεροσκάφος, έτσι και το F-35 σε μια εικοσαετία από σήμερα θα είναι πολύ διαφορετικό από το σημερινό.
Ενσωματώνει ολοένα και περισσότερα όπλα μακρού πλήγματος, ενώ αυξάνει τη διαλειτουργικότητα (interoperability) του αεροπορικού στόλου στο εσωτερικό της Ατλαντικής Συμμαχίας. Η επικράτησή του έχει και διεθνοπολιτικές παραμέτρους, καθώς διαμορφώνεται στη Δύση μια «αεροπορική ελίτ», η οποία βασισμένη σε καινοτόμες τεχνολογίες αναπτυγμένες γύρω από το F-35 που καθορίζουν τα νέα δόγματα αεροπορικών επιχειρήσεων, θα καθορίζει τους κανόνες του παιχνιδιού τις δεκαετίες που έρχονται. Από αυτή την ελίτ, καλό θα ήταν όχι μόνο να μην απουσιάζει η Ελλάδα, αλλά να επιδιώξει να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο.
Πλέον, στο Block 4 που θα αποκτήσει η ελληνική Πολεμική Αεροπορία, υπάρχουν και διαβαθμισμένες αναβαθμίσεις (classified upgrades) για τις οποίες δεν λέγονται πολλά. Η «σύντηξη» των πληροφοριών που συλλέγουν οι αισθητήρες (Sensor Fusion) σε μια ξεκάθαρη και διαθέσιμη σε όλες τις φίλιες δυνάμεις τακτική εικόνα της κατάστασης που αντιμετωπίζει ο ιπτάμενος, ενώ στο παρελθόν έπρεπε να τη συνθέσει μόνος του…
Ο συνδυασμός των μοναδικών δυνατοτήτων διεξαγωγής δικτυοκεντρικών επιχειρήσεων με το εξαιρετικά προηγμένο σύστημα αυτοπροστασίας και ηλεκτρονικού πολέμου, το κάνει να αποτελεί για τους κατασκευαστές του, μια εκδοχή αεροσκάφους που θα μπορούσε να λαμβάνει μέρος στον τηλεοπτικό «πόλεμο των άστρων»… Σύμφωνα με τον βετεράνο πιλότο των F-15 JR McDonald, αυτό που ο ίδιος ως παλιός πιλότος έκανε μόνος του, την προσπάθεια δηλαδή να ερμηνεύσει με το μυαλό του όλες τις πληροφορίες που συνέλεγαν οι αισθητήρες, γίνονται πλέον αυτόματα με τεράστια υπολογιστική – επεξεργαστική ισχύ, εξασφαλίζοντας τη βέλτιστη αίσθηση τακτικής κατάστασης (Situational Awareness) που μπορεί να προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία.
Θα επανέλθουμε πολύ σύντομα, καθώς ένα σημαντικό μέρος των παρουσιάσεων που είχαν οργανώσει οι υπεύθυνοι, αφορούσε το γενικότερο σύστημα υποστήριξης των F-35 Lightning II. Παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, διότι χωρίς να γίνεται άμεσα αντιληπτό, το σύστημα αυτό συνδέεται με το ότι το μαχητικό εξελίσσεται στη ραχοκοκαλιά του αεροπορικού στόλου της Ατλαντικής Συμμαχίας. Τουλάχιστον όσον αφορά στην ευρωπαϊκή ήπειρο, η ευθύνη της άμυνας περνάει στα χέρια των ευρωπαϊκών λαών, παρότι η αμερικανική «κηδεμονία» παραμένει…
