Οι επισημάνσεις του διεθνολόγου Αλέξανδρου Δεσποτόπουλου για τα ελληνοτουρκικά
Συστηματική και συνεχής είναι η προσπάθεια της Άγκυρας να κλιμακώσει την ένταση με την Ελλάδα, με τους τούρκους αξιωματούχους -έχοντας ως «μπροστάρη» τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν– να συμμετέχουν ο ένας μετά τον άλλο σε μια «σκυταλοδρομία» επιθετικής ρητορικής σε βάρος της χώρας μας και με στόχο να «χτίσουν» το νέο τουρκικό αφήγημα ότι η Τουρκία απειλείται από την Ελλάδα και υπό αυτήν την έννοια έχει το δικαίωμα να λάβει μέτρα.
Από την πλευρά της, η Αθήνα τηρεί ψύχραιμη αλλά αποφασιστική στάση έναντι των προκλήσεων, θυμίζοντας σε διεθνές επίπεδο την ύπαρξη του τουρκικού casus belli και δηλώνοντας έτοιμη για κάθε -απευκταίο μεν, υπαρκτό δε- σενάριο.
«Οι Τούρκοι είναι ενοχλημένοι από τη στάση των Ηνωμένων Πολιτειών, διότι οι ΗΠΑ αναβαθμίζουν διαρκώς τη σχέση τους με την Ελλάδα αλλά και με την Κύπρο» δήλωσε στην ΕΡΤ ο διεθνολόγος Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος, σχολιάζοντας την επιθετική ανακοίνωση του Συμβουλίου Ασφαλείας της Τουρκίας, το οποίο την Τετάρτη έφτασε στο σημείο να κατηγορεί την Ελλάδα για «ολοένα και πιο προκλητικές ενέργειες» και τις ΗΠΑ για μη τήρηση ίσων αποστάσεων μεταξύ των δύο κρατών μελών του ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με τον κ. Δεσποτόπουλο, πίσω από την προκλητική ρητορική των Τούρκων είναι και το θέμα της ουσίας. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αναπτύξει μια ισχυρή στρατιωτική παρουσία στην Ελλάδα. Έχουν προχωρήσει σε άρση του εμπάργκο της πώλησης όπλων προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Όλα αυτά είναι δηλωτικά το σε πόσο δύσκολη θέση έχει έρθει η Τουρκία στις σχέσεις της με τη Δύση. Και αυτό όχι φυσικά εξαιτίας της Δύσης και σε καμία περίπτωση βέβαια όχι λόγω της Ελλάδας, αλλά λόγω της διπολικής πολιτικής της Τουρκίας μεταξύ Ρωσίας και Δύσης γενικότερα».
Πρωτοφανής η εθνικιστική έξαρση από την Τουρκία
Αναφερόμενος στους εξοπλισμούς των δύο κρατών με αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη, τόνισε ότι αν εμείς είχαμε τα χρήματα να αγοράσουμε τα F-35 θα μπορούσαμε να τα πάρουμε σε μια μέρα. Η Τουρκία προσπαθεί, πιέζει, παρακαλεί για να αποκτήσει αεροσκάφη προηγούμενης γενιάς. Αυτό, όπως είπε, είναι δηλωτικό των κακών σχέσεων αυτή τη στιγμή Ηνωμένων Πολιτειών, δηλαδή Δύσης και Τουρκίας.
Ο ίδιος, χαρακτηρίζοντας όσα λέγονται καθημερινά από τούρκους αξιωματούχους, έκανε λόγο για «εθνικιστική έξαρση από την Τουρκία», η οποία- όπως είπε- είναι «παρατεταμένη και πρωτοφανής.
Επιδιώκει λεκτική ένταση
Εκτιμώντας τι να περιμένουμε από τους γείτονές μας ο κ. Δεσποτόπουλος δήλωσε ότι «η Τουρκία δεν θέλει μια ολική στρατιωτική αντιπαράθεση με την Ελλάδα, διότι ξέρει πολύ καλά ότι έχει ένα τουλάχιστον αβέβαιο αποτέλεσμα και θα έχει πάρα πολλές απώλειες. Αυτό που πιθανά να προσπαθεί η Τουρκία να κάνει είναι να δημιουργεί μια τεχνητή ένταση λεκτική, όχι στο πεδίο απαραίτητα ,προκειμένου να πιέσει την Ελλάδα και την Κύπρο να υποχωρήσουν στο θέμα των θαλασσίων ζωνών».
Σύμφωνα με τον διεθνολόγο, «η Τουρκία με πειρατεία προσπαθεί να οικειοποιηθεί θαλάσσιες ζώνες που δεν είναι δικές της. Η Ελλάδα και η Κύπρος φυσικά τις προασπίζονται, με αποτέλεσμα η Τουρκία να εκνευρίζεται, να γίνεται πιο επιθετική προκειμένου να υποχωρήσουμε στο θέμα αυτό». Και όπως προσέθεσε, «η Ελλάδα δεν είναι ούτε Λιβύη μετά από εμφύλιο, ούτε Συρία, ούτε Αρμενία ή Ναγκόρνο Καραμπάχ με σοβιετικά όπλα της δεκαετίας του ’90. Το ξέρει αυτό πολύ καλά ο Ταγίπ Ερντογάν».
Αναλύοντας την τακτική του Τούρκου προέδρου υποστήριξε ότι «μπορεί να δημιουργήσει μια τοπική θερμή κατάσταση, προκειμένου -υπό την απειλή μάλλον της ένοπλης σύγκρουσης- να προχωρήσουμε σε μία διευθέτηση πραγμάτων και σε μια συζήτηση πραγμάτων που εμείς δεν συζητούμε ή να πιέσει τη διεθνή κοινότητα να μας σπρώξει στο να συζητήσουμε τέτοια θέματα».
Η Τουρκία δεν θέλει μια ολική στρατιωτική αντιπαράθεση με την Ελλάδα
Ερωτηθείς για το πώς θα αντιδράσει η χώρα μας σε ένα ενδεχόμενο θερμό επεισόδιο ο κ. Δεσποτόπουλος ανέφερε ότι «η Ελλάδα έχει απαντήσει ξεκάθαρα ότι ένα τοπικό θερμό γεγονός δεν θα μείνει αναπάντητο, αλλά θα σημαίνει μια ολική σύρραξη. Και νομίζω ότι αυτό το έχει καταλάβει ο Ταγίπ Ερντογάν».
Σχολιάζοντας τον «παράγοντα τουρκικές εκλογές» και το πόσο επηρεάζουν τα ελληνοτουρκικά δήλωσε ότι αν θα υπάρξει ένα παράθυρο ευκαιρίας ξανά για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αυτό θα δοθεί μετά τις εκλογές. Γιατί, όπως τόνισε, «όλοι οι δρώντες στην Τουρκία, προσπαθούν να αποκομίσουν πολιτικά οφέλη από αυτό».
Επιχειρώντας να προβλέψει τις πιθανές κινήσεις του Ταγίπ Ερντογάν ο κ. Δεσποτόπουλος δήλωσε ότι θα παραμείνει στις εθνικιστικές εξάρσεις και χαμηλής έντασης μεμονωμένα επεισόδια, όπως προσπάθεια υπερπτήσεων, παραβιάσεις του εναέριου χώρου, πιθανά και αξιοποίηση κάποιου ερευνητικού γεωθερμικού σκάφους του προς τη Μεσόγειο και την Κυπριακή Δημοκρατία.
Οι πόρτες του διαλόγου είναι κλειστές
Όσον αφορά την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών επεσήμανε ότι «δυστυχώς αυτή τη στιγμή οι πόρτες του διαλόγου είναι κλειστές. Αυτό είναι πολύ ανησυχητικό, διότι στην πολιτική δεν έχεις μόνο το σχέδιο. Κάποιες φορές έχεις και το ατύχημα και τα ατυχήματα διευθετούνται πολύ πιο εύκολα εάν έχεις διαύλους επικοινωνίας ανοιχτούς».
Δεν παρέλειψε, μάλιστα, να πει ότι «οι Τούρκοι παραλογίζονται» με αφορμή τις δηλώσεις του εκπροσώπου της τουρκικής προεδρίας Ιμπραχίμ Καλίν, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Αν ένα βήμα θεωρούν οι Τούρκοι το να δεχτούμε να συζητήσουμε, για παράδειγμα, την αποστρατικοποίηση των νησιών, να αποδεχτούμε την ύπαρξη γκρίζων ζωνών, να μιλήσουμε για διχοτόμηση για την Κύπρο, αυτό το βήμα η Ελλάδα δεν πρόκειται να το κάνει ποτέ».