Πρόγραμμα SAFE: Η «R» αποκαλύπτει το σχέδιο για την κατασκευή πολεμικών πλοίων από τα ελληνικά ναυπηγεία.
Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΖΑΝΙΤΗ – ΠΗΓΗ: Realnews
Πρόταση για τη ναυπήγηση πολεμικών πλοίων που θα καλύπτουν τις ανάγκες της Ελλάδας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών αναμένεται να κατατεθεί τις επόμενες ημέρες η Ένωση Ελληνικών Ναυπηγείων (ΕΕΝ) στη Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών του υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΓΔΑΕΕ), προκειμένου να συμπεριληφθεί στον ευρωπαϊκό μηχανισμό για την άμυνα, SAFE (Security Action for Europe).
Όπως ανακοίνωσε η ΕΕΝ, ήδη έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με την Ένωση Ελληνικών Εταιρειών Αεροδιαστημικής, Ασφάλειας και Άμυνας (ΕΕΛΕΑΑ) που αντιπροσωπεύει όλες τις μεγάλες ελληνικές εταιρείες, μεταξύ των οποίων και η ΕΑΒ. Επιπλέον, η ΕΕΝ έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ). Το σημαντικό, όμως, είναι ότι υπάρχει και συμφωνία υπογραφής επιπλέον δύο μνημονίων με εταιρείες από την Ιταλία και τη Γερμανία. Αυτές οι συνεργασίες εξασφαλίζουν τα απαιτούμενα για συμμετοχή στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα, ώστε το τελικό προϊόν να μην παράγεται αποκλειστικά από μία χώρα, αλλά από τουλάχιστον δύο χώρες-μέλη της Ε.Ε.
Σύμφωνα με πηγές της Realnews, πρόκειται για ένα ώριμο πρόγραμμα που περιλαμβάνει τη ναυπήγηση πολεμικών πλοίων που ανήκουν σε τρεις διαφορετικούς τύπους (κανονιοφόρος, πυραυλάκατος και κορβέτα).
Κοινοπραξία
Η κοινοπραξία που δημιουργείται διαθέτει ώριμα σχέδια. Μάλιστα, βάσει των όρων του SAFE, έχουν γίνει όλες οι απαραίτητες επενδύσεις ώστε να ξεκινήσει η κατασκευή των πλοίων την 1η Ιουλίου 2026, όπως προβλέπεται, με το πρώτο πλοίο να είναι παραδοτέο σε διάστημα 18 έως 24 μηνών και τα υπόλοιπα να ακολουθούν με μικρότερα χρονοδιαγράμματα, ανάλογα με το εκτόπισμά τους.
Ήδη, την πρωτοβουλία έχουν «αγκαλιάσει» με θέρμη τόσο η ΓΔΑΕΕ όσο και το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ) του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, αφού αυτή η κίνηση τοποθετεί ολοκληρωτικά την Ελλάδα στον χάρτη της ναυπήγησης πολεμικών πλοίων, με σημαντικό αποτύπωμα τόσο στην αυτάρκεια του Πολεμικού Ναυτικού όσο και στην οικονομία της χώρας. Παρ’ όλα αυτά, η κοινοπραξία υπό την ΕΕΝ τονίζει ότι προτεραιότητα δεν είναι η ελληνική, αλλά η ευρωπαϊκή αγορά.
Όπως αναφέρει ο πρόεδρος της ΕΕΝ, Πάνος Ξενοκώστας, «μπορούμε να ναυπηγήσουμε κάθε πολεμικό πλοίο, OPV, κανονιοφόρο, πυραυλάκατο, κορβέτα, ακόμη και φρεγάτα, 10% έως 15% φθηνότερα και 10% έως 20% γρηγορότερα από κάθε ευρωπαϊκό ναυπηγείο», με τα ναυπηγεία της ΟΝΕΧ σε Ελευσίνα και Σύρο να αναλαμβάνουν ταυτόχρονα την παραγωγή.
Ο αντιπρόεδρος της ΕΕΛΕΑΑ, Νίκος Παπάτσας, τόνισε ότι «οι ελληνικές εταιρείες κατασκευής αμυντικών συστημάτων είναι έτοιμες να αναλάβουν σε ποσοστό περίπου 50% τα οπλικά και τα ηλεκτρονικά συστήματα των πλοίων», προσθέτοντας ότι το ποσοστό αυτό μπορεί να αυξηθεί σταδιακά.
Σε ό,τι αφορά το οικονομικό αποτύπωμα της πρωτοβουλίας για την ελληνική οικονομία, αναφέρεται ότι «αν, για παράδειγμα, λάβουμε παραγγελία 1 δισ. ευρώ για δύο κορβέτες, με 70% εγχώρια παραγωγή, τότε 700 εκατ. ευρώ θα παραχθούν από ελληνικά χέρια, αφήνοντας αντίκτυπο στο ΑΕΠ ύψους 5 δισ. ευρώ».
Δάνειο 1,2 δισ. ευρώ
Η Ελλάδα έχει υποβάλει αίτημα για δάνειο ύψους 1,2 δισ. ευρώ από τον μηχανισμό SAFE, με πολύ χαμηλότερο επιτόκιο από αυτό της αγοράς. Στα επιπλέον πλεονεκτήματα είναι η δεκαετής περίοδο χάριτος και η 40ετής αποπληρωμή, που σε συνδυασμό με τη ρήτρα διαφυγής δεν επιβαρύνει τον κρατικό Προϋπολογισμό. Από τον πρώτο γύρο του προγράμματος, όλες οι χώρες έχουν δεχθεί ένα «κούρεμα» της τάξης του 35% επί των αξιώσεών τους. Αυτό σημαίνει ότι για την Ελλάδα έχουν εγκριθεί αρχικά 787 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ποσό που αναμένεται να αυξηθεί, αφού έχει δημιουργηθεί συνολικά το ανάλογο χρηματοδοτικό περιθώριο από την επιτροπή άμυνας της Ε.Ε. Η προθεσμία για την υποβολή προτάσεων προσφοράς και προμήθειας λήγει στις 30 Νοεμβρίου. Ήδη, όμως, εκφράζονται εκτιμήσεις ότι θα προκύψει και τρίτος γύρος, με νέες προτάσεις προσφοράς και προμήθειας. Τότε, ίσως, να ανοίξει παράθυρο ευκαιρίας, ώστε η χώρα μας να αντλήσει περισσότερα κεφάλαια, πέραν του 1,2 δισ. ευρώ.
Αντι-drone
Σε ό,τι αφορά τα προγράμματα για τα οποία έχει δείξει ενδιαφέρον η Ελλάδα, ψηλά στη λίστα είναι και τα τρία αντι-drone συστήματα της ΕΑΒ, δηλαδή τα «Κένταυρος», «Τηλέμαχος» και «Υπερίων», τα οποία προσφέρονται τόσο για αγορά από τρίτες χώρες όσο και για προμήθεια από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Επιπλέον ελληνικό ενδιαφέρον υπάρχει για την αναβάθμιση πυρομαχικών καθώς και συστημάτων πυροβολικού, όπου μπαίνουν οι πολλαπλοί εκτοξευτές πυραύλων, στο πλαίσιο των συστημάτων αεράμυνας που ετοιμάζονται για τον ελληνικό «θόλο», γνωστό ως «Ασπίδα του Αχιλλέα». Ενδιαφέρον επιδεικνύεται για ναρκοθηρευτικά, ενώ ως «προμήθεια» αναγράφεται και η πρόσκτηση μίας φρεγάτας FDI Belharra.
Ακόμη, έχει καταγραφεί η συμμετοχή της Ελλάδας, μαζί με την Πολωνία και την Πορτογαλία, στο πρόγραμμα που ηγείται η Γερμανία για την κατασκευή των υποβρυχίων TYPE 212CD. Επίσης, η χώρα μας έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον συμμετοχής μαζί με τη Βουλγαρία για το πρόγραμμα κατασκευής φορτηγών γενικής χρήσης με επικεφαλής την Ιταλία. Πρόκειται για την προμήθεια περίπου 300 φορτηγών που θα αντικαταστήσουν τα υπέργηρα «ΡΕΟ» και θα κατασκευάζονται στον Βόλο.
Άγκυρα
Η Τουρκία προσπαθεί μέσω δύο διαφορετικών εταιρειών με έδρα την Ιταλία να «εξαλείψει» την προοπτική του ελληνικού βέτο και να εισέλθει στο SAFE, διαθέτοντας ευρωπαϊκά ΑΦΜ-βιτρίνα. Από τη μια είναι η ιταλική Piaggio Aerospace, που εξαγοράστηκε κατά το 100% από την BAYKAR, εταιρεία του γαμπρού του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ, που κατασκευάζει και τα ομώνυμα drones. Από την άλλη, είναι η κοινοπραξία με την ιταλική LEONARDO, που δημιούργησε την εταιρεία LBA, «βαφτίζοντας» ως ευρωπαϊκά τα τουρκικά drones «Akinci», «Kizilelma» και βεβαίως τα «Bayraktar».
Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Leonardo, Ρομπέρτο Τζινγκολάνι, η εταιρεία του θα κατασκευάσει δομές από σύνθετα υλικά για το μη επανδρωμένο μαχητικό «Kizilelma» της BAYKAR, στις εγκαταστάσεις της στο Γκροτάλιες της Ιταλίας. Και πάλι, όμως, ο δρόμος για την είσοδο της Τουρκίας στον μηχανισμό της ευρωπαϊκής άμυνας μοιάζει ερμητικά κλειστός. Γαλλικές διπλωματικές πηγές αναφέρουν στην «R» πως «δεν υπάρχει περίπτωση η Γαλλία, ποτέ και καθ’ οιονδήποτε τρόπο, να επιτρέψει στην Τουρκία να μπει στο SAFE».