Συνεχίζεται το «ξέφρενο ράλι» στην τιμή του ελαιολάδου, δημιουργώντας μία έξτρα πίεση στους καταναλωτές σε όλη την Ευρώπη που δοκιμάζονται ήδη από την ακρίβεια βασικών ειδών διατροφής. Από τον Ιανουάριο του 2021, οι τιμές του ελαιολάδου έχουν αυξηθεί κατά περίπου 75%, ξεπερνώντας κατά πολύ το συνολικό ποσοστό πληθωρισμού στην ΕΕ. Αυτή η άνοδος των τιμών αντανακλά την ευρύτερη τάση του πληθωρισμού των τροφίμων, η οποία αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια.
Η Ισπανία, ο μεγαλύτερος παραγωγός ελαιολάδου στον κόσμο, έχει επηρεαστεί ιδιαίτερα από αυτές τις αυξήσεις τιμών. Τον Αύγουστο, οι τιμές του ελαιολάδου στην Ισπανία αυξήθηκαν κατά 53% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και ένα ποσοστό ρεκόρ 115% σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2021. Παράλληλα με το ελαιόλαδο, παρόμοια ανοδική τροχιά κατέγραψαν και οι τιμές της πατάτας, με αύξηση 53% τιμές από τον Ιανουάριο του 2021.
Ενώ αυτές οι αυξήσεις τιμών μπορεί να είναι οριακά διαχειρίσιμες για οικογένειες υψηλού και μεσαίου εισοδήματος, δημιουργούν αβάστακτο βάρος για τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα. Πολλά από αυτά δυσκολεύονται να συμβαδίσουν με το αυξανόμενο κόστος τροφίμων, ειδικά όταν οι μισθοί τους δεν συμβαδίζουν με τον πληθωρισμό. Η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC) τονίζει ότι οι ονομαστικοί μισθοί εντός της ΕΕ έχουν αυξηθεί μόνο κατά 11%, επιδεινώνοντας τη διαφορά μεταξύ εισοδήματος και βασικού κόστους διατροφής.
Ο αντίκτυπος των αυξανόμενων τιμών είναι εμφανής. Πολλοί εργαζόμενοι, ανάμεσά τους και εκείνοι που απασχολούνται στον αγροτικό τομέα, βασίζονται σε τράπεζες τροφίμων για να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες. Αυτή η αυξανόμενη εξάρτηση υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση της οικονομικής προσιτότητας και της προσβασιμότητας βασικών ειδών διατροφής.
Γιατί αυξάνονται οι τιμές
Στην άνοδο των τιμών του ελαιολάδου συμβάλλουν διάφοροι παράγοντες. Η συνεχιζόμενη ξηρασία στην Ισπανία, σε συνδυασμό με την άνοδο της θερμοκρασίας που επηρεάζει την ανθοφορία, έχει πλήξει σημαντικά την παραγωγή ελαιολάδου. Επιπλέον, οι πληθωριστικές πιέσεις στις τιμές των λιπασμάτων έχουν παρεμποδίσει περαιτέρω την παραγωγή ελαιολάδου στη χώρα. Ειδικοί και εκπρόσωποι του αγροτικού τομέα επισημαίνουν αυτές τις προκλήσεις ως βασικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση των τιμών.
Καθώς οι τιμές των τροφίμων συνεχίζουν να αυξάνονται στην Ευρώπη, ξεπερνώντας τις αυξήσεις σε άλλες προηγμένες οικονομίες, καθίσταται ολοένα και πιο σημαντικό να αντιμετωπιστούν οι βαθύτεροι παράγοντες που οδηγούν αυτές τις πληθωριστικές τάσεις. Από το υψηλότερο κόστος ενέργειας και εργασίας έως τις γεωπολιτικές επιπτώσεις του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, πολλοί είναι οι παράγοντες που «φουσκώνουν» τις τιμές των τροφίμων.
Πέρα από τις βραχυπρόθεσμες λύσεις, είναι ζωτικής σημασίας για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τα ενδιαφερόμενα μέρη του κλάδου να συνεργαστούν και να αναπτύξουν μακροπρόθεσμες στρατηγικές για την επιτιστική ασφάλεια.