Σε μια μεγάλη τελετή απονομής στρατιωτικών βραβείων τον περασμένο Δεκέμβριο ο Βλαντιμίρ Πούτιν είπε στους Ρώσους ότι θα διεκδικούσε για πέμπτη φορά την προεδρία . Η ψηφοφορία για τις προεδρικές εκλογές που ξεκίνησε σήμερα (15/3) διεξάγεται πλέον σε τρεις ημέρες και το αποτέλεσμα είναι προδιαγεγραμμένο καθώς ο Πούτιν δεν έχει αξιόπιστο αντίπαλο.
Τα εκλογικά τμήματα άνοιξαν στη χερσόνησο Καμτσάτκα, την ανατολικότερη περιοχή της Ρωσίας, στις 08:00 τοπική ώρα την Παρασκευή και θα κλείσουν στον δυτικότερο θύλακα του Καλίνινγκραντ στις 20:00 το βράδυ της Κυριακής (17/3)
Στην επίσημη εκδήλωση του περασμένου Δεκεμβρίου σε μια από τις πιο πολυτελείς αίθουσες του Κρεμλίνου, ο επί 24 χρόνια ηγέτης της Ρωσίας είχε μόλις απονείμει κορυφαίες τιμές σε στρατιώτες που είχαν λάβει μέρος στην «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Η Ρωσία σε χρειάζεται»
Συνομιλούσε με μια μικρή ομάδα συμμετεχόντων όταν τον πλησίασε ο διοικητής μιας φιλορωσικής μονάδας στην κατεχόμενη περιοχή του Ντόνετσκ της Ουκρανίας.«Σας χρειαζόμαστε, σας χρειάζεται η Ρωσία!» δήλωσε ο αντισυνταγματάρχης Aρτιόμ Ζόγκα, ζητώντας του να είναι υποψήφιος στις επικείμενες προεδρικές εκλογές της Ρωσίας. Όλοι εξέφρασαν την υποστήριξή τους.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έγνεψε καταφατικά: «Τώρα είναι η ώρα για τη λήψη αποφάσεων. Θα είμαι υποψήφιος για τη θέση του προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας». Ο εκπρόσωπός του Ντμίτρι Πεσκόφ χαρακτήρισε αργότερα την απόφαση να θέσει υποψηφιότητα ως «απολύτως αυθόρμητη» Αλλά το Κρεμλίνο σπάνια αφήνει αντίστοιχες αποφάσεις στην τύχη.
Αντίθετα, αμέσως η καλολαδωμένη μηχανή του τέθηκε σε δράση. Σε όλα τα κρατικά κανάλια, ο 71χρονος πρόεδρος Πούτιν προήχθη ως εθνικός ηγέτης, ικανός να εξολοθρεύσει οποιονδήποτε πιθανό αντίπαλο. «Η υποστήριξη προς τον πρόεδρο υπερβαίνει την υποστήριξη του κόμματος», ανέφερε η κρατική τηλεόραση αργότερα εκείνη την εβδομάδα. «Ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι ο υποψήφιος του λαού!»
Είναι ήδη στην εξουσία περισσότερο από οποιονδήποτε ηγεμόνα μετά τον Σοβιετικό δικτάτορα Ιωσήφ Στάλιν. Είναι πρόεδρος από το 2000, εκτός από τέσσερα χρόνια ως πρωθυπουργός λόγω του ορίου δύο θητειών που επιβάλλει το ρωσικό σύνταγμα. Έκτοτε άλλαξε τους κανόνες για να μπορέσει να θέσει ξανά υποψηφιότητα το 2024. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσε επίσης να θέσει υποψηφιότητα για άλλη μια εξαετή θητεία το 2030, όταν θα κλείσει τα 78.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο Πούτιν έχει διατηρήσει την εξουσία του, ώστε να μην υπάρχει πλέον πραγματική απειλή για την κυριαρχία του. Αν και δεν υπάρχει αμφιβολία για το τελικό εκλογικό αποτέλεσμα, οι αρχές φαίνεται να ενδιαφέρονται πολύ για την υψηλή συμμετοχή, η οποία θα παρουσιαστεί ως απόδειξη της λαϊκής του εντολής.
Η προσέλευση στις τελευταίες εκλογές του 2018 ήταν επίσημα 68%, αλλά διεθνείς παρατηρητές ανέφεραν αρκετές περιπτώσεις νοθείας. Στις περιοχές της κατεχόμενης Ουκρανίας που η Ρωσία αποκαλεί «νέες περιφέρειές» της, οι κάλπες άνοιξαν 10 ημέρες πριν από την ημέρα των εκλογών και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν γεμίσει από διαφημίσεις που παροτρύνουν τον κόσμο να πάει να ψηφίσει.
Όταν το κάνουν, θα βρεθούν αντιμέτωποι, επιφανειακά τουλάχιστον με μια επιλογή. Μαζί με τον ηγέτη της Ρωσίας στο ψηφοδέλτιο θα είναι ο Νικολάι Χαριτόνοφ, εκπροσωπώντας το Κομμουνιστικό Κόμμα, το οποίο παραμένει το δεύτερο δημοφιλέστερο κόμμα της Ρωσίας, περισσότερα από 30 χρόνια από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Αντλεί την υποστήριξή του από μια μικρή αλλά πιστή βάση όσων νοσταλγούν για το σοβιετικό παρελθόν τους.
Οι άλλοι δύο υποψήφιοι είναι ο Λεονίντ Σλούτσκι του εθνικιστικού LDPR και ο Βλαντισλάβ Νταβάνκοφ του New People, φαινομενικά φιλελεύθερου, φιλοεπιχειρηματικού κόμματος. Παρά τις πολύ διαφορετικές πολιτικές τους θέσεις, και οι τρεις υποστηρίζουν σε γενικές γραμμές τις πολιτικές του Κρεμλίνου και καμία δεν έχει καμία ευκαιρία έναντι του κατεστημένου.
Ο τοπικός δημοτικός σύμβουλος της Μόσχας Μπόρις Ναντεζντίν – ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του πέρυσι, δημιουργώντας μια σπάνια στιγμή αισιοδοξίας για τους ψηφοφόρους που τάσσονται ενάντια στον Πούτιν. Ήταν συχνός καλεσμένος σε τοκ σόου της κρατικής τηλεόρασης και ήταν σχετικά επικριτικός για τον πόλεμο της Μόσχας στην Ουκρανία.
Αλλά σε μια χώρα όπου πολλοί έχουν φυλακιστεί επειδή μιλούσαν ανοιχτά κατά του πολέμου, δεν μπόρεσε να κατέβει επίσημα ως υποψήφιος. Χιλιάδες άνθρωποι έκαναν ουρά για να προσφέρουν υπογραφές, και οι εκλογικές αρχές της Ρωσίας πιθανότατα τρομοκρατημένες από το πλήθος, απέρριψαν την προσφορά του, υποστηρίζοντας ότι περισσότερο από το 15% των υπογραφών που συγκέντρωσε ήταν ελαττωματικές.
«Λαϊκός ηγέτης» του Πούτιν
Ο αποκλεισμός του από τον αγώνα έληξε κάθε πιθανότητα έκπληξης. Οι τηλεοπτικές συζητήσεις πραγματοποιήθηκαν ενόψει της ψηφοφορίας, χωρίς να συμμετάσχει ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Αντίθετα, η τηλεοπτική κάλυψη επικεντρώθηκε στις τακτικές χορογραφημένες συναντήσεις του με εργάτες εργοστασίων, στρατιώτες και φοιτητές, ενώ η ομιλία του στο τέλος Φεβρουαρίου θεωρήθηκε ευρέως ως προεκλογικό βήμα με στόχο να χαρίσει τα διαπιστευτήριά του ως «ηγέτης των ανθρώπων«
Αν και μέρος της ομιλίας ήταν αφιερωμένο στον πόλεμο στην Ουκρανία, μίλησε σε μεγάλο βαθμό για εσωτερικά ζητήματα. Ίσως μια σιωπηρή παραδοχή ότι πολλοί Ρώσοι ανησυχούν περισσότερο για προβλήματα που βρίσκονται πιο κοντά στην πατρίδα τους παρά για τις υποτιθέμενες επιτυχίες της Ρωσίας στο πεδίο της μάχης ή την ατελείωτη διαμάχη της με τη Δύση.
Η ομιλία έδωσε μια ματιά στα πολλά ζητήματα που αντιμετωπίζει η Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της φτώχειας που πλήττει τις οικογένειες, της παραπαίουσας εκπαίδευσης, των υποδομών και της υγειονομικής περίθαλψης. Για έναν άνθρωπο που έχει περάσει 20 χρόνια ως πρόεδρος, ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν έχει καταφέρει να λύσει πολλά από αυτά τα ζητήματα.
Αντίθετα, έως και το 40% του προϋπολογισμού της Ρωσίας το 2024 δαπανάται για τη στρατιωτική και την εθνική ασφάλεια. Πολλά από τα μέτρα του απαιτούν σημαντικές εισφορές μετρητών ή επενδύσεις και η Ρωσία αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα διαφθοράς που σημαίνει ότι τα κεφάλαια συχνά δεν φτάνουν στον προορισμό τους.
Rigging the vote: how Putin always wins Russia’s elections
Αλλά αυτό δύσκολα θα έχει σημασία σε εκλογές που οι περισσότεροι διεθνείς παρατηρητές αναμένουν ότι δεν θα είναι ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες σε μεγάλο βαθμό, σύμφωνα με τους επικριτές
Σε ένα προεκλογικό βίντεο, ο κομμουνιστής Νικολάι Χαριτόνοφ απεικονίζεται να σφίγγει θυμωμένα τη γροθιά του ενώ ακούει τα τελευταία νέα από τις ασταθείς αγορές εμπορευμάτων. «Παίξαμε με τον καπιταλισμό και φτάνει!». δηλώνει, διασχίζοντας την Κόκκινη Πλατεία για να εγκατασταθεί στο Κρεμλίνο μετά τη φανταστική του εκλογική νίκη. Φυσικά, τίποτα τέτοιο δεν θα συμβεί.
Η μόνη πιθανή ίντριγκα μέχρι στιγμής προέρχεται από μια πρωτοβουλία της Γιούλια Ναβάλναγια, της χήρας του επικριτή του Κρεμλίνου Αλεξέι Ναβάλνι. Προέτρεψε τους υποστηρικτές της να σπεύσουν στα εκλογικά τμήματα το μεσημέρι της Κυριακής και να ψηφίσουν οποιονδήποτε εκτός από τον Πούτιν. «Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την ημέρα των εκλογών για να δείξουμε ότι υπάρχουμε και είμαστε πολλοί», είπε σε βίντεο.
Ωστόσο, η ίδια η κα Ναβαλνάγια είπε ότι ο σκοπός της εκστρατείας είναι κυρίως να επιτρέψει στους υποστηρικτές να ταυτιστούν σιωπηλά ο ένας τον άλλον στο εκλογικό κέντρο, αντί να ασκήσουν οποιαδήποτε πραγματική αλλαγή.
Στις 18 Μαρτίου, οι Ρώσοι αναμφίβολα θα ξυπνήσουν για να διαπιστώσουν ότι ο Πρόεδρος Πούτιν έχει επανεκλεγεί. Όταν εμφανιστεί στη συγκέντρωση νίκης στη Μόσχα, μπορεί ακόμη και να ρίξει ένα δάκρυ -όπως έκανε μετά τις προεδρικές εκλογές του 2012- και να ευχαριστήσει θερμά τους ψηφοφόρους για την εμπιστοσύνη που του έδειξαν.