Του Τάσου Δασόπουλου
Σε δίδυμη καταιγίδα πληθωρισμού απειλεί να οδηγήσει η συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία αφού στις τιμές ενέργειας, έρχεται τώρα να προστεθεί και η έλλειψη σε δημητριακά και φυτικά έλαια, η οποία εκτός από σταθεροποίηση του υψηλού πληθωρισμού, μπορεί να οδηγήσει και σε επισιτιστική κρίση.
Η σύνοδος κορυφής στο τέλος της εβδομάδας ανέβαλε -όπως αναμένονταν- κάθε ουσιαστική απόφαση για το έλεγχο των τιμών του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος, για τον Μάιο. Στο μεταξύ, στην Ελλάδα, από τον Φεβρουάριο οι τιμές στο ηλεκτρικό ρεύμα καταγράφει αύξηση της τιμής κατά 71,4% ενώ η τιμή του φυσικού αερίου καταγράφει 78,5%.Remaining Time-0:00FullscreenMute
Η συμφωνία της ΕΕ με τις ΗΠΑ για την προμήθεια 15 δισ. κυβικών μέτρων LNG , είναι μεν ένα πρώτο βήμαμ αλλά σίγουρα δεν θα σημάνει την άμεση απεξάρτηση της Ευρώπης, από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Η προσπάθεια για κεντρική Ευρωπαϊκή προμήθεια φυσικού αερίου συναντά αντιστάσεις, όπως και η ελληνική πρόταση, για την επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Τούτο, παρά το γεγονός ότι περιλήφθηκε στα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής.
Στο μεταξύ, η συνέχιση του πολέμου και πίεση της Δύσης μέσω των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στην Ρωσία οδηγεί στην εξέταση ακόμη και ακραίων σεναρίων.
Ο Ιταλός Κεντρικός Τραπεζίτης κ. Ινιάτσιο Βίσκο, σε συνέδριο της ΕΚΤ, μίλησε για αυτό που όλοι φοβούνται: Το ενδεχόμενο, η Ρωσία, υπό την πίεση των κυρώσεων και της κακής πορείας του πολέμου, να επιβάλει αντικυρώσεις περιορίζοντας ή διακόπτοντας την προμήθεια φυσικού αερίου προς την ΕΕ. Είναι προφανές, ότι κάτι τέτοιο, θα έφερνε τα πάνω κάτω την ενεργειακή επάρκεια της Ευρώπης και φυσικά και τις τιμές. Η Ελλάδα έχει εξάρτηση 40 % από το ρωσικό φυσικό αέριο. Αν υλοποιηθεί αυτό το ακραίο σενάριο, θα πρέπει να αναζητήσει εναλλακτικό προμηθευτή άμεσα, μαζί με όλες τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ και φυσικά να πληρώσει πολύ μεγαλύτερο τίμημα για να καλύψει της ανάγκες της.
Η επισιτιστική κρίση
Και αν το πρόβλημα στα καύσιμα θα μεγαλώσει από τις σημερινές σοβαρές του διαστάσεις μόνο σε ένα ακραίο σενάριο, ο κίνδυνος με τα δημητριακά και τα φυσικά έλαια είναι πολύ πιο άμεσος. Οι τιμές των δημητριακών και του ψωμιού, κατέγραφαν τον Φεβρουάριο, πριν το ξέσπασμα του πολέμου, αύξηση κατά 5,9% ενώ τα έλαια και τα λίπη 16,7%.
Με δεδομένο ότι η Ουκρανία είναι στην πρώτη 5άδα των μεγαλύτερων εξαγωγών δημητριακών και ηλιελαίου και είναι άγνωστο πότε και πώς θα τελειώσει ο πόλεμος, οι τιμές στα είδη αυτά, βρίσκονται σε συνεχή άνοδο από τις αρχές του μήνα. Με βάση μια πρώτη εκτίμηση , οι αυξήσεις σε αυτή την φάση υπολογίζονται κοντά στο 25%-30%, ενώ ο πόλεμος έχει εγκλωβίσει στα λιμάνια της Ουκρανίας περίπου 6 εκ τόνους δημητριακών.
Επειδή τα δημητριακά είναι προϊόντα πρωτογενούς παραγωγής μεγαλύτερος κίνδυνος από την αύξηση της τιμής, θα είναι οι ελλείψεις, αν τα χωράφια στην Ουκρανία δεν σπαρούν φέτος, λόγω του πολέμου. Και σε αυτήν την περίπτωση, ακόμη και αν καλυφθούν οι ελλείψεις από εναλλακτικούς παραγωγούς , αυτό θα γίνει σε υπερβολικά υψηλότερες τιμές.