«Αδελφές χώρες, άφθαρτα συνδεδεμένες, η Ρουμανία και η Μολδαβία έχουν μια ιδιαίτερη σχέση, αλλά το Κισινάου απειλείται συνεχώς από τη Ρωσία». Δύο γνωστοί πολιτικοί επιστήμονες, ο Μάριους Γκίνσεα και ο Ιοάν Στάνομιρ, αναφέρουν ποιες θα ήταν οι πιθανότητες να ενωθούν οι δύο χώρες και έτσι η Μολδαβία να γίνει αυτόματα μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ και να γλιτώσει από τις απειλές του Κρεμλίνου, γράφει ρουμανικό δημοσίευμα.
Επιπρόσθετα, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα «Adevărul», ο Τζέιμς Λ. Όλσον, πρώην επίλεκτος αξιωματικός στη Διεύθυνση Επιχειρήσεων της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των Ηνωμένων Πολιτειών (CIA), δήλωσε ότι «η πιο επιθυμητή επιλογή για τη διάσωση της Μολδαβίας είτε να ενωθεί με τη Ρουμανία».
Έτσι, είπε ο Όλσον, η ασφάλεια της Μολδαβίας θα εξασφαλιζόταν, γιατί θα γινόταν αυτόματα μέλος του ΝΑΤΟ. Επίσης, κατά τη γνώμη του πρώην αξιωματικού της CIA, οποιαδήποτε προσπάθεια του Κισινάου να ενσωματωθεί στο ΝΑΤΟ θα μπορούσε να προκαλέσει ρωσικά αντίποινα.
Η Ρουμανία και η Μολδαβία έχασαν μια ιστορική ευκαιρία να γίνουν ένα ενιαίο κράτος, αμέσως μετά την Επανάσταση, όταν όλη η Ανατολική Ευρώπη απελευθερώθηκε από την κυριαρχία μιας καταρρέουσας Σοβιετικής Ένωσης.
Τότε, η Ρουμανία θα είχε ακόμη και την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, όπως δείχνουν τα ντοκουμέντα της εποχής.
Ο ειδικός σε θέματα ασφάλειας, Μάριους Γκίνσεα διδάσκει στο «Syracuse University New York» και είναι ερευνητής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο στη Φλωρεντία. Ο Γκίνσεα, μαζί με έναν άλλο διάσημο πολιτικό επιστήμονα, τον Ιοάν Στάνομιρ, καθηγητή στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Βουκουρεστίου, διευκρίνισαν γιατί το σενάριο της Ένωσης δεν είναι επίκαιρο αυτή τη στιγμή.
Η Ένωση δεν είναι πραγματικά επιθυμητή
Ο Μάριους Γκίνσεα λέει ότι η ένωση δεν είναι πραγματικά επιθυμητή από κανένα κόμμα της Μολδαβίας.
Και η τελευταία έρευνα σχετικά με αυτό, που δημοσιεύθηκε στα τέλη του περασμένου έτους, τον Δεκέμβριο, επιβεβαιώνει το γεγονός ότι μόνο το ένα τρίτο των Μολδαβών θα ήθελε η χώρα τους να ενωθεί ξανά με τη Ρουμανία.
«Από γεωπολιτική και στρατηγική άποψη, δημιουργεί πολλά ερωτηματικά για την πολιτική αντίδραση στη Μολδαβία, όπου ο μισός πληθυσμός δεν βλέπει ευνοϊκά για κανένα είδος ένωσης, κάτι που εγείρει ερωτήματα για το πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Πρώτα απ’ όλα, χρειάζεστε μια συμφωνία των πολιτικών ελίτ της Μολδαβίας, και δεν υπάρχει, ακόμη και μεταξύ της φιλοευρωπαϊκής ελίτ δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Με τον ίδιο τρόπο που η Μάγια Σάντου είχε σε όλη την πολιτική της ιστορία αρκετά έργα στα οποία προώθησε μια μολδαβική αστική ταυτότητα χωρίς να αρνείται τον ρουμανικό πολιτιστικό και γλωσσικό χαρακτήρα. Το μήνυμά της και αυτό της φιλοευρωπαϊκής ελίτ είναι κάτι σαν να λέμε: «Μιλάμε τη ρουμανική γλώσσα, είμαστε Ρουμάνοι, αλλά έχουμε μολδαβική εθνικότητα». Με τον ίδιο τρόπο που οι Αυστριακοί μιλούν γερμανικά, είναι εθνο-πολιτισμικά Γερμανοί, αλλά είναι αυστριακής υπηκοότητας », λέει η Γκίνσεα.
Επιπλέον, σύμφωνα με το σύνταγμά της, η Δημοκρατία της Μολδαβίας είναι κυρίαρχο κράτος και είναι ουδέτερη. Για μια αλλαγή, θα χρειαζόταν δημοψήφισμα και εάν στην Ουκρανία η πλειοψηφία του πληθυσμού θέλει την ευρωατλαντική ενοποίηση, τα πράγματα είναι διαφορετικά στη Δημοκρατία της Μολδαβίας.
Και δεν είναι μόνο αυτό. Μια ‘ενωτική’ ομιλία του Βουκουρεστίου, όπως αυτή της γερουσιαστή Ντιάν Σοσοάκα, δεν θα είχε καλή υποδοχή ούτε από τους δυτικούς εταίρους, λέει ο ειδικός. Στην πραγματικότητα, τα πράγματα είναι πολύ πιο περίπλοκα από ό,τι φαίνονται με την πρώτη ματιά, εξηγεί.
«Θα αρνιόταν τον κυρίαρχο χαρακτήρα της Δημοκρατίας της Μολδαβίας»
Και υπάρχει ένα άλλο πρόβλημα, επισημαίνει ο Ρουμάνος διδάσκαλος. Η Δύση υποστηρίζει την κυριαρχία της Μολδαβίας, όχι την ένωση, αν και στο παρελθόν υπήρξαν φωνές που δήλωναν υπέρ μιας ένωσης.
Οποιαδήποτε ένταξη της Δημοκρατίας της Μολδαβίας στο ΝΑΤΟ, «από μόνη της», δεν λαμβάνεται υπόψη από τους συμμάχους. Επιπλέον, τα μηνύματα του ΝΑΤΟ ήταν πολύ ξεκάθαρα ακόμη και όταν οι Ουκρανοί επέμεναν να γίνουν δεκτοί στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
«Είναι προφανές ποιο είναι το όφελος για την ένταξη της Μολδαβίας στο ΝΑΤΟ, αλλά δεν είναι πολύ σαφές ποιο είναι το όφελος για το ΝΑΤΟ για την ένταξη της Μολδαβίας», προσθέτει ο Ρουμάνος καθηγητής.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η Δημοκρατία της Μολδαβίας είναι μόνη και εγκαταλειμμένη από όλους. Η Ρουμανία, πρώτα απ’ όλα, θα πρέπει να συνεχίσει να στηρίζει αυτή τη χώρα. Και μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, το Κισινάου μπορεί να ελπίζει για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Δεν βλέπω ένωση της Μολδαβίας με τη Ρουμανία»
Ο καθηγητής Ιοάν Στάνομιρ είναι εξίσου δύσπιστος. Δείχνει ότι, προς το παρόν, δεν υπάρχουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να ενωθούν οι δύο χώρες.
«Αυτή τη στιγμή, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, τα επόμενα χρόνια, πραγματικά δεν βλέπω πώς θα μπορούσε η Μολδαβία να ενωθεί με τη Ρουμανία. Θα χρειαζόταν δημοψήφισμα και από τις δύο πλευρές, και δεν ξέρουμε αν οι Μολδαβοί το θέλουν αυτό. Δεν είναι μια επίκαιρη συζήτηση» , λέει ο Στάνομιρ.
Προφανώς, θα ήταν επιθυμητό για την πολιτική ελίτ από το Κισινάου να συνεχίσει όλες τις προσπάθειες και να παραμείνει στον δρόμο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Όσον αφορά το ΝΑΤΟ, ωστόσο, τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα, δεδομένου του καθεστώτος ουδετερότητας της χώρας.
«Δεν νομίζω ότι είναι ώρα να κάνουμε μια πρόβλεψη για τη λύση που θα ακολουθηθεί για τη Δημοκρατία της Μολδαβίας. Πρόκειται για την επιθυμία των πολιτών της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, διότι πρέπει να συμφωνήσουν με την απορρόφηση της Μολδαβίας στη Ρουμανία. Είναι δύσκολο να το πω, επαναλαμβάνω », προσθέτει.
Εάν η ηγεσία στο Κισινάου καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η ένωση με τη Ρουμανία θα ήταν η καλύτερη λύση, ένα δημοψήφισμα πιθανότατα θα αποφασίσει εάν αυτό είναι εφικτό. «Πιθανότατα θα έπρεπε πρώτα να έχουμε ένα σοβαρό έργο και να ακολουθήσει δημοψήφισμα στη Δημοκρατία της Μολδαβίας και ακόμη και στη Ρουμανία. Αλλά όπως έχουν τα πράγματα τώρα, δεν βλέπω πώς μπορούμε να συζητήσουμε την ένωση τώρα» , κατέληξε ο Στάνομιρ.