Γιάννος Χαραλαμπίδης-simerini.sigmalive
Εκβιάζει διπλωματικά με κρίση στη «νεκρή ζώνη», ο αντιπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο, Κόλιν Στιούαρτ, ο οποίος ενεργεί ως οιονεί Κυβερνήτης! Οι εκβιασμοί αυτοί γίνονται εξ αφορμής της παρουσίας μεταναστών, των καμερών επιτήρησης και της πιθανότητας ενός νέου αδιεξόδου στο Κυπριακό. Κλείνει, βεβαίως, τα μάτια σε μια σειρά τουρκικών επιθετικών προκλήσεων και δη στρατιωτικών.
Μετανάστες και ισότιμη κυριαρχία
Τι λέει, εν ολίγοις, ο κ. Στιούαρτ; Και αυτό διεφάνη από τις δηλώσεις του μετά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και το παρασκήνιο. Εν ολίγοις, ο κ. Στιούαρτ άφησε να νοηθεί ότι, εάν δεν θέλει η Λευκωσία να δημιουργηθεί κρίση: Α) Θα πρέπει να παραλάβει τους μετανάστες, που βρίσκονται στη «νεκρή ζώνη» και προέρχονται από την Τουρκία. Ο ίδιος ο κ. Στιούαρτ διαφωνεί με τη θέση της Λευκωσίας ότι πρέπει να επιστρέψουν στην Τουρκία. Η διαφωνία του αυτή, όπως άφησε ο Πρόεδρος να νοηθεί, συνιστά αντίθεση με τις διεθνείς συμφωνίες. Β) Θα πρέπει να υποχωρήσει στο Κυπριακό και να δεχθεί ότι, για παράδειγμα, θα πρέπει να τετραγωνιστεί ο κύκλος και να αρχίσει συζήτηση με την τουρκική πλευρά επί της ισότιμης κυριαρχίας, χωρίς π.χ. να ονομάζεται ως τέτοια. Μια αντίληψη, που έχει μεταφερθεί ήδη από την κ. Ολγκίν προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και έχει απορριφθεί. Έχει, δε, διατυπωθεί προσφάτως από τον κατοχικό ηγέτη, Ερσίν Τατάρ, κατά τη συνάντησή του με την κ. Ολγκίν στο Λονδίνο, όταν είπε πως θέλει: 1) Απευθείας πτήσεις, από την Τύμπου, μια αξίωση που παραπέμπει σε χωριστή στον αέρα κυριαρχία και FIR. 2) Απ’ ευθείας εμπόριο, που σημαίνει νομιμοποίηση και της Τύμπου αλλά και των λιμανιών, τα οποία είναι νομικά σφραγισμένα από την Κυπριακή Δημοκρατία. Οι δυο αυτές αξιώσεις σχετίζονται με μια τρίτη. Τις χωριστές διεθνείς επαφές του ψευδοκράτους. Εν ολίγοις, με τον τρόπο αυτό, η τουρκική πλευρά επιδιώκει χωριστή ισότιμη κυριαρχία.
Ψήφισμα 186 και χωριστή συμφωνία με ΟΗΕ
Η Κυβέρνηση είναι επί μακρόν ενοχλημένη από τη στάση του Στιούαρτ, διότι τηρεί φιλοτουρκική συμπεριφορά και θέλει να κάνει κουμάντο, θεωρώντας ότι αυτός είναι η αρχή και το τέλος στο Κυπριακό, ακόμη και στο νησί. Εξ ου και το γεγονός ότι δεν τα πάει καλά ούτε με την Ειδική Απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ στο Κυπριακό. Το θέμα των μεταναστών στη «νεκρή ζώνη» είναι η κορυφή του παγόβουνου. Ας πάρουμε τα πράγματα βήμα – βήμα:
Πρώτο: Υπάρχει η πρόθεση του κ. Στιούαρτ να συνάψει η ΟΥΝΦΙΚΥΠ μια οιονεί συμφωνία με τις κατοχικές αρχές. Αυτό διεφάνη και στην περίπτωση των όσων έγιναν στην τάφρο και στο γήπεδο της Τσετίν Καγιά στη Λευκωσία, αλλά και στην Πύλα. Ενώ και στις δυο περιπτώσεις ήταν ενήμερος για τις τουρκικές προκλήσεις, ουδέν έπραξε, γνωρίζοντας ότι αυτές είχαν ως απώτερο στόχο: Α) Την αλλαγή του status quo στη «νεκρή ζώνη», για να αμφισβητηθεί ότι αποτελεί κυρίαρχο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπου η ίδια έχει εκχωρήσει τη διαδικασία της επιτήρησης στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ επί τη βάσει των όρων εντολής του Συμβουλίου Ασφαλείας. Οι όροι αυτοί έχουν ως νομική βάση το ψήφισμα 186 του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο ρητώς αναφέρει ότι, μετά τις διακοινοτικές ταραχές του 1964, αναγνωρίζει ως μόνη Κυβέρνηση αυτήν την Κυπριακής Δημοκρατίας. Ήταν διπλή μορφή αναγνώρισης. Και της Κυβέρνησης και του κράτους. Ως εκ τούτου, είναι με την Κυπριακή Δημοκρατία που συμφωνεί το Σ. Ασφαλείας και γενικότερα ο ΟΗΕ για την παρουσία της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και των όρων εντολής της. Β) Την ακύρωση ή τη διάβρωση του ψηφίσματος 186 του Σ. Ασφαλείας και την ταυτόχρονη υπογραφή συμφωνίας ή οιονεί συμφωνίας με το ψευδοκράτος. Αυτό σημαίνει αφενός αποαναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας ή/και αναγνώρισή της στα όρια των ελεύθερων περιοχών, αφετέρου την «αποδοχή» (acknowledgment) του ψευδοκράτους ως του προηγούμενου σταδίου της πλήρους αναγνώρισης. Πρόκειται για βήμα ισότιμης κυριαρχίας, που θα προκύπτει μέσω του ΟΗΕ. Εάν πέσει το ψήφισμα 186, ακολουθούν στη λογική του ντόμινο τα ψηφίσματα 541 και 550 του Σ. Ασφαλείας, που καθορίζουν ότι το ψευδοκράτος δεν μπορεί ν’ αναγνωριστεί διεθνώς, διότι είναι προϊόν της βίας και της χρήσης των όπλων και, ως εκ τούτου, υπάρχει παραβίαση του άρθρου 2, παρ. 4 του Χάρτη του ΟΗΕ.
Η συμφωνία επανεισδοχής
Δεύτερο, ο κ. Στιούαρτ υιοθετεί την τουρκική θέση ότι οι κάμερες, οι οποίες έχουν τοποθετηθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία στη γραμμή αντιπαράταξης για λόγους ασφάλειας και της παράνομης εισόδου των μεταναστών από τα κατεχόμενα, παραβιάζουν το status quo και συνιστούν στρατιωτικοποίηση. Ξεχνά ότι: 1) Οι Τούρκοι είχαν θέσει κάμερες προ καιρού, αλλά τα Ην. Έθνη τους χάιδεψαν. Μάλιστα τους έδωσαν το ελαφρυντικό ότι θα μειώσουν τις δυνάμεις τους στη γραμμή αντιπαράταξης. Σταδιακά έμειναν και οι κάμερες, ενώ ενισχύθηκαν και οι τουρκικές δυνάμεις καθώς και οι υποδομές!
Πρόσθετα, ο κ. Στιούαρτ μάς λέει με τον δικό του τρόπο ότι: 1) Θα πρέπει να αφαιρέσουμε τις κάμερες και ν’ ανοίξουμε τις πύλες στους παράνομους μετανάστες, που μας στέλνει η Τουρκία, μέσω κατεχομένων, αλλιώς θα προκληθεί κρίση στη «νεκρή ζώνη», και δη ανθρωπιστική, για την οποία θα έχει ευθύνη η Κυπριακή Δημοκρατία και όχι η Άγκυρα. Και την ίδια στιγμή αρνείται τη θέση ότι οι μετανάστες που βρίσκονται στη «νεκρή ζώνη» θα πρέπει να επιστραφούν στην Τουρκία, από όπου έχουν προέλθει, και η οποία είναι ασφαλής χώρα. Επί τούτου υπάρχει, εκτός των άλλων, η Συμφωνία Επανεισδοχής Τουρκίας – ΕΕ, την οποία, όμως, η Άγκυρα δεν εφαρμόζει με την Κυπριακή Δημοκρατία, διότι δεν την αναγνωρίζει. Με την πολιτική του θέση, ο Κόλιν Στιούαρτ σπονσάρει την τουρκική πολιτική, η οποία επί σκοπώ στέλνει παράνομους και παράτυπους μετανάστες από τα κατεχόμενα στις ελεύθερες περιοχές. Και, ταυτοχρόνως, αντί να της επιρρίπτει ευθύνες, που δεν δέχεται τους παράνομους μετανάστες, καθότι είναι η χώρα από την οποία πέρασαν στην Κύπρο, απειλεί την κυπριακή Κυβέρνηση ότι, εάν δεν τους παραλάβει, θα προκαλέσει ανθρωπιστική κρίση. 2) Θα πρέπει να αφαιρέσουμε τις κάμερες από τη γραμμή αντιπαράταξης και να γίνουμε εντελώς ξέφραγο αμπέλι. Και στο θέμα της ασφάλειας, λόγω κατοχής και στο θέμα του μεταναστευτικού. Τι θέλει άλλο να μας πει ο κ. Στιούαρτ; Ότι εάν δεν αφαιρέσουμε τις κάμερες και εάν δεν υποχωρήσουμε στο Κυπριακό για ν’ αρχίσουν οι συνομιλίες με τουρκικούς όρους και αν δεν δεχθούμε τους μετανάστες, που μας στέλνει η Άγκυρα, θα είμαστε υπεύθυνοι για την όποια κρίση συμβεί στη «νεκρή ζώνη». Είτε λόγω του μεταναστευτικού είτε λόγω των προβλημάτων που υπάρχουν στον Άγιο Δομέτιο, στην Πύλα, στην περιοχή Αεροδρομίου Λευκωσίας και αλλού, που προκαλούνται από τον τουρκικό στρατό, ο οποίος επιδιώκει αλλαγή του καθεστώτος της «νεκρής ζώνης», την οποία, ούτως ή άλλως, σε μεγάλο βαθμό την θεωρεί τμήμα του ψευδοκράτους.
Ενοχλήσεις και ανεκτικότητα
Άλλωστε, ο κ. Στιούαρτ δεν φαίνεται να έχει καλές σχέσεις με την Κυβέρνηση, λόγω, εκτός των άλλων, μιας αλαζονικής συμπεριφοράς, την οποία τηρεί σε κατ’ ιδίαν επαφές. Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, έως και εκδηλώσεις διοργανώνει που ενοχλούν την Κυβέρνηση, η οποία με διπλωματικό τρόπο αποφεύγει να τις στηρίξει. Σε άλλες περιπτώσεις βρίσκεται ακάλεστος στην έδρα του ΟΗΕ όταν υπάρχουν αξιωματούχοι της Κυβέρνησης για να επιβάλει τις δικές του θέσεις ή για να ελέγξει την κατάσταση όταν υπάρχουν σχετικές επαφές. Θέλει να επιβάλλει τη δική του ατζέντα. Έχει, δε, συλληφθεί να προβάλλει δικές του θέσεις ως προερχόμενες δήθεν από τρίτους και δη από την έδρα του ΟΗΕ. Στο τέλος, όμως, αποδεικνύεται ότι η κατάσταση δεν είναι έτσι αλλά αλλιώς. Στην Πύλα υπήρχαν πληροφορίες για τους σχεδιασμούς των Τούρκων για την αλλαγή του status quo, εστάλησαν και επιστολές αλλά…
Ανοχή της Κυβέρνησης…
Η Κυβέρνηση προσπαθεί να μην του δίνει λαβές, αλλά ο κ. Στιούαρτ το εκλαμβάνει ως αδυναμία και συνεχίζει το βιολί του, έχοντας κατά νουν ότι μπορεί να επηρεάζει όσο κανείς άλλος τον ΓΓ του ΟΗΕ και τις εκθέσεις του, οπότε θεωρεί εαυτόν σημαντικό. Ως εκ τούτου, ενεργεί αλαζονικά και στη λογική των διπλωματικών εκβιασμών. Η ανοχή της Κυβέρνησης είναι συναφής με τη δική του στάση, διότι ανέχθηκε αρχικά την απαράδεκτη συμπεριφορά του. Εκτός, δε, των άλλων θέλει να χαλιναγωγεί και τα ΜΜΕ… ή να υποδεικνύει τι είναι ορθό και τι λάθος, όπως ο ίδιος το αντιλαμβάνεται. Τώρα αντιλαμβάνεται ως σημαντικό τον ρόλο του λόγω της έκθεσης τού ΓΓ και εκμεταλλεύεται την αδυναμία της Λευκωσίας να τον βάλει στη θέση του. Ούτως ή άλλως, είτε τον κηρύξει είτε όχι η Κυβέρνηση, στη συνείδηση των πολιτών έχει καταφέρει, με τη στάση του, να καταστεί persona non grata…
Οι χάρτες αποτυπώνουν πώς ήταν το καθεστώς της «νεκρής ζώνης» στον Άγιο Δομέτιο πριν από και μετά τις τουρκικές παραβιάσεις. Είχαν τεθεί κάμερες και άλλοι αισθητήρες και ακολούθησε η προώθηση των θέσεων του Αττίλα. Ακόμη αποτυπώνεται η προώθηση τουρκικών θέσεων στο Αγγλικανικό νεκροταφείο, στη «νεκρή ζώνη» στον Άγιο Δομέτιο.
Οι φωτογραφίες αυτές έχουν ληφθεί κατά τη διάρκεια άσκησης με επιθετικούς προσανατολισμούς στην περιοχή Γερίου – Τύμπου, που διεξήχθη λίαν προσφάτως. Σε αυτήν έλαβαν μέρος άρματα μάχης και άλλες μηχανοκίνητες μονάδες κατά μήκος της γραμμής αντιπαράταξης και μπροστά στα μάτια των ΟΗΕδών, μέσα στα δρομολόγια των περιπολιών τους και όταν η κ. Ολγκίν ήταν στην Κύπρο.
Ο χάρτης αυτός αποτυπώνει τις συνεχείς παραβιάσεις του Αττίλα κατά μήκος της γραμμής αντιπαράταξης, με την ανοχή των Ην. Εθνών. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι περιοχές: 1) Του Λήδρα Πάλας, όπου έχουν γίνει έργα εντός της απαγκιστρωμένης ζώνης. 2) Της οδού Λήδρας, όπου, εκτός των οχυρωματικών έργων, έχουν τεθεί προ καιρού θερμικές κάμερες. Το ίδιο συμβαίνει και στην περιοχή Ορφέα και στο Καϊμακλί. 3) Της Τύμπου, όπου έχουν δημιουργηθεί νέοι χώροι εξορμήσεων. 4) Των Στροβιλιών, της Πύλας και της Δερύνειας, όπου επίσης έχουν γίνει έργα επιθετικής φύσεως. Ακόμη και στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου έχουν κατασκευαστεί ανάλογα στρατιωτικά έργα, που παραβιάζουν το status quo υπό τα βλέμματα και την ανοχή των ΟΗΕδων και του κ. Στιούαρτ, ο οποίος εξισώνει τις νέες επιθετικές διατάξεις των Τούρκων με δυο ή τρεις σακούλες της Εθνικής Φρουράς και τη μεταφορά φαγητού σε φυλάκια της Δύναμης, θεωρώντας ότι ακολουθούνται δρομολόγια που παραβιάζουν την υφιστάμενη κατάσταση…
Ο χάρτης αποτυπώνει τις επιθετικές διατάξεις των Αττίλων στη Δερύνεια, που συνδυάζονται με εκείνες στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου και την Πύλα. Στόχος των Τούρκων είναι ο εγκλωβισμός των περιοχών της ελεύθερης Αμμοχώστου. Και όλα αυτά αποτυπώνουν τη συνέχιση της κατοχής και την αύξηση της απειλής και ως εκ τούτου δικαιολογούν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας περί της αυτοάμυνας, άρθρο 51 του Χάρτη του ΟΗΕ. Βεβαίως, οι εκθέσεις με την καθοδήγηση του κ. Στιούαρτ έχουν καθαρά φιλοτουρκικό χαρακτήρα και με διπλωματικό τρόπο θέτουν στο περιθώριο το αυτονόητο: ότι ο Αττίλας παραβιάζει αδιαλείπτως το Διεθνές Δίκαιο και την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων