Το μυστήριο του τρόπου προσπαθούν να διαλευκάνουν ερευνητές κατά το οποίο δύο υποθαλάσσια καλώδια Διαδικτύου στη Βαλτική Θάλασσα κόπηκαν μέσα σε λίγες ώρες το ένα από το άλλο, με Ευρωπαίους αξιωματούχους να λένε ότι πιστεύουν ότι η διακοπή ήταν πράξη δολιοφθοράς και Αμερικανοί αξιωματούχοι να υποδηλώνουν ότι ήταν πιθανό ατύχημα.
Τα δύο καλώδια – το BCS East-West που συνδέει τη Λιθουανία και τη Σουηδία και το C-Lion1 που συνδέει τη Φινλανδία με τη Γερμανία – διακόπηκαν ξαφνικά την Κυριακή και τη Δευτέρα.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έσπευσαν να εκφράσουν τις υποψίες τους. Ο υπουργός Άμυνας της Γερμανίας Μπόρις Πιστόριους είπε ότι «κανείς δεν πιστεύει ότι αυτά τα καλώδια κόπηκαν κατά λάθος».
Οι υπουργοί Εξωτερικών της Φινλανδίας και της Γερμανίας δήλωσαν σε κοινή τους δήλωση ότι «ανησυχούν βαθιά» για το περιστατικό και έθεσαν την πιθανότητα να ήταν μέρος ενός «υβριδικού πολέμου», αναφέροντας συγκεκριμένα τη Ρωσία στη δήλωσή τους.
Η αξιολόγησή τους δεν βγήκε από τον αέρα. Η Ρωσία κατηγορήθηκε ότι διεξήγαγε έναν υβριδικό πόλεμο κατά της Ευρώπης μετά από μια σειρά από ύποπτα περιστατικά, εμπρηστικές επιθέσεις, εκρήξεις και άλλες πράξεις δολιοφθοράς σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες που εντοπίστηκαν στη Μόσχα.
Και η διακοπή στα καλώδια ήρθε μόλις εβδομάδες αφότου οι ΗΠΑ προειδοποίησαν ότι η Μόσχα ήταν πιθανό να στοχεύσει σε κρίσιμες υποθαλάσσιες υποδομές. Αυτό ακολούθησε μήνες ύποπτων κινήσεων ρωσικών σκαφών στα ευρωπαϊκά ύδατα και τη σημαντική ενίσχυση μιας ειδικής ρωσικής μυστικής θαλάσσιας μονάδας που είχε επιφορτιστεί με την έρευνα του βυθού.
Ωστόσο, δύο Αμερικανοί αξιωματούχοι που γνωρίζουν την αρχική εκτίμηση του συμβάντος είπαν στο CNN την Τρίτη ότι η ζημιά δεν πιστεύεται ότι ήταν σκόπιμη δραστηριότητα από τη Ρωσία ή οποιοδήποτε άλλο έθνος.
Αντίθετα, οι δύο αξιωματούχοι είπαν στο CNN ότι πίστευαν ότι πιθανότατα προκλήθηκε από σύρσιμο άγκυρας από διερχόμενο σκάφος. Τέτοια ατυχήματα έχουν συμβεί και στο παρελθόν, αν και όχι με γρήγορη διαδοχή όπως τα δύο της Κυριακής και της Δευτέρας.
Το Κρεμλίνο την Τετάρτη απέρριψε τις «γελοίες» προτάσεις ότι εμπλέκεται, λέγοντας ότι ήταν «παράλογο να συνεχίζει κανείς να κατηγορεί τη Ρωσία για οτιδήποτε χωρίς κανένα λόγο».
Ωστόσο, οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου τόσο στη Σουηδία όσο και στη Φινλανδία δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι η ζημιά ήταν σκόπιμη.
Η σουηδική εισαγγελική αρχή ανακοίνωσε την Τρίτη ότι ξεκίνησε προκαταρκτική έρευνα για ύποπτη δολιοφθορά. Στη συνέχεια, την Τετάρτη, το Εθνικό Γραφείο Ερευνών της Φινλανδίας ανακοίνωσε ότι άνοιξε μια ποινική έρευνα για τα ύποπτα εγκλήματα για επιδεινούμενη εγκληματική κακοποίηση και επιβαρυντική παρέμβαση στις επικοινωνίες.
Ένα σκάφος συγκεκριμένα έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον των αρχών και των διαδικτυακών sleuth.
Το υπό κινεζική σημαία πλοίο Yi Peng 3 εντοπίστηκε στην περιοχή περίπου τις φορές που κόπηκαν τα δύο καλώδια. Το πλοίο μεταφοράς χύδην φορτίου έπλεε από το ρωσικό λιμάνι Ust-Luga, όπου έδεσε για αρκετές ημέρες.
Την Τετάρτη, οι Δανικές Ένοπλες Δυνάμεις δήλωσαν ότι ήταν παρούσες στην περιοχή κοντά στο Yi Peng 3, αλλά δεν ανέφεραν εάν καταδίωξαν το σκάφος.
Ερωτηθείς για το σκάφος κατά τη διάρκεια ενημέρωσης Τύπου την Τετάρτη, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Λιν Τζιαν είπε ότι «δεν γνώριζε την κατάσταση».
Είπε ότι η Κίνα «εκπλήρωσε πάντα πλήρως τις υποχρεώσεις της για το κράτος σημαίας και απαιτεί από τα κινεζικά πλοία να τηρούν αυστηρά τους σχετικούς νόμους και κανονισμούς».
«Δίνουμε επίσης μεγάλη σημασία στην προστασία της ασφάλειας της υποθαλάσσιας υποδομής και συνεργαζόμαστε με τη διεθνή κοινότητα για να προωθήσουμε ενεργά την κατασκευή και την προστασία υποθαλάσσιων καλωδίων και άλλων παγκόσμιων υποδομών πληροφοριών», είπε.
Το ρεπορτάζ
Ενα υποθαλάσσιο καλώδιο οπτικών ινών, που συνδέει τη Φινλανδία και τη Γερμανία, σταμάτησε να λειτουργεί, ενώ εξετάζεται το ενδεχόμενο να οφείλεται σε εξωτερική παρέμβαση, δήλωσε τη Δευτέρα η φινλανδική κρατική τεχνολογική εταιρεία Cinia.
Σύμφωνα με την εταιρεία, το καλώδιο C-Lion1, μήκους 1.200 χιλιομέτρων, που διατρέχει τη Βαλτική, συνδέοντας το Ελσίνκι με το λιμάνι του Ροστόκ στη Γερμανία, παρουσίασε δυσλειτουργία λίγο μετά τις 2 τα ξημερώματα (ώρα Ελλάδας).
Η αιφνιδιαστική διακοπή λειτουργίας του καλωδίου υποδηλώνει ότι το καλώδιο κόπηκε έπειτα από κάποια εξωτερική παρέμβαση, ωστόσο, προς το παρόν δεν έχει γίνει κάποιος επιτόπιος έλεγχος, ανέφερε ένα στέλεχος της εταιρείας, ο Αρι-Γιούσι Κνααπίλα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η ζημιά εντοπίζεται κοντά στο νότιο άκρο του νησιού Ολαντ της Σουηδίας και θα χρειαστούν από 5 έως 15 ημέρες για την επισκευή του καλωδίου. Η εταιρεία δήλωσε ότι συνεργάζεται με τις Αρχές για τη διερεύνηση του περιστατικού.
«Προς το παρόν δεν είναι εφικτό να εξακριβώσουμε πώς έγινε η ρήξη του καλωδίου, όμως τέτοιου είδους ρήξεις δεν γίνονται στα νερά αυτά χωρίς εξωτερική επέμβαση», πρόσθεσε η ελεγχόμενη από το φινλανδικό Δημόσιο εταιρεία κυβερνοασφάλειας και τηλεπικοινωνιών.
Τον Οκτώβριο του 2023, ένας υποθαλάσσιος αγωγός φυσικού αερίου που συνέδεε τη Φινλανδία με την Εσθονία έκλεισε καθώς υπέστη ζημιές από την άγκυρα ενός κινεζικού πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.
Ζημιά και δεύτερο καλώδιο
Για τη ζημιά και σε δεύτερο υποθαλάσσιο καλώδιο τηλεπικοινωνιών στη Βαλτική, μίλησε το Βερολίνο, βάζοντας στο τραπέζι ανοιχτά το σενάριο της δολιοφθοράς.
Σύμφωνα με τον Γερμανό υπουργό Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, δύο καλώδια στη Βαλτική – το ένα μεταξύ Φινλανδίας και Γερμανίας, το άλλο μεταξύ Σουηδίας και Λιθουανίας – κόπηκαν την Κυριακή και τη Δευτέρα, εγείροντας υποψίες για κακόβουλη επίθεση, αν και οι διαχειρίστριες Αρχές αρνήθηκαν, σε πρώτη φάση, να κάνουν εικασίες.
«Κανείς δεν πιστεύει ότι τα καλώδια καταστράφηκαν κατά λάθος. Δεν θέλω επίσης να πιστέψω ότι οι άγκυρες των πλοίων προκάλεσαν τη ζημιά κατά λάθος», δήλωσε την Τρίτη στις Βρυξέλλες ο Πιστόριους. «Πρέπει να υποθέσουμε, χωρίς ασφαλείς πληροφορίες, ότι η ζημιά προκλήθηκε από σαμποτάζ».
Για κινεζική εμπλοκή μιλούν Σουηδία και Δανία
Στο μεταξύ, πηγές από Σουηδία και Δανία κάνουν λόγο για κινεζική εμπλοκή με τα δύο υποθαλάσσια καλώδια που ξαφνικά «χάλασαν» μέσα σε 48 ώρες στην Βαλτική. Συγκεκριμένα αναφέρουν πως το κινεζικό πλοίο Yi Peng έχει προκαλέσει και τις δύο δολιοφθορές. Αυτή τη στιγμή μία Σουηδική φρεγάτα το ακολουθεί καθώς αυτό επιχειρεί να βγει από την Βαλτική.
Η πρώτη από τις ύποπτες επιθέσεις έγινε σε μια σύνδεση διαδικτύου μήκους 135 μιλίων (218 χιλιομέτρων) μεταξύ της Λιθουανίας και του νησιού Γκότλαντ στη Σουηδία περίπου στις 8 π.μ. ώρα Ελλάδας την Κυριακή, ανέφερε η εταιρεία τηλεπικοινωνιών Telia Lietuva, προκαλώντας διακοπή της υπηρεσίας.
Η δεύτερη ήταν στο καλώδιο μήκους 1.200 χιλιομέτρων (746 μιλίων) μεταξύ του Ελσίνκι και του γερμανικού λιμανιού του Ροστόκ. Σταμάτησε να λειτουργεί περίπου στις 2 π.μ. ώρα Ελλάδας τη Δευτέρα, σύμφωνα με τη φινλανδική εταιρεία κυβερνοασφάλειας και τηλεπικοινωνιών, Cinia.
Η ίδια θαλάσσια διαδρομή πιστεύεται ότι έχει αποτελέσει στόχο αρκετών τέτοιων ύποπτων επιθέσεων, συμπεριλαμβανομένων των εκρήξεων κατά μήκος των αγωγών φυσικού αερίου Nord Stream το 2022.
Οι υπουργοί Εξωτερικών της Φινλανδίας και της Γερμανίας εξέδωσαν τη Δευτέρα κοινή δήλωση στην οποία εξέφρασαν τη «βαθιά ανησυχία» τους για το κομμένο υποθαλάσσιο καλώδιο μεταξύ των δύο χωρών και δήλωσαν ότι διεξάγεται «ενδελεχής έρευνα».
«Το γεγονός ότι ένα τέτοιο περιστατικό εγείρει αμέσως υποψίες για εσκεμμένη ζημιά λέει πολλά για την αστάθεια της εποχής μας», δήλωσαν η Φινλανδή υπουργός Εξωτερικών, Ελίνα Βαλτόνεν, και η Γερμανίδα ομόλογός της, Αναλένα Μπέρμποκ. «Η ευρωπαϊκή μας ασφάλεια δεν απειλείται μόνο από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, αλλά και από τον υβριδικό πόλεμο κακόβουλων φορέων. Η διασφάλιση των κοινών μας κρίσιμων υποδομών είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλειά μας και την ανθεκτικότητα των κοινωνιών μας» πρόσθεσε.
Ο υπουργός πολιτικής άμυνας της Σουηδίας, Καρλ-Όσκαρ Μπολίν ανέφερε ότι οι σουηδικές αρχές διερευνούν τα συγκεκριμένα περιστατικά. «Μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι οι αρμόδιες σουηδικές αρχές διερευνούν τα γεγονότα», δήλωσε στο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο SVT. «Η κυβέρνηση παρακολουθεί πολύ στενά την εξέλιξη των γεγονότων στο πλαίσιο μιας σοβαρής κατάστασης ασφαλείας και βρίσκεται σε επαφή με τις αρχές. Είναι απολύτως σημαντικό να μάθουμε γιατί υπάρχουν σήμερα δύο καλώδια στη Βαλτική Θάλασσα που δεν λειτουργούν».
Το λιθουανικό ναυτικό δήλωσε ότι θα εντείνει την επιτήρηση στις «καυτές» περιοχές της Βαλτικής.