Στη δίνη του Blue Horizon βρίσκεται η ελληνική ακτοπλοΐα με τον θάνατο του 36χρoνου Αντώνη Καργιώτη να συγκλονίζει την κοινή γνώμη.
Χθες έγινε η παράδοση-παραλαβή του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής μεταξύ Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη και Χρήστου Στυλιανίδη κάτω από το βάρος των γεγονότων στο λιμάνι του Πειραιά, όμως δεν έγινε αναφορά στο τραγικό περιστατικό. Έγινε αναφορά από τον νέο υπουργού στις τεράστιες καταστροφές που προκάλεσε η κακοκαιρία Daniel όχι όμως στον χαμό υπό αυτές τις σκληρές συνθήκες του 36χρονου Αντώνη.
Η υπόθεση όμως αυτή θα εξελιχθεί σε τσουνάμι και δεν πρόκειται να καταλαγιάσει όσο περνάει ο χρόνος σύμφωνα με γνώστες των μηχανισμών. Γιατί ευθύνες έχει και το Λιμενικό αλλά και ο ΟΛΠ αφού όπως προκύπτει δεν τηρούνται οι προδιαγραφές ασφαλείας που απαιτούνται σε ένα λιμάνι (ISPS Code). Μέτρα υπάρχουν στην κρουαζιέρα όχι όμως ανάλογα και στην ακτοπλοΐα.
Σήμερα η Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία έχει κηρύξει 24ωρη απεργία και τα πλοία θα μείνουν δεμένα στα λιμάνια.
Οι διάλογοι από το «μαύρο κουτί»
Στο μεταξύ, οι απολογίες των κατηγορούμενων δείχνουν ανακόλουθες με όσα αποκαλύπτουν οι ηχογραφημένες συνομιλίες τους και ειδικά του πλοιάρχου και του υπάρχου που έχουν προφυλακιστεί. Ο ύπαρχος του Blue Horizon κατά την απολογία του ανέλαβε την ευθύνη αλλά δεν αποδέχτηκε το νομικό χαρακτηρισμό της πράξης ανθρωποκτονία από ενδεχόμενο δόλο.
«Πάτησε στο νύχι του καταπέλτη. Γλίστρησε κι αυτός κι εγώ. Εκείνος έπεσε. Ήθελα να πέσω να βοηθήσω, αλλά είχε ήδη απομακρυνθεί το πλοίο» φέρεται να ισχυρίστηκε ο ίδιος στην απολογία του. Πρόσθεσε μάλιστα ότι όταν γύρισε προς τα πίσω για να πάρει σωστικό μέσο, «ο άνθρωπος είχε πνιγεί από την περιδίνηση».
Κλείσιμο
Όπως όμως προκύπτει από το βίντεο τη στιγμή της πτώσης και τα δύο μέλη του πληρώματος δεν δείχνουν διάθεση να σώσουν τον άτυχο Αντώνη. Ο ύπαρχος που τον έσπρωξε φαίνεται καθαρά να στέκεται και να τον βλέπει να πνίγεται χωρίς να ψάχνει να βρει σωσίβιο, ενώ ο άλλος συνάδελφός του με αργό βηματισμό κατευθύνεται στο εσωτερικό του πλοίου. Ο ίδιος δε ενώ υποστηρίζει ότι ο 36χρονος άνδρας έπεσε μόνος του, φαίνεται ξεκάθαρα στο βίντεο πως τον σπρώχνει επανειλημμένα με αποτέλεσμα τελικά να βρεθεί στη θάλασσα.
Ο ύπαρχος όπως υποστήριξε στην απολογία του ενημέρωσε τον πλοίαρχο πως υπάρχει άνθρωπος στη θάλασσα, ωστόσο δεν του μετέφερε την πραγματικότητα του γεγονότος, πως δηλαδή υπήρξε συμπλοκή. Αντιθέτως ο ίδιος εμφανίζεται σε ηχητικό ντοκουμέντο να του λέει πως στην προσπάθειά του να ανέβει στον καταπέλτη τελικά έπεσε.
Στο ηχητικό απόσπασμα που έφερε στη δημοσιότητα το MEGA, ο καπετάνιος καλεί τον ύπαρχο στη γέφυρα του πλοίου για να μάθει τι ακριβώς έγινε. Στο πλοίο υπάρχει σύστημα καταγραφής κάθε επικοινωνίας στο πλοίο. Εκεί ακούγεται ο ύπαρχος να λέει «παλαβό» τον 36χρονο Αντώνη.
«Ένας μ… παλαβός, έπεσε στη θάλασσα», ακούγεται στο ντοκουμέντο, ενώ χαρακτηριστικά ακούγεται επίσης και η φράση «κονομήσαμε»… Στη συνέχεια, ο πλοίαρχος και ο ύπαρχος συνεννοούνται μεταξύ τους για το τι θα πουν στους αρμόδιους για το περιστατικό. Οι δύο τους συνεχίζουν, και ακούγεται από τον ύπαρχο πως «νόμιζα ότι ήταν μαύρος, Πακιστανός και δεν είχε εισιτήριο».
Αναλυτικά ο διάλογος:
Πλήρωμα: Ρε τον μ… ρε. Τώρα οικονομίσαμε. Δεν τον έσπρωξε το πλήρωμα. Πήγε να τον βγάλει το πλήρωμα.
Πλοίαρχος: Πάρε μια τον… Θέλει λεπτομέρειες για το τι έγινε… μην πεις πολλά.
Ύπαρχος: Αυτός είχε ξεκινήσει το βαπόρι και πήγαινε μπροστά και πήγε να ανέβει πάνω στον καταπέλτη… Δίπλα, δίπλα στον καταπέλτη ήταν. Ένας παλαβός ήταν. Εκείνη την ώρα που έδεσα εγώ τον κάβο, ήταν δίπλα μου. Του λέω: Ταξιδεύεις; Όχι μου λέει και μετά ανέβηκε, μπαίνει μέσα.
Πλοίαρχος: Αμέσως ενημέρωσα το traffic και το λιμενικό. Έκοψα και την κίνηση, έκανα κράτη για να μειώσω τα απόνερα. Μετά δεν ξέρω τι έγινε από εκεί. Εγώ τον είδα ναι. Μάλιστα τον είδα και το Έλυρος, φώναξε ο καπετάνιος από το Έλυρος. Κολυμπούσε.
Ύπαρχος: Του λέω βγες έξω, βγες έξω
Πλοίαρχος: Ο αξιωματικός που τον είδε κολυμπούσε.
Ύπαρχος: Πάει να βγει έξω… βγαίνει έξω ξανά μπαίνει μέσα και έπεσε στη θάλασσα.
Πλήρωμα: Αυτός ήταν απ’ έξω.
Ύπαρχος: Ναι, είχαμε αφού είχαμε κλείσει τον καταπέλτη των οχημάτων ναι. Αυτός ήταν στην πίντα, καθότανε και μετά πήρε δρόμο να μπει μέσα. Τελευταίος, τελευταίος. Είχε ξεκινήσει προχωρούσε το βαπόρι μπροστά. Είχαμε αμολήσει, ναι.
Πλοίαρχος: Ξαφνικά είδα από την κάμερα έναν επιβάτη ο οποίος προσπάθησε να μπει μέσα στο πλοίο και γλίστρησε. Πώς έγινε αυτό ρε;
Ύπαρχος: Τίποτα, δεν με βλέπω καλά. Εγώ νόμιζα ότι δεν είχε εισιτήριο. Νόμιζα ότι είναι μαύρος, Πακιστανός. Γιατί καθόταν εκεί απ’ έξω και γύριζε γύρω – γύρω. Μα δεν μας έδειξε κανένα εισιτήριο. Εμένα το μόνο που μου είπε «εγώ θα ταξιδέψω»
Ο Ναύαρχος ε.α. του Λιμενικού Σώματος, Νίκος Σπανός σχολίασε: Ο κατηγορούμενος μπορεί να δηλώσει ό,τι θέλει για να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Αυτό που γνωρίζω είναι ότι ο πλοίαρχος δεν έπρεπε να φύγει από το λιμάνι εάν δεν είχε κλείσει τον καταπέλτη, και είχε πάρει κάβους για να φύγει. Είναι ακόμα χειρότερο που έφυγε με άνθρωπο στην θάλασσα. Είδε το άνθρωπο τον οποίο ώθησαν και έπεσε στη θάλασσα και έχασε τη ζωή του, ενημερώνει το κυκλοφοριακό κέντρο του υπουργείου Ναυτιλίας, χωρίς αυτό να ξέρει το γεγονός με τον άνθρωπο στη θάλασσα» και προσέθεσε. Όσο υπάρχει ο καταπέλτης κάτω έχει άμεση σχέση με την ξηρά και μπορεί να μπει και να βγει οποιοσδήποτε»
Ο πλοίαρχος
O καπετάνιος από την πλευρά του ενημέρωσε το Λιμενικό πως υπάρχει άνθρωπος στη θάλασσα, αλλά τελικώς το Blue Horizon δεν φαίνεται να έκανε κάτι για να σώσει τον άτυχο Αντώνη.
«Περί τις 21.14 μμ άκουσα τον ευρισκόμενο στην πρύμνη ύπαρχό μου να φωνάζει έντονα μέσω vhf “κάπτεν, κάπτεν”, κατάλαβα ότι κάτι ασυνήθιστο συμβαίνει στην πλευρά της πρήμνης του καραβιού, εντελώς ανακλαστικά κοίταξα την οθόνη που απεικονίζει τον καταπέλτη (μόνιτορ 13) και το μόνο πράγμα που ίσα – ίσα, ελάχιστα πρόλαβα να δώ, ήταν ένα άνθρωπο να πέφτει στη θάλασσα», λέει και συνεχίζει πως έδωσε εντολή να μειώσει ταχύτητα το πλοίο και στη συνέχεια ανέμενε οδηγίες από το Λιμενικό ζητώντας, παράλληλα, μέσω ασυρμάτου από τους αξιωματικούς στον καταπέλτη διευκρινίσεις για το θλιβερό συμβάν, για το οποίο δεν γνώριζε.
«Σας δηλώνω υπεύθυνα ότι εγώ, απασχολούμενος με την διαδικασία απόπλου του πλοίου, η οποία είναι πολυσύνθετη και δαιδαλώδης, αναγκάζομαι να κοιτάω – και μόνο – την πλώρη του πλοίου και να συντονίζω ταυτόχρονα το προσωπικό της γέφυρας, έχοντας εμπιστοσύνη ότι το μεν τα εμπειρότατα στελέχη μου (πρήμνης, καταπέλτη, καταστρώματος) θα πράξουν τα δέοντα», λέει χαρακτηριστικά στην απολογία του.
Ο πλοίαρχος ωστόσο κατά την απολογία του κατέθεσε πως έλαβε γνώση για όσα έγιναν από τον ύπαρχό του ενώ δήλωσε πως δεν γνώριζε τι έχει συμβεί.
«Ακαριαία έδωσα εντολή στον ανθυποπλοίαρχό μου κ. Δ. Μ. να μειώσει ταχύτητα και ισχύ μηχανών στην απειροελάχιστη πηδαλιουχική δύναμη (αναλύω παρακάτω τους λόγους) και να ενημερώσει ΆΜΕΣΑ μέσω vhf ch 13 το Piraeus Marine Traffic και ταυτόχρονα να καλέσει και τηλεφωνικά το Α’ Λιμενικό Τμήμα του Λιμεναρχείου Πειραιά, ως επιτάσσεται από το πρωτόκολλο ενεργειών, πράγμα το οποίο έγινε, ενώ μίλησα και ο ίδιος τηλεφωνικά με το παραπάνω τμήμα. Ειλικρινά, Σας διαβεβαιώ ότι μέχρι εκείνη την στιγμή ΔΕΝ γνώριζα τι ακριβώς είχε συμβεί και μάλιστα φώναζα στο vhf στους ευρισκόμενους στον καταπέλτη αξιωματικούς ‘Ρε παιδιά τι γίνεται εκεί…;’», λέει.
Αυτά όμως έρχονται σε αντίθεση με όσα ακούγεται να λέει ο ίδιος κατά την ενημέρωση που κάνει στο Λιμεναρχείο Πειραια. Ο πλοίαρχος δίνει λεπτομερή περιγραφή σημειώνοντας πως ο 36χρονος γλίστρησε και έπεσε. «Πιάστηκε από τον καταπέλτη, δεν πάτησε μόνο έβαλε το πόδι του για να ανέβει αλλά γλίστρησε και ο καταπέλτης ήταν σηκωμένος. Την ώρα που είχαμε πάρει άδεια κανονικά για να ξεκινήσουμε, αμολήσαμε, σηκώσαμε τον καταπέλτη από το έδαφος ξαφνικά είδα έναν επιβάτη που προσπάθησε να μπει μέσα στο πλοίο και γλίστρησε. Είχε, δεν είχε εισιτήριο, δεν την ξέρω αυτή την λεπτομέρεια. Από την κάμερα τον είδα εγώ αλλά την ώρα που τον είδα είχαμε φύγει. Προσπάθησε να μπει στο βαπόρι που είχε ξεκινήσει και έπεσε στη θάλασσα. Παραπέρα δεν ξέρω την κατάστασή του γιατί»,αναφέρει.
Το σήμα του Λιμεναρχείου
Με σήμα του το Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας Πλοίων (VTS) και θέμα “Άνθρωπος στη Θάλασσα” αναφέρει ότι κατά τον απόπλου του Blue Horizon, o πλοίαρχος ενημέρωσε για άνθρωπο στη θάλασσα χωρίς όμως ο ίδιος να ακολουθήσει τς προβλεπόμενες διαδικασίες διάσωσης αντιθέτως συνέχισε το ταξίδι του.
Διαβάζουμε: “Συνέχεια τηλεφωνικής μας επικοινωνίας μας αναφέρουμε. Σήμερα και περί ώρα 21.13 Ε/Γ-Ο/Γ “BLUE HORIZON” σημαίας ελληνικής ΙΜΟ: 8616336 κατά τον απόπλου του από τον κεντρικό λιμένα Πειραιά ανέφερε στην υπηρεσία μας μέσω VCF CH 13 ύπαρξη ανθρώπου στη θάλασσα εντός της λεκάνης λιμένος. Από την υπηρεσία μας ενημερώθηκε το ΕΚΣΕΔ (Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης), ο Αξιωματικός Φυλακής Κεντρικού Λιμεναρχείου Πειραιά , το Α’ Λιμενικό Τμήμα του Κεντρικού Λιμεναρχείου καθώς και παραπλέοντα πλοία για αυξημένη προσοχή. Περί ώρα 21.55 ενημερωθήκαμε από ΚΛΠ/Α’ ΛΤ/ΑΦ (ΥΣ: Αξιωματικό Φυλακής του Α’ Τμήματος του Κεντριού Λιμεναρχείου Πειραιά) για περισυλλογή ανθρώπου”.
Οι ευθύνες της εταιρείας
Μεγάλες είναι οι ευθύνες και της πλοιοκτήτριας εταιρείας Attica Group. Ναι μεν τα φώτα έχουν εστιάσει στο πλήρωμα και στους Λιμενικούς όμως στο κάδρο βάσει νομοθεσίας θα βρεθεί και η εταιρεία.
Σύμφωνα με την απόφαση Α741 (18) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) και του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 336/2006 και το Κεφάλαιο 9 της Διεθνούς σύμβασης SOLAS για την προστασία της ανθρώπινης ζωής στη Θάλασσα η εταιρεία υποχρεούται να τηρεί ένα σύστημα ασφαλούς διαχείρισης (Σ.Α.Δ.) το οποίο αποτελείται από 12 κεφάλαια. Βάσει αυτού του εγχειριδίου η εταιρεία ελέγχει το κάθε πλοίο της. Σύστημα το οποίο εκ του αποτελέσματος προκύπτει ότι δεν τηρήθηκε, παραβιάστηκε και ευθύνη έχει η εταιρεία που ελέγχει τα πλοία της βάσει του συστήματος και βάσει αυτού ελέγχεται και εκείνη από τις αρχές και τους νηογνώμονες. Ένα σύστημα το οποίο πρέπει άμεσα να επαναξιολογηθεί.
Όπως επισημαίνει ο διεθνής πραγματογνώμονας, ναύαρχος ε.α του Λιμενικού Σώματος, Νίκος Σπανός ένα από αυτά τα 12 κεφάλαια αφορά την πολιτική της εταιρείας σε θέματα ασφάλειας , υγιεινής και προστασίας του θαλασσίου περιβάλλοντος.
«Η εταιρεία βάσει του εγχειριδίου αυτού πρέπει μεταξύ άλλων, να έχει εξασφαλίσει την καλή ποιότητα παροχής υπηρεσιών της, την ασφάλεια και αξιοπιστία αλλά και την σωστή εξυπηρέτηση των επιβατών. Τις υγιείς και ασφαλείς εργασιακές συνθήκες, την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος κα» και προσθέτει: «Επίσης, οφείλει να μεριμνά για τα πλοία της για θέματα ασφάλειας στη θάλασσα και οπωσδήποτε στην αποφυγή οποιουδήποτε τραυματισμού ή απώλεια ανθρώπινης ζωής που είναι και ύψιστη επαγγελματική και ηθική υποχρέωση όλων μας». Όπως τονίζει ο κ. Σπανός «αν δημιουργηθεί ένα θέμα με το πλοίο αυτό σημαίνει ότι η εταιρεία δεν εφάρμοσε σωστά τις κείμενες διατάξεις που βασίζονται στο σύστημα ασφαλούς διαχείρισης».
«Η κάθε εταιρεία έχει ένα οργανόγραμμα που αφορά τα γραφεία και τα πλοία της. Εκεί αναφέρονται οι αρμοδιότητες μεταξύ άλλων του διευθύνοντος συμβούλου, του εξουσιοδοτημένου προσώπου (DPA) που είναι ο συνδετικός κρίκος με το πλοίο κα. Ο DPA ενημερώνει τους προϊσταμένους για όλα τα θέματα που αφορούν τη λειτουργία του πλοίου, την ασφάλεια, την υγιεινή και και την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος. Για αυτό τον λόγο τηρεί πιστά το σύστημα ασφαλούς διαχείρισης το οποίο είναι υποχρεωτικό για όλους όπως είναι υποχρεωτικό να γίνεται έλεγχος γα την εκπαίδευση του προσωπικού των γραφείων και των πληρωμάτων» συνεχίζει και συμπληρώνει:
«Η διαχειρίστρια εταιρεία είναι υπεύθυνη για τα πλοία της. Όταν έχουμε ένα περιστατικό όπως το τραγικό συμβάν με τον 36χρονο Αντώνη αυτό δείχνει ότι δεν λειτούργησε το σύστημα ασφαλούς διαχείρισης της εταιρείας και θα πρέπει να επαναξιολογηθεί εσπευσμένα. Επίσης η εταιρεία είναι υπεύθυνη για την επιλογή των πληρωμάτων της».
Αναφερόμενος, δε, σε θέματα αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων ο κ. Σπανός καταλήγει: «Υπάρχει κεφάλαιο για την εκπόνηση σχεδίου για αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών. Σε αυτό αναφέρει πως πρέπει να συμπεριφέρεται το πλήρωμα αν υπάρχει άνθρωπος στη θάλασσα. Επίσης στη διαδικασία λειτουργίας του πλοίου αναφέρονται οι διαδικασίες κατάπλου και απόπλου. Σύμφωνα με αυτές και το ΠΔ 177/2000 με ευθύνη του πλοιάρχου και του υπάρχου που είναι στον καταπέλτη πρέπει πρώτα να ασφαλίσει ο καταπέλτης και στη συνέχεια να προχωρήσει η διαδικασία εκκίνησης της μηχανής».