AW139M: Γνωριμία με το ιταλικό best seller στην πιο πλούσια έκδοσή του για την Πολεμική Αεροπορία – Αποστολή στις εγκαταστάσεις της Leonardo Helicopters. Το διήμερο ταξίδι μας στη βόρεια Ιταλία, ήταν ιδιαίτερα περιεκτικό. Τόσο, ώστε είναι απόλυτα βέβαιο ότι θα μπορούσαμε να δούμε τα πιο βασικά γιατί υπήρχαν, ακόμα περισσότερα πράγματα, εφόσον ο χρόνος και οι συνθήκες το επέτρεπαν. Οι εγκαταστάσεις της Leonardo Helicopters στο Vergiate, λίγα χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης του Μιλάνο, ήταν ο πρώτος μας σταθμός. Κύριο αντικείμενο της ενημέρωσης ήταν το δικινητήριο, εφτά τόνων ελικόπτερο AW139 στην έκδοση –M. Είχαμε δε και την ευκαιρία να πετάξουμε με πολιτική έκδοση του ελικοπτέρου. Στο αφιέρωμα που ακολουθεί θα αναφερθούμε λοιπόν σε αυτό, αφήνοντας την περιγραφή όσων -εξόχως σημαντικών- είδαμε σε άλλες εγκαταστάσεις της ιταλικής εταιρίας σε σειρά ειδικών αφιερωμάτων που θα ακολουθήσουν στο DP.
Αποστολή Ιταλία: Στέργιος Δ. Θεοφανίδης
Το πρώτο αξιομνημόνευτο γεγονός, είναι το ότι η Leonardo Helicopters είναι ο μοναδικός «αυτόνομος» κατασκευαστής ελικοπτέρων στην Ευρώπη, πλέον. Τι εννοούμε με τον όρο «αυτόνομος»; Εννοούμε ότι είναι μία αμιγώς ιταλική εταιρεία με τεράστια παράδοση και ιστορία στη σχεδίαση, ανάπτυξη και παραγωγή ελικοπτέρων όλων των κατηγοριών και ρόλων. Είναι δε η μοναδική εθνική ευρωπαϊκή εταιρεία με σημαντική εμπλοκή και εμπειρία στη σχεδίαση και ανάπτυξη και αεροσκαφών κλίνοντος στροφείου (AW609). Ελικόπτερα και μάλιστα κορυφαίων επιδόσεων και δυνατοτήτων, κατασκεύαζε και η γαλλική Aerospatiale, καθώς και η γερμανική MBB στο παρελθόν. Και οι δύο αυτές εταιρείες όμως αρχικά σχημάτισαν τον πυρήνα της Eurocopter και σήμερα είναι κομμάτια της Airbus Helicopters. Οι Ιταλοί λοιπόν εξακολουθούν να επενδύουν σημαντικά κεφάλαια και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό στην εντελώς αυτόνομη ανάπτυξη και κατασκευή αεροσκαφών περιστρεφόμενης πτέρυγας.
Το πλέον επιτυχημένο εμπορικά σύγχρονο τέτοιο αεροσκάφος, είναι το AW (Agusta Westland) 139. Είναι σήμερα υποψήφιο για αγορά και από τη δική μας Πολεμική Αεροπορία προς κάλυψη των ρόλων έρευνας και διάσωσης (SAR) και έρευνας και διάσωσης μάχης (Combat SAR). Σύμφωνα με τα στοιχεία της ιταλικής εταιρείας, περισσότερα από 1300 ελικόπτερα του τύπου αυτού έχουν πουληθεί από το 2004 που ο τύπος πιστοποιήθηκε μέχρι σήμερα, ενώ έχουν παραδοθεί περισσότερες από 1130 μονάδες σε 90 χώρες, έχοντας συμπληρώσει 3,7 εκατ. ώρες πτήσης.
Εντυπωσιακά νούμερα που αποδεικνύουν το πόσο επιτυχημένο είναι το AW139 ως πτητική μηχανή. Δεν μπορούν να αγνοηθούν από οποιονδήποτε, καθώς συγκρίνονται μόνο με αντίστοιχα αμερικανικών στρατιωτικών ελικοπτέρων. Η έκδοση AW139M που προτείνεται στην Πολεμική Αεροπορία είναι κατάλληλη για την διενέργεια αποστολών SAR και Combat SAR, MEDEVAC, επιτήρηση, μεταφορά προσωπικού (15 άτομα ή 10 πλήρως εξοπλισμένοι στρατιώτες), επιχειρήσεις ειδικών δυνάμεων, διοίκησης και ελέγχου (Command & control), παροχής πυρών υποστήριξης, μεταφοράς φορτίου εσωτερικά και εξωτερικά από άγκιστρο ανάρτησης και αεροπυρόσβεσης.
Το AW139M παρουσιάζει εξαιρετικά υψηλό (από τους υψηλότερους στην κατηγορία του…) λόγο ισχύος προς βάρος, χάρη στους κινητήρες PT6C-67C που είναι φυσικά εξοπλισμένοι με συστήματα FADEC (Full Authority Digital Engine Control) και το κύριο στροφείο των πέντε πτερύγων ευρείας χορδής. Η καμπίνα του με διαθέσιμο όγκο οκτώ κυβικών μέτρων (8m3), είναι πλήρως εκμεταλλεύσιμη χωρίς εμπόδια, καθώς το συγκρότημα μετάδοσης της κίνησης βρίσκεται πίσω και πιο ψηλά από αυτή. Πίσω από την καμπίνα επίσης βρίσκεται χώρος φορτίου, που είναι προσβάσιμος μέσα από αυτή και έξω από το ελικόπτερο. Στην έκδοση –Μ το μέγιστο βάρος ανέρχεται στους εφτά τόνους (7000 κιλά). Η αυτονομία του ελικοπτέρου ξεπερνά τις πέντε ώρες και η ακτίνα του φτάνει τα 185 ναυτικά μίλια (342 χιλιόμετρα) με ταχύτητα πλεύσης 137 κόμβων (253 χιλιόμετρα ανά ώρα) και χρόνο παραμονής στην περιοχή, ή το σημείο επιχειρήσεων, 30 λεπτών.
Παρατίθενται όλα αυτά τα νούμερα όπως απεικονίζονται και σε χάρτη, όπου φαίνεται ότι με τρία ελικόπτερα AW139M σε επιφυλακή, καλύπτεται ολόκληρο το FIR Αθήνας. Αξίζει επίσης εδώ να αναφερθεί ότι η μέγιστη ταχύτητα πλεύσης του ελικοπτέρου με βάση πάντα τα επίσημα στοιχεία του κατασκευαστή, φτάνει τους 165 κόμβους (305 χ.α.ω.). Οι άνθρωποι της Leonardo Helicopters διευκρίνισαν ότι θα μπορούσε κάλλιστα να ξεπερνά τους 180 έως 185 κόμβους, αν δεν υπήρχαν οι περιορισμοί ασφαλείας της EASA για το ενδεχόμενο συγκρούσεων με πτηνά (birdstrike). Δηλαδή η επίτευξη ακόμη μεγαλύτερης ταχύτητας πλεύσης, που είναι απόλυτα εφικτή χωρίς ιδιαίτερη αύξηση της κατανάλωσης καυσίμου, θα απαιτούσε την περαιτέρω ενίσχυση του ρύγχους (κώνος κατασκευασμένος από kevlar), του αλεξινέμιου καθώς και του καλύμματος των κινητήρων και του ομφαλού του στροφείου που περιλαμβάνει και τα φίλτρα συγκράτησης FOD και σωματιδίων από το ρεύμα αέρα προς τους αεραγωγούς των κινητήρων. Θα απαιτούσε με άλλα λόγια σημαντική άυξηση βάρους.
Αποστολές έρευνας και διάσωσης (SAR) – Το εντυπωσιακό πακέτο στάνταρ εξοπλισμού
Η Πολεμική Αεροπορία, στο πλαίσιο των προσπαθειών που καταβάλλει για την ανάκτηση πλήρων δυνατοτήτων διεξαγωγής αποστολών SAR/C-SAR, δεν προέβη μόνο σε έρευνα αγοράς νέου τύπου ελικοπτέρου. Σε πρώτη φάση, κάτι απόλυτα λογικό άλλωστε, εξέτασε την προοπτική επαναφοράς σε πλόιμη κατάσταση και εκσυγχρονισμού των ελικοπτέρων AS332C-1 Super Puma που ήδη διαθέτει. Η έρευνα που έγινε,δυστυχώς αποκάλυψε ότι μία τέτοια επιλογή θα ήταν ασύμφορη δεδομένης της χρόνιας ακινητοποίησης των ελικοπτέρων και των εκτετατμένων εργασιών που θα απαιτούσε η επανεργοποίησή τους και ο εκσυγχρονισμός του βασικού εξοπλισμού τους.
Συγκεκριμένα αυτή η επιλογή κοστολογήθηκε σε περισσότερο από 20 εκατ. ευρώ ανά μονάδα. Κατά συνέπεια, για να μην καταλήξει η επένδυση στο Super Puma στον κάλαθο των αχρήστων όπως τόσες άλλες, τα ελικόπτερα του τύπου θα επανέλθουν σε πλόιμη κατάσταση σταδιακά αλλά με μικρότερης έκτασης εκσυγχρονισμό… Αυτές οι πληροφορίες υπάρχουν προς το παρόν και το συγκεκριμένο ζήτημα θα αποτελέσει το αντικείμενο ενός ξεχωριστού αφιερώματος.
Επανερχόμενοι στο AW139M, η τιμή αγοράς ανά μονάδα ανέρχεται σε 19 εκατ. ευρώ, με το εξοπλισμό του ελικοπτέρου να είναι πλούσιος. Όχι απλά πλήρης για αποστολές SAR και Combat SAR, όπως θα δούμε σε δεύτερο αφιέρωμα στο AW139M. Ο χαρακτηρισμός αυτός αποδίδεται εκ τους ασφαλούς δεδομένου ότι στον εξοπλισμό αποστολής περιλαμβάνεται ραντάρ καιρού τύπου RDR-7000 της Honeywell με δυνατότητα τριδιάστατης απεικόνισης (3D) και σάρωσης καθ’ ύψος μέχρι το επίπεδο των 60.000 ποδών και στο οριζόντιο επίπεδο σε μέγιστη απόσταση 320 ναυτικών μιλίων (592 χιλιόμετρα). Το σύστημα επίσης παρέχει και λειτουργική διαμόρφωση χαρτογράφησης, εδάφους και θαλάσσης!
Στον στάνταρ εξοπλισμό του AW139M περιλαμβάνονται επίσης πυργίσκος ηλεκτροοπτικών (EO) με κάμερα υπερύθρων (IR) και κάμερα ημέρας υψηλής ευκρίνειας, ενσωματωμένοι πλωτήρες εντός της ατράκτου και δύο σχεδίες, σύστημα κλιματισμού πιλοτηρίου και καμπίνας, διπλό (με ανεξάρτητα τμήματα) βαρούλκο ανύψωσης φορτίου και προσωπικού, αυτοσφραγιζόμενες δεξαμενές καυσίμου, προβολέας έρευνας υψηλής φωτεινότητας, σύστημα HEELS (Helicopter Emergency Exit Lighting System) για τον άμεσο εντοπισμό των εξόδων σε περίπτωση προσθαλάσσωσης, AIS Transponder, σύστημα ADELT (Automatically Deployable Emergency Locator Transmiter), σύστημα ασφαλών επικοινωνιών (HF/SSB και VHF/UHF/AM/FM νατοϊκών προδιαγραφών) και δορυφορικών επικοινωνικών (SATCOM), σύστημα IFF, φωτισμός (εσωτερικός και εξωτερικός) συμβατός με τη χρήση διοπτρών νυχτερινής όρασης (NVG), καθώς και τερματικό Link 16.
Αυτό τον εξοπλισμό αποστολής πλαισιώνει εξίσου πλούσιος εξοπλισμός ηλεκτρονικών θαλάμου διακυβέρνησης. Περιλαμβάνει πέντε μεγάλες οθόνες απεικόνισης στοιχείων πολλαπλών λειτουργιών (MFD), τεχνολογίας LCD για την απεικόνιση στοιχείων πτήσης, ναυτιλίας, λειτουργίας των κινητήρων και φυσικά εικόνων από το ραντάρ καιρού και τον πυργίσκο ηλεκτροοπτικών, ψηφιακό αυτόματο σύστημα ελέγχου πτήσης (DAFCS) με τετρακάναλο αυτόματο πιλότο που σε συνδυασμό με τους υπολογιστές του συστήματος διαχείρισης πτήσης (FMS – Flight Management System) επιτρέπει την εκτέλεση αποστολών SAR/C-SAR υπό άσχημες καιρικές συνθήκες και καθ’ όλη τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου, σύστημα παρακολούθησης της λειτουργίας κρίσιμων συστημάτων του ελικοπτέρου HUMS (Health & Usage Monitoring System), σύστημα αποτροπής σύγκρουσης με άλλα αεροσκάφη TCAS II (Tactical Collision Avoidance System), σύστημα αποφυγής πορείας συντριβής EGPWS (Enhanced Ground Proximity Warning System), καταγραφέας συνομιλιών πιλοτηρίου CVR (Cockpit Voice Recorder) και στοιχείων πτήσης FDR (Flight Data Recorder) και σύστημα παρακολούθησης/καταγραφής επιχειρήσεων HOMP (Helicopter Operations Monitoring Programme).
Στη συνέχεια του αφιερώματος θα εξειδικεύσουμε περαιτέρω στις δυνατότητες του ελικοπτέρου Leonardo AW139M στο κομμάτι των αποστολών έρευνας και διάσωσης μάχης (Combat SAR), ώστε να διαπιστωθεί από όλους στην πράξη, εάν μπορούν να κριθούν πλήρεις για τα ελληνικά επιχειρησιακά δεδομένα, όπως έχει να τα αντιμετωπίσει η Πολεμική Αεροπορία.
DEFENCEPOINT