Το Ισραήλ διαθέτει μία τεράστια στρατιωτική μηχανή. Σύμφωνα με τη Στρατιωτική Ισορροπία 2023 του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (IISS), το Ισραήλ διαθέτει 169.500 εν ενεργεία στρατιωτικούς στον στρατό, το ναυτικό και τον παραστρατιωτικό τομέα.
Επιπλέον 465.000 αποτελούν τις εφεδρικές του δυνάμεις, ενώ 8.000 αποτελούν μέρος του παραστρατιωτικού του σώματος.
Περίπου 300.000 Ισραηλινοί στρατιώτες σταθμεύουν τώρα κοντά στη Λωρίδα της Γάζας, δήλωσε στρατιωτικός εκπρόσωπος την Τετάρτη εν μέσω φόβων για πιθανή χερσαία επιχείρηση.
Η στρατιωτική θητεία είναι υποχρεωτική για τους πολίτες άνω των 18 ετών – μόλις καταταγούν, οι άνδρες αναμένεται να υπηρετήσουν για 32 μήνες και οι γυναίκες για 24 μήνες.
Το Ισραήλ διαθέτει έναν από τους ισχυρότερους στρατούς στη Μέση Ανατολή με προηγμένη επιτήρηση και όπλα. Στο εκτεταμένο στρατιωτικό οπλοστάσιό του περιλαμβάνονται:
Προσωπικό
- 169.500 ενεργό στρατιωτικό προσωπικό
- 465.000 έφεδροι
Χερσαία ισχύς
- 2.200+ άρματα μάχης
- 530 πυροβόλα (SP, ρυμουλκούμενα, MRL, MOR)
Αεροπορική ισχύς
- 339 μαχητικά αεροσκάφη, εκ των οποίων 309 μαχητικά αεροσκάφη επίγειας επίθεσης
- 196 αεροσκάφη F-16
- 83 αεροσκάφη F-15
- 30 αεροσκάφη F-35
- 142 ελικόπτερα
- 43 επιθετικά ελικόπτερα Apache
Ναυτική ισχύς
- 5 υποβρύχια
- 49 περιπολικά και παράκτια μαχητικά
Το σύστημα Iron Dome του Ισραήλ είναι ένα κινητό σύστημα αεράμυνας σχεδιασμένο να αναχαιτίζει και να καταστρέφει πυραύλους μικρής εμβέλειας χρησιμοποιώντας τεχνολογία ραντάρ. Αναπτύχθηκε το 2006, μετά τον πόλεμο με τη Χεζμπολάχ, όπου χιλιάδες ρουκέτες εκτοξεύτηκαν στο Ισραήλ.
Το Iron Dome τέθηκε σε λειτουργία το 2011 και δημιουργήθηκε με τη βοήθεια των ΗΠΑ, οι οποίες είναι υπεύθυνες για την προμήθεια εξαρτημάτων για το σύστημα, καθώς και για τη διάθεση περισσότερων από 1,5 δισ. δολαρίων για την αντιπυραυλική άμυνα του Ισραήλ το 2022.
Σύμφωνα με το IISS, το σύστημα Iron Dome του Ισραήλ αναχαίτισε πάνω από το 90% των ρουκετών που εκτοξεύτηκαν από τη Χαμάς και άλλες παλαιστινιακές ομάδες το 2021.
Το Ισραήλ πιστεύεται επίσης ότι διαθέτει πυρηνικές δυνατότητες, σύμφωνα με το IISS, το οποίο αναφέρει ότι η χώρα διαθέτει πυραύλους Jericho και αεροσκάφη ικανά να μεταφέρουν πυρηνικές κεφαλές.
Πόσα ξοδεύει το Ισραήλ για τον στρατό του;
Το 2022, το Ισραήλ δαπάνησε 23,4 δισ. δολάρια για τον στρατό του, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), ένα ερευνητικό ινστιτούτο που επικεντρώνεται στις συγκρούσεις και τους εξοπλισμούς.
Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε 2.535 δολάρια ανά κάτοικο για την περίοδο 2018-2022, καθιστώντας το Ισραήλ το δεύτερο μεγαλύτερο κράτος σε στρατιωτικές δαπανών ανά κάτοικο παγκοσμίως μετά το Κατάρ.
Το 2022, το Ισραήλ αφιέρωσε το 4,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος του (ΑΕΠ) στον στρατό, το 10ο υψηλότερο ποσοστό στον κόσμο.
Ποιες χώρες αγοράζουν τα περισσότερα ισραηλινά όπλα;
Ιστορικά, οι εισαγωγές όπλων του Ισραήλ υπερτερούν κατά πολύ των εξαγωγών του. Ωστόσο, κατά την τελευταία δεκαετία, οι εξαγωγές έχουν αρχίσει να επισκιάζουν σταθερά τις εισαγωγές, όπως δείχνουν τα στοιχεία του SIPRI.
Μεταξύ 2018 και 2022, τουλάχιστον 35 χώρες εισήγαγαν όπλα από το Ισραήλ συνολικής αξίας 3,2 δισ. δολαρίων.
Από αυτά, περίπου το ένα τρίτο (1,2 δισ. δολάρια), των στρατιωτικών εξαγωγών του Ισραήλ ήταν προς την Ινδία. Οι σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και της Ινδίας έχουν ανθίσει από τότε που ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα ανέβηκε στην εξουσία το 2014.
Ο δεύτερος μεγαλύτερος αγοραστής ισραηλινών όπλων ήταν το Αζερμπαϊτζάν (295 εκατ. δολάρια), ακολουθούμενος από τις Φιλιππίνες (275 εκατ. δολάρια), τις ΗΠΑ (217 εκατ. δολάρια) και το Βιετνάμ (180 εκατ. δολάρια).
Κατά την περίοδο 2018-2022, το Ισραήλ εισήγαγε όπλα συνολικής αξίας 2,7 δισ. δολαρίων από δύο μόνο χώρες, τις ΗΠΑ και τη Γερμανία.
Περισσότερα από τα τρία τέταρτα των στρατιωτικών εισαγωγών του Ισραήλ, ύψους 2,1 δισ. δολαρίων, προήλθαν από τις ΗΠΑ, ενώ τα υπόλοιπα 546 εκατ. δολάρια προήλθαν από τη Γερμανία.
Οι στρατοί των ΗΠΑ και του Ισραήλ συνεργάζονται στενά με κοινές ασκήσεις, προγράμματα τεχνολογικής ανάπτυξης και αμυντικά προγράμματα, με τον τελευταίο να είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ.
Πόση στρατιωτική βοήθεια έχει λάβει το Ισραήλ από τις ΗΠΑ;
Το Ισραήλ είναι ο σημαντικότερος αποδέκτης αμερικανικής εξωτερικής βοήθειας, έχοντας λάβει περίπου 263 δισ. δολάρια μεταξύ 1946 και 2023.
Το ποσό αυτό είναι σχεδόν διπλάσιο (1,7 φορές περισσότερο) από τον δεύτερο μεγαλύτερο αποδέκτη αμερικανικής εξωτερικής βοήθειας, την Αίγυπτο, η οποία έλαβε 151,9 δισ. δολάρια τα τελευταία 77 χρόνια.
Οι νομοθέτες των ΗΠΑ θεωρούσαν επί μακρόν το Ισραήλ σύμμαχο για την προστασία των στρατηγικών συμφερόντων των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.
Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου των ΗΠΑ, οι παράγοντες για τη συνεχιζόμενη στρατιωτική υποστήριξη προς το Ισραήλ περιλαμβάνουν κοινά στρατηγικά συμφέροντα, «εσωτερική υποστήριξη των ΗΠΑ προς το Ισραήλ” και “αμοιβαία δέσμευση στις δημοκρατικές αξίες».
Η στρατιωτική χρηματοδότηση των ΗΠΑ προς το Ισραήλ ξεπέρασε τα 3,8 δισ. δολάρια το 2023, ως μέρος μιας συμφωνίας-ρεκόρ ύψους 38 δισ. δολαρίων για 10 χρόνια που υπεγράφη υπό τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα το 2016.
Μεταξύ 1946 και 2023, οι ΗΠΑ έχουν στηρίξει το Ισραήλ με συνολικά 124 δισ. δολάρια με τη μορφή στρατιωτικής και αμυντικής βοήθειας.
Από τα 3,8 δισ. δολάρια στρατιωτικής βοήθειας που δόθηκαν στο Ισραήλ φέτος, μισό δισεκατομμύριο αφορούσε την πυραυλική άμυνα του Ισραήλ. Η Ουάσινγκτον έχει δηλώσει ότι θα αναπληρώσει τα ισραηλινά πυρομαχικά που χρησιμοποιήθηκαν κατά της Χαμάς στον τελευταίο πόλεμο.
Λίγες ώρες μετά τη φονική επίθεση της Χαμάς στο εσωτερικό του Ισραήλ, ζήτησε αναχαιτιστικά αεροσκάφη Iron Dome από τις ΗΠΑ, με τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να δηλώνει ότι η Ουάσινγκτον «θα παράσχει ταχέως στις Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας πρόσθετο εξοπλισμό και πόρους, συμπεριλαμβανομένων των πυρομαχικών», τα οποία αναμένεται να φθάσουν εντός ημερών.
Τουρκία
Αμυντικός προϋπολογισμός
Τουρκία: 19 δισ. δολάρια
η Τουρκία έχει 10 κορβέτες,
Η Τουρκία έχει 12 υποβρύχια
η Τουρκία έχει 16 φρεγάτες
η Τουρκία έχει 11 ναρκαλιευτικά
Αριθμός στρατιωτών στην Τουρκία: 735 χιλιάδες
Αριθμός αρμάτων μάχης της Τουρκίας: 2.622
Τεθωρακισμένα οχήματα της Τουρκίας: 8.777
Αυτοκινούμενα συστήματα πυροβολικού της Τουρκίας: 1.278
Αριθμός ελικοπτέρων στην Τουρκία: 597
Αριθμός μεταφορικών αεροσκαφών της Τουρκίας: 81
Αριθμός πολεμικών αεροσκαφών της Τουρκίας : 206
Τον Ιανουάριο του 2002 η εφημερίδα Μιλλιέτ αποκάλυψε την ύπαρξη του μυστικού προγράμματος Project J για την ανάπτυξη TBM και το Νοέμβριο του 2004, στην έκθεση πολεμικού υλικού στο Zhuhai οι Κινέζοι παρουσίασαν το βλήμα B-611, προϊόν συνεργασίας της κινεζικής CASIC με την τουρκική MKEK και το ινστιτούτο TUBITAK SAGE. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η αρχική συμφωνία είχε υπογραφεί το Δεκέμβριο του 1998, ήταν ύψους $300 εκ. και αφορούσε στην εγχώρια παραγωγή 200 βλημάτων υπό την επωνυμία J-600T Yildirim (Κεραυνός). To πρώτο βλήμα πιστεύεται ότι παραδόθηκε το 2000, αλλά η ύπαρξή του αποκαλύφθηκε μόλις το 2007, ενώ εκτιμάται ότι κατασκευάστηκαν τελικά οι 200 μονάδες, όπως ήταν η συμβασιακή πρόβλεψη.
Ακολούθησε η ανάπτυξη του βλήματος Yildirim II ή BORA, που ξεκίνησε από την Roketsan το 2009. H πρώτη δοκιμή έγινε την άνοιξη του 2014 και οι αρχικές παραδόσεις στον ΤΣ έγιναν το 2016 και ολοκληρώθηκαν το 2021. Αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά το 2017 στην έκθεση IDEF-17 και δοκιμάστηκε δημόσια στο πεδίο βολής της Σινώπης το Μάιο του 2017, ενώ σύμφωνα με κάποιες τουρκικές πηγές το Μάιο του 2019 χρησιμοποιήθηκε εναντίον του PKK στο Βόρειο Ιράκ.
Τουρκική επιδίωξη και το απώτερο βήμα του ευρύτερου προγράμματος (από όσο είναι επισήμως γνωστό) αποτελεί ο Yildrim IV με εμβέλεια 2.500 km, δηλαδή στην κατηγορία MRBM, αν και στην προβολή απειλής στο Αιγαίο δεν θα προσθέσει πολλά, καθώς ήδη ο TAYFUN, με το εκτιμώμενο βεληνεκές του, καλύπτει το σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Παρόλα αυτά δείχνει τη δυναμική των τουρκικών επιδιώξεων και προγραμμάτων.
Παράλληλα με τα προγράμματα ανάπτυξης και ένταξης σε υπηρεσία βαλλιστικών πυραύλων, η Τουρκία επιδεικνύει διαχρονικά ζωηρό ενδιαφέρον για την απόκτηση συστημάτων πολλαπλών εκτοξευτών ρουκετών/πυραύλων πυροβολικού (ΠΕΠ).
Τα πυρηνικά
Η ενασχόληση του Ισραήλ με την πυρηνική τεχνολογία ξεκινά το 1948. Πολλοί Εβραίοι επιστήμονες μετανάστευσαν στην Παλαιστίνη κατά τις δεκαετίες 1930 και του 1940, ανάμεσα τους ο Ερνστ Ντέβιντ Μπέργμαν, ο οποίος έγινε διευθυντής της Ισραηλινής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας και ιδρυτής των προσπαθειών για πυρηνικά όπλα. Ο Μπέργκμαν, στενός φίλος και σύμβουλος του πρώτου πρωθυπουργού, Ντέιβιντ Μπεν-Γκουριόν, πίστευε ότι η πυρηνική ενέργεια μπορούσε να αντισταθμίσει τους φτωχούς φυσικούς πόρους και τη μικρή δεξαμενή στρατευσίμων του Ισραήλ.
Πόσα πυρηνικά έχει το Ισραήλ
Η CIA πίστευε ότι οι πρώτες βόμβες του Ισραήλ μπορεί να είχαν κατασκευαστεί με υψηλά εμπλουτισμένο ουράνιο που είχε κλαπεί στα μέσα της δεκαετίας του 1960 από το εργοστάσιο της Nuclear Materials and Equipment Corporation. Μέχρι το 1974, οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών πίστευαν ότι το Ισραήλ είχε αποθηκεύσει μικρό αριθμό όπλων σχάσης και μέχρι το 1979 ήταν ίσως σε θέση να δοκιμάσει ένα πιο προηγμένο μικρό τακτικό πυρηνικό όπλο.
Η CIA πίστευε ότι ο αριθμός των ισραηλινών πυρηνικών όπλων ήταν 10-20 μεταξύ 1974 και αρχές της δεκαετίας 1980. Σύμφωνα με πληροφορίες του Ισραηλινού επιστήμονα Μορνετχάι Βανούνου (φυλακίστηκε επί 18 χρόνια για αποκάλυψη πυρηνικών μυστικών) τον Οκτώβριο 1986, με βάση έναν αντιδραστήρα που λειτουργούσε στα 150 μεγαβάτ και μια παραγωγή 40 κιλών πλουτωνίου ετησίως, το Ισραήλ διέθετε 100-200 πυρηνικές κεφαλές.
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000, οι εκτιμήσεις για το οπλοστάσιο του Ισραήλ κυμαίνονταν από 75 έως 400 πυρηνικές κεφαλές. Πιθανότατα, με βάση όσα αποκαλύπτουν έγγραφα και δημοσιεύματα, ανάμεσα στα όπλα αυτά είναι και άγνωστος αριθμός βομβών νετρονίου, που περιορίζουν τις υλικές ζημιές και δεν αφήνουν ραδιενεργά κατάλοιπα. Έχουμε επίσης ενδείξεις ότι έχουν αναπτυχθεί σχετικά βλήματα πυροβολικού για τακτική χρήση.
Το Ισραήλ διαθέτει χερσαίες, εναέριες και θαλάσσιες πλατφόρμες εκτόξευσης πυρηνικών όπλων. Διαθέτει μια πυρηνική τριάδα που είναι κυρίως μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς. Το 2008 τέθηκε σε λειτουργία ο διηπειρωτικός πύραυλος (ICBM) Jericho III, δίνοντας στο Ισραήλ ικανότητες πυρηνικής επίθεσης εξαιρετικά μεγάλης εμβέλειας. Πιστεύεται ότι έχει ικανότητες πυρηνικού δεύτερου πλήγματος με τα υποβρύχια Dolphin 2 και βαλλιστικούς πυραύλους, οι οποίοι είναι θαμμένοι αρκετά βαθιά, ώστε να επιβιώσουν από ένα προληπτικό πυρηνικό πλήγμα.
Σήμερα, το Ισραήλ είναι πιθανότατα η τέταρτη μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη, με ικανότητα να πλήξει οποιοδήποτε σημείο του κόσμου.