Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα ταξιδέψει στην Ινδία τον Δεκέμβριο, δήλωσε το Κρεμλίνο την Παρασκευή 29 Αυγούστου. Η επίσκεψή του έρχεται σε μια εποχή που οι δεσμοί μεταξύ Μόσχας και Νέου Δελχί γίνονται πιο ισχυροί μετά την επιβολή δασμών από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ινδία για τις αγορές ρωσικού πετρελαίου.
Ο Πρόεδρος Πούτιν θα συναντηθεί επίσης με τον Πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι στη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας του Οργανισμού Συνεργασίας (SCO) στην Τιαντζίν της Κίνας την 1η Σεπτεμβρίου, γεγονός που υποδηλώνει τη δύναμη της συνεργασίας μεταξύ των δύο εθνών. Ο Πρωθυπουργός Μόντι θα συναντηθεί επίσης με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ κατά την επίσκεψή του στην Κίνα.
Αυτό θα είναι ένα από τα λίγα ταξίδια του Πούτιν στο εξωτερικό, μετά την έκδοση εντάλματος σύλληψης εναντίον του από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) σχετικά με την κρίση στην Ουκρανία. Η Ινδία δεν έχει υπογράψει το ΔΠΔ, επομένως δεν είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει το ένταλμα. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν επισκέφθηκε την Αλάσκα στις ΗΠΑ νωρίτερα αυτόν τον μήνα για συνάντηση με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Οι ΗΠΑ δεν είναι επίσης μέλος του ΔΠΔ.
Το ταξίδι του Πούτιν στην Ινδία υπογραμμίζει επίσης το γεγονός ότι παρά τις κυρώσεις και τις πολιτικές πιέσεις, η Ρωσία κατάφερε να διατηρήσει σημαντικούς στρατηγικούς εταίρους όπως η Ινδία.
Δασμοί Τραμπ: τακτικές εκφοβισμού κατά της Ινδίας
Η ανακοίνωση του Κρεμλίνου έρχεται με φόντο τους νέους δασμούς των ΗΠΑ σε ινδικά προϊόντα. Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κατηγόρησε την Ινδία ότι χρηματοδοτεί τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία αγοράζοντας αργό πετρέλαιο με έκπτωση από τη Μόσχα. Για να πιέσει την Ινδία, η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε δασμό 50% σε μια μεγάλη ποικιλία ινδικών προϊόντων, από το προηγούμενο 25%.
Το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ κοινοποίησε επίσημα την αύξηση, λέγοντας ότι οι πρόσθετοι φόροι ήταν μια αντίδραση στις «απειλές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες από την κυβέρνηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας». Οποιοδήποτε ινδικό προϊόν φτάσει μετά τις 27 Αυγούστου στις 12:01 π.μ. (Ανατολική Ώρα Θερινής Ακτής/EST) θα αντιμετωπίσει τον επιπλέον δασμό, διπλασιάζοντας ουσιαστικά το κόστος για τους Ινδούς εξαγωγείς.
Ο Τραμπ υπέγραψε το Εκτελεστικό Διάταγμα 14329 που εξουσιοδοτεί την κίνηση και μάλιστα απείλησε με «πολύ μεγάλες συνέπειες» για οποιαδήποτε χώρα συνεχίζει να έχει εμπόριο με τη Ρωσία. Ενώ η Ινδία έχει στοχοποιηθεί άμεσα, παραδόξως, η Ουάσινγκτον απέφυγε να επιβάλει παρόμοιες κυρώσεις σε άλλους σημαντικούς αγοραστές ρωσικού πετρελαίου, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και αρκετών ευρωπαϊκών χωρών.
Ο Τραμπ αρχικά ανακοίνωσε δασμό 25% στα ινδικά προϊόντα, αλλά στη συνέχεια δήλωσε ότι θα τον αύξανε στο 50% προσθέτοντας 25% επιπλέον ως πρόστιμο για την αγορά ρωσικού πετρελαίου, το οποίο επέμεινε ότι «χρηματοδότησε τον πόλεμο στην Ουκρανία».
Είχε ορίσει ημερομηνία εφαρμογής για τις 27 Αυγούστου. Είναι ενδιαφέρον ότι η κυβέρνησή του κατηγορεί την Ινδία και τις «πλουσιότερες ινδικές οικογένειες» ότι επωφελούνται από το ρωσικό πετρέλαιο, ενώ παράλληλα υπερασπίζεται συνεχώς το Πεκίνο.
Αυτή η άνιση στρατηγική έχει προκαλέσει καθολική κριτική ότι οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν επιλεκτικά τους δασμούς ως μέσο εκφοβισμού αντί για μια δίκαιη παγκόσμια πολιτική. Για την Ινδία, οι δασμοί της υπενθυμίζουν ότι ο οικονομικός καταναγκασμός χρησιμοποιείται ως μοχλός στη γεωπολιτική πολύ πέρα από τις δικές της ανησυχίες.
Η απάντηση της Ινδίας: η ενεργειακή ασφάλεια πρώτα
Η Ινδία, ωστόσο, δεν το έχει πάρει αυτό υπόψη. Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι ήταν ανένδοτος στην απάντησή του: «Η πίεση που ασκείται σε εμάς μπορεί να αυξηθεί, αλλά θα την υπομείνουμε όλη». Τόνισε ότι δίνεται προτεραιότητα στα εθνικά συμφέροντα των αγροτών, των μικρών και μεσαίων βιομηχανιών και των απλών πολιτών.
Ο υπουργός Εξωτερικών Σ. Τζαϊσανκάρ υποστήριξε επίσης σθεναρά τις ενεργειακές αποφάσεις της Ινδίας, δηλώνοντας ότι το Νέο Δελχί θα συνεχίσει να κάνει επιλογές που εξυπηρετούν τη στρατηγική αυτονομία και το εθνικό του συμφέρον.
Ο Δρ. Jaishankar επεσήμανε ότι το ζήτημα των δασμών των ΗΠΑ παρουσιάζεται λανθασμένα ως «διαφορά για το πετρέλαιο». Επεσήμανε ότι οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς όπως η Κίνα και οι ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν λάβει την ίδια κριτική με την Ινδία για την αγορά ρωσικού πετρελαίου.
Η Ινδία αγοράζει περισσότερα από ένα εκατομμύριο βαρέλια ρωσικού αργού πετρελαίου ημερησίως, το μεγαλύτερο μέρος του σε μειωμένες τιμές. Αυτές οι εισαγωγές βοηθούν την Ινδία να διαχειριστεί το κόστος καυσίμων για τους 140 εκατομμύρια πολίτες της, διατηρώντας τον πληθωρισμό υπό έλεγχο σε μια ασταθή παγκόσμια αγορά. Ινδοί αξιωματούχοι έχουν επισημάνει ότι μετά την έναρξη του πολέμου, η Ευρώπη εκτροπήσε μεγάλο μέρος του εφοδιασμού της με πετρέλαιο, αφήνοντας την Ινδία με περιορισμένες επιλογές εκτός από το να στραφεί προς τη Ρωσία.
Ο Jaishankar έχει επίσης επανειλημμένα υπενθυμίσει στους δυτικούς ηγέτες τα διπλά τους μέτρα και σταθμά: η Ευρώπη συνεχίζει να αγοράζει ρωσικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) σε τεράστιες ποσότητες και οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να εισάγουν ρωσικό ουράνιο για τους πυρηνικούς σταθμούς τους. Ωστόσο, μόνο η Ινδία ξεχωρίζει και τιμωρείται με δασμούς.
Αμυντικοί δεσμοί με τη Μόσχα
Οι δεσμοί της Ινδίας με τη Ρωσία δεν περιορίζονται στην ενέργεια. Σχεδόν το 60-70% του αμυντικού εξοπλισμού της Ινδίας προέρχεται από τη Ρωσία, που κυμαίνεται από μαχητικά αεροσκάφη έως πυραυλικά συστήματα. Το Νέο Δελχί υποστηρίζει επανειλημμένα ότι η απότομη διακοπή αυτών των προμηθειών θα έβλαπτε την εθνική του ασφάλεια.
Και εδώ, η δυτική κριτική φαίνεται επιλεκτική. Η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, αγόρασε ρωσικά πυραυλικά συστήματα S-400 το 2019. Ενώ αντιμετώπισε ορισμένες κυρώσεις, η Τουρκία εξακολουθεί να παραμένει μέλος του ΝΑΤΟ και να συμμετέχει σε εμπορικές συναλλαγές με τη Ρωσία. Η Ινδία, από την άλλη πλευρά, στοχοποιείται με σκληρότερη ρητορική, παρά το γεγονός ότι δεν δεσμεύεται από καμία υποχρέωση συμμαχίας προς τη Δύση.
Οι ΗΠΑ απειλούν με ακόμη σκληρότερες κυρώσεις
Η κυβέρνηση Τραμπ δεν σταματά με τους δασμούς. Ένα νομοσχέδιο στο Κογκρέσο των ΗΠΑ προτείνει δασμούς 500% σε οποιοδήποτε έθνος συνεχίζει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο. Αν και η Ινδία δεν κατονομάζεται άμεσα, είναι σαφές ποιος είναι ο επιδιωκόμενος στόχος. Ορισμένοι νομοθέτες έχουν απειλήσει ακόμη και με 100% «δευτερεύοντες δασμούς» σε αγαθά από χώρες που βοηθούν τη Μόσχα.
Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ έχουν επίσης προσπαθήσει να πιέσουν την Ινδία, με τον Γενικό Γραμματέα Μαρκ Ρούτε να προειδοποιεί ότι η Ινδία και η Κίνα διατρέχουν κίνδυνο νέων κυρώσεων εάν δεν μειώσουν το εμπόριο πετρελαίου με τη Ρωσία.
Η απάντηση της Ινδίας ήταν εξίσου ισχυρή. Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής του στην Ουάσινγκτον, ο Jaishankar ξεκαθάρισε ότι «η ενεργειακή ασφάλεια της Ινδίας δεν μπορεί να θυσιαστεί». Ο υπουργός Πετρελαίου Hardeep Puri τόνισε επίσης ότι η Ινδία έχει διαφοροποιήσει τις πηγές πετρελαίου της, αγοράζοντας τώρα από σχεδόν 40 χώρες αντί για 27 νωρίτερα, γεγονός που της δίνει ευελιξία σε περίπτωση διαταραχών.