”Καθώς ο Πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι ξεκινά την πρώτη του επίσκεψη στην Ελλάδα, ήρθε η κατάλληλη στιγμή όχι μόνο για να γιορτάσουμε αλλά και να αξιοποιήσουμε και να σχεδιάσουμε τους ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς που έχουν μοιραστεί οι δύο χώρες. Είναι ενδιαφέρον ότι νωρίτερα φέτος, ο Πρέσβης της Ελλάδος, η Εξοχότητά του, Δημήτριος Ιωάννου ήταν κεντρικός ομιλητής στην εμβληματική εκδήλωση του Ιδρύματος Usanas «Maharana Pratap Annual Geopolitics Dialogue», κατά την οποία συζήτησε την ανάγκη αναζωογόνησης των σχέσεων και ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ των δύο εθνών, δεδομένης της πλούσιας ιστορικής και πολιτιστική σύνδεση που μοιράζονται.
Το παρελθόν συνδέεται
Οι ισχυροί θεμελιώδεις δεσμοί μεταξύ Ινδίας και Ελλάδας εντοπίζονται στον 6ο αιώνα π.Χ., όταν Έλληνες έμποροι έφτασαν για πρώτη φορά στην ακτή Coromandel της Ινδίας για εμπόριο. Καθώς το εμπόριο άνθιζε, υπήρχαν συχνές επαφές και συνέργειες μεταξύ του Έλληνα και του Ινδού αυτοκράτορα. Ενώ η έκβαση και τα αποτελέσματα της εισβολής του Αλέξανδρου στην Ινδία το 326 π.Χ. εξακολουθούν να περιβάλλονται από ασάφειες και εικασίες, το γεγονός σίγουρα προκάλεσε ποικίλες πολιτιστικές, επιστημονικές και οικονομικές ανταλλαγές μεταξύ των δύο πολιτισμών.
Πολιτικά: Μετά από 19 μήνες στην Ινδία, ενώ ο Αλέξανδρος επέστρεψε, πολλοί από τους στρατιώτες και τους στρατηγούς του έμειναν πίσω στη βορειοδυτική περιοχή της Ινδίας, όπου ίδρυσαν τις αποικίες και τα μικρά βασίλειά τους, συγχωνεύτηκαν σε ινδικούς πολιτισμούς και ονομάστηκαν Βακτριανοί Έλληνες. Ο Σέλευκος Νικάτορας, αρχιστράτηγος του στρατού του Αλεξάνδρου, ίδρυσε την Αυτοκρατορία των Σελευκιδών στην Ινδία, αλλά αργότερα παραχώρησε τμήματα της αυτοκρατορίας του μετά τη σύγκρουσή του με τον πανίσχυρο Chandragupta Maurya. Η περίοδος είδε επίσης τον πρώτο ινδοελληνικό πολιτικό γάμο μεταξύ της Chandragupta και της Helena, της πριγκίπισσας κόρης του Σέλευκου. Η αυτοκρατορία της Μαυρίας φιλοξένησε επίσης Έλληνες Πρέσβεις όπως ο Μεγασθένης, ο Δείμαχος και ο Διονύσιος. Αργότερα, η εισβολή του Δημητρίου στην Ινδία περίπου το 180 π.Χ. οδήγησε στην ίδρυση ενός ινδοελληνικού βασιλείου που περιελάμβανε το νότιο Αφγανιστάν και τμήματα του Παντζάμπ.
Τέχνη, Αρχιτεκτονική και Γλώσσα: Και οι δύο χώρες έχουν μοιραστεί μια πλούσια κληρονομιά γνώσης, σοφίας και μυστικιστών. Οι Έλληνες εισήγαγαν χαρακτηριστικά της ελληνιστικής τέχνης στα βορειοδυτικά σύνορα της Ινδίας και επηρέασαν το στυλ της ινδικής αρχιτεκτονικής, όπως αποδεικνύεται στα γλυπτά της Σχολής Γκαντάρα και της Σχολής Τέχνης Ματούρα. Η επιρροή φαίνεται στο ελληνορωμαϊκό στυλ των αγαλμάτων του Βούδα και των στούπας που βρέθηκαν στις περιοχές που γειτνιάζουν με την ινδοελληνική βακτριανή αυτοκρατορία. Η κοινή κουλτούρα εμφανίζεται επίσης στην ομοιότητα στις ομιλούμενες γλώσσες και τις γραφές που χρησιμοποιούνται στους δύο πολιτισμούς. Οι τοιχογραφίες όπως στο Ajanta παρουσιάζουν επίσης ελληνική επιρροή. Αυτό αποδεικνύεται και πάλι στις επιγραφές Ashoka με ελληνικές γραφές. Υπήρξε παράλληλη επιστημονική πρόοδος και ανταλλαγή ιδεών στον τομέα της Αστρονομίας και της Αστρολογίας. Πολλά ελληνικά έργα μεταφράστηκαν στα σανσκριτικά από Ινδούς μελετητές π.χ. Yavanajataka σε μετάφραση Yavanesvara στα σανσκριτικά. Τα νομίσματα και οι επιγραφές των Kushanas έκαναν επίσης χρήση ελληνικών αλφαβήτων και θρύλων, δηλαδή. Η επιγραφή Rabatak που περιγράφει τον κανόνα του Kanishka, χρησιμοποιεί ελληνική γραφή. Η ελληνική επιρροή μπορεί επίσης να παρατηρηθεί στις ινδικές δραματικές παραδόσεις. Η σανσκριτική λέξη για τις κουρτίνες που χρησιμοποιούνται στο θέατρο είναι Yavanika που προφανώς προέρχεται από τη λέξη Yavan, δηλαδή Ελλάδα. Είναι ενδιαφέρον ότι η λέξη Yavan προέρχεται από την Ιωνία. Μπορεί να υποστηριχθεί ότι η χρήση κουρτινών ήταν μια ελληνική πρακτική που υιοθετήθηκε από τους Ινδούς.
Θρησκεία και Φιλοσοφία: Η Ινδία και η Ελλάδα μοιράζονταν επίσης μια θρησκευτική και φιλοσοφική σύνδεση. Η φιλοσοφία του Πύρρωνα που συνόδευσε τον Αλέξανδρο στην Ινδία, δείχνει αξιοσημείωτη σύγκλιση με τις πεποιθήσεις και τις αρχές του Βουδισμού. Οι ισχυροί διπλωματικοί και θρησκευτικοί δεσμοί φάνηκαν ακόμη και κατά τον Ασόκα που έστειλε απεσταλμένους στην ελληνική αυτοκρατορία. Υπό την ινδοελληνική αιγίδα, ο Βουδισμός άκμασε και διαδόθηκε σε γειτονικές περιοχές. Ο Μένανδρος Α’, ο Έλληνας Βασιλιάς της Ινδίας, ήταν ένας από τους προστάτες του βουδισμού και το θέμα του περίφημου έργου Μιλινταπάνχο. Οι δύο πολιτισμοί μοιράζονται επίσης μια ιστορική παράδοση δημοκρατίας, με την πόλη-κράτος της Αθήνας να είναι η πρώτη δημοκρατική πολιτική οντότητα και παράλληλα ορισμένες ινδικές δημοκρατίες χωριών να αποπνέουν επίσης μια ορισμένη όψη δημοκρατικής παράδοσης.
Οικονομικό και Εμπόριο: Οι Έλληνες έμποροι εξήγαγαν στην Ινδία αγαθά όπως γυάλινα σκεύη, λάδι, χρωστικές ουσίες και μέταλλα, ενώ εισήγαγαν προϊόντα όπως κρασιά, κοράλλια, μαργαριτάρια, σανταλόξυλο, ημιπολύτιμους λίθους, υφάσματα και μπαχαρικά. Οι ορδές των αιώνων νομισμάτων από τη Ρωμαϊκή και την Ελληνική Αυτοκρατορία που βρέθηκαν στο νότιο τμήμα της Ινδίας υποδεικνύουν την άνθηση του εμπορίου μεταξύ Ινδίας και Yavanas (Έλληνες).
Το παρόν επιβάλλει
Η στενή αρχαία συνεργασία μεταξύ των δύο πολιτισμικών δυνάμεων στη συνέχεια παρέμεινε στάσιμη και διαβρώθηκε λόγω των διαταραχών που εξαπέλυσαν οι αποικιακές εισβολές και στις δύο χώρες. Ενώ η Ινδία και η Ελλάδα, εγκαταλείποντας την αποικιακή κληρονομιά, καθιέρωσαν διπλωματική συνεργασία το 1950, η συμμαχία εξακολουθεί να πλήττεται από έλλειψη ζήλου, σθένους και ολοκληρωμένου σχεδίου για να αξιοποιήσει το σοβαρά αναξιοποίητο και αναξιοποίητο στρατηγικό δυναμικό.
Η στρατηγική γεωγραφική θέση της Ελλάδας ως «πύλη προς την Ευρώπη» μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τους στόχους και το όραμα εξωτερικής πολιτικής της Ινδίας και της Ευρώπης για τη μελλοντική παγκόσμια πολιτική, ειδικά στο σύγχρονο ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον όπου η Ευρώπη προετοιμάζει μέτρα για να αποσυνδεθεί και να μετριάσει την εξάρτησή της από επιθετική Κίνα.
Με τη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας να προκαλεί χάος και εντάσεις στην ευρωπαϊκή πολιτική, η δέσμευση της Ινδίας με τις χώρες της περιοχής μπορεί να την προβάλει και να την εδραιώσει ως αξιόπιστο και σταθεροποιητικό εταίρο. Η Ελλάδα ως μέλος του Οργανισμού του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ) καθώς και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) είναι ο βασικός και ιδανικός σύμμαχος για την Ινδία για να αυξήσει το αποτύπωμά της στην περιοχή. Έτσι, μια αυξημένη συνεργασία με την Ελλάδα μπορεί να χρησιμεύσει ως ισχυρός θεμέλιος λίθος για την προσέγγιση της Ινδίας στην μέχρι τώρα παραμελημένη και απαρατήρητη Ανατολική Ευρώπη και πέρα από αυτήν.
Το μέλλον καλεί
Η ισχυρή θεμελιώδης σύνδεση που μοιράζονται οι δύο χώρες και οι παρούσες προκλήσεις που θέτει η αβέβαιη παγκόσμια τάξη χρησιμεύουν ως πρόσφορο έδαφος για τη δημιουργία μιας ακμάζουσας και εργατικής συνεργασίας μεταξύ των δύο αρχαίων συμμάχων πολιτισμού. Επί δεκαετίες και αιώνες, η Ινδία και η Ελλάδα συνέχισαν να επιδεικνύουν μια παράδοση αμοιβαίου σεβασμού, εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης, για παράδειγμα, η Ινδία έχει διατηρήσει μια συνεπή θέση για την Κύπρο και η Ελλάδα έχει υποστηρίξει την προσπάθεια της Ινδίας να λάβει θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ΣΑΗΕ). . Όπως παρατήρησε ο Έλληνας απεσταλμένος στην Ινδία, Πρέσβης Δημήτριος Ιωάννου, οι δύο χώρες είναι «φυσικοί σύμμαχοι» και είναι τώρα μια ευνοϊκή συγκυρία για την ενίσχυση της στρατηγικής, στρατιωτικής και ασφάλειας της σχέσης, ενώ συνεχίζουμε να ενισχύουμε τη στενή εταιρική σχέση στην οικονομία, πολιτιστικές ανταλλαγές και ανάπτυξη μεταξύ ανθρώπων. Καθώς ο ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων και μια νέα ζύμωση ψυχρού πολέμου τείνουν να ορίσουν την αναδυόμενη παγκόσμια τάξη πραγμάτων, μια αλληλεγγύη «Μεσαίας Δύναμης» που βασίζεται σε μια διαρκή συμμαχία Ινδίας-Ελλάδας μπορεί να είναι ο σταθεροποιητικός και σταθερός παράγοντας σε μια αβέβαιη μελλοντική παγκόσμια τάξη πραγμάτων.