Τι αναφέρει τουρκικό ΜΜΕ:
”Για πρώτη φορά εδώ και πάνω από μια δεκαετία, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μεταβαίνει στην Αίγυπτο στις 14 Φεβρουαρίου για μια συνάντηση με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Αμπντέλ-Φατάχ αλ-Σίσι που θα μπορούσε να εξομαλύνει τις μακροχρόνιες τεταμένες σχέσεις και τελικά να συμβάλει στη μείωση των ολοένα και πιο ανησυχητικών εντάσεων στις άμεση περιοχή.
Η εντατικοποίηση της επικοινωνίας και της συνεργασίας μεταξύ της Τουρκίας και της Αιγύπτου, των δύο ισχυρών παικτών της Μέσης Ανατολής, θα συμβάλει στη μείωση των περιφερειακών εντάσεων και στη δημιουργία ενός μόνιμου, βιώσιμου πλαισίου για πραγματική περιφερειακή σταθερότητα, σύμφωνα με τον Ferhat Pirinççi, ειδικό στη Μέση Ανατολή, Τούρκο ξένο πολιτικής και καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Uludağ.
Υποδεικνύοντας διάφορες καυτές ζώνες όπως η Ανατολική Μεσόγειος, η παλαιστινιακή υπόθεση, ο συριακός εμφύλιος πόλεμος, η Ανατολική Αφρική και κυρίως η κρίση στη Λιβύη, όπου η Άγκυρα και το Κάιρο έχουν κλειδώσει τα κέρατα, ο Pirinççi υποστήριξε ότι η ανάπτυξη των τουρκοαιγυπτιακών δεσμών θα συμβάλει μετά από ένα ορισμένο σημείο την εδραίωση της σταθερότητας σε αυτές τις περιοχές και την ευθυγράμμιση των συμφερόντων δύο εθνών.
Σημείο καμπής
«Σε σύγκριση με τις προσπάθειες της Άγκυρας να επιδιορθώσει τους δεσμούς με άλλα έθνη, η ομαλοποίηση Τουρκίας-Αιγύπτου ήταν προσεκτική, αλλά προχώρησε με πιο ασφαλή βήματα μέχρι στιγμής και η επίσκεψη του Ερντογάν θα είναι σίγουρα μια σημαντική καμπή σε αυτή τη διαδικασία», είπε.
«Πρέπει να σημειωθεί ότι από τότε που επανήλθε ο διπλωματικός διάλογος, αυτή τη στιγμή βλέπουμε μια περίοδο όπου η εξομάλυνση είναι ίσως η πιο αναγκαία, όσον αφορά τις περιφερειακές εντάσεις», τόνισε ο Πιριντσί.
«Πιστεύω ότι και οι δύο πλευρές θα κάνουν το καλύτερο από αυτό το σημείο καμπής».
Η επίσκεψη του Ερντογάν θα είναι η πρώτη του αφότου η Άγκυρα και το Κάιρο αναβάθμισαν τις σχέσεις με το διορισμό πρεσβευτών πέρυσι, αφού διατήρησε τη διπλωματία στο επίπεδο του επιτετραμμένου από το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2013, που ανέτρεψε τον αείμνηστο Αιγύπτιο πρόεδρο Μοχάμεντ Μόρσι.
Μετά την ανατροπή του Μόρσι, οι διπλωματικές σχέσεις υποβαθμίστηκαν, αλλά οι οικονομικοί δεσμοί παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό αλώβητοι. Το 2022, η Türkiye ήταν ο μεγαλύτερος εισαγωγέας αιγυπτιακών αγαθών, συνολικού ύψους 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το 2023, το Κάιρο επέτρεψε στους Τούρκους πολίτες να λάβουν βίζα κατά την άφιξή τους, ανοίγοντας το δρόμο για προηγμένο τουρισμό.
Η ομαλοποίηση επιταχύνθηκε αφού ο Ερντογάν και ο ελ-Σίσι έδωσαν τα χέρια στη Ντόχα στο Παγκόσμιο Κύπελλο το 2022 και κέρδισε περαιτέρω ρυθμό μετά τους φονικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου 2023 στην Τουρκία, την επανεκλογή του Ερντογάν τον Μάιο και τον διορισμό πρεσβευτών στις πρωτεύουσες του άλλου τον Ιούλιο.
Έκτοτε, οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν στο περιθώριο της συνόδου των ηγετών της G20 τον Σεπτέμβριο και είχαν τηλεφωνικές συνομιλίες, ιδιαίτερα για τον τελευταίο γύρο της σύγκρουσης Παλαιστίνης-Ισραήλ που ξέσπασε στις 7 Οκτωβρίου.
Το Κάιρο και η Άγκυρα έχουν υποστηρίξει αντίπαλες φατρίες στη σύγκρουση στη Λιβύη που δεν έχει ακόμη επιλυθεί, καθώς και στα θαλάσσια σύνορα στην πλούσια σε φυσικό αέριο Ανατολική Μεσόγειο. Ωστόσο, η Τουρκία απέρριψε ισχυρισμούς για ανταγωνισμό με την Αίγυπτο στην περιοχή και επανέλαβε την προθυμία για περισσότερη συνεργασία.
Ο Pirinççi πιστεύει ότι καμία χώρα δεν θέλει οι σχέσεις τους «να είναι όμηροι μιας ενιαίας ατζέντας, επειδή το όφελος της συνεργασίας υπερβαίνει κατά πολύ το κόστος της μη συνεργασίας».
«Ως εκ τούτου, η ανάπτυξη διμερών δεσμών φαίνεται ορθολογική και ευθυγραμμισμένη με τα συμφέροντα και των δύο εθνών», είπε.
Λιβυκός παράγοντας
Όσον αφορά το πολυμερές πολιτικό αδιέξοδο στη Λιβύη, ο Pirinççi είπε ότι υπάρχει ένα αδιέξοδο τους τελευταίους μήνες χωρίς να υπάρχει ακόμη λύση στον ορίζοντα και η ευαισθησία της Αιγύπτου στο θέμα είναι «γνωστή».
«Η Τουρκία και η Αίγυπτος θα μπορούσαν να δράσουν για να διασφαλίσουν τη σταθερότητα στη Λιβύη και η επερχόμενη επίσκεψη θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα οι πλευρές να αποφασίσουν ότι η κρίση στη Λιβύη δεν πρέπει να αποτελεί πλέον πηγή έντασης», σκέφτηκε ο Πιριντσσί.
«Το καλύτερο σενάριο είναι φυσικά η Τουρκία και η Αίγυπτος να δράσουν από κοινού για τη διαμόρφωση και τη διατήρηση μιας σταθερής δομής στη Λιβύη».
Η Λιβύη είχε λίγη ειρήνη από τότε που χωρίστηκε σε αντίπαλες φατρίες το 2014 μεταξύ του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ που εδρεύει στα ανατολικά και των παράνομων δυνάμεών του, που υποστηρίζονται από την Αίγυπτο, και της υποστηριζόμενης από τον ΟΗΕ κυβέρνηση στην Τρίπολη. Η υποστήριξη της Τουρκίας προς την κυβέρνηση της Τρίπολης ήταν κρίσιμη για την απόκρουση της επίθεσης των δυνάμεων του Χάφταρ για την κατάληψη της πρωτεύουσας Τρίπολης και οδήγησε σε μια περίοδο σταθερότητας που είχε ως αποτέλεσμα το σχηματισμό της κυβέρνησης ενότητας.
Έκτοτε, η Άγκυρα και το Κάιρο επιχείρησαν έναν κοινό οδικό χάρτη για τη διεξαγωγή εκλογών στη χώρα, αλλά η πολιτική διαδικασία ήταν γεμάτη. Η τελευταία μεγάλη διεθνής προσπάθεια να ξεφύγει το αδιέξοδο, μέσω ενός πολιτικού φόρουμ του 2020, οδήγησε στον σχηματισμό της τρέχουσας προσωρινής κυβέρνησης και στον οδικό χάρτη για τις εκλογές του Δεκεμβρίου 2021 που ματαιώθηκε από εσωτερικές πολιτικές διαμάχες.
Το Κάιρο έχει ξεκινήσει διάλογο με την κυβέρνηση της Τρίπολης από πέρυσι και η Άγκυρα παρέτεινε την πρόταση να παραμείνουν τα τουρκικά στρατεύματα στη Λιβύη για άλλα δύο χρόνια τον περασμένο Νοέμβριο, η οποία αναπτύχθηκε για πρώτη φορά το 2020 αφού η λιβυκή κυβέρνηση υπέβαλε επίσημο αίτημα για βοήθεια.
Η Τουρκία έχει επίσης πολλά σύμφωνα ασφάλειας και θαλάσσιων συνόρων με τη Λιβύη, τα οποία παρέχουν στην Άγκυρα δικαιώματα γεώτρησης σε ένα τμήμα της πλούσιας σε φυσικούς πόρους της Ανατολικής Μεσογείου Θάλασσας.
Συμφωνία με drone
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν επιβεβαίωσε σε συνέντευξή του ότι η Άγκυρα θα πουλούσε μια παρτίδα των ολοένα και πιο δημοφιλών οπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών της στο Κάιρο.
“Η εξομάλυνση των σχέσεών μας είναι σημαντική για την Αίγυπτο για να διαθέτει ορισμένες τεχνολογίες. Έχουμε μια συμφωνία να παρέχουμε (στην Αίγυπτο) μη επανδρωμένα αεροσκάφη και άλλες τεχνολογίες”, είπε ο Φιντάν, χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις.
Ο Pirinççi πιστεύει ότι η συμφωνία, που σηματοδοτεί περαιτέρω συνεργασία στην αμυντική βιομηχανία, είναι μια «συμβολική» κίνηση.
Επισημαίνοντας ορισμένα κενά ασφαλείας της Αιγύπτου, ιδιαίτερα στα σύνορά της και στον περιορισμό των ενεργειών ή της κινητικότητας των «ανταρτών» ομάδων, είπε ότι η «ηγεσία της Τουρκίας στον τομέα είναι γνωστή».
«Γνωρίζουμε επίσης τι είδους συνθήκες ή μόχλευση πρότειναν κατά την πώληση άλλων όπλων και πυραύλων», είπε.
«Αυτή η πώληση θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως ένδειξη της σημασίας που αποδίδει η Τουρκία στις πωλήσεις όπλων και στις διμερείς σχέσεις της με την Αίγυπτο».