Τον Σεπτέμβριο αναμένεται να εκδοθούν οι πρώτες αποφάσεις με τους όρους και τις προϋποθέσεις για την απόδοση των 100.000 καταπατημένων εκτάσεων του ελληνικού Δημοσίου στους σημερινούς ιδιοκτήτες.
Αμέσως μετά το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα θέσει σε λειτουργία ειδικό πληροφοριακό σύστημα «Αιτήσεων εξαγοράς δημοσίων ακινήτων». Σύμφωνα με τον νόμο, για την υποβολή αίτησης εξαγοράς οι δικαιούχοι θα πρέπει να πληρώσουν παράβολο 300 ευρώ, το οποίο συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς.
Παράλληλα, η αίτηση εξαγοράς συνοδεύεται από τα ακόλουθα δικαιολογητικά:
- Τοπογραφικό διάγραμμα.
- Αεροφωτογραφίες είτε του έτους 1992 ή προγενέστερες ή του 1982 ανάλογα με την περίπτωση.
- Φύλλο προσδιορισμού της αντικειμενικής αξίας οικοπέδου ή γηπέδου.
- Βεβαίωση όρων δόμησης.
- Οικοδομική άδεια εφόσον αυτή υπάρχει.
- Απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος.
- Πράξη προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ των τελευταίων 5 ετών.
Εφόσον εγκριθεί το αίτημα, η εξαγορά των ακινήτων θα γίνει στην αντικειμενική τους αξία, ωστόσο προβλέπονται σημαντικές εκπτώσεις, που δυνητικά μπορούν να φθάσουν στο 80% της αξίας του ακινήτου. Σύμφωνα με τον νόμο, η εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου αφορά περιπτώσεις:
- Με κατοχή από ιδιώτη τουλάχιστον 30 χρόνια, αν υπάρχουν τίτλοι αγοράς ή ιδιοκτησίας και κτίσματα προ του 1992.
- Με κατοχή επί τουλάχιστον 40 χρόνια εφόσον υπάρχει κτίσμα (που αποτελεί και μοναδική κατοικία ή εμπορική εκμετάλλευση –π.χ. βιοτεχνία– του ιδιώτη) πριν από το 1982.
Τιμή εξαγοράς των καταπατημένων ακινήτων ορίζεται η αντικειμενική αξία, επί της οποίας εφαρμόζεται σειρά εκπτώσεων που μπορεί να φθάσουν ακόμη και το 80%. Υπολογίζεται πως πάνω από εννέα στα δέκα δημόσια ακίνητα έχουν καταπατηθεί, καθώς σε σύνολο 97.029 καταγεγραμμένων δημόσιων και ανταλλάξιμων κτημάτων έχουν καταπατηθεί τα 89.928, δηλαδή ποσοστό 92%. Στα καταπατημένα δημόσια κτήματα έχουν ανεγερθεί κατοικίες, ακόμη και πολυκατοικίες, εργοστάσια, αποθήκες, αγροτικά ακίνητα, εργαστήρια και κτίρια για οποιαδήποτε επαγγελματική χρήση, που είτε ιδιοκατοικούνται είτε εκμισθώνονται σε τρίτους.
Με την υποβολή της αίτησης εξαγοράς καταβάλλεται παράβολο 300 ευρώ, το οποίο συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς. Μετά την υποβολή της αίτησης και στην περίπτωση που εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή εντός 5 ημερών εκδίδεται πιστοποιητικό αποδοχής το οποίο κοινοποιείται στον αιτούντα.
Στο πιστοποιητικό αποδοχής περιλαμβάνονται η περιγραφή του εξαγοραζόμενου ακινήτου (εμβαδόν και όρια), τα στοιχεία του αιτούντος, το τίμημα εξαγοράς, καθώς και το ποσό της εφάπαξ και τμηματικής καταβολής. Το τίμημα εξαγοράς εξοφλείται είτε εφάπαξ είτε τμηματικά σε 60 ισόποσες άτοκες μηνιαίες δόσεις.
Ο νόμος παρέχει το δικαίωμα εξαγοράς ακινήτων του Δημοσίου τα οποία χρησιμοποιούνται για επιχειρηματικές δραστηριότητες. Τα ακίνητα αυτά που ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών μπορούν να εξαγορασθούν στο διπλάσιο της αντικειμενικής αξίας προσαυξανόμενο κατά 25% για τις εγκαταστάσεις.