Ημέρες των μισών του 20ου αιώνα έχουν αναβιώσει στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς το τελευταίο διάστημα ρωσικά καταδρομικά κλάσης «Σλάβα» (όπως το «Moskva» που βυθίστηκε στη Μαύρη Θάλασσα), αντιτορπιλικά κλάσης «Udaloy», φρεγάτες και υποβρύχια τύπου «Κίλο» πραγματοποιούν ασκήσεις, την ίδια στιγμή που ανάλογες κινητοποιήσεις κάνουν και οι στόλοι του ΝΑΤΟ που πλέουν στην περιοχή.
Από τις 28 Φεβρουαρίου και έπειτα, όταν έκλεισαν τα Στενά για πολεμικά πλοία, στη Μεσόγειο παρέμειναν τουλάχιστον εννέα κύριες μονάδες επιφανείας και υποβρύχια και ορισμένα ακόμα βοηθητικά πλοία. Από αυτά, σε μόνιμη βάση τουλάχιστον τρία ρωσικά πολεμικά πλέουν είτε γύρω από την Κρήτη είτε βορειότερα στο Αιγαίο Πέλαγος, εντός διεθνών υδάτων. Μάλιστα, πριν από λίγες ημέρες καταγράφηκε ο πλους ενός αντιτορπιλικού, το οποίο έπλευσε βόρεια της Κρήτης, περί τα 25 ναυτικά μίλια από τη Σούδα, γεγονός που προκάλεσε ευφάνταστα σενάρια περί ασκήσεων «εικονικής προσβολής» της αμερικανικής βάσης, ακόμα και από πολιτικά πρόσωπα.
Καλά πληροφορημένες πηγές ανέφεραν ότι είναι οφθαλμοφανές ότι κάθε νατοϊκή βάση αποτελεί προφανή στόχο σε περίπτωση πολεμικών επιχειρήσεων. Ωστόσο, πρόσθεταν, αυτά τα «πολεμικά παιχνίδια» που διαδραματίζονται τις τελευταίες εβδομάδες ανάμεσα στο ρωσικό ναυτικό και τις νατοϊκές δυνάμεις είναι βγαλμένα από ναυτικά εγχειρίδια που θυμίζουν αρκετά τον Ψυχρό Πόλεμο, παρά το γεγονός ότι οι τρέχουσες συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές. Τα πολεμικά πλοία της 5ης επιχειρησιακής μοίρας του ρωσικού ναυτικού (επισήμως αναφέρεται ως «επιχειρησιακός σχηματισμός του ρωσικού ναυτικού στη Μεσόγειο Θάλασσα), έχουν βάση στην Ταρτούς της Συρίας, από όπου και μετακινούνται από τότε που έκλεισαν τα Δαρδανέλλια και ο Βόσπορος.
Η κινητικότητα των ρωσικών πλοίων έχει θέσει σε επιφυλακή, όχι μόνο το Πολεμικό Ναυτικό, το οποίο εκ των πραγμάτων επιχειρεί στο Αιγαίο, αλλά αιτιολογεί τη διαρκή παρουσία αεροπλανοφόρων, όπως το «Harry S. Truman» και της ομάδας κρούσης που το συνοδεύει στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου από τον περασμένο Δεκέμβριο. Παράλληλα, οι αεροπορίες Ελλάδας, Ιταλίας, Τουρκίας και ΗΠΑ είναι απολύτως συντονισμένες ώστε να καλύπτουν με ιπτάμενα ραντάρ και UAV (του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ) την περιοχή από τη Σικελία μέχρι τα ανοιχτά της Κύπρου, προκειμένου να παρακολουθούν τις κινήσεις του ρωσικού στόλου.
Παράλληλα, το ιταλικό και το γαλλικό ναυτικό διατηρούν αυξημένη παρουσία. Τελευταίο παράδειγμα η προσέγγιση της γαλλικής φρεγάτας «Alsace» στο λιμάνι της Λάρνακας, το οποίο τους τελευταίους μήνες έχει μετατραπεί σε σταθμό εξυπηρέτησης του γαλλικού ναυτικού.