Η Ελλάδα και η Τουρκία, Ερντογάν και Μητσοτάκης, συμφώνησαν την Πέμπτη (7/12) επανεκκίνηση στις σχέσεις τους, καταρτίζοντας έναν οδικό χάρτη που θα εγκαινιάσει μια νέα εποχή στενότερων δεσμών μεταξύ των δύο συμμάχων στο ΝΑΤΟ αλλά ιστορικών εχθρών.
Σε μια επίσκεψη-ορόσημο του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στην Ελλάδα, οι επί μακρόν αντιμαχόμενοι εταίροι συμφώνησαν να επικεντρωθούν στην επιδίωξη σχέσεων καλής γειτονίας, να διατηρήσουν ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας, να επιδιώξουν στρατιωτικά μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης για την εξάλειψη των πηγών έντασης, να ενισχύσουν τον όγκο του εμπορίου και να εργαστούν σε θέματα που τους έχουν κρατήσει μακριά, ιδίως στο Αιγαίο Πέλαγος.
«Δεν υπάρχει κανένα ζήτημα μεταξύ μας που να μην μπορεί να επιλυθεί. Αρκεί να επικεντρωθούμε στη μεγάλη εικόνα και να μην καταλήξουμε σαν εκείνους που διασχίζουν τη θάλασσα και πνίγονται στο ποτάμι», δήλωσε ο Ερντογάν μετά τη συνάντησή του με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην Αθήνα.
«Θέλουμε να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε μια θάλασσα ειρήνης. Μέσα από τα κοινά βήματα που θα κάνουμε ως Τουρκία και Ελλάδα, θέλουμε να γίνουμε παράδειγμα για τον κόσμο», πρόσθεσε.
Μετά από τις συνήθεις λεκτικές αντιπαραθέσεις των τελευταίων ετών, οι ψυχρές σχέσεις μεταξύ των δύο γειτόνων ξεπάγωσαν αισθητά μετά την ταχεία αποστολή βοήθειας από την Ελλάδα μετά τον καταστροφικό σεισμό στην Τουρκία τον Φεβρουάριο, αναφέρει το πρακτορείο.
Το Reuters σχολιάζει πως για τα ελληνοτουρκικά δεδομένα, «η σύνοδος κορυφής της Πέμπτης ήταν ένα αξιοσημείωτο φεστιβάλ αγάπης χωρίς προηγούμενο και απέχει πολύ από την τελευταία επίσκεψη του Ερντογάν το 2017, όπου και οι δύο πλευρές αναπαρήγαγαν μια λιτανεία ιστορικών παραπόνων που ξεκινούσαν από τις καταρρέουσες ημέρες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας πριν από έναν αιώνα».
Η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν κράτησε περισσότερο από το αναμενόμενο και ο Μητσοτάκης προσφώνησε τον Ερντογάν ως «Αγαπητέ Ταγίπ». Ο Ερντογάν δήλωσε ότι αναμένεται να υποδεχθεί τον Μητσοτάκη στην Άγκυρα.
Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ θέλουν να αυξήσουν τον όγκο των διμερών εμπορικών συναλλαγών στα 10 δισ. δολάρια από 5 δισ. δολάρια, ενώ ο Ερντογάν δήλωσε ότι και οι δύο χώρες θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τις συναντήσεις υψηλού επιπέδου που πραγματοποιούνται ετησίως.
«Ιστορική ευθύνη»
«Η γεωγραφία και η ιστορία υπαγόρευσαν ότι ζούμε στην ίδια γειτονιά … Αισθάνομαι όμως μια ιστορική ευθύνη να αξιοποιήσω αυτή την ευκαιρία για να φέρουμε τα δύο κράτη δίπλα-δίπλα, όπως ακριβώς είναι τα σύνορά μας», δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης.
Η Ελλάδα και η Τουρκία βρίσκονται εδώ και καιρό σε αντιπαράθεση για ζητήματα όπως το πού αρχίζουν και πού τελειώνουν οι υφαλοκρηπίδες τους, οι ενεργειακοί πόροι, οι πτήσεις πάνω από το Αιγαίο και το διαιρεμένο νησί της Κύπρου, γράφει το Reuters.
Αλλά και οι δύο χώρες θέλουν να δείξουν ότι είναι πρόθυμες να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους, πρόσθεσε το πρακτορείο ειδήσεων για να συμπληρώσει: Η Τουρκία επιδιώκει την ένταξη στην ΕΕ για περισσότερες από δύο δεκαετίες. Από τότε που επανεξελέγη τον Μάιο σε μια αμφίρροπη ψηφοφορία εν μέσω οικονομικής κρίσης, ο Ερντογάν δήλωσε ότι η Τουρκία παραμένει προσηλωμένη στη βελτίωση των σχέσεων με τους δυτικούς εταίρους και συμμάχους της.
Η Άγκυρα εργάζεται για να προσελκύσει ξανά ξένους επενδυτές, ενώ παράλληλα επιδιορθώνει τις σχέσεις της με περιφερειακούς και δυτικούς παράγοντες, ένα ζήτημα που επηρεάζει εδώ και καιρό την τουρκική οικονομία.
Το Reuters γράφει επίσης: «Μετά την κρίση χρέους που συγκλόνισε τη νομισματική ζώνη του ευρώ, η Ελλάδα στοχεύει να ανακτήσει τα βήματά της και να εμφανιστεί ως πυλώνας σταθερότητας της ανατολικής Μεσογείου σε ένα γεωπολιτικό περιβάλλον που αλλάζει λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και της σύγκρουσης στη Γάζα.
Την Πέμπτη, η Ελλάδα επανέφερε σε ισχύ το σύστημα αυτόματης έκδοσης βίζας για τους Τούρκους υπηκόους προκειμένου να επισκέπτονται 10 από τα νησιά της.
Ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε ότι οι συναντήσεις θα συνεχιστούν και ότι ένα ακόμη βήμα στον διμερή διάλογο που επανεκκίνησε θα μπορούσε να είναι η προσέγγιση σε μια συμφωνία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των σχετικών ζωνών οικονομικής εκμετάλλευσης (ΑΟΖ) – όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες.
Μια υπεράκτια ΑΟΖ θα μπορούσε να αποτελέσει προπομπό για την εξερεύνηση πετρελαίου ή φυσικού αερίου. Ανατολικότερα, προς το Ισραήλ, η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου έχει αποδώσει μερικά από τα μεγαλύτερα ευρήματα φυσικού αερίου στον κόσμο τα τελευταία χρόνια».
Το Reuters θυμίζει πως «οι δύο χώρες έφτασαν στα πρόθυρα του πολέμου τη δεκαετία του 1990 και τα τελευταία χρόνια έχουν διαφωνήσει για τους ενεργειακούς πόρους στην Ανατολική Μεσόγειο, για θέματα άμυνας, μετανάστευσης και απόκτησης μαχητικών αεροσκαφών, γεγονός που διέκοψε τις συνομιλίες συνεργασίας».
Αλλά η «διπλωματία του σεισμού» – που θυμίζει ένα άλλο ξεπάγωμα υπό παρόμοιες συνθήκες το 1999 – φαίνεται να έχει αντιστρέψει την κατάσταση, και πάλι, αναφέρει.
Επιμένοντας σε αισιόδοξο τόνο, ο Ερντογάν δήλωσε ότι η Τουρκία και η Ελλάδα θα πρέπει να επικεντρωθούν στα θετικά και λιγότερο στα αρνητικά.
«Θα είναι πολύ πιο ωφέλιμο για το μέλλον αν δούμε τα πράγματα από την οπτική γωνία του μισογεμάτου ποτηριού», είπε ο Ερντογάν στην Ελληνίδα πρόεδρο Κατερίνα Σακελλαροπούλου.