”Η δήλωση του υπουργού Μεταφορών και Υποδομών Abdulkadir Uraloğlu ότι μια συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας μεταξύ της Τουρκίας και της Συρίας θα είναι σίγουρα στο τραπέζι στο μέλλον προκάλεσε μεγάλη θραύση στην Ελλάδα.
Ο ελληνικός Τύπος, που έδωσε εκτενή κάλυψη στις δηλώσεις του υπουργού Uraloğlu, ανέδειξε μηνύματα σχετικά με το ενδεχόμενο συμφωνίας θαλάσσιας δικαιοδοσίας μεταξύ Τουρκίας και Συρίας.
Αναφέρθηκε ότι τις εξελίξεις παρακολουθούσαν στενά η ελληνική και η ελληνοκυπριακή πλευρά. Αναφέρθηκε ότι και οι δύο πλευρές ετοιμάζονταν να ενημερώσουν τους ηγέτες της ΕΕ.
Σημειώθηκε ότι είχαν προκύψει πολύ σοβαρές συνθήκες προκειμένου η Τουρκία να κάνει ένα νέο βήμα μετά τον Άσαντ.
Τονίστηκε ότι αυτή η πιθανή συμφωνία θα επηρεάσει τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο ελληνικός Τύπος, αμφισβητώντας εάν έχει πάρει το μάθημά του από τη Συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης, δήλωσε ότι μια συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας που θα συνάψει η Τουρκία με τη Συρία θα ήταν εναντίον του. Η είδηση ανέφερε, «Η αποτροπή νέων δυσάρεστων περιστατικών και ενεργειών για την Ελλάδα και τους Έλληνες είναι μια κατάσταση που πρέπει να ολοκληρωθεί άμεσα, ξεκάθαρα και οριστικά».
Ο Υπουργός Uraloğlu τόνισε ότι η Συρία είναι μια σημαντική πύλη προς τη Μεσόγειο και είπε, “Γνωρίζουμε ότι τα λιμάνια της είναι σχεδόν εντελώς ανεκμετάλλευτα. Πιθανότατα θα κάνουμε αποφάσεις και προσπάθειες να κάνουμε ορισμένες επενδύσεις εκεί. Στο μέλλον πιθανότατα θα υπάρξει συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας και θα πάρουμε οπωσδήποτε θέση για να προστατεύσουμε τα συμφέροντά μας στην Ανατολική Μεσόγειο και η Συρία έχουν ιστορία από πλευράς εμπορίου Αυτή είναι μια μελέτη που διεξήχθη από το Υπουργείο Εξωτερικών και έχουν λάβει επίσης πληροφορίες από εμάς. Αυτό δεν είναι πολύ καινούργιο Μια συμφωνία όμως σχηματίζεται μόνο μια προσωρινή κυβέρνηση και μετά θα κινηθεί προς μια μόνιμη κυβέρνηση, αλλά το ετοιμάσαμε αμέσως προσχέδιο’.”
Ο Υπουργός Uraloğlu αναφέρθηκε επίσης στα πλεονεκτήματα της συμφωνίας για την Τουρκία, λέγοντας: «Μια τέτοια συμφωνία θα διευρύνει τόσο τη σφαίρα επιρροής ή τις αρμοδιότητές μας τόσο της Συρίας όσο και της δικής μας, και λαμβάνοντας υπόψη το διεθνές δίκαιο σε κάθε είδους εξερεύνηση πετρελαίου και υδρογονανθράκων εκεί. Θα μοιράζονταν ή θα επέκτειναν όλα τα είδη εξουσίας ως δύο χώρες. Φυσικά, υπάρχει ο Λίβανος και το Ισραήλ Πρέπει να δημιουργηθεί πλήρως ο έλεγχος των δύο χωρών αλλά δεν θα ήταν σωστό να πούμε ότι είναι στη σημερινή ατζέντα».”
Η Τουρκία αγνοώντας κάθε έννοια Διεθνούς Δικαίου επιχειρεί να εκμεταλλευτεί την αλλαγή στη Συρία προκειμένου, όπως έκανε και με τη Λιβύη να υποσχεθεί περαιτέρω ανταλλάγματα σε περίπτωση συμφωνίας.
Ο απόστρατος ναύαρχος Τζιχάτ Γιαϊτζί είχε δηλώσει σχετικά, στο πλαίσιο τηλεοπτικής του εμφάνισης: «Mπορούμε να υπογράψουμε με τη Συρία μια συμφωνία καθορισμού Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), όπως είχαμε κάνει με τη Λιβύη. Αυτή η συμφωνία θα δώσει κατά 12% περισσότερο χώρο στη Συρία σε σχέση με την πρόταση της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης της Νότιας Κύπρου (sic). Αυτό δηλαδή θα δώσει περισσότερη ΑΟΖ στη Συρία. Αυτή η συμφωνία θα δώσει ένα κέρδος στην Τουρκία έκτασης 4.000 τ. χλμ. και θα χαλάσει το σχέδιο των Ελληνοκυπρίων. Ετσι, στην Ανατολή θα δημιουργηθεί μια τουρκική ασπίδα όπως είχε δημιουργηθεί και δυτικά μια τουρκική ασπίδα με τη συμφωνία με τη Λιβύη. Η κυβέρνηση αυτή πρέπει να το κάνει αυτό. Δεν είναι η εποχή για να διστάζουμε και να σκεφτόμαστε τι θα πει ο ένας ή ο άλλος. Η Τουρκία δεν πρέπει να φοβάται τους Ελληνοκύπριους».
«Στην Ανατολική Μεσόγειο το κλίμα άλλαξε υπέρ της Τουρκίας […] Πρέπει να υπογράψουμε συμφωνία ΑΟΖ με τη Συρία. Θα αλλάξει τα δεδομένα», είχε γράψει, από την πλευρά του, ο Αϊντίν Χασάν στη Milliyet, επικαλούμενος αναλυτές.
Οι ίδιες πηγές από την τουρκική πλευρά αναφέρουν πως είναι στο τραπέζι σήμερα το ζήτημα της κοινής εκμετάλευσης των κοιτασμάτων στην ανατολική Μεσόγειο και έδωσαν στην δημοσιότητα τον παρακάτω χάρτη. Στον συγκεκριμένο χάρτη με πράσινο χρώμα υπάρχει οριοθετημένη για την Άγκυρα η ΑΟΖ όπως αυτή προκύπτει από το τουρκολιβυκό μνημόνιο και με ανοιχτό καφέ παράλληλα με τις τουρκικές ακτές ορίζεται η ΑΟΖ με την Συρία.
Ο κίνδυνος είναι φυσικά υπαρκτός και η Λευκωσία και η Αθήνα παρακολουθούν τις κινήσεις και πρωτοβουλίες που λαμβάνονται από την τουρκική πλευρά, όπως είχε γίνει και στο παρελθόν όταν είχε υπάρξει επίσημη προσέγγιση από την Αγκυρα προς την Παλαιστινιακή Αρχή για μια τέτοια ανορθόδοξη και παράνομη οριοθέτηση, την οποία δεν αποτόλμησε ο Μαχμούντ Αμπάς.
Αθήνα και Λευκωσία προχωρούν σε προληπτικές κινήσεις ώστε να μην επαναληφθεί ο αιφνιδιασμός του 2019. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά τη Σύνοδο Κορυφής, ερωτηθείς για τα σενάρια αυτά, υπενθύμισε ότι το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο είναι άκυρο και ότι προς το παρόν υπάρχουν μόνο δημοσιογραφικές αναφορές για ενδεχόμενη συμφωνία Τουρκίας – Συρίας, όμως τόσο ο ίδιος όσο και ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης ενημέρωσαν τους ομολόγους τους.
Η Λευκωσία, σύμφωνα με πληροφορίες μας, έχει προβεί σε προληπτικές κινήσεις και έχει θέσει το θέμα σε δυνάμεις που βρίσκονται σε απευθείας επαφή με το HTS και τη νέα εξουσία στη Δαμασκό.