Συμφωνία οριοθέτησης συνόρων στην περιοχή Ταβούς υπέγραψαν Ερεβάν-Μπακού. Μονομερής παραχώρηση τεσσάρων χωριών από την αρμενική πλευρά χωρίς ανταλλάγματα. Οι αντιδράσεις των κατοίκων στα βορειοανατολικά σύνορα της χώρας και οι συνέπειες
Του Χρήστου Κωνσταντινίδη–infognomonpolitics
Διαδηλώσεις ξεκίνησαν το Σάββατο 20 Απριλίου 2024 στην περιοχή Ταβούς της βορειοανατολικής Αρμενίας, μετά τη συμφωνία οριοθέτησης των συνόρων που υπεγράφη στις 19 Απριλίου 2024 μεταξύ Ερεβάν και Μπακού με την οποία το Αζερμπαϊτζάν ανακτά τον έλεγχο τεσσάρων χωριών, τα οποία κατοικούνταν από αζερικό πληθυσμό κατά τη σοβιετική εποχή, όπως αρμενικοί πληθυσμοί κατοικούσαν τότε σε αζερικά εδάφη.
Κάτοικοι των χωριών Κιράντς, Μπαγκανίς και Βοσκεπάρ (στο οποίο υπάρχουν πολλά μνημεία) απέκλεισαν τους δρόμους που οδηγούν στις πόλεις Ιγεβάν και Νογεμπεριάν, ενώ σύμφωνα με αζερικά ΜΜΕ, αποκλείστηκε και ο αυτοκινητόδρομος Αρμενίας-Γεωργίας. Οι κάτοικοι θεωρούν, ότι η οριοθέτηση, η οποία θα ολοκληρωθεί τον Μάιο, θα τους στερήσει την πρόσβαση στις γεωργικές εκτάσεις τους και θα περιπλέξει την επικοινωνία τους με την υπόλοιπη χώρα λόγω του γεγονότος ότι ορισμένα τμήματα του δρόμου στην περιοχή θα τεθούν υπό τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν και θα είναι πολύ πιο ευάλωτοι στις ένοπλες επιθέσεις του Μπακού.
Σημειωτέον, ότι η παράδοση των χωριών ήταν μία κίνηση καλής θέλησης από το Ερεβάν για να προχωρήσει η διαδικασία της οριοθέτησης. Ο Πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν υπερασπίστηκε τη συμφωνία που χαιρέτησαν οι δυτικές δυνάμεις, λέγοντας ότι θα βοηθήσει στην αποτροπή ενός νέου πολέμου με το Αζερμπαϊτζάν.
Στην ουσία η κυβέρνηση της Αρμενίας κάνει μονομερείς παραχωρήσεις επικαλούμενη τη διακήρυξη της Άλμα Άτα του 1991 με την οποία διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση και δημιουργήθηκε η Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών. Ωστόσο πριν την υπογραφή της συμφωνίας η Αρμενία είχε ήδη ανακηρύξει την ανεξαρτησία της και το Αζερμπαϊτζάν δεν πρόβαλλε τότε αξιώσεις για τα συγκεκριμένα εδάφη.
Ανακοίνωση της Κοινότητας Noyemberyan
Οι εργασίες για την οριοθέτηση των συνόρων μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν στις κοινότητες των χωριών Μπαγκανίς, Βοσκεπάρ, Νογεμπεριάν είναι επικίνδυνες.
Ειδικότερα, η πραγματικότητα ενός νέου συνόρου καθιστά ευάλωτες τις σημαντικότερες περιοχές της κοινότητας, γεγονός που αποτελεί σημαντική απειλή για τον πληθυσμό της κοινότητας.
Υποστηρίζουμε την εγκαθίδρυση της ειρήνης, αλλά αυτή η διαδικασία οριοθέτησης είναι στην πραγματικότητα μια μονομερής παραχώρηση από την Αρμενία σε συνθήκες όπου οι ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν συνεχίζουν να καταλαμβάνουν πολλά εδάφη της Δημοκρατίας της Αρμενίας, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής Ταβούς. Σε αυτή την περίπτωση, δεν είναι ρεαλιστικό να μιλάμε για ειρήνη στην επικράτεια πολλών χωριών.
Είναι απαράδεκτο να διεξάγουμε οριοθέτηση σε αυτή τη μορφή, επομένως, η ηγεσία της κοινότητας Νογεμπεριάν συμπεριλαμβανομένων των διοικητικών αρχηγών των συνοριακών χωριών, δεν υποστηρίζουν τη διαδικασία οριοθέτησης και δεν συμμετέχουν σε αυτήν.
Πανηγυρίζουν Ερεβάν, ΗΠΑ και ΕΕ
Εν τω μεταξύ το Ερεβάν πανηγυρίζει με τη συμφωνία! «Για πρώτη φορά, θα υπάρξει οριοθετημένο κρατικό σύνορο μεταξύ των χωρών» αναφέρει το γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού της Αρμενίας, απαντώντας στις ανησυχίες των κατοίκων.
Η συμφωνία μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν χαιρετίστηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το Σάββατο (20/4), ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken έγραψε στο X (πρώην Twitter). «Χαιρετίζουμε την ανακοίνωση ότι η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν συμφώνησαν στη διακήρυξη της Άλμα Άτα του 1991 ως βάση για την οριοθέτηση των συνόρων μεταξύ των δύο χωρών. Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη σύναψη μιας σταθερής και αξιοπρεπούς ειρηνευτικής συμφωνίας».
Νωρίτερα, την Παρασκευή, ο Toivo Klaar, ειδικός εκπρόσωπος της ΕΕ για τον Νότιο Καύκασο και την κρίση στη Γεωργία, έγραψε στο X. “Ενθαρρυντικά νέα σήμερα σχετικά με το έργο των επιτροπών των συνόρων Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν και την έναρξη μιας διαδικασίας οριοθέτησης βάσει νομικών εγγράφων και της Συμφωνίας του Αλμάτι του 1991.”
«Η ΕΕ υποστηρίζει πλήρως τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων και τον στόχο μιας συνολικής και διαρκούς διευθέτησης», πρόσθεσε ο διπλωμάτης της ΕΕ.
Αρμένιοι και Αζέροι συνοριοφύλακες αντικαθιστούν τους Ρώσους
Τους Ρώσους ειρηνευτές θα αντικαταστήσουν συνοριοφύλακες από την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν. «Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι μια σημαντική αλλαγή της κατάστασης και θα πρέπει να έχει τον αντίκτυπό της προς όλες τις κατευθύνσεις. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουμε γραμμή επαφής, έχουμε σύνορα. Τα σύνορα σημαίνουν ειρήνη και εννοείται ότι οι συνοριοφύλακες της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν θα μπορούν να προστατεύουν ανεξάρτητα τα σύνορα συνεργαζόμενοι μεταξύ τους», ανέφερε ο Νικόλ Πασινιάν σε δήλωσή του.
Ο αγωγός περιέρχεται στο Αζερμπαϊτζάν
Ο κύριος αγωγός φυσικού αερίου από τη Γεωργία προς την Αρμενία διέρχεται από τον δρόμο του Βοσκεπάρ, ο οποίος όπως όλα δείχνουν, μετά την οριοθέτηση, θα τεθεί υπό τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν. Τον περασμένο Μάρτιο, ο Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της Gazprom Armenia, Αρχιμηχανικός Αρτασές Γαμπριελιάν, απαντώντας σε έρευνα της Pastinfo υποστήριξε, ότι η αρμενική κυβέρνηση δεν συζήτησε με την Gazprom Armenia CJSC το θέμα της μετεγκατάστασης του κεντρικού αγωγού φυσικού αερίου που διέρχεται από την περιφέρεια. Αξίζει να σημειωθεί, ότι τον Ιούλιο του 2020 καταστράφηκε ο αγωγός σε τρία χωριά, ύστερα από βομβαρδισμούς του Αζερμπαϊτζάν.
Οι Αρμένιοι φοβούνται, ότι εφόσον τεθεί ο κεντρικός αγωγός υπό τον έλεγχο των Αζέρων, τότε ανά πάσα στιγμή θα μποροέσουν να σταματήσουν την παροχή φυσικού αερίου της περιοχής και να δημιουργήσουν ανθρωπιστική κρίση, όπως συνέβη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Το Αζερμπαϊτζάν αποκλείει τον δρόμο προς τη Γεωργία
Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα που προκύπτει από τις παραχωρήσεις του Πασινιάν στο Μπακού αφορά τον αυτοκινητόδρομο που συνδέει την Αρμενία με τη Γεωργία. Η περιοχή του Ταβούς βρίσκεται σε στρατηγική τοποθεσία, αφού από το συγκεκριμένο έδαφος διέρχεται ένας από τους δύο κύριους αυτοκινητόδρομους που οδηγούν στα γεωργιανά σύνορα.
Ο αρμενικός στρατός βρίσκεται σε διαδικασία εκκίνησης της αποναρκοθέτησης των συνοριακών περιοχών προετοιμάζοντας την παράδοσή τους στο Αζερμπαϊτζάν. Κοντά στο χωριό Βοσκεπάρ υπήρξαν αντιδράσεις από χωρικούς που εμπόδισαν ένστολους να καθαρίσουν τις νάρκες σε αμφισβητούμενη περιοχή που βρίσκεται δίπλα σε αρμενική εκκλησία του 7ου αιώνα. Πρόκειται για ιερό ναό αφιερωμένο στην Παναγία, ο οποίος όπως διαβεβαιώνει το γραφείο του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Μερ Γκριγκοριάν που “έτρεξε” τις διαπραγματεύσεις με το Αζερμπαϊτζάν, θα παραμείνει στο έδαφος της Αρμενίας. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο τοπικός επίσκοπος (σ.σ. Galstanian) προέτρεψε ουσιαστικά τον στρατό να αψηφήσει τις εντολές αποχώρησης του Πασινιάν.
Και στο βάθος… Ερεβάν
Το Αζερμπαϊτζάν, το φθινόπωρο του 2020, μετά τον πόλεμο των 44 ημερών με την Αρμενία, κατέλαβε το 75% των εδαφών της Αυτόνομης Αρμενικής Δημοκρατίας του Αρτσάχ. Τον Σεπτέμβριο του 2023 μετά από δεκάμηνο αποκλεισμό κατέλαβε όλη την περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ δημιουργώντας ανθρωπιστική κρίση και 120.000 Αρμενίους της περιοχής σε έξοδο από τις πατρογονικές τους εστίες μετά από 2000 χρόνια, μία εξέλιξη που ισούται με γενοκτονία.
Το καθεστώς του Μπακού έχει δείξει επανειλημμένως τις αναθεωρητικές και επεκτατικές του προθέσεις εις βάρος της Αρμενίας. Οι επιθυμίες του Ιλχάμ Αλίγιεφ είναι εκπεφρασμένες! Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν έχει δηλώσει χρησιμοποιώντας προκλητική γλώσσα, ότι θέλει να καταστρέψει την Αρμενία και να φτάσει μέχρι το Ερεβάν. Έχει υποστηρίξει δημοσίως, ότι οι Αρμένιοι είναι ένας λαός που δεν μπορεί να διατηρεί εθνικό κράτος, αλλά να ζει σε κοινότητες άλλων κρατών.
Ήδη υπηρεσίες του Αζερμπαϊτζάν και αζερικά ΜΜΕ όταν αναφέρονται στην Αρμενία χρησιμοποιούν στις αναφορές τους τον όρο «Δυτικό Αζερμπαϊτζάν», κάτι που μεταφράζεται ως πρόθεση να καταστεί η Αρμενία επαρχία του Μπακού. Φυσικά μία εξέλιξη που αφορά παραχώρηση των εδαφών της Αρμενίας στο Αζερμπαϊτζάν εξυπηρετεί τις τουρκικές… ονειρώξεις για ένωση του λεγόμενου τουρκικού κόσμου.
Δεν παύει όμως να είναι άλλη μία εθνική τραγωδία για τους Αρμενίους, που πηγάζει από μειοδοτικούς χειρισμούς της κυβέρνησης! Πρόκειται για μία τραγωδία, η οποία αφορά και την Ελλάδα. Η Τουρκία απειλεί την εθνική της κυριαρχία, με το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» και το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Με την απειλή πολέμου οι γείτονες προσπαθούν να επιβάλλουν απώλεια εδαφών (νησιών) και υδάτων.