Τα Υψίπεδα του Γκολάν αποτελούν ένα ορεινό βασαλτικό οροπέδιο που καλύπτει έκταση 1.800 τετραγωνικών χιλιομέτρων και ορίζεται από τον ποταμό Γιαρμούκ στα νότια, τη Θάλασσα της Γαλιλαίας και την κοιλάδα Χούλα στα δυτικά, το όρος Ερμών στα βόρεια και το Ουάντι Ρακάντ στα ανατολικά.
Την ίδια στιγμή τα Υψίπεδα βρίσκονται περίπου 60 χιλιόμετρα νότια της Δαμασκού.
AdvertisementΗ στρατηγική σημασία των Υψιπέδων
1. Αμυντική Γραμμή: Το ορεινό ανάγλυφο προσφέρει φυσική άμυνα από ενδεχόμενη χερσαία στρατιωτική επίθεση από τη Συρία.
2. Φυσικό Παρατηρητήριο: Η υψηλή γεωγραφική θέση δίνει στο Ισραήλ πλεονεκτική θέση για την παρακολούθηση στρατιωτικών κινήσεων στη Συρία.
3. Οι Υδάτινοι Πόροι: Τα Υψίπεδα αποτελούν σημαντική πηγή νερού για την άνυδρη περιοχή, καθώς πολυάριθμα ποτάμια και ρυάκια τροφοδοτούν τον Ιορδάνη Ποταμό και τη Λίμνη Τιβεριάδα, βασικές πηγές πόσιμου νερού για το Ισραήλ.
4. Ενεργειακά Αποθέματα: Το 2015, ανακαλύφθηκαν πιθανά κοιτάσματα πετρελαίου δισεκατομμυρίων βαρελιών σε τρεις γεωτρήσεις στα Υψίπεδα.
5. Καλλιεργίσιμη Γη: Η εύφορη ηφαιστειακή γη χρησιμοποιείται για αμπελώνες, οπωρώνες και κτηνοτροφία.
Ιστορική αναδρομή
1967: Το Ισραήλ κατέλαβε μεγάλο μέρος των Υψιπέδων του Γκολάν κατά τη διάρκεια του Πολέμου των Έξι Ημερών.
1974: Μετά τον Αραβοϊσραηλινό Πόλεμο του 1973 (Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ), υπογράφεται συμφωνία απεμπλοκής μεταξύ Συρίας και Ισραήλ.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υιοθετεί το Ψήφισμα 350 για τη δημιουργία της UNDOF (Δύναμη Επιτήρησης Απεμπλοκής των Ηνωμένων Εθνών).
1981: Το Ισραήλ προχώρησε σε επίσημη προσάρτηση της περιοχής, πράξη που το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ χαρακτήρισε άκυρη και παράνομη.
2019: Η κυβέρνηση Trump αναγνώρισε επισήμως τα Υψίπεδα του Γκολάν ως επίσημη επιρκάτεια του του Ισραήλ.
Η επιθετικότητα και ο αναθεωρητισμός του Ισραήλ
Αμέσως μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Assad στη Συρία, το Ισραήλ κατέλαβε το συριακό φυλάκιο στο Όρος Hermon, αφού οι συριακές δυνάμεις αποσύρθηκαν από τη ζώνη απεμπλοκής.
Ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu δήλωσε ότι η συμφωνία απεμπλοκής του 1974 με τη Συρία δεν είναι πλέον σε ισχύ.
Διαταγή δόθηκε στις IDF να καταλάβουν τη ζώνη οριοθέτησης, ενώ αποκλειστικό οπτικοακουστικό υλικό του Sputnik έδειξε ισραηλινά τανκς και εκσκαφείς να διαπερνούν το τείχος στα σύνορα.
Αντιδράσεις και ανησυχίες
Πάντως οι New York Times, επικαλούμενοι δύο Ισραηλινούς αξιωματούχους, ανέφεραν ότι το Ισραήλ ανησυχεί μήπως οι ένοπλες συριακές δυνάμεις της αντιπολίτευσης καταλάβουν στρατιωτικές εγκαταστάσεις κοντά στα Υψίπεδα του Γκολάν και τις χρησιμοποιήσουν εναντίον του.
Τέλος, επισημαίνεται ότι στα Υψίπεδα του Γκολάν είναι εγκατεστημένος ένας μεγάλος πληθυσμός της μειονότητας των Δρούζων, ο οποίος αν και έχει υποστεί εκτεταμένες διώξεις από το κράτος του Ισραήλ έπαιξε καθοριστικό ρόλο, προκειμένου να κρατήσει το καθεστώς του Assad μακριά από την αμφιλεγόμενη περιοχή.