Ο πληθωρισμός να έχει πάρει την … κάτω βόλτα, το τελευταίο χρονικό διάστημα, οι τιμές όμως στα τρόφιμα δεν λένε λένε πέσουν με την ακρίβεια να αποτελεί έναν βασικό βραχνά στους πολίτες.
Οι αυξήσεις στο ψωμί, το μοσχάρι, τα αυγά και άλλα προϊόντα τρέχουν στην Ελλάδα πιο γρήγορα από τις άλλες χώρες της Ευρώπης, πιέζοντας ακόμη περισσότερο τα νοικοκυριά.
Χαρακτηριστικά, στο ψωμί καταγράφηκαν αυξήσεις 17% τον Απρίλιο στην Ελλάδα ενώ στην ευρωζώνη 14,6%.
Και σε άλλα τρόφιμα οι αυξήσεις του Απριλίου ήταν μεγαλύτερες στην Ελλάδα από την Ευρωζώνη. Το μοσχάρι αυξήθηκε 15,2% στην Ελλάδα και 8,6% στην Ευρωζώνη. Τα έλαια και λίπη 16,3% στην Ελλάδα και 15,3% στην Ευρωζώνη.
Σε προϊόντα που παράγει η Ελλάδα, όπως γάλα ο πληθωρισμός έχει φρενάρει. Στο Φρέσκο πλήρες γάλα για παράδειγμα, οι αυξήσεις έτρεξαν τον Απρίλιο 22,8% στην Ευρωζώνη και 17,6% στην Ελλάδα.
Πτώση κατανάλωσης
Σημαντικές πιέσεις στην κατανάλωση εξακολουθούν να ασκούν οι ανατιμήσεις αναγκάζοντας τους καταναλωτές να αγοράζουν λιγότερα και φθηνότερα προϊόντα. Σύμφωνα με τα στοιχεία) o όγκος πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ υποχώρησε κατά 1,3% στο πρώτο τρίμηνο του 2023, κάτι που οφείλεται στις ανατιμήσεις οι οποίες μεσοσταθμικά στον κλάδο ήταν το πρώτο τρίμηνο 10%.
Το γεγονός δε ότι η αξία των πωλήσεων αυξήθηκε κατά 8,5% στο α΄τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022 δείχνει ακριβώς την επίδραση που είχε στον τζίρο η μείωση της κατανάλωσης.
Ανά βασική ομάδα προϊόντων η αξία πωλήσεων κατά το α΄τρίμηνο του έτους σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα ήταν αυξημένη κατά 7,3% στα τρόφιμα, κατά 12,9% στα είδη ατομικής υγιεινής και ομορφιάς και κατά 13,5% στα είδη νοικοκυριού (απορρυπαντικά, καθαριστικά, χαρτικά). Από την άλλη ο όγκος πωλήσεων υποχώρησε κατά 1,8% στα τρόφιμα, κατά 0,9% στα είδη νοικοκυριού και αυξήθηκε κατά 2,5% στα είδη ατομικής υγιεινής και ομορφιάς.
Το μεγαλύτερο «μαχαίρι» μπήκε από τους καταναλωτές στα υλικά μαγειρικής (μείωση του όγκου πωλήσεων κατά 6,8%), στα συσκευασμένα τρόφιμα (-3,9%), στα γαλακτοκομικά (-3,8%) και στα κατεψυγμένα τρόφιμα (-3,6%).
Ταυτόχρονα, η αύξηση των πωλήσεων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας συνεχίζεται ακάθεκτη. Το πρώτο τρίμηνο του 2023 το μερίδιό τους, εξαιρουμένων των πωλήσεων της Lidl, έφθασε στο 17,7%, τρέχοντας με ρυθμό 19%.
Παράλληλα, χάρη κυρίως στην κατηγορία των τροφίμων, οι προσφορές (promo) ενισχύθηκαν στους ταχυκίνητους κωδικούς (FMCG) κατά 2,2 pp.
Απώλεια αγοραστικής δύναμης
Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι να μειώνεται η αγοραστική δύναμη των πολιτών. Σύμφωνα, πάντως, με τα στοιχεία της Eurostat μόνο το 2022 η απώλεια σε αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού στη χώρα μας ήταν 12,7% (PPS, Purchasing Power Standard). Η αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού όπως και του γενικού επιπέδου των μισθών και των συντάξεων, εκτιμάται μεθοδολογικά από τη συνολική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών, όπως αυτή προκύπτει από την Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών (Σεπτέμβριος 2022) και τα στοιχεία της Eurostat, η μέση καταναλωτική δαπάνη στη χώρα μας το 2022 ήταν 1.250 ευρώ.
Άρα η αγοραστική δύναμη του μέσου μισθού το 2022 έχει παρουσιάσει απώλεια κατά 18,5%. Αντίστοιχα, η απώλεια της αγοραστικής δύναμης του μέσου επιπέδου των συντάξεων θα είναι 18,6% εάν λάβουμε υπόψη την αύξηση του 7,75%. Χωρίς την αύξηση αυτή η απώλεια της αγοραστικής δύναμης των συντάξεων θα ήταν 25,4%.