Λίγο πριν τις 5 απόγευμα της 23ης Ιουλίου 2018 η φωτιά που έβαλε ένας ηλικιωμένος για να κάψει ξερά χόρτα στο χωράφι του, στην περιοχή Νταού Πεντέλης, ξέφυγε από τον έλεγχο του. Το δίωρο που ακολούθησε, καθώς στην περιοχή έπνεαν ισχυρότατοι άνεμοι, ήταν αρκετό για να κατέβει η φωτιά από τις πλαγιές του Πεντελικού όρους, να κατακάψει τα πάντα στην πορεία της και να καταλήξει στη θάλασσα. Μετά τις 6 το απόγευμα, η φωτιά για το καθάρισμα του χωραφιού είχε μεταβληθεί σε τραγωδία, ενώ τις επόμενες ώρες «η πυρκαγιά στο Μάτι» είχε καταταγεί ήδη σε μία από τις φονικότερες παγκοσμίως.
Σήμερα το πρωί ο όλεθρος που συνέβη στο Μάτι θα αναβιώσει ενώπιον του ΣΤ’ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου, το οποίο τέσσερα χρόνια μετά, καλείται να δικάσει 21 κατηγορούμενους, υπεύθυνοι τότε υπηρεσιών και φορέων, για ευθύνες που τους καταλογίζονται σε όσα έγιναν και όσα δεν έγιναν πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την πυρκαγιά που άφησε πίσω της 102 νεκρούς, δεκάδες τραυματίες και τεράστιες καταστροφές.
Στο εδώλιο θα καθίσουν η πρώην περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου, οι τότε δήμαρχοι της περιοχής, ο πρώην γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας και στελέχη της Υπηρεσίας, υψηλόβαθμα στελέχη της Πυροσβεστικής και της ΕΜΑΚ, αλλά και ο ιδιώτης που προκάλεσε την έναρξη της πυρκαγιάς, ο οποίος κατηγορείται για εμπρησμό από αμέλεια. Οι κατηγορούμενοι ανά περίπτωση θα δικαστούν για τα αδικήματα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή δια παραλείψεως από υπόχρεους και μη, αλλά και της πρόκλησης σωματικών βλαβών κατά συρροή δια παραλείψεως.
Στο δικαστήριο θα προσέλθουν σήμερα και τα θύματα της φονικής πυρκαγιάς, οι άνθρωποι που οικείοι τους χάθηκαν με μαρτυρικό θάνατο, που τραυματίστηκαν σοβαρά οι ίδιοι ή μέλη των οικογενειών τους, κάποιοι από αυτούς με σοβαρά προβλήματα από τα εγκαύματα που υπέστησαν. Άνθρωποι που επί σειρά ετών προσπαθούν να σταθούν στα πόδια τους και αναμένουν από τη δικαιοσύνη να βρει αν και ποιοι έχουν ευθύνη για όσα έγιναν, για τις απώλειες, για την πολύχρονη ταλαιπωρία τους, για την κάθε μία από τις τραγωδίες που απαρτίζουν αυτό που συνολικά αποκαλείται «τραγωδία στο Μάτι».
Για την υπόθεση διενεργήθηκε πολύμηνη ανάκριση με το πέρας της οποίας ο Ανακριτής ζήτησε την αναβάθμιση της κατηγορίας σε κακούργημα για συγκεκριμένους κατηγορούμενους. Η θέση του, υιοθετήθηκε από τα μέλη του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών με βούλευμα που εξέδωσαν. Το θέμα κρίθηκε οριστικά από το Συμβούλιο Εφετών που υιοθετώντας ανάλογη εισαγγελική πρόταση, απέρριψε την αναβάθμιση σε κακούργημα και εξέδωσε τον περασμένο Ιούνιο βούλευμα που διατάσσει να δικαστούν 21 από τους 23 κατηγορούμενους, για πλημμελήματα. Οι εφέτες απάλλαξαν τρεις κατηγορούμενους από την Αστυνομία που είχαν κατηγορηθεί, κρίνοντας ότι έχουν δώσει επαρκείς εξηγήσεις για τις ενέργειες τους.
Οι υπόλογοι είναι αντιμέτωποι με ένα κατηγορητήριο, το οποίο, με βάση τις αρμοδιότητες που είχαν κατά τον επίμαχο χρόνο, καταλογίζει ανετοιμότητα, λάθος εκτιμήσεις για τον κίνδυνο της κατάστασης, μη άμεση επέμβαση με χρήση κάθε μέσου για την αντιμετώπιση της φωτιάς κατά την έναρξη της, καθυστερημένη κινητοποίηση τόσο σε επίπεδο πρόληψης όσο και σε επίπεδο περιστολής των συνεπειών της μεγάλης φωτιάς με έγκαιρη εκκένωση οικισμών και κήρυξη της περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την διάσωση πολιτών σε ανάγκη. Σωρεία στοιχείων που έχουν συλλεχθεί κατά την διάρκεια της ανάκρισης και θα μελετηθούν από το δικαστήριο, εμφανίζουν μία εικόνα χάους και σύγχυσης που επικράτησε τις κρίσιμες ώρες μεταξύ των υπηρεσιών που είχαν αρμοδιότητα να συντονίσουν την κατάσταση ώστε να περιοριστούν οι συνέπειες της πυρκαγιάς.
Τα πρόσωπα της δίκης και η «στέγαση» της
Η υπόθεση της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι είναι άλλη μία πολυπρόσωπη δίκη για την διεξαγωγή της οποίας απαιτούνται δικαστικές αίθουσες με ειδικές προδιαγραφές τις οποίες η Αθήνα, μεγαλύτερη δικαστική περιφέρεια της χώρας, δεν διαθέτει.
Η δίκη με τους 21 κατηγορούμενους, αφορά 102 θύματα ανθρωποκτονίας από αμέλεια και 32 εγκαυματίες θύματα σωματικής βλάβης από αμέλεια. Μάρτυρες κατηγορίας έχουν κληθεί 213 πρόσωπα, ενώ δεκάδες θα είναι και οι μάρτυρες που θα κληθούν από τους κατηγορούμενους να τους υπερασπιστούν. Στους αριθμούς αυτούς θα πρέπει να προστεθούν και οι συνήγοροι των θυμάτων όσο και των κατηγορουμένων αλλά και οι δημοσιογράφοι που θα καλύψουν την εκδίκαση της υπόθεσης. Απαιτείται δε, και χώρος για την δικογραφία, η οποία περιλαμβάνει δεκάδες χιλιάδες σελίδες εγγράφων και άλλο υλικό που καταλαμβάνουν ένα δωμάτιο.
Για τη «στέγαση» της δίκης απορρίφθηκε από το υπουργείο Δικαιοσύνης, η πρόταση της νέας Διοίκησης του Πρωτοδικείου προκειμένου να διατεθεί η αίθουσα Τελετών του Εφετείου καθώς το εγχείρημα κρίθηκε «δυσχερές», λόγω της διεξαγωγής εκεί της δίκης της Χρυσής Αυγής. Έτσι παραχωρήθηκε μία αίθουσα στα δικαστήρια της πρώην σχολής Ευελπίδων (κτίριο 9 αίθουσα 12) για την έναρξη της δίκης, ιδιαίτερα μικρή για τα δεδομένα της υπόθεσης. «Θα ληφθεί πρόνοια για την κατά το δυνατόν διευκόλυνση της πρόσβασης όλων των παραγόντων της δίκης στην ανωτέρω αίθουσα», αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση του ο πρόεδρος της Τριμελούς Διεύθυνσης του Πρωτοδικείου Χριστόφορος Λινός, ο οποίος ενημερώνει ότι οι επόμενες συνεδριάσεις του δικαστηρίου θα γίνουν «στην αίθουσα 3 του κτιρίου 13 της Πρώην Σχολής Ευελπίδων, η οποία εντός της τρέχουσας εβδομάδας θα έχει διαρρυθμισθεί καταλλήλως, με την προσθήκη επιπλέον εδράνων για τους συνηγόρους, θέσεων για τους μάρτυρες, καθώς και μικροφώνων». Παράλληλα το Πρωτοδικείο θα έχει ήδη σήμερα τοποθετήσει τη δικογραφία σε χώρο παρακείμενο της αίθουσας του κτιρίου 13, όπου θα μεταφερθεί τις επόμενες ημέρες η δίκη.
Εφόσον η δίκη ξεκινήσει, αναμένεται ότι θα διαρκέσει επί σειρά μηνών με τον χρόνο παραγραφής των αδικημάτων (2026) να έρχεται όλο και πιο κοντά.