Δυο αποχαρακτηρισμένα έγγραφα του Στειτ Ντιπάρτμεντ,που παρουσιάζει σήμερα το Liberal.gr έρχονται να προστεθούν σε προηγούμενες αποκαλύψεις για τον ολέθριο και συχνά φιλοτουρκικό ρόλο που διαδραμάτισε ο τότε Αμερικανός Υπουργός εξωτερικών Χ.Κίσινγκερ στην τραγωδία της Κύπρου. Στο πρώτο ντοκουμέντο με ημερομηνία 10 Αυγούστου 1974 , τρεις ημέρες πριν από τον Β΄Αττίλα καταγράφεται το περιεχόμενο της τηλεφωνικής επικοινωνίας που ειχε ο ΥΠΕΞ Χ.Κίσινγκερ με τον Αμερικανό πρόεδρο Φορντ.
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ
ΠΗΓΗ: LIBERAL.GR
Στο κείμενο αυτό ο Χ.Κισινγκερ, ενώ δείχνει να έχει αντιληφθεί τον κίνδυνο η Τουρκία να επιχειρήσει να καταλάβει ακόμη μεγαλύτερο μέρος της Κύπρου ,αρκείται να καθησυχάσει τον Αμερικανό πρόεδρο ότι έχει μιλήσει με τον «μαθητή του, Ετσεβίτ» και του είπε ότι «δεν θα μπορούσαμε – πραγματικά στις πρώτες 48 ώρες της θητείας σας – να είμαστε πολύ χαλαροί όσον αφορά τη μονομερή στρατιωτική δράση» και ότι ετοιμάζει επιστολή προς τον Ετσεβίτ. Και επιβεβαιώνει στον πρόεδρο Φορντ ότι πράγματι η επιστολή «θα μπορέσει αρχικά να καθυστερήσει την οποιαδήποτε στρατιωτική δράση και, δεύτερον, ίσως οδηγήσει σε κάποια τροποποίηση των απαιτήσεων τους»(της Τουρκίας).
Ο Χ. Κίσινγκερ μάλιστα χαρακτηρίζει ως την «πιο ηλίθια πρόταση που έχει ακούσει» την πρόθεση των Βρετανών να στηρίξουν τους Έλληνες και να «απειλούν ακόμη και με στρατιωτική δράση εναντίον της Τουρκίας», θεωρώντας ότι οι ΗΠΑ θα είναι αυτές που θα κληθούν να βγάλουν τα κάστανα από την φωτιά, κάτι που ήθελε να αποφύγει η Ουάσιγκτον. Έτσι έκλεισε κάθε συζήτηση για την εξέταση του ενδεχόμενου άσκησης και στρατιωτικής πίεσης στην Τουρκία ώστε να μην προχωρήσει στην ολοκλήρωση του σχεδίου της με την Δεύτερη Εισβολή.
Στο δεύτερο ντοκουμέντο, ο Χ.Κίσινγκερ σε ευρεία σύσκεψη που έγινε στην Ουάσιγκτον στις 27 Αυγούστου του 1974 με εκπροσώπους της βρετανικής κυβέρνησης και επικεφαλής τον αναπληρωτή ΥΦΥΠΕΞ της Βρετανίας sir John Killick με απροκάλυπτο τρόπο αποδοκιμάζει την πρόταση που ειχε κατατεθεί από τον Τούρκο εκπρόσωπο Ullman στο Λονδινο ότι η Τουρκία «θα ήταν ικανοποιημένη με το 28% του εδάφους του νησιού» θεωρώντας ότι πρέπει να απαιτήσει περισσότερα.
«Νομίζω ότι είναι ηλίθιο που ο Ulman το είπε δημοσίως αυτή τη στιγμή» λεει ο Χ.Κίσινγκερ και στην συνέχεια να κατέβουν».
Ο τότε Αμερικανός ΥΠΕΞ στην συζήτηση η οποία εγινε δεν κρύβει την αγωνία του στο ενδεχόμενο να στραφεί η Τουρκία στην Σοβιετική ΄Ενωση, ούτε όμως και την απέχθεια του για την Ελλάδα.
Κάνοντας «αυτοκριτική» για την κατάρρευση των συνομιλιών της Γενεύης που μεσολάβησαν μεταξύ του πρώτου και δεύτερου Αττίλα ο Κίσινγκερ παραδέχεται ότι δεν «κατάλαβε» ότι δεν έπεσαν πολλές προτάσεις στο τραπέζι που θα μπορούσαν να σταματήσουν την τουρκική επίθεση ομολογώντας όμως ότι το « βασικό συστατικό, ακόμα και αν ήταν ηθικά λάθος, ήταν να πιέσει τους Έλληνες να κάνουν κάποιες παραχωρήσεις..». Σπεύδοντας να διευκρινίσει ότι δεν είναι …ανθέλληνας, ο τοτε πανίσχυρος Αμερικανός ΥΠΕΞ εκφράζει την εκτίμηση του ότι το «πραγματικό πρόβλημα είναι η συμπεριφορά της ελληνικής κυβέρνησης», μια δήλωση αποκαλυπτική του πως η αμερικανική εξωτερική πολιτική αντιμετώπιζε την εισβολή και κατοχή της Κύπρου από την Τουρκία ..
Ακολουθεί το απομαγνητοφωνημένο κείμενο της τηλεφωνικής επικοινωνίας Φορντ-Κίσινγκερ και εκτενή αποσπάσματα της επίσημης καταγραφής της Σύσκεψης στο Στειτ Ντιπάρτμεντ της 27ης Αυγούστου 1974
Transcript of Telephone Conversation Between President Ford and Secretary of State Kissinger 1
Washington, August 10, 1974, 3:40 p.m.
Φ:Ναι, Χένρυ.
Κ:Κύριε Πρόεδρε, συγγνώμη που σας ενοχλώ.
Φ:Δεν πειράζει.
Κ: έχουμε κάποιες εξελίξεις στην Κύπρο. Μέχρι να μάθω πώς θέλετε να το χειριστείτε, σκέφτηκα να τσεκάρω μαζί σας κάποιες από αυτές τις ενέργειες. Γνωρίζετε ότι οι Έλληνες και οι Τούρκοι συναντιούνται υπο τη βρετανική Προεδρία στη Γενεύη και έχουμε έναν βοηθό Υπουργό εξωτερικών εκεί για να είναι γενικά υποβοηθητικός.
Φ: Ο Σίσκο;
Κ: Όχι. Αρτ Χάρτμαν. Ο Βρετανός υπουργός εκπροσωπεί μια κυβέρνηση που θα πρέπει να παει στις εκλογές, έτσι ώστε να αναζητούν μια γρήγορη επιτυχία και είναι λίγο σαν ταύρος σε ένα μαγαζί με πορσελάνες. Ο Κάλαχαν δεν είναι πολύ έμπειρος. Οι Τούρκοι θέλουν ένα γρήγορο αποτέλεσμα που θα οδηγήσει σε διχοτόμηση του νησιού σε Ελληνικό και Τουρκικό μέρος,με ένα είδος γενικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης, η οποία ωστόσο θα είναι πολύ αδύναμη. Έχουν περίπου το 15% του νησιού και θέλουν 30%. Μπορεί να προσπαθήσουν να το αρπάξουν. Μίλησα με τον Πρωθυπουργό της Τουρκίας. ήταν μαθητής μου και του είπα ότι δεν θα μπορούσαμε — πραγματικά στις πρώτες 48 ώρες της θητείας σας — να είμαστε πολύ χαλαροί όσον αφορά τη μονομερή στρατιωτική δράση.
Φ: σίγουρα δεν μπορούμε.
Κ: αν συμβεί αυτό, ίσως χρειαστεί να διαχωρίσουμε από αυτό που προσπαθήσαμε να αποφύγουμε. Ο κίνδυνος μας στην Τουρκία και ο λόγος που πρέπει να ελιχθούμε προσεκτικά. Μπορεί να γίνουν πολύ εθνικιστές και οι Ρώσοι προσπαθούν να το εκμεταλλευτούν, αλλά δεν μπορούμε να τους αφήσουμε να δράσουν μονομερώς. Γράφω ένα γράμμα στον Ecevit. υποσχέθηκε να περιμενει για 24 ώρες. Γράφω στον Ecevit για λογαριασμό μου, περιγράφοντας πού βλέπω να βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις . Οι Τούρκοι προτείνουν δύο τομείς — έναν Τούρκικό και έναν Ελληνικό. Νομίζω ότι τους Έλληνες μπορούμε να τους πιέσουμε σε μια θέση όπου θα είναι πρόθυμοι να δεχτούν δύο ή τρεις αυτόνομες τουρκικές περιοχές, αλλά όχι μία γειτονική περιοχή. Με αυτό θα αποφευχθεί η μεταφορά πληθυσμού.
Φ:Σωστά.
Κ: αυτό θα μας έδινε την ευκαιρία να καθυστερήσουμε τις στρατιωτικές ενέργειες αρκετά για να εργασθούμε σε επίπεδο Υπουργού Εξωτερικών για να δούμε αν μπορούμε να βρούμε έναν συμβιβασμό.
Φ: πιστεύετε ότι η επιστολή προς τον Ecevit θα μπορέσει αρχικα να καθυστερήσει την οποιαδήποτε στρατιωτική δράση και, δεύτερον, ίσως οδηγήσει σε κάποια τροποποίηση των απαιτήσεων τους.
Κ: Σωστά. Οι Βρετανοί είναι όλοι έξω και στηρίζουν τους Έλληνες αυτή τη στιγμή και απειλούν ακόμη και στρατιωτική δράση εναντίον των Τούρκων, κατι που είναι ένα από τα πιο ηλίθια πραγματα που εχω ακούσει.. Το μόνο που έχουν εκεί στην Κύπρο είναι μερικά Fantom και 1.000 άνδρες. Είναι καθαρά πολιτικό θέμα. Δεν μπορούσαν να το σταματήσουν . Θέλουν να ξεκινήσουν μια κρίση και τότε θα πρέπει να την επιλύσουμε εμεις και αυτοί θα έρχονταν να την πιστωθούν ..
Φ:Γιατί δεν προχωράτε; Θα είμαι εδώ στην Ουάσιγκτον όλο το Σαββατοκύριακο. Μου φαίνεται λογικό και βασίζομαι στην καλή σου κρίση.
Κ:Σωστά, κύριε Πρόεδρε. Αν συμβεί κάτι, θα σου τηλεφωνήσω. Δεν θα σας ενοχλήσω με κάθε τακτική κίνηση.
Φ: Την γενική ιδέα, εγκρίνω.
Κ: πρέπει να παρουμε μια θέση μεταξύ της βρετανικής και της Ελληνικής θέσης και της τουρκικής, ώστε να μπορέσουμε να βελτιώσουμε τις τουρκικές απαιτήσεις αλλά να μην αφήσουμε τους Τούρκους να ισχυρίζονται ότι εμείς τους εμποδίσαμε και ταυτόχρονα να είμαστε σκληροί έναντι των μονομερών τουρκικών στρατιωτικών κινήσεων.
Φ: Και ηρέμησε τους Βρετανούς φίλους μας λίγο.
Κ:Ναι. Θα δώσουμε μήνυμα στον Κάλαχαν.
Φ:Μου ακούγεται λογικό.
K: όταν φτάσουμε σε τακτικές πρωινές ενημερώσεις θα το έχω ρυθμίσει για να σας δώσω μια ενημέρωση, ώστε να σας πούμε τι περιμένουμε για εκείνη την ημέρα. Δεν θα έχετε τόσο βραχυπρόθεσμα ερωτήματα. Ωστόσο, μπορεί να έρχονται από καιρό σε καιρό. Θα προχωρήσω σε αυτή τη βάση. Σ ‘ ευχαριστώ, Χένρυ.
Memorandum of Conversation1
Washington, August 27, 1974, 11:30 a.m.
SUBJECT
Cyprus
PARTICIPANTS
Sir John Killick, Deputy Under Secretary, British Foreign Office
Mr. Richard Sykes, British Chargé d’Affaires
Mr. Michael Alexander, Private Secretary to the British Foreign Secretary
Mr. James Cornish, British Embassy
The Secretary
The Deputy Secretary
Ambassador Buffum, Assistant Secretary, IO
Mr. Wells Stabler, Acting Assistant Secretary for European Affairs
Mr. Lawrence Eagleburger, Executive Assistant to the Secretary
Ambassador William Crawford, Nicosia
Ambassador Jack Kubisch, Athens
Killick: Σας φέρνω τις καλύτερες ευχές από τον Υπουργό Εξωτερικών Callaghan και την εκτίμησή του που συμφωνήσατε να μας δεχθείτε.
Kissinger: Σας ευχαριστώ. Είναι αυτονόητο ότι θα χαρούμε να σας δούμε.
Killick: Η επίσκεψή μας εδώ είναι στην πραγματικότητα μια απάντηση στο τελευταίο μήνυμα που στείλατε το Σαββατοκύριακο στον Callaghan. Είναι εξω ,στην εξοχή για διακοπές ,για ξεκούραση. Δεν επιθυμεί να επιστρέψει στο φόρουμ της Γενεύης αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει καμία βάση γι ‘αυτό.
Kissinger: Φαίνεται ότι είμαι τo προβλημα των διαπραγματεύσεών σας και αναρωτιέμαι πώς έφτασα εκεί.
Killick: Ο Callaghan θέλει να κοιτάξει λίγο τα επόμενα βήματα και δεν του αρέσει αυτό που βλέπει μπροστά. Θα ήθελε να συζητήσει μαζί σας σε μεγαλύτερο βάθος, αλλά αυτό δεν είναι εφικτό αυτή τη στιγμή. Αυτός λοιπόν μας ζήτησε να έρθουμε να έχουμε μια ανταλλαγή απόψεων μαζί σας, επειδή αυτό είναι μάλλον καλύτερο από τις τηλεφωνικές κλήσεις και τα διπλωματικά τηλεγραφήματα. Έχω εδώ ένα πλήρες φύλλο σημειώσεων που θα ήθελα να κανω ανασκόπηση εάν συμφωνείτε. Μπορώ να προχωρήσω;
Kissinger: Ναι, προχωρήστε, και όταν τελειώσετε, θα σας πω τις σκέψεις μου. Πού είναι ο Buffum;
Eagleburger: Δεν ήξερα ότι τον θέλατε. Θα τον πάρω.
Killick: Όταν ο Joe Sisco ήρθε τον Ιούλιο, υπήρχαν κάποιες συνομιλίες με εμάς που οραματίζονταν μια λύση πακέτου για την Κύπρο. Στο χαρτί ταυτοποιήσαμε την Λύση ως διπεριφερειακή (biregional) ομοσπονδία.
Kissinger: Το ερώτημα φαίνεται να είναι εάν η περιοχή μπορεί να εξαχθεί από τους Έλληνες, από εσάς ή από τους Τούρκους.
Killick: Υπάρχει ήδη de facto μετακίνηση του πληθυσμού και πρέπει να υπάρξει κάποια μορφή εκούσιας παραίτησης εγγύησης όσον αφορά εμάς. Θα μπορούσα να προσθέσω ότι όλες οι πλευρές ήταν απογοητευμένες με την αποτυχία μας να χρησιμοποιήσουμε στρατιωτική δύναμη προς το συμφέρον τους.
Kissinger: Οι Τούρκοι δεν ήταν δυσαρεστημένοι που δεν χρησιμοποιήσατε τη δύναμη.
Killick: Αυτό είναι παρελθόν και όλα είναι πολύ θεωρητικά. Κανείς δεν μπορεί να επιβάλει μια λύση και τίποτα που επιβάλλεται δεν θα ήταν λύση.
Kissinger: Εννοείτε ότι οι Έλληνες δεν θα δεχτούν; Πώς με φέρατε στη γραμμή πυρός σε αυτό το θέμα;
Killick: Δεν εχουμε την συναίσθηση ότι υπήρξε οποιαδήποτε πράξη από την πλευρά μας που έφερε αυτό το αποτέλεσμα.
Kissinger: Λοιπόν, δεν έχει σημασία γιατί οι πράξεις μας θα είναι οι ίδιες σε κάθε περίπτωση. Οι Έλληνες έχουν διαρρεύσει αυτά που τους είπαμε για τη σοβιετική πρόταση.
Killick: Η ελληνική επιμονή ότι η επιστροφή στη γραμμή 9 Αυγούστου είναι μια προϋπόθεση για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων είναι αδύνατη. Η εκτίμησή μας είναι ότι η κυβέρνηση στην Αθήνα είναι αδύναμη και διαιρεμένη. Δεν πιστεύουμε ότι η ελληνική Νότα για την απόρριψη της πρότασής μας πρέπει να εκληφθεί τόσο τραγικά. Στην πραγματικότητα, μερικές από τις παρατηρήσεις που καναμε είναι εκείνες που ο Κληρίδης θα έβρισκε αποδεκτές.
Kissinger: Λάβαμε το κείμενο της ελληνικής απόρριψης;
Stabler: Ναι, το πήραμε – από τους Βρετανούς.
Kissinger: Λοιπόν, δεν το είδα, αλλά είδα την σύνοψη. Δεν είμαι επικριτικός , απλά ήθελα να μάθω αν το λάβαμε.
Killick: Τα ακόλουθα είναι τα σημεία στα οποία θα έπρεπε να γίνουν κινήσεις από τους τούρκους: (1) μια λογική προσαρμογή στο έδαφος που κατέχουν τώρα οι Τούρκοι, (2) όχι μόνο μια μείωση των τουρκικών δυνάμεων αλλά και η δέσμευση για συνολική απόσυρση. και (3) η επιστροφή των προσφύγων στα σπίτια τους, δεδομένου ότι θα ήταν δύσκολο να γίνει αποδεκτή η βίαιη μετακίνηση του πληθυσμού. Αν μπορούσαμε να πάρουμε κάτι από τους Τούρκους σύμφωνα με αυτές τις γραμμές, θα ήταν χρήσιμο. Παρεμπιπτόντως, ο Τούρκος απεσταλμένος, Ullman, ανέφερε χθες στο Λονδίνο ότι οι Τούρκοι θα είναι ικανοποιημένοι με το 28% της επικράτειας.
Kissinger: Νομίζω ότι είναι ηλίθιο που ο Ulman το είπε δημοσίως αυτή τη στιγμή.
Cornish: Μόλις μίλησα με το Λονδίνο και είπαν ότι ο Ulman έχει υπαναχωρήσει από αυτό το ποσοστό.
Kissinger: Καλώς, είναι καλύτερο να ξεκινούν από το 35 % και στη συνέχεια να κατέβουν.
Cornish: Φαίνεται ότι ο Ulman μιλά τώρα για την ανάγκη να έχει ένα ορισμένο ποσοστό για να αντιστοιχεί σε τουρκικές εκτάσεις στην Κύπρο, και στη συνέχεια ένα επιπλέον ποσοστό για λόγους ασφαλείας.
Killick: Πρέπει να αποσπάσουμε κινήσεις από τους Τούρκους σ εαυτό και θα θυμάστε ότι στην επιστολή σας προς τον Callaghan, αναφέρατε ότι αν είναι να χρησιμοποιήσετε την επιρροή σας στους Τούρκους για να λάβετε κάποιες παραχωρήσεις, θα πρέπει να γίνει στο πλαίσιο διαπραγματεύσεων. Αναφέρατε επίσης την άποψή σας ότι η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι μπορεί να στηριχθεί στη φιλική υποστήριξη όλων μας, αλλά ότι πρέπει να πάρει ενεργό ρόλο στις διαπραγματεύσεις.
Kissinger: Η στάση των Ελλήνων προς το ΝΑΤΟ και προς τις βάσεις μας είναι εντελώς μη ρεαλιστική και δεν έχει νόημα.
Killick: Εάν η Τουρκία πρέπει να κάνει κάποια παραχώρηση ως αποτέλεσμα της διπλωματίας των ΗΠΑ, θα ήταν καλό στην προσπάθεια σας για την αντιμετώπιση του αντιαμερικανικού αισθήματος στην Ελλάδα. Ίσως υπάρχει κάποια σοβιετική πίεση που ασκειται στην Ελλάδα , αλλά είναι δύσκολο να διαβάσει κανείς τη σοβιετική στάση.
Kissinger: Οι Σοβιετικοί δεν κινούνται έντονα και δεν έχουν λάβει μέτρα στα τουρκικά ή τα ελληνικά σύνορα. Κάνουν αρκετά για να τονώσουν την αριστερά στην Ελλάδα. Κάθε τρεις μέρες, ο Dobrynin έρχεται να προτείνει μια κοινή αμερικανική-σοβιετική εγγύηση. Όταν ρώτησα τον κ. Dobrynin ποια είναι η άποψή του σχετικά με την πρόταση αυτή, είπε ότι είχε προειδοποιήσει τη Μόσχα ότι θα τους τρέξουμε με αυτή την πρόταση. Ζήτησα τώρα από τον Dobrynin να μου φέρει σοβιετικές ιδέες για το ποια μπορει να είναι η Λυση.. Τι, στην πραγματικότητα, μπορούν να κάνουν οι Σοβιετικοί; Εάν οι Σοβιετικοί υποστηρίξουν μια διζωνική λύση, τότε θα μπορούσαν να το παρουσιάσουν στην Αθήνα. Σε κάθε περίπτωση, θα αντιταχθούμε σε οποιαδήποτε κοινή εγγύηση στην Κύπρο.
(Ο κ. Buffum μπαίνει στο δωμάτιο.)
……….
Killick: Υπάρχουν πολλά δύσκολα σημεία όπως η μετακίνηση των Ελλήνων από τις τουρκικές ζώνες και η εγκατάσταση ορισμένων τούρκων προερχομένων από την Τουρκία στις πρώην ελληνικές ζώνες. Από την πλευρά της Ελλάδας, υπάρχουν στοιχεία στρατιωτικής ετοιμότητας στην Κρήτη και πριν από μερικές ημέρες ο Καραμανλής είπε στον Πρέσβη ότι πέρα από μια περίοδο δεκαπέντε ημερών θα δυσκολευόταν να ελέγξει την κατάσταση.
Kissinger: Θα δεχτούν οι Τούρκοι την διχοτόμηση;
Killick: Οι Τούρκοι λένε ότι δεν την δέχονται, αλλά δεν το αποκλείουμε.
……………..
Killick: Οι τουρκικοί στόχοι στην Κύπρο πρέπει να είναι αντίθετοι προς τους Σοβιετικούς. Επομένως, θα πρέπει να είστε σε θέση να ασκήσετε την επιρροή σας στους Τούρκους αφού η Τουρκία δεν θα κινηθεί προς τα Σοβιέτ. Η κατάσταση στην Αθήνα θα ήταν διαφορετική.
Kissinger: Οι Τούρκοι μπορούσαν είτε να στραφούν στη Σοβιετική Ένωση είτε στον εθνικισμό του Καντάφι. Αν και δεν θα μπορούσαν να στραφούν στους Σοβιετικούς σε αυτή την κρίση, αν ήταν ταπεινωμένοι, θα μπορούσαν να πάνε προς αυτή την κατεύθυνση σε δύο ή τρία χρόνια. Οι σπόροι για αυτό θα μπορούσαν να σπαρθούν τώρα.
Killick: Η πιθανότητα τουρκικής ταπείνωσης είναι πράγματι μικρή. Η Τουρκία το έχει κάνει.
Kissinger: Το αποτέλεσμα θα εξακολουθήσει να είναι ότι η θέση των Ελλήνων στην Κύπρο θα είναι πολύ χειρότερη από ό, τι ήταν στις 15 Ιουλίου. Κατηγορώ τον εαυτο μου σε κάποιο βαθμό για αυτό που συνέβη στον δεύτερο γύρο στη Γενεύη. Δεν καταλαβαίνω και κανείς δεν μπόρεσε να μου εξηγήσει γιατί κανένας δεν υπέβαλε προτάσεις. Ο μόνος τρόπος για να σταματήσει η τουρκική επίθεση θα ήταν να πλημμυρίσει το τραπέζι με προτάσεις. Το βασικό συστατικό, ακόμα και αν ήταν ηθικά λάθος, ήταν να πιέσει τους Έλληνες να κάνουν κάποιες παραχωρήσεις. Όσο περισσότερο οι Έλληνες ήταν εξοργισμένοι από τους Τούρκους, τόσο περισσότερο οι πλάτες τους είχαν σκληρυνει και περισσότερες δικαιολογίες υπήρχαν για τους Τούρκους να επιτεθούν. Είμαι απρόθυμος για τις ΗΠΑ να τεθούν στη θέση που ήταν εκείνη την εποχή. Τίποτα δεν θα μπορούσε πιθανώς να είχε σταματήσει τους Τούρκους στη Γενεύη. Αναρωτιέμαι τι συνέβη με την πρόταση που έγινε σχετικά με τις ζώνες ασφαλείας σε ορισμένες περιοχές πέντε χιλιομέτρων και σε άλλες περιοχές οκτώ χιλιομέτρων. Αυτό φαίνεται να έχει εξαφανιστεί και δεν προβλήθηκε ποτέ. Δεν θα άλλαζε το αποτέλεσμα σε καμία περίπτωση. Η ανησυχία μου τώρα είναι ότι το αποτέλεσμα είναι τέτοιο ώστε να μην αναγκάσει τους Έλληνες να χορεύουν στους δρόμους. Οι Τούρκοι έχουν κερδίσει και οι Έλληνες έχουν χάσει, αλλά στις διαπραγματεύσεις οι Έλληνες θα πρέπει να κερδίσουν κάτι και οι Τούρκοι θα πρέπει να χάσουν κάτι.
……
Killick: Δεν έχουμε ψευδαισθήσεις για το τι μπορεί να επιτύχει μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά δεν θέλουμε να το επιδείξουμε δημόσια.
Alexander: Πρέπει να φανουμε ότι καταβάλλουμε μεγάλη προσπάθεια να μετατοπίσουμε το έδαφος υπέρ των Ελλήνων για να προχωρήσουμε σε μια διαπραγμάτευση.
Kissinger: Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρέπει να ασκηθούν σοβαρές πιέσεις στην Άγκυρα και οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να το κάνουν. Συμφωνώ ως προς το βέλτιστο αποτέλεσμα, αλλά ανησυχώ γι α το πως θα φτασουμε εκει.. Οι Τούρκοι δεν αντιδρούν στις δημόσιες πιέσεις. Έχουμε δημιουργήσει σημαντικό κεφάλαιο με τους Τούρκους και πρέπει να αποφασίσουμε πώς να το αξιοποιησουμε. Είναι αυτή η σωστη σιτγμη και το σωστό πλαίσιο για τις ΗΠΑ να κάνουν μια τεράστια προσπάθεια; Έχουμε έναν σταθερό κανόνα – δεν ενεργούμε υπό πίεση. Μέχρι να σταματήσουν οι Έλληνες να στρεφοτναι εναντιον μας , δεν θα κάνουμε τίποτα για να τους βοηθήσουμε. Αλλά δεν είμαστε Ανθέλληνες… Δεν έχει νόημα να σταματήσουμε την παροχή βοήθειας στην Τουρκία, καθώς δεν θα ωφελησει σε τιποτα και αν έπρεπε να την σταματήσουμε για κάποιο χρονικό διάστημα, θα ήταν εξαιρετικά περίπλοκο να το ξαναρχίσουμε.
Killick: Μπορώ να ρωτήσω αν το Κογκρέσο θα σας πιέσει σχετικά με την βοήθεια στην Τουρκία;
Kissinger: Αυτό είναι δυνατό. Νομίζω ότι το σενάριο που πρότεινε ο Callaghan θα έπρεπε να παίξει κάποια στιγμή και θα προτιμούσαμε να το κάνει το Ηνωμένο Βασίλειο. Η ανησυχία μας είναι ότι ο χρόνος δεν είναι ακόμα ο σωστός για μια τελικη προσπάθεια .
Buffum: Τι μπορούμε να δώσουμε με τους Τούρκους εκτός από τα πολλά πράγματα που έχουμε ήδη κάνει μαζί τους; Ο Υπουργός (Κίσινγκερ) έχει στείλει πολλά μηνύματα.
Kissinger: Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ευελιξίας στην τουρκική θέση και κανείς δεν μπορεί να υποσχεθεί την ελληνική ευελιξία. Το πραγματικό πρόβλημα είναι η συμπεριφορά της ελληνικής κυβέρνησης.
…….
Kissinger: Είναι επιθυμητό το Ηνωμένο Βασίλειο να καταβάλει προσπάθεια και είμαστε διατεθειμένοι να δώσουμε σημαντική υποστήριξη. Αλλά ο παράγοντας χρόνου θα δημιουργούσε ένα αδιέξοδο. Υπό τις καλύτερες συνθήκες, ο διαμεσολαβητής θα χρειαστεί αρκετές εβδομάδες για να πάρει μια ανασα. Αν εν τω μεταξύ ανακοινωθούν οι εκλογές, αυτό θα δημιουργούσε πίεση.
Alexander: Η συνέπεια είναιτοτε ότι νομίζετε ότι δεν πρέπει να κάνουμε τίποτα μεχρι την 3η Οκτωβρίου.
Kissinger: Μπορείτε να στείλετε τον Hattersley γύρω για να δείτε τι ευελιξία υπάρχει. Αυτό θα μπορούσαμε να το στηρίξουμε. Ωστόσο, αν πρόκειται για μια προσπάθεια ζωής ή θανάτου , τότε θα ριζοσπαστικοποιηθεί η κατάσταση. Είναι σωστό να στέλνουμε τον Hattersley σε μια διερευνητική αποστολή για να κρατήσουμε τους Τούρκους στο παιχνίδι και να κρατήσουμε τα ελληνικά χέρια, αλλά μια προσπάθεια ζωης ή θανατου θα είναι πολύ δύσκολη. Οι Τούρκοι θα ήταν οι αποδιοπομπαιοι τραγοι . Η διακοπή της βοήθειας δεν θα είναι μόνο κακή, αλλά δεν θα προωθήσει τις διαπραγματεύσεις. Οι Τούρκοι δεν θα αποσύρουν τότε τις δυνάμεις τους για πολύ καιρό και δεν θα μπορούμε να παράσχουμε βοήθεια για μεγάλο χρονικό διάστημα. Θα χρειαστούν και άλλες ρυθμίσεις.
…………
Alexander: Κύριε Γραμματέα, πώς νομίζετε ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί εάν αναλάβουμε την πρωτοβουλία μας για κάποιο χρονικό διάστημα;
Kissinger : Οι Έλληνες πρέπει να μάθουν δύο πράγματα: δεν μπορούν να μας κλωτσήσουν και δεν θα ασκήσουμε πίεση. Οι Έλληνες μπορεί να προτιμούν το status quo σε οποιαδήποτε ενέργεια από την πλευρά τους για να νομιμοποιήσουν την εδαφική αλλαγή. Έχουμε καταβάλει πολλές προσπάθειες με τον Καραμανλή και τον Μαύρο για να αρχίσουμε ένα διάλογο. Κάθε φορά, οι Έλληνες μας χτυπούν στα δόντια(Kicked us in the teeth). Οι Έλληνες δεν πρότειναν ποτέ κάτι για το οποίο θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι. Η τελευταία απάντηση του Καραμανλή ήταν παράλογη. Είπε ότι οι Τούρκοι θα πρέπει να επιστρέψουν στη γραμμή της 9ης Αυγούστου ,διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις. Δεν πιστεύουμε ότι οι Έλληνες είναι ακόμα πρόθυμοι και δεν υπάρχει καμία βάση για τη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ μέχρι να είναι έτοιμοι οι Έλληνες. Η διευθέτηση θα πρέπει να βασίζεται σε μερική απόσυρση από τις παρούσες περιοχές και κάτι στους πρόσφυγες. Η ερώτηση απόσυρσης στρατευμάτων θα είναι πολύ δύσκολη. Πώς θα μπει σε αυτό με τους Έλληνες;
…..Οι Έλληνες θα πουν ότι μας έδωσαν άλλη μια ευκαιρία να δείξουμε την υποστήριξή μας χρησιμοποιώντας το Ηνωμένο Βασίλειο ως εκπροσώπους. Τότε θα είμαστε σε πολύ λάθος θέση και αυτό πριν προετοιμάσουμε τη θέση των Τούρκων. Δεν έχω καμία ιδέα για τα στοιχεία της ευελιξίας στην ελληνική θέση. Το ερώτημα είναι πώς να φέρνουμε τα Μέρη μαζί και θέλουμε το Ηνωμένο Βασίλειο να το κάνει αυτό. Η ισχυρή μου προτίμηση είναι οι ΗΠΑ να μην το κάνουν. Βασικά, νομίζω ότι η ιδέα σας για έναν απεσταλμένο είναι περίπου δύο εβδομάδες πρόωρο. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι οι Έλληνες κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά η εγχώρια δομή στην Ελλάδα σήμερα είναι τέτοια που οι Η.Π.Α. εξακολουθούν να είναι ο αποδιοπομπαίος τράγος. Ο στρατός κατηγορεί εμάς ,η Αριστερά δεν χρειάζεται τίποτα – κέρδισε σχεδόν το 1967. Ο στρατός καταστρέφεται ως αντίβαρο και ριζοσπαστικοποιείται. Ο Καραμανλής βρίσκεται σε επικίνδυνη ζώνη και σε κάποιο σημείο θα οδηγηθεί για να παράγει κάτι. Σίγουρα δεν θέλει να κάνει τίποτα για τον Παπανδρέου. Ο Καραμανλής μπορεί να είναι πιο λογικός αργότερα.
Θα μιλήσω με τον Πρόεδρο για την πρότασή σας. Συμφωνώ με την ιδέα σας. Πρέπει να πάει έτσι. Η λύση είναι ρεαλιστική και πρέπει να περάσει μέσω της Άγκυρας. Δεν είμαι σίγουρος σε ποια στιγμή πρόκειται να γίνει όταν το Ηνωμένο Βασίλειο εγκαινιάσει την πρωτοβουλία του σε μια περίοδο που θεωρούμε ελαφρώς πρόωρη και σε μια κατάσταση κατά την οποία δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε πολύ καλά. Δεν είχαμε μια λογική επικοινωνία από τον Καραμανλή και οι Έλληνες δεν μας έδωσαν τίποτα για να μπορέσουμε να πάρουμε μια λαβή. Δεν είχα αντίληψη πριν από τη Γενεύη Β ‘τι ήθελε ο Καραμανλής. Ανησυχώ για τις βρετανικές εκλογές…».