Ο εγκέφαλος είναι μέρος του κεντρικού νευρικού συστήματος του σώματός σου. Για την ακρίβεια, είναι το πιο περίπλοκο μέρος του οργανισμού. Έχει τη δυνατότητα αποστολής και λήψης τεράστιου όγκου πληροφοριών. Επειδή είναι τόσο περίπλοκο, υπάρχουν μερικά πράγματα που οι γιατροί και οι επιστήμονες δεν καταλαβαίνουν ακόμη πλήρως γι’ αυτόν. Αυτό σημαίνει, επίσης, ότι υπάρχουν μερικά καταπληκτικά πράγματα που μπορεί να μη γνωρίζεις κι εσύ για τον εγκέφαλό σου, αλλά αξίζει να τα μάθεις. Αποτελούμενος από δισεκατομμύρια νευρώνες (ή νευρικά κύτταρα) που επικοινωνούν μέσα από τρισεκατομμύρια συνδέσεις που ονομάζονται συνάψεις, ο εγκέφαλός σου είναι ένα από τα πιο περίπλοκα και συναρπαστικά όργανα στο σώμα σου. Καταλαβαίνεις, λοιπόν, πως είναι ζωτικής σημασίας να μάθεις να διατηρείς τον εγκέφαλό σου υγιή και ενεργό. Τα στοιχεία που θα σου δώσουμε θα σε βοηθήσουν να ανακαλύψεις τη σπουδαιότητά του για την ύπαρξή σου.
11 facts για τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα
1/Το 60% του ανθρώπινου εγκεφάλου αποτελείται από λίπος. Αυτό τον καθιστά το πιο λιπαρό όργανο στο ανθρώπινο σώμα και τα λιπαρά οξέα ζωτικής σημασίας για τη σωστή λειτουργία του. Βεβαιώσου, λοιπόν, ότι τον τροφοδοτείς κατάλληλα με όλα τα υγιεινά θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για να είναι κάθε μέρα σε… φόρμα, αλλά και ότι αποφεύγεις την υπερκατανάλωση ζάχαρης και την κατανάλωση κακής ποιότητας λιπαρών, που επιβαρύνουν μακροπρόθεσμα την εγκεφαλική λειτουργία.
2/Ο εγκέφαλός σου δεν έχει σχηματιστεί πλήρως μέχρι την ηλικία των 25 ετών. Η ανάπτυξή του ξεκινά από το πίσω μέρος και πηγαίνει προς τα εμπρός. Επομένως, οι μετωπιαίοι λοβοί, που ελέγχουν τον προγραμματισμό και τη λογική, είναι οι τελευταίοι που ενισχύουν και δομούν τις συνδέσεις.
3/Η χωρητικότητα αποθήκευσης του εγκεφάλου θεωρείται σχεδόν απεριόριστη. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος αποτελείται από περίπου 86 δισεκατομμύρια νευρώνες. Κάθε νευρώνας σχηματίζει συνδέσεις με άλλους νευρώνες, οι οποίοι θα μπορούσαν να προσθέσουν έως και μία τετράδα (1.000 τρισεκατομμύρια) συνδέσεις. Με την πάροδο του χρόνου αυτοί οι νευρώνες μπορούν να συνδυαστούν αυξάνοντας την ικανότητα αποθήκευσης. Ωστόσο, στη νόσο του Αlzheimer, για παράδειγμα, πολλοί νευρώνες μπορεί να καταστραφούν και να σταματήσουν να λειτουργούν, επηρεάζοντας ιδιαίτερα τη μνήμη.
4/Οι πληροφορίες για τον εγκέφαλο ταξιδεύουν με έως και 432 χλμ. την ώρα με έναν εντυπωσιακό τρόπο: όταν ένας νευρώνας διεγείρεται, παράγει μια ηλεκτρική ώθηση που ταξιδεύει από κύτταρο σε κύτταρο. Μια διακοπή αυτής της τακτικής επεξεργασίας μπορεί να προκαλέσει επιληπτική κρίση.
5/Κατά μέσο όρο, ο νωτιαίος μυελός σταματά να αναπτύσσεται στην ηλικία των 4 ετών. Ο νωτιαίος μυελός, ο οποίος αποτελείται από μια δέσμη νευρικού ιστού και υποστηρικτικών κυττάρων, είναι υπεύθυνος για την αποστολή μηνυμάτων από τον εγκέφαλο σε όλο το σώμα.
6/Ο νωτιαίος μυελός είναι η κύρια πηγή επικοινωνίας μεταξύ του σώματος και του εγκεφάλου. Το ALS ή η αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση προκαλεί τον θάνατο των νευρώνων στον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό, επηρεάζοντας την ελεγχόμενη μυϊκή κίνηση. Μια άλλη ασθένεια που επηρεάζει τόσο τον εγκέφαλο όσο και τον νωτιαίο μυελό είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ), όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στο προστατευτικό στρώμα που καλύπτει τις νευρικές ίνες προκαλώντας προβλήματα επικοινωνίας μεταξύ του εγκεφάλου και του σώματος.
7/ Είναι μύθος ότι χρησιμοποιείς μόνο το 10% του εγκεφάλου σου. Στην πραγματικότητα, τον χρησιμοποιείς στο 100%. (Ναι, ακόμα και όταν κοιμάσαι.) Οι νευρολόγοι επιβεβαιώνουν ότι ο εγκέφαλός σου είναι πάντα ενεργός.
8/ Ο ανθρώπινος εγκέφαλος ζυγίζει 3 κιλά. Ωστόσο, το μέγεθος δε σημαίνει πάντα ευφυΐα. Οι άνδρες τείνουν να έχουν μεγαλύτερο εγκέφαλο από τις γυναίκες.
9/ Τι συμβαίνει όταν “παγώνει” ο εγκέφαλός σου; Πρόκειται για τον πόνο που εμφανίζεται όταν το κρύο χτυπά τους υποδοχείς, που ονομάζονται μήνιγγες, στο εξωτερικό κάλυμμα του εγκεφάλου. Το κρύο δημιουργεί διαστολή και συστολή των αρτηριών προκαλώντας πονοκέφαλο ταχείας έναρξης.
10/Ένα κομμάτι εγκεφαλικού ιστού μεγέθους ενός κόκκου άμμου περιέχει 100.000 νευρώνες και 1 δισεκατομμύριο συνάψεις. Ωστόσο, η βλάβη στους νευρώνες μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο. Κατά τη διάρκεια ενός εγκεφαλικού, για παράδειγμα, το αίμα δεν μπορεί να μεταφέρει οξυγόνο στον εγκέφαλο. Ως αποτέλεσμα, τα εγκεφαλικά κύτταρα μπορεί να πεθάνουν και οι ικανότητες σε αυτή τη συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου μπορεί να χαθούν. Ομοίως, η νόσος του Parkinson εμφανίζεται όταν τα κύτταρα ενός τμήματος του εγκεφάλου σου που ονομάζεται μέλαινα ουσία αρχίζουν να πεθαίνουν.
11/ Ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να παράγει περίπου 23 Watt ισχύος (αρκετή για να τροφοδοτήσει μια λάμπα). Όλη αυτή η δύναμη απαιτεί και την απαραίτητη ανάπαυση. Ο επαρκής ύπνος βοηθά στην υγεία του εγκεφάλου. Επιπλέον, η στέρηση ύπνου μπορεί να αυξήσει τη συσσώρευση μιας πρωτεΐνης στον εγκέφαλο που συνδέεται με τη νόσο του Αlzheimer.