*Του Κώστα Σαρικά – onalert.gr
Η συνεχής εξέλιξη των επιχειρησιακών δεδομένων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο αναγκάζει την Πολεμική Αεροπορία να αναζητά νέες λύσεις απέναντι στην ολοένα αυξανόμενη απειλή των μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Η Τουρκία έχει επενδύσει στρατηγικά στα UAV, μετατρέποντάς τα σε κύριο πυλώνα της αεροπορικής της ισχύος, με συστήματα όπως τα Bayraktar TB2, Anka-S, Aksungur και Akinci να αποτελούν καθημερινή παρουσία στο Αιγαίο, στην Κύπρο και στη Μέση Ανατολή.
Η ελληνική απάντηση δεν θα μπορούσε να περιοριστεί σε παθητική άμυνα. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της ΠΑ βρίσκονται πλέον οι APKWS II, πύραυλοι ακριβείας που μπορούν να μετατραπούν σε αποτελεσματικό «αντι-drone» όπλο για τα ελληνικά F-16.
Η Πολεμική Αεροπορία, άλλωστε, βρίσκεται σε μια κρίσιμη φάση εκσυγχρονισμού των δυνατοτήτων της, με ιδιαίτερη έμφαση στην αντιμετώπιση των σύγχρονων απειλών από μη επανδρωμένα αεροχήματα (UAVs). Στο πλαίσιο αυτό, οι πύραυλοι APKWS II (Advanced Precision Kill Weapon System II) έχουν αναδειχθεί ως μια πολλά υποσχόμενη λύση για τα μαχητικά F-16, προσφέροντας οικονομική και αποτελεσματική άμυνα κατά drones.
Πρόσφατες συναντήσεις μεταξύ στελεχών της ΠΑ και εκπροσώπων της BAE Systems στην Αθήνα υπογραμμίζουν το ενδιαφέρον για την ενσωμάτωση αυτού του συστήματος στα ελληνικά μαχητικά, με στόχο την ενίσχυση της αεροπορικής υπεροχής στο Αιγαίο και πέραν αυτού.
Το APKWS II, που μετατρέπει απλές μη κατευθυνόμενες ρουκέτες σε όπλα ακριβείας, θεωρείται ιδανικό για την καταπολέμηση τουρκικών drones, όπως τα Bayraktar TB2, τα οποία έχουν αποδειχθεί απειλή σε διάφορα θέατρα επιχειρήσεων.
Η ανάγκη για τέτοια όπλα προκύπτει από την εξέλιξη των σύγχρονων πολέμων, όπου τα drones παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Η Τουρκία έχει επενδύσει σημαντικά σε UAVs, με τα Bayraktar να χρησιμοποιούνται σε συγκρούσεις όπως στη Λιβύη, τη Συρία και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αποδεικνύοντας την ικανότητά τους να πλήττουν στόχους από απόσταση χωρίς κίνδυνο για τον χειριστή.
Για την Ελλάδα, η απόκτηση APKWS II θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα, επιτρέποντας σε ένα μόνο F-16 να καταρρίψει πολλαπλά drones χωρίς την ανάγκη χρήσης ακριβών πυραύλων αέρος-αέρος. Οι δυνατότητες και τα χαρακτηριστικά του APKWS II βρίσκονται στο «μικροσκόπιο» της HAF, που εξετάζει όλες τις παραμέτρους από την χρησιμότητα τους έναντι των τουρκικών drones, τις πρώτες αποστολές του και ζητήματα, όπως τη χρήση και το κόστος.
Δυνατότητες και χαρακτηριστικά του APKWS II
Το APKWS II είναι ένα σύστημα καθοδήγησης που μετατρέπει τις παραδοσιακές μη κατευθυνόμενες ρουκέτες Hydra 70mm σε πυραύλους ακριβείας με laser guidance. Το σύστημα αναπτύχθηκε από την BAE Systems με την πρόσθεση τμήματος καθοδήγησης μεταξύ του κινητήρα και της κεφαλής της ρουκέτας, επιτρέποντας ακρίβεια χτυπήματος σε απόσταση έως και 5-8 χιλιομέτρων, ανάλογα με τις συνθήκες. Η ταχύτητα του πυραύλου κυμαίνεται από 739 έως 1.000 μέτρα ανά δευτερόλεπτο, καθιστώντας τον ικανό να εμπλέκει γρήγορα κινούμενους στόχους.
Μία από τις βασικές καινοτομίες είναι ο ημι-ενεργός laser seeker, ο οποίος ανιχνεύει στόχους που φωτίζονται από laser, είτε από το ίδιο το αεροσκάφος είτε από εξωτερικές πηγές όπως επίγειες μονάδες ή άλλα UAVs. Πρόσφατα, προστέθηκε και παθητικός υπέρυθρος αισθητήρας (IR seeker) για dual-mode λειτουργία, επιτρέποντας εμπλοκή πολλαπλών στόχων ταχύτερα, ιδιαίτερα σε αερομαχίες. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι κρίσιμο για anti-drone επιχειρήσεις, καθώς τα drones συχνά κινούνται σε χαμηλές ταχύτητες και υψόμετρα, κάνοντας τα ευάλωτα σε τέτοια όπλα.
Το APKWS II είναι ελαφρύ – περίπου το 1/3 του βάρους άλλων laser-guided όπλων – και χαμηλού κόστους, με ελάχιστη παράπλευρη ζημιά λόγω μικρής κεφαλής. Μπορεί να ενσωματωθεί εκτός από τα F-16, σε πλατφόρμες όπως ελικόπτερα Apache, τα ελικόπτερα του Πολεμικού Ναυτικού MH-60R και ακόμα και UAVs.
Στα F-16, μπορεί να φορτωθεί σε πολλαπλούς πυλώνες, με δυνατότητα μεταφοράς έως 42 ρουκετών σε έξι pods, αυξάνοντας δραματικά την ικανότητα εμπλοκής πολλαπλών στόχων. Είναι αποτελεσματικό κατά ελαφρώς θωρακισμένων στόχων, συμπεριλαμβανομένων drones, οχημάτων και οχυρωμένων θέσεων, προσφέροντας ευελιξία σε αστικά ή πυκνά περιβάλλοντα.
Επιπλέον, το σύστημα έχει αποδειχθεί αξιόπιστο σε δοκιμές, με ακρίβεια που ξεπερνά τα 90% σε σενάρια κατά drones και πυραύλων cruise. Η BAE Systems έχει πραγματοποιήσει δοκιμές ground-to-air και air-to-air, επιβεβαιώνοντας την αποτελεσματικότητα κατά γρήγορων, ευέλικτων drones. Για την Πολεμική Αεροπορία , αυτό σημαίνει ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας χωρίς μεγάλες αλλαγές στα υπάρχοντα F-16, τα οποία ήδη αναβαθμίζονται στο πρόγραμμα Viper.
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Οι πύραυλοι APKWS II έχουν τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:
• Διάμετρος: 70 χιλιοστά (ρουκέτα Hydra 70).
• Μήκος: 1,9 μέτρα.
• Βάρος: 15 κιλά περίπου.
• Καθοδήγηση: Ημι-ενεργό λέιζερ (SAL).
• Εμβέλεια: 1,5 – 8 χλμ.
• Κεφαλή: Εκρηκτική/κατακερματισμού (WDU-4/B, M282, M151 κ.ά.).
• Φορείς: Μαχητικά αεροσκάφη, ελικόπτερα, UCAV.
Το σημαντικότερο πλεονέκτημα είναι ότι δεν απαιτούνται μεγάλες αλλαγές στα συστήματα των F-16. Οι APKWS II μπορούν να εκτοξευτούν από υπάρχοντες εκτοξευτές ρουκετών LAU-131 ή LAU-68, κάτι που μειώνει σημαντικά το κόστος ολοκλήρωσης.
Στόχος: Τα τουρκικά drones
Ο κύριος στόχος της απόκτησης APKWS II από την ΠΑ είναι η αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής από UAVs. Η Τουρκία διαθέτει ένα από τα πιο προηγμένα προγράμματα drones παγκοσμίως, με τα Bayraktar TB2 να είναι το πιο διαδεδομένο. Αυτά τα drones φέρουν πυραύλους MAM-L και έχουν χρησιμοποιηθεί για επιτήρηση και πλήγματα στο Αιγαίο.
Ένα ελληνικό F-16 εξοπλισμένο με APKWS II θα μπορούσε να καταρρίψει πολλαπλά Bayraktar χωρίς να εξαντλήσει ακριβούς πυραύλους, όπως AIM-9X ή AIM-120. Τα drones είναι αργά (μέγιστη ταχύτητα 220 χλμ/ώρα) και μη ευέλικτα σε αερομαχίες, κάνοντας τα ιδανικούς στόχους για laser-guided ρουκέτες. Η Τουρκία έχει αναπτύξει και δικό της ανάλογο σύστημα για Hydra ρουκέτες, δείχνοντας ανταγωνιστικό χαρακτήρα στην περιοχή.
Σε σενάρια όπως η υπεράσπιση νησιών, τα APKWS θα επέτρεπαν στα F-16 να εμπλέκουν σμήνη drones από ασφαλή απόσταση, μειώνοντας τον κίνδυνο. Η BAE Systems έχει δοκιμάσει το σύστημα κατά στρατιωτικών drones, επιβεβαιώνοντας την αποτελεσματικότητα. Για την Ελλάδα, αυτό είναι στρατηγικής σημασίας, καθώς τα τουρκικά UAVs χρησιμοποιούνται για παραβιάσεις και επιτήρηση, απειλώντας την εθνική ασφάλεια.
Οι πρώτες αποστολές του APKWS II
Οι πρώτες επιχειρησιακές αποστολές του APKWS II ως anti-drone όπλου ξεκίνησαν με την αμερικανική Πολεμική Αεροπορία (USAF) το 2024, κατά drones των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα. F-16 Viper από την 480η Μοίρα χρησιμοποίησαν APKWS II για να καταρρίψουν πολλαπλά UAVs, αποδεικνύοντας την ικανότητα σε πραγματικές συνθήκες. Αυτές οι αποστολές ήταν οι πρώτες που έδειξαν air-to-air χρήση του συστήματος κατά drones, με επιτυχία κατά μη ευέλικτων, υποηχητικών στόχων.
Προηγούμενες δοκιμές το 2019 στην αεροπορική βάση Eglin AFB είχαν δείξει την ικανότητα κατά drones που προσομοιώνουν πυραύλους cruise. Σε αυτές, ένα F-16 κατέρριψε subscale drone με AGR-20A APKWS. Από τότε, το σύστημα έχει ενσωματωθεί σε επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή, με F-16 να φέρουν drone kill markings. Η USAF το θεωρεί «χαμηλού κόστους επιλογή κατά μικρών αεροπορικών απειλών».
Για την Πολεμική Αεροπορία αυτές οι αποστολές παρέχουν πολύτιμα μαθήματα. Η ενσωμάτωση σε ελληνικά F-16 θα μπορούσε να ξεκινήσει με δοκιμές, ακολουθώντας το αμερικανικό μοντέλο.
Η χρήση του APKWS II είναι ευέλικτη: air-to-ground για επίγειους στόχους και air-to-air για drones. Στα F-16, ενσωματώνεται εύκολα, με ελάχιστες τροποποιήσεις. Το κόστος είναι το μεγάλο πλεονέκτημα: περίπου $35.000 ανά πύραυλο, έναντι $500.000 για AIM-9X ή $1 εκατ. για AMRAAM.