Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Energia.gr τις τελευταίες εβδομάδες καταγράφεται έντονη κινητικότητα και στις δύο όχθες του Ατλαντικού με σοβαρό διπλωματικό υπόβαθρο σε ό,τι αφορά το μάλλον τελματωθέν έργο του αγωγού East Med, που προορίζεται να μεταφέρει αέριο από την πλούσια σε φυσικό αέριο περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη, μέσω Ελλάδας και Ιταλίας. Οι τεχνικές προδιαγραφές του εν λόγω εμβληματικού έργου είναι ιδιαίτερα απαιτητικές με ένα συνολικό μήκος στα 1,900 χλμ – που αυτόματα τον κατατάσσει στους μεγαλύτερους αγωγούς παγκοσμίως- και αρχική δυνατότητα μεταφοράς τα 10 bcma, που σε δεύτερη φάση μπορούν να αυξηθούν στα 20 bcma και ένα συνολικό κατασκευαστικό κόστος που φθάνει πλέον τα € 7 δισεκ.
Σήμερα, με τις ΗΠΑ να επιθυμούν διακαώς να εμπλακούν στην ενεργειακή προμήθεια της Ευρώπης (έχοντας αντιληφθεί την σοβαρή οικονομική διάσταση του όλου θέματος) κάτι που φάνηκε ξεκάθαρα στην συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ για τους δασμούς, που υπογράφηκε στις 27/7 στην Σκωτία μεταξύ του Προέδρου Τραμπ και της εκπροσώπου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η ενεργειακή τροφοδοσία της ΕΕ είτε από τις ΗΠΑ ή από αλλού, έχει επανέλθει στο ραντάρ του Λευκού Οίκου και του State Department. Έτσι ο East Med που η υλοποίηση του περνά υποχρεωτικά μέσα από τις εταιρείες που έχουν αναπτύξει ερευνητική δραστηριότητα στην περιοχή, και έχουν ήδη ανακαλύψει στην Κύπρο βεβαιωμένα κοιτάσματα αερίου άνω των 400 bcm, πέρα από αυτών του Ισραήλ και Αιγύπτου, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ενεργειακή στρατηγική των ΗΠΑ. Κάτι που καθίσταται ιδιαίτερα εμφανές αφού στις έρευνες στην Ανατ. Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, εμπλέκονται άμεσα δύο Αμερικανικές πετρελαϊκές, η ExxonMobil και η Chevron, που θεωρούνται οι μεγαλύτερες παγκοσμίως.
Παρά την οικονομική και επενδυτική ανυποληψία στην οποία περιέπεσε η Ελλάδα την περασμένη δεκαετία, κατά ένα μαγικό τρόπο το project του East Med επιβίωσε με την αρμόδια υπηρεσία της ΔΕΠΑ να ολοκληρώνει σειρά τεχνικών και οικονομικών μελετών με την χρηματοδότηση των εμπλεκόμενων εταιρειών και της ΕΕ. Αυτό επέτρεψε την υπογραφή διακρατικής συμφωνίας στις 2 Ιανουαρίου 2020 με την συμμετοχή Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ με απούσα όμως την Ιταλία, η κυβέρνηση της οποίας είχε εκφράσει αντιρρήσεις. Σήμερα, σύμφωνα με πληροφορίες, αυτές έχουν αρθεί και αναμένεται πλέον ενεργή συμμετοχή της Ιταλίας στο όλο έργο.
Στην συνέχεια το έργο αμφισβητήθηκε σοβαρά με Αμερικανική παρέμβαση, μετά από πιέσεις που εξάσκησε η Τουρκία, και το κατάπτυστο non paper του State Department το 2022 που χαρακτήριζε τον αγωγό ως περιβαλλοντικά επικίνδυνο και οικονομικά μη βιώσιμο. Μετά από σθεναρή αντίδραση των Βρυξελλών που είδε το non paper ως άμεση παρέμβαση στα εσωτερικά της ΕΕ, ναι μεν ο κίνδυνος ακύρωσης του έργου αποσοβήθηκε αλλά παραμένει ισχυρός ο φόβος εμπλοκής της Άγκυρας αφού η ακολουθούμενη πολιτική της Τουρκίας για τον πλήρη έλεγχο κάθε project στην θαλάσσια περιοχή του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου ευρίσκεται σε απόλυτη ισχύ.
Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι το σχέδιο για τον εν λόγω αγωγό ξεκίνησε με πρωτοβουλία της Ελλάδας την περίοδο 2011/2012 οπότε και εκπονήθηκε η πρώτη μελέτη σκοπιμότητας και συμφωνήθηκε το εταιρικό σχήμα για την υλοποίηση του με σύμπραξη της ΔΕΠΑ και της Ιταλικής εταιρείας Edison, στο πλαίσιο της ευρύτερης συνεργασίας που έχουν οι δύο εταιρείες η οποία ξεκίνησε την περίοδο 2005/2006. Μάλιστα το 2013 το έργο του East Med συμπεριλήφθηκε στα Ευρωπαϊκά έργα κοινού ενδιαφέροντος (PCI) όπου και παραμένει ως σήμερα, ενδεικτικό του συνεχιζόμενου ενδιαφέροντος των Βρυξελλών για την υλοποίηση του έργου.
Η επερχόμενη άφιξη στα τέλη Αυγούστου του νέου ενοίκου της Αμερικανικής πρεσβευτικής κατοικίας επί της οδού Παναγή Κυριακού, της κ. Kimberly Guilfoyle, και κατά τα φαινόμενα έμπιστου του Προέδρου Τραμπ, αναμένεται να δώσει νέα ώθηση στα σχέδια υλοποίησης του East Med, με την Αμερικανική πλευρά να θεωρεί ότι το εν λόγω project αποτελεί ένα καλό χαρτί στις επαφές της με την Ελληνική κυβέρνηση και στην νέα πολιτική ενέργειας που επιθυμεί διακαώς να προωθήσει στην περιοχή. Με τις Αμερικανικές πετρελαϊκές να παίζουν κυρίαρχο ρόλο τόσο στις έρευνες και παραγωγή όσο και στη μεταφορά αερίου.
Όπως μας τόνισαν οι πηγές μας στην Ουάσιγκτον, «η σημερινή συγκυρία στην Ανατ. Μεσόγειο και στην Ελλάδα-Κύπρο είναι ιδανική για την προώθηση του East Med αφού στο όλο εγχείρημα θα μπορούν πλέον να συμμετέχουν ως επενδυτές οι δύο μεγάλες Αμερικανικές πετρελαϊκές, και ενδεχομένως και άλλες εταιρίες. Η δε ανάπτυξη των γνωστών κοιτασμάτων στην Κύπρο, και αυτών που ευελπιστούμε να ανακαλύψουμε στην Ελλάδα, θα προχωρήσει ταυτόχρονα με την προώθηση και τελικά την κατασκευή του East Med”.