Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ – Λευκωσία
Η ρευστή κατάσταση στη Συρία δημιουργεί κινδύνους, που θα πρέπει να τύχουν διαχείρισης. Συνήθως, σε τέτοιες συνθήκες, αναπτύσσονται και διάφορα σενάρια, τα οποία στην προκειμένη περίπτωση είναι τουρκικά και αναπαράγονται με ευκολία στην ελληνική πλευρά, σε Ελλάδα και Κύπρο.
Έχει μεταδοθεί πως υπάρχει ενδεχόμενο οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) Τουρκίας-Συρίας. Πλην των σεναρίων, που κυκλοφορούν, τις δηλώσεις που γίνονται στην Τουρκία, δεν υπάρχουν πληροφορίες, ενδείξεις ότι αυτό το ενδεχόμενο είναι στα σκαριά.
Προφανώς και όπως είναι η κατάσταση αυτή τη στιγμή στη Συρία, τούτο δεν μπορεί να είναι προτεραιότητα, όσο μεγάλη και ισχυρή επιρροή ασκεί η κατοχική δύναμη στο «μεταβατικό καθεστώς» της Συρίας. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει πως δεν θα πρέπει να γίνουν αποτρεπτικές κινήσεις.
Ήδη, όπως έγινε γνωστό, το θέμα τούτο όπως και ο ρόλος της κατοχικής Τουρκίας στη Συρία, τέθηκε από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και τον Έλληνα Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, στη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την περασμένη Πέμπτη. Και αναλύθηκαν οι κίνδυνοι και οι επιπτώσεις και για κράτη-μέλη, όπως είναι η Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά και για την Ε.Ε. συνολικά.
Γιατί ναι μεν ήθελαν διακαώς να απαλλαγούν από τον Άσαντ αλλά δεν πρέπει να θεωρείται κανονικότητα και λογική συνέχεια να στρογγυλοκάτσει στη Συρία ο Ερντογάν, να ελέγχει τη χώρα αυτή, στρατιωτικά και πολιτικά.
Δεν πρέπει να αποκλείεται τίποτα
Χωρίς να αποκλείεται οτιδήποτε για το τι μπορεί να συμβεί σε σχέση με την οριοθέτηση ΑΟΖ, είναι σαφές πως ο ηγέτης της μεταβατικής κατάστασης, Αλ Γκολάνι, επιζητεί διεθνή αναγνώριση και ενόψει του γεγονότος ότι οι διάφοροι διεθνείς παίκτες άρχισαν να ξεπλύνουν τους «αντάρτες», που είναι και επικηρυγμένοι αλλά και χαρακτηρισμένοι ως τρομοκράτες, μάλλον θα είναι «προσεκτικός».
Με αυτούς, βέβαια, δεν μπορεί κανείς να είναι βέβαιος. Στην Αθήνα βλέπουν το ενδεχόμενο να προκύψει ένα δεύτερο τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο είναι παράνομο αλλά «ζει και βασιλεύει». Γίνεται λόγος για τουρκοσυριακό μνημόνιο.
Γνωρίζοντας τις τουρκικές επιδιώξεις και στοχεύσεις, κυρίως εμείς στην Κύπρο και λιγότερο στην Ελλάδα, δεν θα πρέπει να αποκλεισθεί οτιδήποτε στο μέλλον. Γιατί κι αυτό το σενάριο κινείται στη λογική των ιμπεριαλιστικών επιδιώξεων της Άγκυρας.
Για να γίνει οριοθέτηση, που εκτός από παράνομη είναι και παράλογη επειδή θα σβήσει την Κύπρο από το χάρτη, υπάρχει και μια άλλη παράμετρος, που αφορά τα κατεχόμενα. Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Φίλη, στην αθηναϊκή «Καθημερινή», μια τέτοια κίνηση «θα απονομιμοποιήσει τη συμφωνία με την αυτοαποκαλούμενη ‘’Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου’’ (το 2011 κατατέθηκε στον ΟΗΕ για την υφαλοκρηπίδα και το 2023 ο Ερντογάν αποκάλυψε αντίστοιχη για την ΑΟΖ), υπονομεύοντας εν τοις πράγμασι την προσπάθεια διεθνούς αναγνώρισης της δεύτερης, επιβεβαιώνοντας την εικόνα του προτεκτοράτου.
Αν από την άλλη επιδιώξει την απευθείας οριοθέτηση ανάμεσα στους Τουρκοκυπρίους και τη Συρία, θα έχει δύο σημαντικά οφέλη:
θα δώσει υπόσταση στο ψευδοκράτος και θα του προσφέρει τη διεθνή νομιμοποίηση για την οποία πασχίζει.
Μέσα σε όλα αυτά, είτε τα σενάρια είναι ορατά ή όχι, υπαρκτά ή ανύπαρκτα, θα πρέπει να μπει στην εξίσωση και όσα αναφέρονται δημόσια από το καθεστώς της Άγκυρας.
Ο πρώην υπουργός Αμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος τώρα είναι πρόεδρος της επιτροπής εθνικής άμυνας του τουρκικού κοινοβουλίου, υποστήριξε ότι «η εδαφική κυριαρχία της Τουρκίας θα αυξηθεί εάν υπογραφεί συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας με τη Συρία…
Στη νέα περίοδο, μια πιθανή συμφωνία ΑΟΖ με τη Συρία θα επεκτείνει την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας στη Μεσόγειο». Οπότε το λένε και το προωθούν. Πόσο μακριά θα πάνε αυτό θα πρέπει να τύχει αξιολόγησης.
Αλλά και ο Ερντογάν κάθε λίγο και λιγάκι επαναλαμβάνει τις επεκτατικές βλέψεις της Άγκυρας. Αναφέρει πως «η Τουρκία είναι μεγαλύτερη από την Τουρκία. Ως έθνος, δεν μπορούμε να περιορίσουμε τους ορίζοντές μας σε 782.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Είμαστε υποχρεωμένοι να δούμε την αποστολή που μας έχει αναθέσει η Ιστορία, να την αποδεχτούμε και να πράξουμε αναλόγως».
Ο Ερντογάν επιχειρεί να αλλάξει το χάρτη. Η δημιουργία ενός ελεγχόμενου ισλαμικού κράτους στη Συρία δεν τρομάζει μόνο την Κύπρο, την Ελλάδα, αλλά και τους υπόλοιπους. Πρωτίστως το Ισραήλ, το Λίβανο, τις ΗΠΑ, την Αίγυπτο. Η προληπτική κινητοποίηση όλων είναι επιβεβλημένη.