Αρμενία υπό την Στρατιωτική αιγίδα Ινδίας… Τον Αύγουστο, αναφέρθηκε ότι η Αρμενία θα αποκτήσει το ινδικό,εγχώριο πυραυλικό σύστημα αεράμυνας Akash-1S.
ΤΟΥ Syed Fazl-e-Haider
ΠΗΓΗ Eurasia Daily Monitor
Η Αρμενία, η οποία είχε παραγγείλει 15 πυραυλικά συστήματα Akash το 2022 αξίας 720 εκ. δολάριων, θα είναι ο πρώτος ξένος αγοραστής τηςπλατφόρμας. Τα συστήματα Akash-1S, τα οποία θα κατασκευάζει η ινδική εταιρεία Bharat Dynamics Limited, παρέχουν αξιόπιστη προστασία έναντι αεροπορικών απειλών όπως μαχητικά, κατευθυνόμενοι πύραυλοι και drones. Η στρατιωτική συνεργασία μεταξύ του Νέου Δελχί και του Ερεβάν συνεχίζει να εμβαθύνει, με την Αρμενία να αναδεικνύεται ως ο μεγαλύτερος εισαγωγέας όπλων από την Ινδία τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Μια έκθεση από το ινδικό υπουργείο Οικονομικών ανέφερε:
«Η πρώην Σοβιετική Δημοκρατία της Αρμενίας έχει γίνει ο μεγαλύτερος εισαγωγέας όπλων από την Ινδία μετά τη σύναψη συμφωνιών για την αγορά συστημάτων Pinaka και αντιαεροπορικών συστημάτων Akash». Η έκθεση ανέφερε περαιτέρω, «ο συνολικός όγκος αγορών όπλων από την Αρμενία από την Ινδία έφτασε τα 600 εκ. δολάρια μέχρι την έναρξη του τρέχοντος [οικονομικού έτους] 2024–25». Στο πλαίσιο αμυντικών συμφωνιών πολλών εκατομμυρίων δολαρίων, το Νέο Δελχί έχει δεσμευτεί να προμηθεύει τον αρμενικό στρατό με ινδικής κατασκευής πυρομαχικά, αντιαρματικές ρουκέτες και εξοπλισμό κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Η εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας μεταξύ Ινδίας και Αρμενίας αντανακλά τις στρατηγικές προσπάθειες και των δύο εθνών για αναμόρφωση των περιφερειακών συμμαχιών, καθώς η Αρμενία αναζητά εναλλακτικές λύσεις έναντι της χαμένης ρωσικής στρατιωτικής υποστήριξης και η Ινδία προσπαθεί να επεκτείνει τη γεωπολιτική της επιρροή στον Νότιο Καύκασο.
Το 2023, το Ερεβάν αποφάσισε να διορίσει ΑΚΑΜ στην πρεσβεία του στο Νέο Δελχί σε μια κίνηση που θα ενισχύσει την στρατιωτική συνεργασία με την Ινδία. Η απόφαση ελήφθη αφού η Αρμενία υπέγραψε πολλές αμυντικές συμφωνίες με Ινδούς κατασκευαστές όπλων το 2022. Οι συμφωνίες, αξίας 245 εκ. δολ, περιελάμβαναν την απόκτηση ινδικών συστημάτων ΠΕΠ, αντιαρματικών πυραύλων και πυρομαχικών. Ο Αρμένιος ΑΚΑΜ υποτίθεται ότι θα συντονίσει τα υπάρχοντα αμυντικά προγράμματα μεταξύ των δύο χωρών. Η παρουσία Αρμένιου αμυντικού ακόλουθου στην Ινδία θα επιτρέψει στο Ερεβάν και στο Νέο Δελχί να διεξάγουν στρατιωτική συνεργασία με πιο επίσημο και διπλωματικό τρόπο.
Η Αρμενία στο παρελθόν βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στη Ρωσία για την προμήθεια όπλων και πυρομαχικών. Η Ρωσία ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας όπλων προς την Αρμενία την τελευταία δεκαετία, αντιπροσωπεύοντας το 94% στο διάστημα 2011 – 2020. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Μόσχα προμήθευε τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, συστήματα αεράμυνας, ΠΕΠ και άρματα μάχης Ερεβάν. Επιπλέον, το 2016, η Ρωσία προμήθευσε βαλλιστικούς πυραύλους μικρού βεληνεκούς Iskander με εκτιμώμενο βεληνεκές 300 χιλιομέτρων. Το 2019, η Μόσχα παρέδωσε επίσης τέσσερα μαχητικά αεροσκάφη Su-30SM στην Αρμενία, ενισχύοντας σημαντικά την ικανότητα κρούσης της.
Το Ερεβάν αναζητά εναλλακτικούς προμηθευτές εν μέρει λόγω των αυξανόμενων εντάσεων με τη Μόσχα εν μέσω του συνεχιζόμενου πολέμου του Κρεμλίνου κατά της Ουκρανίας. Τον Φεβρουάριο, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν επανέλαβε την ξεκάθαρη θέση του Ερεβάν για τον πόλεμο της Ουκρανίας, λέγοντας: «Η Αρμενία δεν είναι σύμμαχος της Ρωσίας στο ζήτημα της Ουκρανίας και αυτή είναι η ειλικρινής μας θέση». Οι αμυντικές συμφωνίες που υπογράφηκαν μεταξύ Αρμενίας και Ινδίας θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανησυχία στη Μόσχα, καθώς οι συμβάσεις υπονομεύουν το καθεστώς της Ρωσίας ως κύριου προμηθευτή όπλων και πυρομαχικών στην Αρμενία. Το 2022, ο Πασινιάν, χωρίς να κατονομάσει τη Ρωσία, είπε: «Οι σύμμαχοί μας απέτυχαν να παραδώσουν όπλα στην Αρμενία παρά τα συμβόλαια που υπέγραψαν μαζί τους τα τελευταία δύο χρόνια».
Οι ενισχυόμενοι αμυντικοί δεσμοί Ινδίας-Αρμενίας δεν είναι χωρίς ιδιαίτερη γεωπολιτική σημασία. Οι σχέσεις μεταξύ Ινδίας και Αρμενίας έγιναν πιο στενές μετά τον πόλεμο του Καραμπάχ του 2020, κατά τον οποίο το Πακιστάν υποστήριξε σθεναρά το Αζερμπαϊτζάν εναντίον της Αρμενίας. Τον Οκτώβριο του 2020, ο Πασινιάν ισχυρίστηκε ότι οι πακιστανικές ειδικές δυνάμεις πολεμούσαν μαζί με τον στρατό του Αζερμπαϊτζάν εναντίον της Αρμενίας στη σύγκρουσή τους για την αμφισβητούμενη περιοχή του Καραμπάχ. Ωστόσο, το Ισλαμαμπάντ απέρριψε τον ισχυρισμό ως «αβάσιμο και αδικαιολόγητο». Η Ινδία εύκολα έκανε έναν παραλληλισμό μεταξύ της περιοχής του Καραμπάχ και της αμφισβητούμενης περιοχής του Κασμίρ μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν—για την οποία οι δύο αντίπαλοι έχουν πολεμήσει τρεις φορές από το 1947. Η Τουρκία υποστήριξε ηχηρά την στάση του Πακιστάν για το Κασμίρ και το Πακιστάν, στάθηκε, μαζί με την Τουρκία στην υποστήριξη του Αζερμπαϊτζάν εναντίον της Αρμενίας.
Η Ινδία ενισχύει τη στρατιωτική δύναμη της Αρμενίας σε μια κίνηση να μετατρέψει το Ερεβάν σε στρατηγικό της εταίρο στον Νότιο Καύκασο. Η Αρμενία έγινε ο μεγαλύτερος ξένος αποδέκτης ινδικών όπλων το 2020, αφού ο συνολικός όγκος αμυντικών συμβάσεων που συνήφθησαν με την Ινδία υπολογίστηκε σε 2 δισ.δολάρια. Η Αρμενία έγινε επίσης ο πρώτος ξένος χειριστής του συστήματος Akash SAM. Η Ινδία βλέπει τη διμερή και πολυμερή συνεργασία της Αρμενίας με το Ιράν, τη Γαλλία και την Ελλάδα ως τρόπο για την ανάληψη στρατηγικών έργων συνδεσιμότητας στον Νότιο Καύκασο. Αυτό υποκινήθηκε περαιτέρω από τις προηγούμενες δραστηριότητες του Πακιστάν στον Νότιο Καύκασο.
Το 2017, το Πακιστάν υπέγραψε τριμερή συμφωνία περιφερειακής συνεργασίας με το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, το 2020, το Ισλαμαμπάντ στάθηκε στο πλευρό της Άγκυρας στην υποστήριξη του Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμό του εναντίον της Αρμενίας για το Καραμπάχ. Οι τρεις χώρες υπέγραψαν την «τριμερή Διακήρυξη του Ισλαμαμπάντ» το 2021 για να δείξουν αλληλεγγύη με το Αζερμπαϊτζάν μετά τον πόλεμο. Η Ινδία, ως απάντηση, δημιούργησε τη δική της τριμερή με την Αρμενία και το Ιράν για συνεργασία σε θέματα επικοινωνίας και διαχείρισης πόρων.
Το 2023, ο Asif Iqbal, Πρόεδρος του Ινδικού Εμπορικού και Οικονομικού Οργανισμού, δήλωσε: «Η Ινδία ετοιμάζεται να γίνει χώρα παρατηρητής της EAEU το 2024. Αυτή η συγκυρία θα μας επιτρέψει να εμβαθύνουμε τη συνεργασία με την Αρμενία σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της άμυνας. Η Ινδία διαπραγματεύεται επί του παρόντος μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (ΕΑΕΕ) και μπορεί να ψάχνει να βρει περισσότερες ευκαιρίες για να ενισχύσει τη στρατηγική της συνεργασία με την Αρμενία. Στην ταχέως μεταβαλλόμενη γεωπολιτική πραγματικότητα της περιοχής, οι Ινδοί ηγέτες εκτιμούν την Αρμενία ως στρατηγικό σύμμαχο. Το Νέο Δελχί βλέπει το Ερεβάν ως πιθανό μέρος των μελλοντικών διαδρομών διαμετακόμισης προς τις χώρες της ΕΕ.
Η αυξανόμενη αμυντική συνεργασία μεταξύ Ινδίας και Αρμενίας υπογραμμίζει τη μεταβαλλόμενη γεωπολιτική δυναμική στην περιοχή, με τα δύο έθνη να επιδιώκουν να επεκτείνουν τη στρατηγική τους επιρροή. Για την Αρμενία, η συνεργασία με την Ινδία προσφέρει όχι μόνο προηγμένες στρατιωτικές δυνατότητες αλλά και μια νέα διπλωματική και οικονομική οδό προς μεγαλύτερη ανεξαρτησία και περιφερειακή ασφάλεια, καθώς το Ερεβάν προσπαθεί να μειώσει την εξάρτησή του από τη Ρωσία. Για την Ινδία, αυτοί οι δεσμοί παρέχουν μια βάση στον Νότιο Καύκασο, προσφέροντας πιθανή πρόσβαση σε στρατηγικούς διαδρόμους διαμετακόμισης και ενισχύοντας την παρουσία της σε μια περιοχή όπου ανταγωνιστές όπως το Πακιστάν και η Τουρκία δραστηριοποιούνται ήδη. Καθώς αυτή η σχέση βαθαίνει, και οι δύο χώρες τοποθετούνται για να αξιοποιήσουν η μία τις δυνάμεις της άλλης σε έναν όλο και πιο πολυπολικό κόσμο.
