Δεν είναι τυχαίο που ο θρυλικός ταξιδευτής και σεφ Άντονι Μπουρντέν αφιέρωσε ένα ολόκληρο επεισόδιο της εκπομπής του στη Νάξο το 2016. Φήμες λένε ότι το Κυκλαδονήσι θα ήταν μόνο μία στάση στο γαστροταξίδι του στο Αιγαίο, αλλά ο αμερικανός σεφ εντυπωσιάστηκε από τους γευστικούς θησαυρούς του νησιού και αποφάσισε να τους εξερευνήσει προσεκτικά, αφιερώνοντας χρόνο.
Πράγματι, η Νάξος είναι ένα από τα πιο εύφορα και παραγωγικά νησιά στο Αιγαίο Πέλαγος, με πολλούς από τους κατοίκους της να ασχολούνται ακόμα με τον πρωτογενή τομέα. Ωραίες παραλίες, πλούσια ιστορία και ένα γαστρονομικό παρελθόν, παρόν και μέλλον κάνουν τη Νάξο ιδανικό προορισμό για τους foodies.
Τοπικά προϊόντα
Στα πεδινά του νησιού τα κηπευτικά, εσπεριδοειδή, ελιές και ανάμεσά τους και η περίφημη πατάτα Νάξου. Στα πιο ορεινά τα αιγοπρόβατα και οι στάνες, εδώ ξεκινάει η διαδικασία για τα γνωστά τυριά του νησιού. Η Νάξος, το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων δεν γοητεύτηκε από τις σειρήνες του εκμοντερνισμού και του μαζικού τουρισμού και όλα αυτά τα χρόνια διατήρησε τον γεωργικό και κτηνοτροφικό της χαρακτήρα. Δεν διατηρήθηκαν όλα τα χωράφια, τα περιβόλια και τα κοπάδια. Αλλά οι Ναξιώτες μπορούν να υπερηφανεύονται ότι παράγουν δικά τους προϊόντα, εκλεκτά και προσεγμένα, φτιαγμένα με την αλμύρα της θάλασσας που την περιβάλλει και με αγνές πρώτες ύλες.
Από τα πιο αγαπημένα ναξιώτικα προϊόντα είναι η γραβιέρα που έχει χαρακτηριστεί προϊόν Π.Ο.Π. (Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης) και έχει γλυκιά, βουτυράτη γεύση. Παράγεται από γάλα αγελαδινό ή μίγμα αυτού με πρόβειο ή γίδινο.
Πιο πολύπλοκη γεύση έχει το αρσενικό Νάξου, ένα σκληρό, αψύ, πικάντικο τυρί που αλείφεται με ελαιόλαδο και αφήνεται να ωριμάσει για 3 ή περισσότερους μήνες. Παράγεται από πρόβειο και κατσικίσιο γάλα και έχει πάρει και αυτό πιστοποίηση Π.Ο.Π.
Προστατευόμενη ονομασία προέλευσης έχει και η πατάτα του νησιού, ένα από τα πιο γνωστά και ιστορικά προϊόντα. Καλλιεργείται από τις αρχές του 20ου αιώνα και η αξία της ως τοπικό προϊόν υψηλής ποιότητας έχει καταγραφεί ήδη από τη δεκαετία του 1950. Εξαιρετικής νοστιμιάς θεωρείται και το κατσικάκι Νάξου και θα βρείτε κατσικάκι ντόπιο με πατάτες στον φούρνο σε πολλές ταβέρνες του νησιού.
Λιγότερο γνωστό είναι το κίτρο που φτιάχνεται από τα αιθέρια έλαια που βρίσκονται στα φύλλα του δέντρου του κίτρου. Παράγεται εδώ και αιώνες και η πρώτη εξαγωγή του λικέρ από κίτρο έγινε το 1928. Το απόσταγμα με την ήπια και γλυκιά γεύση πίνεται δροσερό, συνήθως μετά το φαγητό ως χωνευτικό. Βγαίνει σε τρεις εκδοχές, κίτρινο, λευκό και πράσινο που διαφοροποιούνται ανάλογα με τους βαθμούς αλκοόλ και την προσθήκη ζάχαρης. Στο χωριό Χαλκί λειτουργεί το παραδοσιακό αποστακτήριο «Βαλληνδρά» το οποίο είναι επισκέψιμο και θα δείτε όλη τη διαδικασία παραγωγής και τη ιστορία του λικέρ. (Τηλ. 22850 31220). Για να δοκιμάσετε μια μεγάλη συλλογή ναξιώτικων τυριών και τοπικών προϊόντων αναζητήστε το μπακάλικο του «Τζιμπλάκη» (Παπαβασιλείου, Χώρα Νάξου, Τηλ. 22850 22230).
5 γευστικές στάσεις στη Νάξο
Μία από τις πιο δυνατές γαστρονομικές εμπειρίες στο νησί είναι αυτή που θα βιώσετε στην ταβέρνα «Αξιώτισσα» (Καστράκι, Νάξος, Τηλ. 22850 75107). Πολλά προϊόντα είναι δικής τους παραγωγής, ενώ για τα υπόλοιπα συνεργάζονται μόνο με ντόπιους παραγωγούς. Στην ταβέρνα «Στου Βασιλαρακιού» (Κυνίδαρος, Νάξος, Τηλ. 22850 32088) θα πάτε για το νόστιμα, ντόπια κρεατικά, ανάμεσά τους και σιτεμένα ή μοντερνιστί dry aged. Στην ταβέρνα «Ματίνα-Σταύρος» (Κόρωνος, Νάξος, Τηλ. 22850 51243) θα ευχαριστηθείτε χειροποίητες πίτες, μαγειρευτά κατσαρόλας και ψητά, όπως το πεντανόστιμο λεμονάτο αρνάκι.
Στον «Λευτέρη» (Απείρανθος, Νάξος, Τηλ. 22850 61333) θα πάτε για το φημισμένο γεμιστό μπιφτέκι με γραβιέρα Νάξου, τις τηγανισμένες με μεράκι ντόπιες πατάτες και το καλοψημένο αρνί στα κάρβουνα.
Το «Barozzi» (Αριάδνης, Χώρα Νάξου, Τηλ. 22850 27672) είναι το gourmet εστιατόριο του νησιού το οποίο τιμά τον γευστικό πλούτο του νησιού, χρησιμοποιώντας ναξιώτικες πρώτες ύλες και δίνοντας στα πιάτα δημιουργική διάσταση, όπως το κατσίκι Νάξου στον ξυλόφουρνο με βερίκοκα, κρέμα από φασόλια Λήμνου και σάλτσα με μαστίχα και λεμόνι ή στο ταρτάρ από ναξιώτικο μοσχάρι με κρέμα κίτρινου κολοκυθιού, μάραθο και τραγανή ταπιόκα.