Σε ορισμένες πλευρές διεξάγεται μια ψιθυριστή συζήτηση σχετικά με τα αίτια που κρύβονται πίσω από την τρέχουσα κινεζική οικονομική δυσπραγία. Οι αναφορές για διολίσθηση των εξαγωγών, αύξηση του αριθμού των μορφωμένων ανέργων, εγκαταλελειμμένα και ημιτελή έργα υποδομών/κατοικιών είναι πλέον κοινές. Τι πήγε στραβά στην Κίνα; Είναι υπερβολικοί ρυθμιστικοί αυτο-στόχοι; Ή μήπως ο Σι Τζινπίνγκ, στη βιασύνη του να γίνει περισσότερο θαυμαστής από τον Μάο και τον Ντενγκ, έχει ξεπεράσει τις κόκκινες γραμμές της γεωοικονομίας;
Οι μεταρρυθμίσεις του Deng Xiaoping της δεκαετίας του 1980 έθεσαν τα θεμέλια για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης που καθοδηγείται από το εμπόριο. Η Κίνα έγινε το μεταποιητικό κέντρο του κόσμου τις επόμενες τρεις δεκαετίες. Το ΑΕΠ της Κίνας ξεπέρασε το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια το 1998, τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2005, τα 10 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2015 και έφτασε τα 18 τρισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2020, όταν ο κόσμος συγκλονίστηκε ξαφνικά από το ξέσπασμα της πανδημίας του Covid – από τη Γουχάν της Κίνας. Η οικονομική τύχη της Κίνας φαίνεται να έχει αλλάξει από τότε. Οι κανόνες lockdown του Xi Jinping ως απάντηση στον ιό αρχικά φάνηκαν να λειτουργούν, κερδίζοντας διακρίσεις στην Κίνα. Ωστόσο, ένα χρόνο αργότερα, ο ιός επανεμφανίστηκε παρά τους αυστηρούς κανόνες. Εκ των υστέρων, τα lockdown διήρκεσαν πολύ περισσότερο στην Κίνα και μπορεί έτσι να προκάλεσαν μεγαλύτερες οικονομικές απώλειες από ό,τι αλλού. Παρά το γεγονός αυτό, η Κίνα άρχισε να αναφέρει νέα στυλ οικονομικής διαχείρισης, ξεφεύγοντας από την προηγούμενη στάση του Ντενγκ και των δύο αμέσως διαδόχων του.
Με τα χρόνια, κινεζικές εταιρείες όπως η Huawei, η ZTE, η Lenovo, η Xiaomi, η Inspur, η Baidu, η Alibaba, η Tencent κ.λπ., είχαν αποκτήσει παγκόσμια θέση. Αρκετά από αυτά στον τομέα της τεχνολογίας, της εκπαίδευσης, της ψυχαγωγίας, των τυχερών παιχνιδιών, των ακινήτων και των χρηματοοικονομικών, με συνολική χρηματιστηριακή αξία 1,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, είναι εισηγμένα σήμερα στα χρηματιστήρια των ΗΠΑ. Οι πλούσιοι διαχειριστές πλούτου στον κόσμο ανταγωνίζονταν για να είναι πρώτοι στην ουρά για τις κινεζικές μετοχές. Ξαφνικά, όμως, αυτές οι εταιρείες φαίνεται να έχουν πέσει σε δυσμένεια στην Κίνα του Xi.
Μέχρι το 2021, οι αναφορές σχετικά με τη ρυθμιστική δράση είχαν γίνει κοινές σε όλους τους τομείς, καθώς ο Xi κινήθηκε για να «περιορίσει τις μονοπωλιακές πρακτικές, να προστατεύσει την εθνική ασφάλεια, να προωθήσει την κοινωνική ισότητα και να αποτρέψει τους οικονομικούς κινδύνους». Οι ιδιώτες κατασκευαστές της Κίνας ήταν οι πρώτοι που δέχθηκαν πυρά από ρυθμιστικές αρχές με την ανακοίνωση τριών φαινομενικά αβλαβών ρυθμιστικών κόκκινων γραμμών: Οι υποχρεώσεις δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 70% των περιουσιακών στοιχείων. Το καθαρό χρέος δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο από το 100% των ιδίων κεφαλαίων. και, τα χρηματικά αποθέματα πρέπει να αποτελούν τουλάχιστον το 100% του βραχυπρόθεσμου χρέους». Ωστόσο, ο Όμιλος Evergrande, ο μεγαλύτερος Κινέζος κατασκευαστής ακινήτων, όπως και άλλοι κατασκευαστές, άρχισαν να κλονίζονται. Παράλληλα, άρχισαν να εμφανίζονται ειδήσεις σχετικά με τα βάσανα του Τζακ Μα, του πιο γνωστού κινέζου επιχειρηματία τεχνολογίας. Συχνά υποστηρίζεται ότι αυτά τα μέτρα διέβρωσαν την εμπιστοσύνη μεταξύ των κινεζικών επιχειρήσεων σχετικά με την κυβέρνηση. Αυτό δημιούργησε αβεβαιότητα και ανησυχία στους επενδυτές, τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, εκτός από το ότι επηρέασε την κερδοφορία και την αποτίμηση πολλών εταιρειών. Είναι πιθανό ότι η γραφειοκρατία αντέδρασε υπερβολικά ως απάντηση στην αγωνία που προκλήθηκε από τον Covid, καθώς ο Xi, το 2013, είχε μετακινηθεί για να επανασυγκεντρώσει σε μεγάλο βαθμό τις εξουσίες ξεκινώντας ευρείες κινήσεις «κατά της διαφθοράς». Εκατοντάδες υπουργοί/επαρχιακοί ηγέτες και πάνω από ένα εκατομμύριο κυβερνητικοί αξιωματούχοι/ στελέχη του Κομμουνιστικού Κόμματος είχαν εκκαθαριστεί. Η κυβέρνηση έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για να ανακαλέσει τα σκληρά μέτρα και να δρομολογήσει πολιτικές υποστήριξης των επιχειρήσεων τους τελευταίους μήνες, αλλά η οικονομία δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται. Η εμπιστοσύνη, όταν σπάσει, είναι δύσκολο να αποκατασταθεί. Υπάρχει μια άλλη άποψη για τις δυσκολίες της Κίνας.
Αναρωτιέται εάν οι μεταρρυθμίσεις του Ντενγκ θα ήταν εξίσου αποτελεσματικές στην προώθηση της κινεζικής ανάπτυξης σε έναν ακόμα διπολικό κόσμο; Θα επέτρεπαν τα έθνη να επανεγκατασταθούν σε τόσες πολλές επιχειρήσεις σε πολιτικά εχθρικές ζώνες μόνο και μόνο για να μειώσουν το κόστος; Αν και οι ΗΠΑ/ΕΕ έχουν λιγότερο από το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού, έχουν δυσανάλογα μεγαλύτερο μερίδιο —πάνω από 40%— της παγκόσμιας ζήτησης. Το καθεστώς του Xi, επιδεικνύοντας μια πιο μυϊκή γεωπολιτική προσέγγιση, επαναδιπλώνοντας το «κινεζικό όνειρο» της εποχής του Μάο, το οποίο οραματιζόταν την παγκόσμια ηγεσία – σε αντίθεση με το ρητό του Ντενγκ «κρύψε τη δύναμή σου, περίμενε χρόνο», αγνοεί αυτήν την οικονομική πραγματικότητα. Η σταθερή αύξηση των κινεζικών εμπορικών πλεονασμάτων, σε συνδυασμό με αυτή τη μυώδη γεωπολιτική προσέγγιση, αντιμετωπίζει τώρα την αναπόφευκτη αντίδραση. Ένας εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2018, όταν οι ΗΠΑ, υπό τον Τραμπ, άρχισαν να επιβάλλουν δασμούς, κυρώσεις και άλλους εμπορικούς φραγμούς στην Κίνα. Έχει ενταθεί μόνο υπό τον Πρόεδρο Μπάιντεν. Στο βιβλίο του Global Discord, ο Paul Tucker, πρώην υποδιοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, που τώρα εδρεύει στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ανακάλυψε πώς δημιουργήθηκαν οι αρχές και οι αξίες των φιλελεύθερων δημοκρατιών σε μια αργή, συχνά βασανιστική, τριών αιώνων εξέλιξη. διαδικασία, ξεκινώντας με την Ειρήνη της Βεστφαλίας του 1648 και ολοκληρώνοντας με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1945. Η Δύση, προτείνεται, έτσι δεν θα επιτρέψει σε δυνητικά εχθρικά έθνη να αναπτύξουν την ικανότητα να απειλήσουν αυτό το επίτευγμα. Έτσι, τα πράγματα μπορεί να επιδεινωθούν για την κινεζική βιομηχανία. Η Ινδία, με τις δημοκρατικές της αξίες, μπορεί να ωφεληθεί πάρα πολύ, μόνο αν μπορέσουμε να φέρουμε σε καλύτερη κατάσταση τα οικοσυστήματα παραγωγής μας.