Στον απόηχο της σαρωτικής νίκης της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές 2023 με 40,79% έναντι 20,07% του ΣΥΡΙΖΑ, στις εκλογές 2023 που διεξήχθησαν με το σύστημα της απλής αναλογικής, γεγονός που δεν έδωσε την αυτοδυναμία στη «γαλάζια» παράταξη, οι διαδικασίες για να στηθούν δεύτερες κάλπες στις 25 Ιουνίου επιταχύνονται. Εκ των πραγμάτων, το αποτέλεσμα μετέτρεψε τις διερευνητικές εντολές σε τυπική διαδικασία.
Εκλογές 2023: Τυπική διαδικασία οι διερευνητικές
Μετά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο Αλέξης Τσίπρας μετέβη σήμερα, Τρίτη στο προεδρικό Μέγαρο όπου παρέλαβε τη διερευνητική εντολή από την Κατερίνα Σακελλαροπούλου και την παρέδωσε άμεσα. «Δεν έχω κανέναν λόγο να κρύψω ότι το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν για μας ένα οδυνηρό σοκ. Απρόσμενα οδυνηρό. Φοβάμαι και για την κοινωνία είναι ένα οδυνηρό αποτέλεσμα και όσους ψήφισαν τη ΝΔ», ανέφερε ο Αλέξης Τσίπρας σε δηλώσεις του έξω από το Προεδρικό Μέγαρο και σημείωσε:
«Αν αυτοί οι συσχετισμοί επαναληφθούν θα δημιουργήσουν ασφυκτικές συνθήκες για τη δημοκρατία. Μια παντοδυναμία μιας κυβέρνησης που δεν σέβεται τη δημοκρατία, τον πλουραλισμό. Φανταστείτε έναν παντοδύναμο ηγεμόνα πρωθυπουργό».
Τον κ. Τσίπρα θα ακολουθήσει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος θα παραδώσει και αυτός την εντολή, ούτως ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία των διερευνητικών, και να ανοίξει ο δρόμος για την προκήρυξη των επαναληπτικών εκλογών στις 25 Ιουνίου.
Τι ακολουθεί
Επόμενο βήμα, είναι η ορκωμοσία της νέας Βουλής την Κυριακή 28 Μαΐου το απόγευμα στις 18:00. Μία ημέρα μετά, στις 29 Μαΐου θα διαλυθεί για να προκηρυχθούν οι εκλογές, αφού εκλεγεί το νέο προεδρείο. Στο διάστημα που θα ακολουθήσει έως τις επαναληπτικές εκλογές, τα ηνία της χώρας θα αναλάβει υπηρεσιακός πρωθυπουργός. Η κυβέρνηση που θα προκύψει θα έχει ως επικεφαλής έναν δικαστή και θα είναι στα πρότυπα των υπηρεσιακών κυβερνήσεων Παναγιώτη Πικραμμένου και Βασιλικής Θάνου. Συνεπώς ένας από τους προέδρους των τριών Ανωτάτων Δικαστηρίων της χώρας, θα ηγηθεί βάσει συντάγματος, της υπηρεσιακής κυβέρνησης.
Οι 3 υποψήφιοι υπηρεσιακοί πρωθυπουργοί:
- Μαρία Γεωργίου πρόεδρος του Αρείου Πάγου (επιλέχθηκε το 2021 εισήχθη στο σώμα το 1983)
- Ευαγγελία Νίκα πρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας (επιλέχθηκε το 2022 εισήχθη στο σώμα το 1983)
- Ιωάννης Σαλμάς πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου( επιλέχθηκε τον Νοέμβριο του 2019 εισήχθη στο σώμα το 1987)
Τι ορίζει το Σύνταγμα
Όλα αυτά τα ορίζει το άρθρο 37 του Συντάγματος, το οποίο δεν θέτει περιορισμούς αρχαιότητας ή άλλες προϋποθέσεις για το ποιος από τους 3 προέδρους θα αναλάβει την ευθύνη της υπηρεσιακής κυβέρνησης. Μάλιστα αυτή η επιλογή ανήκει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όπως σαφώς διατυπώνεται στο άρθρο 37 εδάφιο 3.
Τι αναφέρει το άρθρο 37 για τον Διορισμό Πρωθυπουργού και Κυβέρνησης:
- O Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει τον Πρωθυπουργό και, με πρότασή του, διορίζει και παύει τα λοιπά μέλη της Kυβέρνησης και τους Yφυπουργούς.
- Πρωθυπουργός διορίζεται ο αρχηγός του κόμματος το οποίο διαθέτει στη Bουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Aν κανένα κόμμα δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει στον αρχηγό του κόμματος που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία διερευνητική εντολή για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού Kυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Bουλής.
- Aν δεν διαπιστωθεί αυτή η δυνατότητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίαςπαρέχει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος και εάν δεν τελεσφορήσει και αυτή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος. Kάθε διερευνητική εντολή ισχύει για τρεις ημέρες. Aν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων και, αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού Kυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Bουλής, επιδιώκει το σχηματισμό Kυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Bουλής για τη διενέργεια εκλογών καισε περίπτωση αποτυχίας αναθέτει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Eπικρατείας ή του Aρείου Πάγου ή του Eλεγκτικού Συνεδρίου το σχηματισμό Kυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, για να διενεργήσει εκλογές, και διαλύει τη Bουλή.
- Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ανατίθεται, σύμφωνα με τις προηγούμενες παραγράφους, εντολή σχηματισμού Kυβέρνησης ή διερευνητική εντολή σε αρχηγό κόμματος, αν το κόμμα δεν έχει αρχηγό ή εκπρόσωπο, ή αν ο αρχηγός ή ο εκπρόσωπός του δεν έχει εκλεγεί βουλευτής, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει την εντολή σ’ αυτόν που προτείνει η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος. H πρόταση για την ανάθεση εντολής γίνεται μέσα σε τρεις ημέρες από την ημέρα που ο Πρόεδρος της Bουλής ή ο αναπληρωτής του ανακοινώνει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη δύναμη των κομμάτων στη Bουλή η ανακοίνωση αυτή γίνεται πριν από κάθε ανάθεση εντολής.
Γιατί ο Μητσοτάκης αποφάσισε να επισπεύσει τη δεύτερη κάλπη για τις 25 Ιουνίου
Γιατί όμως ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποφάσισε την επίσπευση των εκλογών; Δύο είναι οι λόγοι, όπως εξηγούσαν αρμόδιες πηγές:
- Αρχικά η ερμηνεία του αποτελέσματος: Στη ΝΔ ερμηνεύουν το τεράστιο ποσοστό που έλαβε το κόμμα, ως ξεκάθαρη εντολή για αυτοδύναμη κυβέρνηση. Αυτό το εξήγησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις δηλώσεις του κατά την επίσκεψή του στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας το πρωί της Δευτέρας. «Το μήνυμα της κάλπης ήταν απολύτως σαφές, θεωρώ ότι δεν υπάρχει ουσιαστικά καμία προϋπόθεση για σχηματισμό κυβέρνησης από την παρούσα Βουλή και θέλω να επισημάνω ότι αν ίσχυε χθες το εκλογικό σύστημα που θα ισχύει στις επόμενες εκλογές, η ΝΔ θα είχε μία ισχυρή κοινοβουλευτική παρουσία η οποία θα ξεπερνούσε τις 170 έδρες», είπε χαρακτηριστικά
- Κατά δεύτερον, οι ίδιες πηγές εξηγούσαν πως στις 28 και 29 Ιουνίου, θα διεξαχθεί σημαντική Σύνοδος Κορυφής και εκεί θα πρέπει να υπάρχει ισχυρή πολιτική εκπροσώπηση της χώρας.