Με περισσότερους από 180 νεκρούς και πάνω από 1.800 τραυματίες σε μόλις τρία 24ωρα, με θύματα στρατιωτικούς και πολίτες αδιακρίτως, το Σουδάν έχει μετατραπεί σε πεδίο μάχης ενός ιδιότυπου, λυσσαλέου εμφυλίου: Δύο στρατηγοί, πρώην στενοί συνεργάτες, ερίζουν μέχρι θανάτου για την κατάληψη της εξουσίας στη χώρα τους. Παραδόξως, στο Σουδάν δεν υπάρχουν αντιμαχόμενες παρατάξεις, με πολιτικές-ιδεολογικές ή θρησκευτικές διαφορές που να οδηγούν σε διχασμό και ένοπλη λύση των όποιων διαφορών. Αντιθέτως, οι φονικές συγκρούσεις διεξάγονται, ακόμη και στους δρόμους της πρωτεύουσας Χαρτούμ, μεταξύ δύο στρατιωτικών σωμάτων, του επίσημου «εθνικού» στρατού από τη μία και της παραστρατιωτικής οργάνωσης Rapid Support Forces (RSF).
Εξαιτίας των πολεμικών επιχειρήσεων που ξεκίνησαν το περασμένο Σάββατο, τουλάχιστον 5 εκατ. άνθρωποι ζουν αποκλεισμένοι κατ’ οίκον. Στο Χαρτούμ βομβαρδίζονται ακόμη και τα νοσοκομεία της πόλης. Άνω των 12 έχουν υποστεί μεγάλες καταστροφές ή έχουν κλείσει προσωρινά για το κοινό καθώς το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό πασχίζει να ανταποκριθεί στις έκτακτες ανάγκες που δημιουργεί ο πόλεμος. Οι αντίπαλοι στρατοί προσπαθούν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τις βασικές υποδομές, όπως πχ το αεροδρόμιο του Χαρτούμ. Προς το παρόν γίνονται εκτεταμένα σαμποτάζ και καταστροφές, με στόχο πχ σταθμευμένα αεροσκάφη.
Η κατάσταση είναι εκτός ελέγχου, γεγονός που πιστοποιείται από τις επιθέσεις σε σημεία που, βάσει διεθνών συνθηκών, θεωρούνται προστατευμένες ζώνες. Η διπλωματική ασυλία έχει καταλυθεί στο Σουδάν, με τον πρεσβευτή της Ενωμένης Ευρώπης στη χώρα, Άινταν Ο’ Χάρα να δέχεται επίθεση στο σπίτι του, ευτυχώς αναίμακτη, όπως αναφέρθηκε.
Τι ακριβώς συμβαίνει στο Σουδάν
Οι συγκρούσεις μαίνονται στους δρόμους της σουδανικής πρωτεύουσας μεταξύ των αντίπαλων στρατιωτικών δυνάμεων. Οι κάτοικοι του Χαρτούμ αναφέρουν ότι τη Δευτέρα παρατηρήθηκε αύξηση στην εναέρια κυκλοφορία πολεμικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων, γεγονός που σημαίνει ότι οι κρατικές ένοπλες δυνάμεις κλιμακώνουν την επίθεσή τους, εφόσον μόνον αυτές διαθέτουν τέτοιου είδους μέσα.
Επί της ουσίας, προφανώς πρόκειται για τη μονομαχία δύο επίδοξων δικτατόρων, με θέατρο των εχθροπραξιών μία από τις πιο φτωχές χώρες του πλανήτη. Το αχανές Σουδάν, με έκταση περίπου 2 εκατ. τετ. χλμ. κατοικείται από 46 εκατ. ανθρώπους, ενώ το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα των Σουδανών πολιτών είναι μόλις 750 δολ. το χρόνο.
Ο ένας από τους αντιμαχόμενους πολεμάρχους είναι ο εν ενεργεία πρόεδρος του Σουδάν, στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ αλ-Μπουρχάν. Αντίπαλός του είναι ο πρώην υπασπιστής του, ο αρχηγός του RSF, επίσης στρατηγός Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκάλο, πιο γνωστός σαν Χεμεντί. Ο αλ-Μπουρχάν είναι ο επικεφαλής του στρατιωτικού συμβουλίου που κυβερνά το Σουδάν, με υψηλόβαθμους αξιωματικούς να υποκαθιστούν τους υπουργούς, ύστερα από το πραξικόπημα του 2021.
Ο Χεμεντί διακηρύσσει πως δεν θα διατάξει κατάπαυση πυρός παρά μόνον αφού συλλάβει τον αλ-Μπουρχάν και τον οδηγήσει ενώπιον ειδικού δικαστηρίου για τα εγκλήματά του. Επίσης, ο Χεμεντί κατηγορεί τον αλ-Μπουρχάν ότι αυτός «βομβαρδίζει από αέρος άμαχους πολίτες», κάτι που αρνείται μετ’ επιτάσεως η αντίπαλη πλευρά, ισχυριζόμενη ότι «εμείς αμυνόμαστε, σεβόμαστε τις διεθνείς πολεμικές και ανθρωπιστικές συνθήκες». Παρόλ’ αυτά, μια σημαντική παράμετρος αφορά στον «ρωσικό δάκτυλο», μιας και στην εκρηκτική κατάσταση που επικρατεί στο Σουδάν έχουν ανάμειξη οι μισθοφόροι του Γεβγένι Πριγκοζίν, δηλαδή η Ομάδα Βάγκνερ.
Οι διαβόητοι επαγγελματίες μαχητές που επιχειρούν στην Ουκρανία στο πλευρό των στρατευμάτων εισβολής του Βλαντιμίρ Πούτιν, είχαν προσκληθεί στο Σουδάν από τον προηγούμενο δικτάτορα, τον Ισλαμιστή Ομάρ αλ-Μπασίρ, δηλαδή αυτόν που ανέτρεψαν από κοινού οι στρατηγοί αλ-Μπουρχάν και Χεμεντί. Με αντάλλαγμα τη βοήθεια της Ομάδας Βάγκνερ, ο αλ-Μπασίρ είχε υποσχεθεί στον Πούτιν πολύτιμα ανταλλάγματα, όπως φερ’ ειπείν μια ναυτική βάση στο Σουδάν για τον ρωσικό στόλο, την οποίαν θα διαχειρίζονταν οι άντρες του Πριγκοζίν.
Από το 2017 όταν σηνήφθη η συγκεκριμένη συμφωνία, η Ομάδα Βάγκνερ έχει εφοδιάσει με πολεμοφόδια, φορτηγά, ελικόπτερα, αμφίβια κ.λπ. το στρατό του Σουδάν, καταλήγοντας όμως να συμπράττει με την οργάνωση του Χεμεντί. Εικάζεται ότι η Βάγκνερ εξακολουθεί να ελέγχει κάποια χρυσωρυχεία, εξάγοντας λαθραία από το Σουδάν στη Ρωσία τεράστιες ποσότητες χρυσού, έτσι ώστε να ενισχύονται τα αποθέματα του Πούτιν, ισοσκελίζοντας κάπως τη βαριά οικονομική ζημία που υφίσταται εξαιτίας της παράτασης του πολέμου στην Ουκρανία.
Εγκλωβισμένοι Έλληνες
Στην ορθόδοξη μητρόπολη του Χαρτούμ παρέμεναν εγκλωβισμένοι περίπου 15 Έλληνες, ανήμποροι να μετακινηθούν λόγω των οδομαχιών στην περιοχή. Κάποιοι άλλοι ομογενείς τραυματίστηκαν ελαφρά από θραύσματα και διακομίστηκαν σε νοσοκομείο για τις πρώτες βοήθειες. Το σχετικό βίντεο που τράβηξαν οι ίδιοι προβλήθηκε από ελληνικούς τηλεοπτικούς σταθμούς.
Σύμφωνα με την τελευταία ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών από την Κυριακή του Πάσχα 16 Απριλίου «το ΥΠΕΞ από την πρώτη στιγμή που επιδεινώθηκε η κατάσταση ασφαλείας στο Σουδάν, λόγω των εκεί ενόπλων συγκρούσεων, εξέδωσε αμέσως ανακοίνωση με την οποία ζητήθηκε από τους Έλληνες που βρίσκονται στο Σουδάν να τηρούν τα μέγιστα δυνατά μέτρα ασφαλείας και να αποφεύγουν τις άσκοπες μετακινήσεις.
«Ταυτόχρονα, κατόπιν οδηγιών του Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, η Πρεσβεία μας στο Κάιρο η οποία έχει παράλληλη διαπίστευση στο Σουδάν, βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τον Μητροπολίτη Νουβίας κ.κ.Σάββα. Επιπλέον ο Πρέσβυς της Ελλάδας στο Κάιρο επικοινώνησε με τον επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στο Σουδάν (Χαρτούμ) και συμφωνήθηκε η παροχή βοήθειας από την Αντιπροσωπεία της ΕΕ, για την ασφάλεια των Ελλήνων στο Σουδάν. Ο Πρέσβυς της Ελλάδας στο Κάιρο βρίσκεται σε επικοινωνία και με την Πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας στο Χαρτούμ.
Με εντολή του Υπουργού Εξωτερικών ενεργοποιήθηκε αμέσως η Μονάδα Διαχείρισης Κρίσεων του ΥΠΕΞ η οποία βρίσκεται σε επικοινωνία και συντονισμό με τα υπόλοιπα κράτη -μέλη της ΕΕ μέσω του συστήματος Προξενικής Συνεργασίας. Η Μονάδα Διαχείρισης Κρίσεων είναι σε επικοινωνία και με τον Μητροπολίτη Σάββα.
Βασικό μέλημα σε αυτή τη χρονική στιγμή παραμένει η ασφάλεια των Ελλήνων στο Σουδάν. Είναι απαραίτητο να τηρηθούν όσα αναφέρονται στις χθεσινές σχετικές οδηγίες που δόθηκαν από το ΥΠΕΞ. Οι δύο Έλληνες τραυματίες βρίσκονται σε νοσηλευτικό ίδρυμα και μέχρι τούδε δεν υπάρχουν πληροφορίες για άλλους Έλληνες τραυματίες. Για οτιδήποτε νεότερο θα υπάρξει σχετική ενημέρωση».