INFOGNOMONPOLITICS
ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ , ΑΡΜΕΝΙΑ – ΑΡΜΕΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ 14 Απριλίου 2023
Ο Αρμένιος Υπουργός Εξωτερικών απαντά σε καίριες ερωτήσεις για τη διαδικασία επίτευξης ειρηνευτικής συμφωνίας με το Αζερμπαϊτζάν
Απαντήσεις του Υπουργού Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Αρμενίας κ. Αραράτ Μιρζογιάν στις ερωτήσεις των βουλευτών της Εθνοσυνέλευσης της Δημοκρατίας της Αρμενίας κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης ερωτήσεων και απαντήσεων με την Κυβέρνηση
Ερώτηση (Sona Ghazaryan):
Αξιότιμα μέλη της Κυβέρνησης,
Αξίοτιμε κ. Πρωθυπουργέ,
η ερώτηση μου απευθύνεται σε Σας. Η ερώτησή μου αφορά τη συνθήκη ειρήνης. Έχοντας υπόψη αυτό που είπατε, και όχι για πρώτη φορά στην πραγματικότητα, απαντώντας στην ερώτηση της κα. Julhakyan, έχοντας το πακέτο διαπραγματεύσεων, το ιστορικό των διαπραγματεύσεων, αντιλαμβανόμαστε ότι όλο αυτό θα αντικατοπτρίζεται και στην ειρηνευτική συμφωνία. Πρόσφατα, ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν είπε στην ομιλία του, ότι τώρα οι διαπραγματεύσεις με την Αρμενία κινούνται σε δύο κατευθύνσεις Η πρώτη, σύμφωνα με την περιγραφή του, αφορά την επανένταξη του πληθυσμού του Ναγκόρνο Καραμπάχ και η δεύτερη την εγκαθίδρυση των σχέσεων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν και την συνθήκη ειρήνης. Θέλω να μιλήσουμε από αυτό το βήμα για το αν διαχωρίζουμε τα δύο αυτά τα θέματα και σε ποιο στάδιο βρίσκεται αυτή τη στιγμή η ίδια η ειρηνευτική συμφωνία;
Απάντηση (Αραράτ Μιρζογιάν): Καλημέρα Σας, αξιότιμα μέλη Κοινοβουλίου. Κυρία Ghazaryan, απαντώντας στην ερώτησή σας, μπορώ να επαναβεβαιώσω, να καταγράψω για άλλη μια φορά τη θέση της Αρμενικής πλευράς. Δηλαδή, τα δικαιώματα και η ασφάλεια του λαού του Ναγκόρνο Καραμπάχ, καθώς και τα ζητήματα που σχετίζονται με αυτά, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν, να βρεθεί λύση και να ρυθμιστούν στο πλαίσιο του διεθνούς μηχανισμού του διαλόγου μεταξύ Στεπανακέρτ-Μπακού. Φυσικά και προφανώς αυτό το πρόβλημα ή τα προβλήματα αποτελούν μέρος της μεγάλης διαδικασίας διευθέτησης σχέσεων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν. Δεν είναι η πρώτη φορά που λέμε κάτι τέτοιο. Δεν θεωρούμε ρεαλιστική τη συνολική και οριστική την διευθέτηση, την εγκαθίδρυση μακροπρόθεσμης ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή χωρίς την αντιμετώπιση των δικαιωμάτων και των ζητημάτων ασφάλειας του λαού του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
(Sona Ghazaryan): Κύριε Μιρζογιάν, η δεύτερη ερώτησή μου θα αφορά τον υπουργό Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν, ο οποίος μας κατηγορεί συνεχώς για έλλειψη επικοδομικότητας, παρά το γεγονός ότι η Δημοκρατία της Αρμενίας συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις και σε αντάλλαγμα δέχεται «μη διαπραγματεύσεις», δηλαδή δολοφονημένους συμπατριώτες, επιθέσεις στο κυρίαρχο έδαφος της Αρμενίας. Όμως στη σημερινή του ομιλία, ο κ. Τζεϊχούν Μπαϊράμοφ σημείωσε ότι οι διεθνείς διαμεσολαβητές μας ασκούν πίεση να επιστρέψουμε στις διαπραγματεύσεις. Αυτό θα το θεωρούσα τουλάχιστον επιπόλαιο, γιατί τουλάχιστον έχουμε άλλο ένα περιστατικό, χθεσινό, κατά το οποίο έλαβε χώρα επίθεση κατά του κυρίαρχου έδαφος μας. Εάν έχετε την επιθυμία να απαντήσετε σε αυτή τη ασαφή θέση, παρακαλούμε προχωρήστε.
Απάντηση (Αραράτ Μιρζογιάν): Κυρία Ghazaryan, επιτρέψτε μου να αναφέρω όχι ως σχόλιο ή αντίδραση, αλλά ως αντικειμενική πραγματικότητα, και τη συζήτησή μας σχετικά με αυτήν την πραγματικότητα, και δεν είναι η πρώτη φορά που αναφέρομαι σε αυτήν, και από αυτό το βήμα. Και η αντικειμενική αυτή πραγματικότητα είναι η εξής: Αναβάλαμε την τελευταία προγραμματισμένη συνάντησή μας, η οποία υποτίθεται ότι θα γινόταν στη Μόσχα στα τέλη του περασμένου έτους, και αυτή η αναβολή οφείλεται στην κατάσταση που δημιουργήθηκε από τον παράνομο αποκλεισμό του διαδρόμου του Λατσίν. Επαναλαμβάνω, η λέξη «αναβολή» είναι επίσης καίριας σημασίας εδώ και είμαστε έτοιμοι να ξαναρχίσουμε συναντήσεις και συζητήσεις τώρα. Θέλω όμως επίσης να πω ότι ακόμη και σε περίπτωση αναβολής της συνάντησης, η διαπραγματευτική διαδικασία δεν διακόπηκε ποτέ. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό να καταγραφεί. Μετά την αναβολή αυτής της συνάντησης, έχουμε ήδη ανταλλάξει αρκετές φορές συντακτικές προτάσεις σχετικά με προτάσεις ή σχέδιο συνθήκης ειρήνης, είχαμε συζητήσεις άμεσες ή με την αρωγή των διαμεσολαβητών. Και τώρα, ναι, διάφοροι εταίροι μας, εταίροι – διαμεσολαβητές, εταίροι που ενδιαφέρονται για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή έχουν κατά τακτά χρονικά διαστήματα προσφερθεί να οργανώσουν τις συναντήσεις μας. Τώρα έχουμε προτάσεις για αυτές τις συναντήσεις και ναι, παρόμοιες συναντήσεις θα πραγματοποιηθούν στο εγγύς μέλλον. Ευχαριστώ.
Ερώτηση (Eduard Aghajanyan): Κύριε υπουργέ, οι προκλητικές ενέργειες που πραγματοποίησαν χθες οι Ένοπλες Δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν, με αποτέλεσμα η Αρμενική πλευρά να υποστεί απώλειες, ήταν υπό την επίβλεψη της Ομάδας Παρακολούθησης Πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Είχε η τελευταία την ευκαιρία, μεταξύ άλλων και τεχνικά, να καταγράψει αυτές τις προκλήσεις, και αν ναι, υπάρχει κάποιος μηχανισμός ταχείας αντίδρασης από την Ευρωπαϊκή Ένωση με βάση αυτά;
Απάντηση (Αραράτ Μιρζογιάν): Κ. Aghajanyan, φυσικά, ενημερώθηκε η αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πρόκληση που έγινε χθες και τα πυρά που εκτόξευσε η πλευρά του Αζερμπαϊτζάν κατά των στρατιωτών και θέσεων των Αρμενικών ενόπλων Δυνάμεων. Σήμερα, η υπηρεσία Τύπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ήδη επιβεβαιώσει ότι η Αρμενική πλευρά τους ενημέρωσε για τις συνεχιζόμενες επιθετικές ενέργειες, τη συμπλοκή και σημείωσαν επίσης ότι δεν βρισκόνταν εκείνη τη στιγμή στο σημείο αυτό. Όμως, έχουν κάνει τις παρατηρήσεις τους και έχουν τον μηχανισμό αναφοράς. Κύριε Aghajanyan, αναφέρουν στην Υπηρεσία Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες και όχι δημόσια. Δεν έχουμε ακόμη πληροφορίες πώς είναι αυτή η αναφορά.
(Eduard Aghajanyan): Συγκεκριμένα, ήθελα να καταλάβω εάν υπάρχει μηχανισμός ταχείας αντίδρασης από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε παρόμοιες καταστάσεις, δηλαδή σε περίπτωση παρόμοιων προκλήσεων μεγάλης κλίμακας ή τουλάχιστον χαμηλής έντασης, υπάρχει πιθανότητα ταχείας αντίδρασης. Γιατί είναι φυσικό ότι στην περίπτωση ορισμένων ρυθμών εξέλιξης καταστάσεων, η παρουσία τέτοιων μηχανισμών θα ήταν τουλάχιστον επιθυμητή.
Απάντηση (Αραράτ Μιρζογιάν): Πολύ καλά, κ. Aghajanyan, σε αυτή την περίπτωση, αν το εξετάζεται το θέμα ευρύτερα, δηλαδή δεν βλέπετε το πρόβλημα μόνο στο πλαίσιο της αποστολής παρακολούθησης, ίσως απαντήσω ακόμη ευρύτερα. Όπως είναι φυσικό, σε παρόμοιες καταστάσεις, ενημερώνουμε αμέσως όλους τους διεθνείς εταίρους μας, συμπεριλαμβανομένων τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και των επιμέρους κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και με την ειδοποίηση αυτή αναμένουμε και ζητάμε την ταχεία ανταπόκρισή τους. Χθες, εκτός από αυτές τις ενέργειες, μάλλον είδατε τη δήλωση του Υπουργείου Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Αρμενίας, στο τελευταίο μέρος της οποίας εφιστούμε και πάλι την προσοχή όλων των εταίρων μας στην κατάσταση και καλούμε σε στοχευμένες δηλώσεις που καταδικάζουν τις επιθετικές ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν και μέτρα για την αποτροπή περαιτέρω κλιμάκωσης.
Ερώτηση (Tatevik Gasparyan): Κ. Μιρζογιάν, ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, κατά τη συνάντηση με τον Πρόεδρο του ΟΑΣΕ, υπογράμμισε, ότι η ειρηνευτική διαδικασία μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν προχωρά σε δύο κατευθύνσεις – επανένταξη των Αρμενίων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, διευθέτηση των σχέσεων μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν και συνθήκη ειρήνης. Η ερώτησή μου είναι η εξής: Αποτελεί η πρώτη διατύπωση άρνηση της δέσμευσης του Αζερμπαϊτζάν στον διάλογο Στεπανακέρτ-Μπακού προς την κατεύθυνση της διασφάλισης των δικαιωμάτων και των εγγυήσεων ασφαλείας των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ, που στην πραγματικότητα είναι περιφρόνηση των εκκλήσεων των διεθνών εταίρων και σε αυτό το θέμα;
Απάντηση (Αραράτ Μιρζογιάν): Αγαπητή κυρία Gasparyan, νομίζω ότι σήμερα είχα την ευκαιρία να θίξω αυτό το θέμα. Μπορώ για άλλη μια φορά να επαναλάβω τη θέση μας και τη συμφωνία μας για τη δημιουργία ενός διεθνούς μηχανισμού διαλόγου Στεπανακέρτ-Μπακού στη διαδικασία συμφιλίωσης Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν, στο πλαίσιο του οποίου θα είναι δυνατή η αντιμετώπιση και η εξεύρεση λύσης για τα δικαιώματα και την ασφάλεια του λαού του Ναγκόρνο Καραμπάχ και όλα σχετικά με αυτα θέματα. Η διεθνής διαδικασία, οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, από τον Δεκέμβριο συνεχίζονται κυρίως εγγράφως, με νέες προτάσεις των μερών για την ειρηνευτική συμφωνία. Και αφού εκείνες τις μέρες, θυμάστε, έγινε ο παράνομος αποκλεισμός του διαδρόμου του Λατσίν και με τον αποκλεισμό δημιουργήθηκε μια πολύ συγκεκριμένη κατάσταση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ εκείνες τις μέρες, και λόγω αυτής της κατάστασης, δεν συμμετείχαμε στη συνάντηση. Τώρα το σχήμα αυτών των συναντήσεων θα πρέπει και θα επανεκκινηθεί. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, φυσικά, θα ασχοληθούμε και με αυτά τα θέματα.
(Tatevik Gasparyan): Συγγνώμη, ίσως απλώς έλειπα από την αίθουσα εκείνη τη στιγμή. Πώς βλέπει η Αρμενική πλευρά τις δυνατότητες διεθνούς ανάμειξης σε αυτό το θέμα, τι δουλειά γίνεται με εταίρους, με διεθνείς θεσμούς;
Απάντηση (Αραράτ Μιρζογιάν): Είμαι έτοιμος να απαντήσω και να απαντάω συνεχώς σε αυτήν την ερώτηση, κυρία Gasparyan. Κάθε φορά που προστίθεται κάποια νέα απόχρωση, για αυτό θεωρώ σκόπιμο να το ξανασυζητήσω. Όσον αφορά τη συμμετοχή διεθνών εταίρων, όπως είπα ήδη, ο μηχανισμός διαλόγου που πρέπει να δημιουργηθεί θα πρέπει να είναι ένας διεθνώς μηχανισμός, ένας μηχανισμός με διεθνή συμμετοχή. Και τέλος, μπορώ να απαντήσω ακόμη και στην ερώτησή σας για τους διεθνείς παράγοντες ευρύτερα. Ολόκληρη η διευθέτηση που συζητείται, και η οποία ελπίζω ότι θα είναι μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, θα χρειαστεί διεθνείς εγγυήσεις, την ανάγκη πολύ συγκεκριμένων αποτελεσματικών διεθνών μηχανισμών επίλυσης διαφορών, επίλυσης ερμηνειών. Ακόμη και με αμοιβαία συμφωνία και αποδοχή των κανονισμών, νομίζω ότι θα χρειαστεί διεθνής παρουσία στο έδαφος, παρουσία γραφείων του ΟΗΕ. Αυτή τη στιγμή, τα προβλήματα – η ρητορική του Αζερμπαϊτζάν, η επιθετική πολιτική του Αζερμπαϊτζάν, όπως λένε, στο έδαφος, οι επιθετικές ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν δείχνουν ότι υπάρχει ακόμη και ανάγκη για ειρηνευτικές δυνάμεις στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Και αυτό είναι μια πολύ άμεση συνέπεια, δεν το θεωρώ περιττό να το επαναλάβω, της ρητορικής του Αζερμπαϊτζάν, των ενεργειών του Αζερμπαϊτζάν. Υπάρχει, λοιπόν, ένα πολύ ευρύ φάσμα για διεθνείς παράγοντες, τόσο στο στάδιο της διαπραγμάτευσης, όσο και μετά. Ευχαριστώ για την ερώτηση.