Σφοδρή σύγκρουση για τα πεπραγμένα των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ στο σιδηροδρομικό δίκτυο αναμένεται να διεξαχθεί σήμερα στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής.
Στη συνεδρίαση θα παραστούν οι τέσσερις υπουργοί Υποδομών και μεταφορών των τελευταίων 10 ετών προκειμένου να τοποθετηθούν για τις διαχρονικές παθογένειες του σιδηροδρομικού δικτύου και τους λόγους που η σύμβαση 717 για το σύστημα τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης που θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί το 2016 δεν έχει ακόμα παραδοθεί. Η συνεδρίαση ξεκινά στις 10:00, πραγματοποιείται μετά από αίτημα της ΚΟ της ΝΔ και στην επιτροπή θα παραστούν οι πρώην υπουργοί Μιχάλης Χρυσοχοϊδης (2013-15), Χρήστος Σπίρτζης (2015 – 19), Κώστας Αχ. Καραμανλής (2019 – 2023) και ο νυν Υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης ο οποίος έχει αναλάβει αρμοδιότητες του υπουργείου Μεταφορών για την ανάταξη και την ασφαλή επαναλειτουργία των σιδηροδρόμων.
Σύμφωνα με όσα έχουν προηγηθεί η κόντρα μεταξύ ΝΔ και αξιωματικής αντιπολίτευσης θα επικεντρωθεί σε δύο βασικά θέματα. Την πορεία υλοποίησης της σύμβασης 717 και τα ακριβή ποσοστά που εκτελέσθηκαν και παραδόθηκαν το 2019 από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και τον τότε αρμόδιο υπουργό Χρήστο Σπίρτζη και τις υποχρεωτικές δικλείδες ασφαλείας που διαθέσει ο σιδηροδρομικός σταθμός της Λάρισας τις οποίες παραβίασε όπως όλα δείχνουν ο μοιραίος σταθμάρχης το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου.
Το σύστημα τηλεδιοίκησης της Λάρισας
Ο κ. Γεραπετρίτης υπογράμμισε την περασμένη εβδομάδα πως ο σταθμός της Λάρισας διαθέτει τοπικό σύστημα τηλεδιοίκησης που επιτρέπει την αυτόματη χάραξη της πορείας των τρένων για 8,5 χλμ (5,5 χλμ προς Βορρά και 3 χιλ προς Νότο).
«Η αυτόματη χάραξη που, πράγματι, θεωρώ, με τη γνώση που έχω προσλάβει, ότι θα γλίτωνε το κακό – επαναλαμβάνω κύριε Παππά – η αυτόματη χάραξη η οποία θα είχε γλιτώσει το κακό, ήταν υποχρέωση από τη στιγμή που υπήρχε τηλεδιοίκηση στη Λάρισα. Επαναλαμβάνω. Αυτό είναι πολύ σημαντικό και θέλω να το καταγράψετε. Έπρεπε να είχε γίνει αυτόματη χάραξη μέσω της τηλεδιοίκησης. Γιατί έπρεπε να γίνει; Διότι αυτό ήταν υποχρέωση την οποία είχε επιβάλλει ο ίδιος ο ΟΣΕ, με ειδική εγκύκλιό του και αναφορά στον κανονισμό, 23.12.2022. Δεν έγινε αυτόματη χάραξη και, προφανώς, ήταν μια προσωπική επιλογή. Άρα, όταν αναφερόμαστε ότι δεν υπήρχαν δικλίδες, εκεί θα ήθελα να είμαστε λίγο πιο προσεκτικοί. Δικλίδες υπήρχαν. Δεν ήταν σε ένα τυφλό σημείο. Δεν ήταν τυφλό το σημείο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γεραπετρίτης στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου σε συνεδρίαση την περασμένη Τετάρτη για να εξηγήσει πως το μοιραίο βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου παραβιάστηκαν τουλάχιστον 4 ασφαλιστικές δικλείδες που θα απέτρεπαν το δυστύχημα:
- Είχαν τοποθετηθεί δύο σταθμάρχες που φέρονται να εγκατέλειψαν τις θέσεις τους πριν την λήξη της βάρδιας
- Υπήρχε υποχρέωση αυτόματης χάραξης πορείας του τρένου που δεν έγινε από τον μοιραίο σταθμάρχη
- Προβλεπόταν επιτόπιος έλεγχος από τον σταθμάρχη για να διαπιστώσει εάν το τρένο κινείται στην σωστή τροχιά ανόδου που δεν έγινε
- Ήταν υποχρεωμένος ο σταθμάρχης να βρίσκεται στον πίνακα ελέγχου ώστε να δει αν το τρένο κινείται σε σωστή ή λάθος κατεύθυνση. Για περίπου 10 λεπτά θα μπορούσε να διαπιστώσει ότι το τρένο κινείται σε λάθος τροχιά
Σύμφωνα με έγγραφα του ΟΣΕ, η λειτουργία του συστήματος που περιέγραψε ο Υπουργός Επικρατείας είχε αποκατασταθεί μερικώς τον Νοέμβριο του 2022 και πλήρως τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους.
Από την άλλη πλευρά, τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και συνδικαλιστές του ΟΣΕ υποστηρίζουν ότι το σύστημα που περιέγραψε ο κ. Γεραπετρίτης δεν αποτελεί τηλεδιοίκηση. «Τα πράγματα, πλέον, είναι ξεκάθαρα. Ο κ. Γεραπετρίτης επιχείρησε να παραπλανήσει τον ελληνικό λαό αλλά και το κοινοβούλιο. Δεν έχει κανένα νόημα πλέον να του απευθύνει κανείς το λόγο. Όταν αποφασίσει να μας πει μία αλήθεια ας μας ειδοποιήσει» αναφέρει μεταξύ άλλων ο κ. Νίκος Παππάς σε ανακοίνωσή του.
Ωστόσο, πέραν της ακριβούς ορολογίας των τεχνικών όρων που χαρακτηρίζουν τα συστήματα ασφάλειας η ουσία παραμένει. Εάν ο μοιραίος σταθμάρχης χρησιμοποιούσε τον πίνακα αυτόματης χάραξης πορείας που διαθέτει ο σταθμός Λαρίσης θα είχε αποφευχθεί το δυστύχημα ή αυτό θα αποτρεπόταν μόνο με το σύστημα που επικαλείται ο ΣΥΡΙΖΑ; Σε αυτό το ερώτημα δεν έχει απαντήσει ούτε η αξιωματική αντιπολίτευση ούτε οι συνδικαλιστές. Πάντως, έμπειροι σιδηροδρομικοί με δηλώσεις τους έχουν τονίσει πως ο πίνακας του σταθμού Λαρίσης, υπάρχει και έπρεπε να χρησιμοποιηθεί από τον σταθμάρχη ώστε να αποτραπεί το δυστύχημα.
Κόντρα για την κατάσταση των σιδηροδρόμων και την 717
Πέραν αυτών, η μάχη της πλειοψηφίας και του ΣΥΡΙΖΑ θα επεκταθεί και στα έργα υποδομών που αφορούν την ασφάλεια των σιδηροδρόμων με έμφαση στην πορεία υλοποίησης της σύμβασης 717 που αφορά το σύστημα τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης. Η σύμβαση που υπογράφηκε το 2014 από τον τότε αρμόδιο υπουργό Μιχάλη Χρυσοχοϊδη της κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, όριζε ότι το έργο έπρεπε να παραδοθεί το 2016. Συγκεκριμένα, στις 26 Σεπτεμβρίου 2014 η ΕΡΓΟΣΕ σύνηψε με την κοινοπραξία ΤΟΜΗ ΑΒΕΤΕ – ALSTOM TRANSPORT SA την υπ΄ αριθμό 717 σύμβαση έργου ύψους 45 εκατ. ευρώ που έφερε τον τίτλο «Ανάταξη και Αναβάθμιση του συστήματος Σηματοδότησης – Τηλεδιοίκησης και Αντικατάστασης 70 Αλλαγών Τροχιάς Σε Εντοπισμένα Τμήματα του Άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Προμαχώνας (πλην τμήματος Τιθορέα-Δομοκός)». Το έργο κρίθηκε χαρακτηρίστηκε από την τότε κυβέρνηση Σαμαρά υψηλής προτεραιότητας καθώς ήταν αναγκαίο να αποκτήσει ο ΟΣΕ ένα πλήρως λειτουργικό σύστημα τηλεδοίκησης και ασφάλειας . Γι αυτό και ορίστηκε ως ημερομηνία παράδοσης η 26 Σεπτεμβρίου 2016. Ωστόσο, το 2016 με νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ ο τότε υπουργός Χρήστος Σπίρτζης αντί για παραλαβή του αναγκαίου έργου προχώρησε σε παράταση της σύμβασης. Η παραλαβή που αναβαλλόταν διαρκώς με αλλεπάλληλες παρατάσεις: 9/11/2016, 30/6/2017, 31/10/2017, 31/1/2018, 30/6/2018 και 31/12/2018. Παράλληά, τρεις παρατάσεις φαίνεται ότι πήρε η σύμβαση και από τον μετέπειτα αρμόδιο υπουργό κ. Καραμανλή. Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι το συνολικό έργο θα βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία τον προσεχή Σεπτέμβριο.
Το παιχνίδι με τα ποσοστά και οι εικόνες που αποτυπώνουν την πραγματικότητα
Η κόντρα ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να επεκταθεί και στα ποσοστά υλοποίησης της σύμβασης 717. Από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης τόσο ο Αλέξης Τσίπρας όσο και οι Χρήστος Σπίρτζης και Νίκος Παππάς έχουν υποστηρίξει σε δημόσιες τοποθετήσεις τους πως παρέδωσαν το 2019 την σύμβαση εκτελεσμένη στο 72% και χωρίς κανένα νομικό πρόβλημα.
Τους ισχυρισμούς της αξιωματικής αντιπολίτευσης αντέκρουσε ο κ. Γεραπετρίτης που ανέφερε πως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ παρέδωσε μόλις το 18% της σύμβασης πλήρως λειτουργικό και πως σε αυτό το ποσοστό έχει προστεθεί ακόμα ένα 52% την περίοδο 2019-2023.
Σύμφωνα με πληροφορίες κατά την σημερινή συνεδρίαση θα παρουσιαστούν πραγματικά δεδομένα που θα αποτυπώνουν με ακρίβεια την κατάσταση εγκατάλειψης και κατάρρευσης σε όλους τους σιδηροδρομικούς σταθμούς το 2019 και θα διαψεύδουν τους ισχυρισμούς του ΣΥΡΙΖΑ.
Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε το δημοσίευμα της «Καθημερινής» που φέρνει στο φως της δημοσιότητας την πραγματική κατάσταση που επικρατούσε σε τουλάχιστον 20 σταθμούς που βρίσκονται κατά μήκος του σιδηροδρομικού δικτύου Αθήνας – Θεσσαλονίκης το 2019 και την εικόνα που επικρατεί σήμερα.
Οι εικόνες του 2019 αποτυπώνουν την πλήρη καταστροφή στα τεχνικά δωμάτια των σταθμών όπου υπήρχαν τα ηλεκτρονικά συστήματα ασφάλειας. Σε ορισμένους σταθμούς η κατάσταση εγκατάλειψης παρέμεινε εως το 2021.
Αντίστοιχα, οι φωτογραφίες με τις οποίες γίνεται η αντιπαραβολή έχουν τραβηχτεί τη 10η Μαρτίου 2023, δέκα ημέρες δηλαδή μετά το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη και την ανάταξη των συστημάτων σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης του δικτύου του ΟΣΕ.
Αντικαταστάσεις: Εκτός Πολάκης και Τζαβάρας
Να σημειωθεί ότι ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ θα εμφανιστούν στην σημερινή συνεδρίαση με αλλαγές στις συνθέσεις τους. Σύμφωνα με πληροφορίες ο βουλευτής της πλειοψηφίας και μέλος της επιτροπής Κώστας Τζαβάρας θα αντικατασταθεί από τον κ. Δημήτρη Καιρίδη. Από τον ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να αντικατασταθούν οι Παύλος Πολάκης, Σπύρος Λάππας και Ανδρέας Ξανθός από τους Γιάννη Ραγκούση, Νίκο Παππά και Χρήστο Γιαννούλη.