Η μεγαλύτερη επαρχία του Πακιστάν, το Μπαλουχιστάν, είναι ένας θησαυρός φυσικών πόρων. Παρόλα αυτά, παραμένει μια φτωχή περιοχή με κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάτω από 1.000 $ ΗΠΑ. Περισσότερο από το πακιστανικό κράτος, είναι η Κίνα που παίζει σημαντικό ρόλο στην τοπική οικονομία. Το πώς ήρθε αυτή η κατάσταση είναι το επίκεντρο της τρέχουσας αφήγησης. Συγκεκριμένα, η κινεζική εταιρεία που εξορύσσει χρυσό, ασήμι και χαλκό στην επαρχία Μπαλουχιστάν ισχυρίστηκε ότι πραγματοποίησε κέρδη περίπου 75 εκατομμυρίων δολαρίων το 2021 (Invest Pakistan, 14 Ιανουαρίου 2022), παρά τη διακοπή των εργασιών της που προκλήθηκαν από τον Covid. Η πλειοψηφία των κερδών θα σταλεί πίσω στην Κίνα. Οι υποστηρικτές του ορυχείου λένε ότι βοήθησε στη χρηματοδότηση καλύτερων εγκαταστάσεων εκπαίδευσης και υγείας, καθώς και στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Ωστόσο, πολλοί ντόπιοι λένε ότι η ζωή τους δεν έχει βελτιωθεί πολύ. Η πραγματικότητα επί τόπου είναι ότι το Μπαλουχιστάν παραμένει μια φτωχή και παραμελημένη επαρχία, και το έργο χαλκού και χρυσού Saindak αποτελεί την επιτομή της τραγωδίας που έφεραν μαζί του οι κινεζικές επενδύσεις, ενώ αποφέρει κέρδη για το πακιστανικό κράτος.
Στη γλώσσα των Μπαλότσι, η λέξη saindak, από την οποία πήρε το όνομά της η κύρια πόλη, σημαίνει «μαύρος τύμβος». Το China Project δημοσίευσε πρόσφατα (5 Ιανουαρίου 2023) μια λεπτομερή ιστορία του έργου Saindak και της συμμετοχής των Κινέζων. Η περιοχή Chagai, η οποία περιέχει το Saindak, βρίσκεται κοντά στα σύνορα του Πακιστάν με το Ιράν. Τα κοιτάσματα χαλκού και χρυσού ανακαλύφθηκαν αρχικά κοντά στο Saindak τη δεκαετία του 1970 από τη Saindak Metals Ltd (SML), μια εταιρεία που ανήκει εξ ολοκλήρου στην κυβέρνηση του Πακιστάν, σε συνεργασία με μια εταιρεία μηχανικών από την Κίνα. Μέχρι τα τέλη του 1995, η SML είχε δημιουργήσει την Saindak Copper-Gold Project, μια εταιρεία που ανήκει εξ ολοκλήρου στην κυβέρνηση του Πακιστάν. Κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής παραγωγής το 1995, το έργο παρήγαγε 1.500 MT χαλκού blister και τον πούλησε στη διεθνή αγορά, αλλά λόγω των χαμηλών τιμών του χαλκού, το έργο δεν μπόρεσε να τεθεί σε λειτουργία. Εξαιτίας αυτού, από το 1996 έως το 2001, η κυβέρνηση του Πακιστάν υπέστη ζημιά 300 εκατομμυρίων PKR ετησίως.
Στη συνέχεια, το Πακιστάν και η Κίνα υπέγραψαν συμφωνία ύψους 350 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ για την ανάπτυξη του ορυχείου, αρχικά μια 10ετή μίσθωση στη Metallurgical Corporation of China Ltd. (MCC), θυγατρική της China Metallurgical Group Corporation. Η συμφωνία δείχνει ότι το 50 τοις εκατό των εσόδων από το ορυχείο πηγαίνει στο MCC, το 48 τοις εκατό στην κυβέρνηση του Πακιστάν και το 2 τοις εκατό στην επαρχιακή κυβέρνηση του Μπαλουχιστάν. Η μίσθωση παρατάθηκε (Ιανουάριος 2023), για άλλα 15 χρόνια, με το μερίδιο των εσόδων του Πακιστάν να φτάνει το 53 τοις εκατό και το 5 έως 6,5 τοις εκατό να πηγαίνει στην επαρχιακή κυβέρνηση του Μπαλουχιστάν. Σύμφωνα με τους αναθεωρημένους όρους που ενέκρινε πρόσφατα η Επιτροπή Οικονομικού Συντονισμού του Υπουργικού Συμβουλίου του Πακιστάν, η κινεζική εταιρεία συμφώνησε επίσης να ενισχύσει τις πληρωμές ενοικίων, δικαιωμάτων και κοινωνικής ενίσχυσης προς τις ομοσπονδιακές κυβερνήσεις και τις κυβερνήσεις του Μπαλουχιστάν.
Η κινεζική κυβέρνηση υποστηρίζει επίσης ότι τα οφέλη για τους Πακιστανούς είναι σημαντικά. Ο HéXùpíng, ο γενικός διευθυντής του MCC, είπε ότι η εταιρεία είχε ξοδέψει εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια για την παροχή καθαρού νερού στην περιοχή, καθώς και για τη διευθέτηση δωρεάν ηλεκτρισμού και βελτιώσεων στα σχολεία. Ωστόσο, ο Kazim Baloch, ένας πολιτικός ακτιβιστής στο Chagai είπε στο The China Project ότι η περιοχή έχει ακόμα «χαρακτηριστικά της μεσαιωνικής εποχής». «Σπίτια από λάσπη, λασπωμένοι και μη ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι, έλλειψη πόσιμου νερού, φτώχεια, στερήσεις, υπανάπτυξη και υστέρηση εξακολουθούν να κυριαρχούν», είπε ο Baloch. Ο Akbar Notezai, ένας ερευνητής δημοσιογράφος από το Chagai που σχετίζεται με τον κορυφαίο όμιλο πολυμέσων του Πακιστάν Dawn δημοσίευσε πρόσφατα μια ιστορία που έλεγε ότι οι θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν για τους ντόπιους ήταν «εικονικές» και η συνολική κατάσταση στην περιοχή είναι «άθλια». «Παρά την εξόρυξη χρυσού και χαλκού για δύο δεκαετίες, γιατί η διοίκηση δεν έχει ακόμη κατασκευάσει μεταλλικό δρόμο; Υπάρχουν δρόμοι που οδηγούν στις τοποθεσίες της εταιρείας, αλλά πολλά χωριά έχουν μείνει χωρίς δρόμους», λέει ο Notezai.
Σαφώς, οι πιθανότητες έχουν στοιβαχτεί ενάντια στο Μπαλουχιστάν, γιατί παίρνει φιστίκια για ορυκτά που εξάγονται από το έδαφος του. Οι ακτιβιστές θεωρούν άδικο το γεγονός ότι η επαρχία Μπαλουχιστάν λαμβάνει μόνο λιγότερο από το 6 τοις εκατό των κερδών. «Η επαρχία θέλει να αποφασίσει για επενδύσεις και δεν δέχεται ότι η εθνική κυβέρνηση πρέπει να έχει λόγο για τους φυσικούς πόρους χωρίς τη βούληση του λαού του Μπαλουχιστάν», δήλωσε ο Γιαν Μοχάμεντ Μπαλόχ, πολιτικός αναλυτής στο The China Project. Τόνισε ότι οι αυτονομιστικές ομάδες διεξάγουν πόλεμο ενάντια στο κράτος για ένα ανεξάρτητο Μπαλουχιστάν και θέλουν να αναγκάσουν τους Κινέζους να φύγουν από το Μπαλουχιστάν. Ο Baloch λέει ότι η εθνική κυβέρνηση δεν μπορεί να δεχτεί ένα τέτοιο αίτημα, δεδομένων των στενών πολιτικών δεσμών μεταξύ Κίνας και Πακιστάν.
Ένας επίσημος εκπρόσωπος του Πακιστάν, ισχυρίστηκε ότι το ορυχείο δημιούργησε περισσότερες από 2.000 θέσεις εργασίας και βοήθησε να πληρωθούν για ένα νοσοκομείο που χρησιμοποιεί υπερήχους, μηχανήματα ακτίνων Χ και άλλο προηγμένο εξοπλισμό.