Όταν τo 1997 ρωτήθηκε ο George Kennan (1904-2005), o «πατέρας» της Αμερικανικής πολιτικής της «ανάσχεσης» (containment) στις αρχές του Ψυχρού Πολέμου, και ίσως ο βασικός διαμορφωτής της Αμερικανικής πολιτικής απέναντι στη Σοβιετική Ένωση για το κατά πόσο είναι ορθή η επέκταση του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη, η απάντησή του ήταν αφοπλιστική, «Mία τέτοια απόφαση αναμένεται να επιφέρει μία αναζωπύρωση των εθνικιστικών, αντιδυτικών και μιλιταριστικών τάσεων της Ρωσικής κοινής γνώμης, θα έχει ένα αντίθετο αποτέλεσμα στην ανάπτυξη της Ρωσικής δημοκρατίας, θα επαναφέρει μία ατμόσφαιρα Ψυχρού Πολέμου στις σχέσεις Ανατολής-Δύσης και θα ωθήσει την Ρωσική εξωτερική πολιτική σε κατευθύνσεις οι οποίες δεν θα μας αρέσουν».
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΦΙΛΗ
Εικοσιπέντε έτη μετά, το 2022 οι εκτιμήσεις του ανθρώπου ο οποίος συνετέλεσε όσο λίγοι στη διαμόρφωση της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου αποδεικνύονται έως και προφητικές. Η Ρωσία μετά την δραματική δεκαετία του 1990, κατάφερε να ανανήψει, οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά. Ο δεύτερος πόλεμος της Τσετσενίας, ο πόλεμος της Γεωργίας, η πρώτη Ουκρανική κρίση καθώς και η επιτυχής πολεμική της προσπάθεια στην Συρία απόδειξαν πως η Μόσχα δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει την στρατιωτική της ισχύ όταν θεωρεί πως διακυβεύονται ζωτικά της συμφέροντα.
Η περίπτωση της Ουκρανίας αποτελεί την πλέον ενδεικτική περίπτωση. Εκ του αποτελέσματος φαίνεται πως η Δύση δεν έλαβε σοβαρά τις αιτιάσεις του Κρεμλίνου ούτε προέβη σε ορθές εκτιμήσεις αναφορικά με τις ρωσικές προθέσεις. Κι όμως, ο Ρώσος πρόεδρος σε ένα πολλών χιλιάδων λέξεων άρθρο το οποίο είχε αναρτήσει στις 12 Ιουλίου του 2021 στην ιστοσελίδα της προεδρίας με τίτλο «Περί της Ιστορικής Ενότητας των Ρώσων και των Ουκρανών» μας έλεγε το τι θα επακολουθήσει. Με λίγα λόγια, η Ουκρανία είναι ένα κατασκεύασμα των Μπολσεβίκων και το ουκρανικό έθνος είναι στην ουσία ένα τεχνικό κατασκεύασμα.
Η μάχη της Ουκρανίας, αργά ή γρήγορα αναμένεται να ολοκληρωθεί με έναν τρόπο όπου θα ικανοποιεί τις επιδιώξεις του Κρεμλίνου. Κατά πάσα πιθανότητα η χώρα θα διασπαστεί σε δύο κομμάτια, το ανατολικό κομμάτι και ολόκληρη η ακτογραμμή θα απορροφηθεί είτε από την Ρωσία είτε θα αποτελέσει ένα νέο κράτος. Η βορειοδυτική Ουκρανία θα μετατραπεί σε κράτος-δορυφόρο της Μόσχας αποστρατιωτικοποιημένο με ελεγχόμενη κυβέρνηση. Με τη λήξη της μάχης της Ουκρανίας θα αρχίσει η μάχη της Ευρώπης. Το νέο «Σιδηρούν Παραπέτασμα» που θα δημιουργηθεί, η νέα γραμμή αντιπαράταξης μεταξύ του Ανατολικού Σλαβισμού και της Δύσης θα αποτελέσει στην καλύτερη περίπτωση ένα σύνορο ενός νέου Ψυχρού Πολέμου.
Και αυτό θα είναι το θετικό σενάριο. Το αρνητικό, και πλέον πιθανό σενάριο, θα είναι το νέο σύνορο να είναι απολύτως ασταθές, εν αντιθέσει με εκείνο του Ψυχρού Πολέμου. Ο λόγος είναι πως ενώ το προηγούμενο δημιουργήθηκε με την επαφή δύο συμμάχων (Δυτικών και Σοβιετικών) το σημερινό θα σταθεροποιηθεί (;) εν μέσω πολέμου. Η πιθανότητα να οδηγηθούμε σε έναν Αραβο-Ισραηλινού τύπου «Πολέμου της Φθοράς» (War of attrition) είναι τεράστια. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον αυξανόμενης στρατικοποίησης και έντασης ένα λάθος, μία αψιμαχία μπορεί να οδηγήσει σε μία σύγκρουση αποκαλυπτικών διαστάσεων. Δυστυχώς, οι σημερινοί μας ηγέτες δεν άκουσαν τον μακαρίτη Kennan κατά συνέπεια η πιθανότητα να βιώσουμε τη μεγαλύτερη πρόκληση της γενεάς μας τους
επόμενους μήνες είναι τεράστια.